Heimskringla - 27.08.1958, Blaðsíða 2

2. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WPG., 27. ÁG. og 3. SEPT. 1958
Híimakrmgla
ritofmi isu)
Keimn út á hverjum miðvikudegi
Eigendur: THE VIKING PRESS LTD.
868 Arlinuton St Winnipeg 3, Man. Canada Phone SPruee 4-6251
Verð blaðsins er $3.00 árgangurinn, borgist fyrirfram
Allar borganir sendist: THE VIKING PRESS LTD.
Öll viðskiftabréf blaðinu aðlútandi sendist:
The Viking Press Limited, 868 Arlington St., Winnipeg 3
' Ritstjóri: STEFÁN EINÁRSSON
Utanáskrift til ritstjórans:
EDITOR HEIMSKRINGLA, 868 Arlington St. Winnipeg 3, Man.
HEIMSkRI.NCLV is published by THE VIKING PRESS LIMI IED
and printed by VIKING PRINTERS
868 Arlington St.. Winnipeg 3, Man. Canada Phone SPruce 4-6251
Authorixed ga Second Class Mctil—Post Offlee Dept.. Ottcrwa
WPG., 27. ÁG. og 3. SEPT. 1958
EDINDI J. T. THORSONS
Frh. frá 1. bla.
un réttarins í pólitískum t'lgangi.
I>egar útgáfu fyrrnefndra
skjala var lokið, efndi nefndin
að nýju til Alþjóðaþings lögfræð
2.
Nefndin reynir nú að fá þetta
skýrt. f þeim tilgangi hefur hún
beitt sér fyrir atihugun um víða
veröld á því, hvernig reglum rétt
arríkisins sé be'tt undir mismun-
andi réttarskipun ýmissa landa
í h inum frjálsa hemii. Þetta er
margbrotið vandamál. Hugtakið
réttarríki hefur verið notað til
að .tákna hugmyndir, sem hafa
breyzt frá einu tímab'li til ann-
ars og merking þess er alls ekki
hin sama í öllum hlutum heims. |
Sú hugmynd, sem þróaðist í þjóð
félagi, er byggt var á einstakl-
ingshyggju hinna sterku, er ekki
heppileg fyrir velferðarríkið,
sem annast um alla einstakl'nga, a
Ihvort sem þeir eru sterkir eða
veikir. Og skoðun, sem hentar
þjóð með reynslu af löngu stjórn
málafrelsi hefur lítii áhrif meðal
ir eru nauðsynlegar til að
verndar frjálsræði einstakl-
íngsins innan ramma skipulagðs
þjóðfélags?
Að hvaða leyti skortir á að
núverandi lagaákvæði, réttar
farsreglur og opinberar
stofnan'r nái því marki?
Með hvaðá mismunandi að-
ferðum, eftir mismunandi
stjórnmála, efndhags og þjóð
félagsaðstæðum er líklegt,
að markinu verði náð.
Það var athyglisvert að þessi
yfirlýsing var samþykkt í einuj fólks í þeim löndum, sem hafa ný
hljóði, en meðal fundarmannal lega hlotið sjálfstæði.
voru hæstaréttardómarar, víð-j Nefndinni er ljóst, ihve þetta
kunnir lagapófessorar og kunnir vandamál er flókið. Hún hefur
lögmenn, sem hlot'ð höfðu samið spurn'ngalista, þar sem
menntun og starfað undir mörg-j fjallað er.um eðli og starfsemi
Eftir þingið í Aþenu fór starf sem lögfræðingar í flestum lönd
semi nefndarinnar mjög vaxandi. 12111 telja séu nauðsynleg til
Hún hefur fengið formlega skrá- verndar einstaklingnum í skipu-
setningu í Hollandi sem lögmæt-l iögðum þjóðfélögum. Spurninga
ur alþjóðafélagssskapur og deild | listi var sendur um 70 þús. lög-
'r 'hafa verið stofnaðar í mörgum1 fræð'ngum og lögfræðilegum
löndum. Það sýnir nokkuð áhuga| stofnunum um víða veröld. Mikil
lögfræðinga á starfsemi nefndar j vægi þessarar starfsemi varð
innar, að útgáfuritum hennar er mönnum fljótlega ljós. f Banda-
dreift meðal nálægt því 18 þús. ríkjunum var efnt til samtaka
lögfræðinga í 93 löndum. Og á- lögfræðinga á 15 stöðum til að
huginn fer vaxandi.
