Heimskringla - 12.03.1958, Side 1

L
CENTURY MOTORS ITD.
247 MAIN-Ph. WHitehalI 2-3311

CENTURY MOTORS LTD.
241 MAIN - 716 PORTAGE
1313 PORTAGE AVE.

T.XXII ARGANGUR
WTNNIPEG VIIUVTKUDAGtNN 12. MARZ 1958
NÚMER 24.
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Hockey kappar
! arnar í nýja veðreiðargarðinum
Stjórnandi þeirra tapaði á þeim
| Kemur þar fram það sem forsæt-] Brynleifur var tvíkvæntur.
i ísráðherra Diefenbaker sagði eittj Fyrri kona hans var Sigurlaug
j sinn á fundi þessara samtaka í Hallgrímsdóttir frá Akureyri.
Winnipeg áður, að saga þessa Lézt hún árið 1922. Áttu þau einn
alheims^ hockey-samkeppni, fyir tveim árum yegna skattálagn
sem fram fór í Oslo í Noregi,
ingar Campbell stjórnar og leit
unnu Canadamenn glæsilegan fjáraðstoðar fylkisstjórnar.
sigur. Eru þeir þvi alheims- j Annars yf8i hann að hætta_ péu
kappar í hockey aftur. Þeir töp- j e-tt áf fir og tapaði fylklð á því
Uðu fyrtr Rússum fyrir tveim um 500>000 dölum> vegna þess að
arum og toku ekki þátt í leikn- . .• * * , , .
, , p tylkisstjorn kom ekki til hjalp-
um s.l. ar. . , x
ar, en er nu a goðri leið með að
Þeir léku á móti Finnum, Svíjstyrkja þennan atvinnuveg í ann
um, Bandaríkjunum og Sviss, og ars höndum.
unnu stórfeldan sigur á þeim öllj Yfir þessu í stjórnarfari fylk-
um. Hinir síðustu er þeir áttu isstjórnar hvílir nú skuggi. Og i
vi'ð, voru Rússar. Fór sá leikur fretturn af. þvi; segir að Roblin
fram s.l. sunnudag. Rússar og formaður íhaldsflokks hafi
Canadamenn voru svo jafnir í Campbell stjórnina einmitt þar
fimleikum þessum að lítill mun-jsem |hann vilji. Þingið, sem byrj
urvar, en Canadamenn voru svo j aði ekki illa fyrir fylkisstjórn,
mikið betur æfðir, að þeir náðu ná nfi heita f hondum Roblins
A vinningum, en Rússar 2. Þeirjog Stinsons og óvíst að 30 ára
rem horfðu- á leikinn, sögðust; reynsla Campbells í stjórnar-
aldrei hafa seð betur leikió nokk 4 ,. r,. , , , *
urs staðar. j starfl fai Þar nokk“ð aðgert.
Canada flokkurinn heitir xr.7
.... . , „ i , , . i fiý samtok
Whitby-Dunlops, fra Austur-1
Canada.
Að leikslokum mælti Ólafur
Svíakonungur nokkur orð til
sigurvegaranna.
Manitoba þingið
Fylkisþing Manitoba var kall-
að saman 11. febrúar. Ekki var
því hugað langs lífs, því það
deyr eðlilegum dauða sínum i
júní á þessu ári. Þá eru 5 ár lið-
in frá kosningu þess. En auk
þess ber stjórnin nokkur svöðu-
sár enn frá kosnin^unum 10. júní
á s.l. ári og er spáð svipadri út-
reið og O'ttawa-liberölum, þó
Campbell, stjórnarformaður, segi
sig úr ætt við þá. Og svo mikið
er víst, að hásætisræða hans bar
meb sér, að Campbell stjórnin
var enn við vold. Bar hún fjár-
hag fylkisins gott Vitni. Var þar
flestu lofað> er andstæðingar
Campbells kröfðust, í sínum
stefnuskrám eins og fjárveiting-
um til heilbrigðis. menta- og
sveitamála í miljona tali_ Kvört-
lands yrði aldrei rétt lærð, án
erlendra blaða hér.
W. J. Lindal, dóman, og rit-
stjóri -Tihe Icelandic Canadian,
var kosinn forseti þessara nýju
samtaka, en hann var stoínandi
byrjunar félags erlendra blaða í
Winnipeg.
í samtökunum eru blöð og
timarit, sem hafa um 300,000 les-
endur af fjórutíu og einum þjóð-
flokki.
í reyndinni er félag þetta sam-
son, Sigurlaug bókavörð á Ak-
ureyri. Síðari kona hans var
Guðrún Guðnadóttir frá Skarði
á Landi. Var hún rúmlega 58 ára
gömul, nú þegar hún lézt.
Haraldur Bessason
BRÉF TIL HKR.