afla hinna nauðsynlegu upplýs-
inga, sem 'haldið skyldi í Aþenujum mismunandi réttarskipunum. ’ vissra stofnana og um viss atriði,
í júní .1955. Var lögfræðingum
frá mörgum löndum boðið að
sækja þingið, en v'ðfangsefni
þess, skyldi vera fremur almenn
en sérhæf. Um 150. lögfræðingar
frá 48 löndum tóku boði nefndar-
innar. Þar voru fulltrúar frá öll
um heimsálfum.
Til þingsins í Aþenu var boðað
til að rannsaka hvaða lágmarks-
tyggingar væru nauðsynlegar til
viðhalds réttarrík's og til að
vernda einstaklingana gegn vald
níðslu ríkisstjórna. Það varð þó
mikilvægasti árangur ráðstefn-
unnar að samþykk var stefnuyfir
lýsing, sem tekin var upp í hina
svonefndu “Aþenusamþykkt” —
(Act of Athens). í henni stend-
ur m.a.:
“Vér frjálsir lögfræðingar frá
48 löndum erum saman komn'r
i Aþenu í boði Alþjóðanefndar
lögfræðinga. Vér viljum vera trú
ir reglunum um réttarríki, sem
eiga upptök sín í þeim réttindum
Meðan starf nefndarinnar var inSa- Alþjóðanefndin komst með
í byrjun að afhjúpa og fordæma1 aðstoð hinna Ýmsu þjóðdeilda
réttarbrotin í Austur Þýzkalandi sinna 1 samband við lögfræðinga-
og í rússnesku leppríkjunum, þá^samtök í 26 löndum, sem v'nna
hefur hún nú komizt á þá skoðun,: sð spurningalistanum. Meðal
að verkefni hennar sé tvíþætt. ! þeirra voru ríki í hinum f jarlæg
Að sjálfsögðu mun hún halda ari Austurlöndum svo sem Ástra-
áfram að afhjúpa og fordæma líu> Nýía Sjálandi, Japan, Filipps
réttarbrot, því að annars gæÞ hún eyÍar> Thailand> Pakistan og Ind
ekki glætt vonir manna um við-iland auk ríkia 1 EvroPu> Norður
reisn frelsisins til handa þeim Suður Ameríku.
þjóðum, sem ihafa verið sviptar
því. Aðgerðir nefndarinnar í sam
bandi við Poznan-réttarhöldin
einstaklingsins, er h'afa þróazt r|höfðu heillavænleg áhrif og at-
Skrifstofa nefndarinnar vinn-
ur nú að því að semja skýrslu,
• sem er byggð á svörunum og eru
helztu þættir hennar sem hér
aldalangri baráttu mannkynsins burðirnir
fyrir frels'. í þeim réttindum
einstaklingsins felst malfrelsi
Ungverjalandi eftir j seSIr *
byltinguna síðla árs 1956 sýna i
hina brýnu þörf fyrir áfrinahald
ritfrelsi, trúfrelsi, samkomu og sarfsemi & þeJm vettvangi.
félagsfrelsi og rettur til frjalsra j Nefndin gegndi skyidu sinni í
kosninga, svo að log verði sam- ^ rfnL Þann
2. marz 1957
þykt af hinum einu rettkJornu: kvaddi hún saman £ Haag í Hol-
fulltrúum þjóðar nnar og vel 1 landi ráðstefnu kunnustu lög-
öllum jafnræði. fræðinga frá fjórtán löndum.