Háttvirti Ritstjóri:
Viltu gera svo vel að lána þess
um línum rúm í blaðinu.
bandsliður hinna framandi þjóða Það er gleðilegt að fréttir af
hér, sem ensku stórblöðin fara nýafstöðnu þjóðræknisþingi
ágætum orðum um og telja til
ómetanlegs góðs geta orðið.
DANARFREÍÍfS
virðast bera vott um allmikinn
áhuga meðal almennings fyrir
þessum málum; aðsókn góð, sam-
starf gott, og samkomur góðar
Einnig las eg með athygli inn-
setningarræðu forsetans og þótti
góð.
En eitt kom ofurlítið einkenni
lega fyrir sjónir,----nefnilega
PRÓFESSOR EINAR ÓLAFUR SVEINSSON FLYTUR
FYRIRLESTRA 1 WINNIPEG UM
FORNÍSLENZKAR BÓKMENNTIR
í blöðum, nýkomnum af ís-
landi, er frá því skýrt, að aðfara-
nótt fimmtudagsins, 27. febrúar
hafi látizt í'Reykjavík hjðnin
Guðrún Guðnadóttir og Bryn- það að forsetinn Saf tif kYnna
leifur Tobiasson fyrrverandi hvað eftlr annað’ að aðeins ann1
yfirkennari við Menntaskólann að íslenzka vikublaðið væri vertj
á Akureyri. Frú Guðrún hafði að mlnnast á 1 sambandi við j
átt við sjúkleika að stríða um Ljóðræknisstarfið. Aðallega var;
nokkurt skeið, og andaöist hún *>essi röksemd hyggð á Þvi að
í Landspítalanum í Reykjavílc. lofgreinar um Þjóðrækmsfélagið;
Manni hennar var þegar tilkynnt höfðu venð birtar 1 ^g^S1- __________________________________________________________
RoyUaTglTexandUrT "^“aÍ | DR' EfNAR ÓLA^FUR SVEIN5SON prófessor í ísienzkum bók-
sem ungmennakór frá Nýja ís.lmenntum Vlð Haskola fslands mun væntanlegur hingað til Win-
landi skemti I niPeg Þann eða 20. marz n.k. Er prófessorinn í fyrirlestraferð
um Bandaríkin í boði bandarískra stjórnarvalda. Mun hann heim-
acf hann fékk þá fregn, v^rð hann
bráðkvaddur.
Með Brynleifi Tobíassyni er
fallinn í valinn gagnmerkur
skólamaður, sem lengi
minnzt að verðleikum.
Nú virðist ekki vera nein sér-
mun stok þjóðrækni, fólgin í því að
hlaða lofi, (oflofi?) á Þjóðrækn
Walter J. Lindal, dómari
í háskólanum í Ottawa, komu
saman um síðustu helgi 75 út-
gefendur erlendra blaða í Can-
aaa, og mynduðu samvinnu-félag
með sér, á sama grundvelli og
erlend blöð í Manitoba fylki
höfðu áður starfrækt, en nú eru
með þessum samtökum og félaga
Hann var fæddur árið 1890 í isfélagið; og ofangreindrar sam-;
Gledingaholti í Skagafirði. Stú- komu var mmnst ekki síður i: ..... .
dentsprófi lauk ha„„ í Reykja- H.im.kringlu Þess utan .hafiii b‘“J' « TLJiJímik- ungaöld”, 1940; "Á Njálsbúð” '43.
vik árið 19.3 og hóf sama árið:^ ver.ð n,„ð mjog ittrUg | .J ^ 4 Fyrir skemmstu koj og ú, ri,-
sækja alla meiri háttar háskóla þar í landi, þ.á.m. Harvardháskóla
°g flytja fyrirlestra um fornbók-
menntir fslendinga. varin við Háskóla íslands 1933,
Áður en prófessorinn fór af “Sagnaritun Oddaverja” 1937.
Um ísl. þjóðsögur, 1937; “Sturl-
uðu þeir báðir Roblín, foringi viðbót orðið nýtt og stærra fé-
íhaldsmanna og Stinson, foringi lag er tilveru á hafa á mnli í Can
CCF, og höfðu nú lítið að segja ada. Mun það ganga undir nafn-
útan það, að Campbell stjórnin inu Canadian Ethnic Press Fed-
hefði heldur en ekki hnuplað úr eration fyrst um sinn.
þeirra stefnskrám, en sem ekki Fundinn sótti Hon. David
aflar þeim atkvæða og þeir verða Fulton innflutningamála ráðhr.
“ð £lnn» upp eitthvað í staðinn Lauk hann lofsorði á þessi er-
í1655' 1 lendu blöð og kvaðst vilja styðja
Campbell stjórnin getur stað- þau með auglýsinga fé er næmi
ið straum af þessu öiiu vegna 60,000 dölum að minsta kosti.
kennslu við Gagnfræðaskólann á &rem um barnakóra þessa, þá er
Akureyri (seinna Menntaskól-1samkoma þeirra var haldin í
ann). Þjónaði hann þeirri stofn-^ýí3 íslandi, Skrifaði Davið
un nærri óslitið til ársins 1951.lBj°rnssin þá grein (í Heims-
Eftir 1920 dvaldist hann þó um kringlu) og gerði sér far um að
skeið bæði í Danmörku og sýna fram á menningarlegt og
Þýzkalandi við framhaldsnám. | þjóðræknislegt gildi slíkrar
Fjölmörg voru þau störf, sem starfsemi.
Brynleifur lét til sín taka, utan Vil eg nú nota tækifærið til
hækkandi fjárveitinga frá Dief-
enbaker-stjórninni.
Það er aðeins eitt mál, sem
fylkisstjórnin á nú i klípu með,
og mun ekki afla henni atkvæði.
Það er í sambandi við veðreið-
Blöðum af þessu tæi taldi hann
það til kosta, að þau væru eigin-
£ega meðalgangarar milli þeirra
mannflokka, er hingað kæmu og
hvorki kynnu ensku eða frönsku
fyllilega og stjórnar landsins.
ÞAKKAR ÁVARP
Með þessum linum viljum við
hjónin votta börnum okkar,
harnabörnum, öðrum ættingjum,
°g fjölmörgum vinum, hjartan-
legar þakkir fyrir dýrmætar
gjafir, heimsóknir og allan virð-
ingarvott auðsýndan okkur í til-
etni gullbrúðkaupi okkar 2. marz,
s.l.
Þórunn og Hannes Anderson,
4 Karlston Apts.
kennarastarfsins. Um skeið var
hann forseti bæjarstjórnar Akur-
; eyrarkaupstaðar og ritstjóri og
! eigandi blaðsins “íslendingur’’ á
| Akureyri. Um langt skeið var
hfinn einn af helztu forvígis-
mönnum bindindishreyfingarinn
ar á íslandi, og árið 1950 var
hann skipaður ráðunautur ríkis-
stjórnarinnar í áfengismálum.
Auk þess var Brynleifur afkasta-
mikill rithöfundur. Má í því sam
bandi nefna tvö gagnmerk rit,
er hann samdi, þ.e. “Heim að
| Hólum”, sem kom út í safninu
skagfirzk fræði, og “Hver er mað
urinn”, tveggja binda verk, sem
er eitt helzta rit sinnar tegund-
ar á íslenzku.
Aðalkennslugrein Brynleifs
við Menntaskólann á Akureyri
var mannkynnssaga. Hann var
um margt sérstæður kennari og
fróður, svo að af bar. Persónu-
leiki kennarans mun þó ef til vill
verða það, sem nemendur lengst
muna. Brynleifur var manna
virðulegastur í tali og fram-
göngu, og brá þar aldrei út af.
Hann var maður svo skylduræk-
inn, að með eindæmum var. Mun
hann aldrei hafa komið of seint
i kennslustund og mætti heldur
sjúkur til vinnu sinnar en að
láta sig vanta. Þrátt fyrir strang-
leik við sjálfan sig var Brynleif-
ur aldrei iharðstjóri við nemend-
ur. Trúði hann meir á skynsam-
legar leiðbeiningar en afl refsi-
| vandarins. Því munu nemendur
hans, sem nú eru orðnir ærið
| margir, ætíð hugsa til þessa
j kennara síns með þökk og virð-
’ ingu.
þess að þakka Heimskringlu,
ritstjóra hennar og öllum sem
að henni standa fyrir ágætt og
ötult þjóðræknisstarf, bæði með
góðum hvatningargreinum um
áhugamál okkar, og með sívak-
andi hugulsemi a því sviði að
halda á lofti því sem helzt ger-
ist meðal Vestur-íslendinga.
Nú í allmörg undaníarin ár
hefir ritstjóri Hkr. haft þá reglu
að rita ágætar ritstjórnargrein-
ar, þá er að dregur þjóðræknis-
þingi, og hvetja fólk til sam-
starfs og athafna. Fyrir þingið
í ár voru birtar á ritstjórnarsíðu
ekki færri en þrjár slíkar hvatn-
ingargreinar: þann 22. janúar,
12. febrúar og 19. febrúar. Einn-
ig hefir ritstjóranum tekist að
ná saman fréttum af mörgum
stórviðburðum meðal Vestur-ís-
lendinga, sem hitt blaðið hefir
algjörlega leitt hjá sér. Má t.d.
geta þess að þá er frændur okkar
suður í Utah héldu hátíðlegt
100 ára afmæli sitt, með fram-
á leið sína og koma hingað norð- Ferðasafn eftir dr. Einar, sem
ur til Winnipeg og finna Vestur- hann nefnir “við uppspretturn-
íslendinga að máli. Eins og þeg- ar * Hér er fatt eitt tint tif» en
ar er getið, er þetta nú fullráðið, ekki skal gfeyma því, að um nokk
cg mun verða haldin samkoma á Jrt skeið var Pfóf. Einar ritstj.
vegum Þjóðræknisfélagsins í ^kírnis og hefir ritaó þar fjöld-
Sambandskirkjunni fimmtudag- an ailan af merkum ritgjörðtun
inn 20. marz, og á þeirri sam- um hókmenntir og sögu. Þá hef-
komu mun prófessor Einar Ólaf- ir hann gefið ut á vegum "Hins
ur flytja erindi, sem hann nefn- ísienzka fornritafélags” eigi
ir “Gildi íslenzkra fornsagna”. færri en sex fslendingasögur,
Samkoman hefst kl. 8:15 siðdeg- en ratmar má segja, að formáls-
is. Daginn eftir mun doktorinn crð» sem fy^gí3 hinum meiri sög-
væntanlega flytja fyrirlestur við um £ Þessari útgáfu, séu bókar
Manitobaháskóla. í fylgd með ígildi‘ í Þyí sambandi vil eg sér-
prófessor Einari er kona hans, staklega nefna Njáls sögu, en
frú Kristjana Þorsteinsdóttir. j útgáfa próf. Einars á þeirri sögu
Frá Grand Forks slæst og í för-jer hreinasta þrekvirki.
ina með'þeim hjónum próf. R.í Dr. Einar Ólafur er hvort
Beck, forseti Þjóðræknisfélags- tveggja í senn rithöfundur og
ins. j vísindamaður. Hefir hann og
Prófessor Einar Ólafur Sveins hlotið miklar vinsældir sem fyr-
son er einn af mestu lærdóms- irlesari, og er nú í dag einn af
mönnum á norræn fræði, sem nú vinsælustu útvarpsmönnum ís-
eru uppi. Hann hefir verið kjör- lenzkum-
mn meðlimur í vísindafélögum Komu þeirra hjóna, próf. Ein-
víða um lönd, og nú á síðustu ars °g frn Kristjönu, verður
árum hefir honum verið boðið mjóg fagnað hér í Winnipeg og
til fyrirlestrahalds við helztu há- ekki er að efa, að Vestur-íslend-
skóla á Norðurlöndum, Englandi ingar f jölsækja áðurauglýsta
og Bandaríkjunum. Hann er af- samkomu, því að mörgum mun
kastamikill rithöfundur og hef- þykja fyrirlestur próféssorsins
ir hlotið sérstaka frægð fyrir girnilegur til skemmtunar og
rannsóknir sínar á Njáis sögu. fróðleiks.
Heimskringlu og síðar tekin upp
Rit hans á íslenzku munu mörg-
Vestur-íslendingum
Njálu’’, sem er doktorsritgjörð
úrskarandi skörungsskap og við- um ves'u*’—Bum kunn,
höfn, gerði Hkr. þeim hátíða- en þar °e ni eg helzt “Um
höldum hin beztu skil með heil-
síðu greinum og fjölda mynda.
Kaflar úr þessum greinum voru
birtar í blöðum a íslandi.
Þa mætti einnig minnast á tvo
tnerka viðburði, nýlega aistaðna.
Þá er íslendingurinn, Walter
Johnson var sæmdur “Citizen of
the Year” og honum haldið
heiðurssamsæti af helztu borg
urum þessarar borgar í heiðurs-
kyni fyrir starf hans á námu-
sviði norður Manitoba. Löng og
góð grein var birt um hann
Fyrir hönd stjórnarnefndar
Þjóðræknisfélagsins
Haraldur Bessason
ritari
í blöð a íslandi. Síðara atriðið
sem minnast mætti á er þá er
þrír íslendingar komu hér fram
í sjónvarpi, öllum íslendingum
til stórsóma, og kynntu ísland
og íslendinga í samtali er náði
til hundruð þúsunda canadizkra
borgara, og fjölda fólks í Banda
ríkjunum. Allt þetta er góð við-
leitni í þjóðræknisáttina og vel
þess vert að geta um það í blöð-
unum.
Vil eg að endingu votta Heims
kringlu og ritstjóra hennar þökk
fyrir ötult og óhlutdrægt starf
í þágu menningar- og þjóðrækn-
ismála okkar.
Kaupandi beggja biaðanna
Maður var spurður, hvernig á
því stæði, að hann hefði alltaf
augun aftur, þegar ihann æki í
strætisvagni.
Af því mér leiðist svo að horfa
á allt þetta kvenfólk, sem verður
að standa,” sagði hann.