Þar sem oss ægir vir íngar i j?yrir þessa ráðstefnu voru lögð
leysið fyrir réttarn mu ýms slcjdh sem sýndu hve alvarlegir
um hlutum heims, og þar sem ggallar voru ^ réttarfarinu í Ung
vér erum sann ær ír um a vi verjalandi. Einn af virtustu með-
hald grundvallarreglna rettanns Hmum nefndarinnar lagði niður-
er nauðsynlegt til að koma a var stöður ráðstefnunnar síðan fyrir
anlegum friði um he'm a an, þa ungverjaiandsnefnd Sameinuðu
lýsum vér því hátíðlega y ír, a þjdðanna Alþjóðanefnd'n skilur
að hún verður að inna af hendi
1. Ríkisvaldinu ber að hlýða^ þ^ skyldu að vekja almennings-
lögunum. álitið
UPP geSn misbeitingu á
2. Ríkisstjórnum ber að virða grundvallarreglum réttarins,
rétt einstaklinganna sam- hvar sem slíkt kemur fyrir og án
kvæmt reglum um réttar-j tillits til hvaða stjórnmálakerfi
eru í þeim löndum þar sem slíkt
á sér stað, hvort sem um er að
. ræða kommún'stadki, einræðis-
Dómurum ber a y gjai rihh eða rihi sem teija sig frelsis
reglum um rettarri í, a elshandi Hinar hörmulegu aftök
vernda þær og lata fram-iur . Ungverjalandi nú fyrir
fylgj3- Þeim án ti its t nokkrum dögum eru til enn frek
ótta eða ago a og þeim er af. áherzlu um þad) hve þýðingar
að snuast gegn serhvern ^ hlutverk gr_ Lög.
tilraun/ n ísstjorna e a fræðingum jjgj. serstök skylda til
sjálfstæði þeirra sem domara. : að ^ . stöðugum verði um að
stjórnma o a ti a grundvallarreglur s£u ehki rofn
skerða sja stæ í þernra ; af Lg hgf veitt þ^j athygij af úti
sem dómara. j-fundi, sem haldinn var hér fyrir'
4. Lögfræðingum um víðaj nokkrum dögum, að stúdentarnir
veröld ber að vernda sjálf-ji Reykjiavík skilja þörfina á að
stæði starfgreinar sinnar,j halda vöku sinni. Er það vissu-
tryggja réttindi' einstakl- lega lofsvert.
En nefndinni er e'nnig ljóst,
að þörf er að taka viðfangsefnin
Hvaða lagaákvæði, réttarfars
reglur og opinberar stofnan-
Til þess að tryggja að menn
geti skipst á skoðunum um þau
viðfangsefni, sem vakið er máls
í spurningalistanum og t'l að
tryggja að menn geti almennt
fallizt á niðurstöður rannsóknar-
innar hefur nefndin álitið nauð-
synlegt að kveðja forustumenn
úr hópi lögfræðinga til ráðstefnu
þar sem þeir geti rannsakað
skýrslurnar. Þetta þing vefður
hald'ð í Nýju Delhi á Indlandi
í byrjun janúar næstkomandi.
Það er tilgangur alþjóðanefnd
arinnar að auka skilning manna
á reglum réttarrikisins í ljósi
hinna mismunandi efnahagslegu
og stjórnmálalegu aðstæðna, sem
þær eru framkvæmdar við. Það
mætti verða til þess að auðvelda
samstarf lögfræðinga úr m'smun-
andi réttarskipunum og efla það
sameiginlega áhugamál þeirra að
vernda frelsi einstaklingsins í
skipulögðum þjóðfélögum.
Að mínu áliti eru þessar að-
gerðir hin þýð'ngarmestu verk-
efni, sem lögfræðingar heimsins
hafa nokkru sinni reynt að vinna
upp á eigin spýtur. Þær verð-
skulda því stuðning allra lög-
fræðinga.
Eg er þess fullviss, að við sé-
um samhuga í von okkar um
he'm, þar sem reglur réttarríkis-
ins ráði, svo að frelsi einstakl-
ingsins verði tryggt og réttlæti
ríki. Það væri sá heimur, sem
frelsiselskandi menn hafa dreymt
um og sem þeir hafa barizt og
dáið fyrir. Sú hugsjón hefur enn
ekki ræzt og það verður ekki
auðvelt að hrinda henni í fram-
kvæmd. En hugsjón sem kostar
enga erfiðleika er varla þess
virði, að fyrir henni sé barizt.
NUMBER
USE LONG DISTANCE OFTEN -THE RATES
LOWER THAN YOU THINK
MANITOBATELEPHONE SYSTEM
Við lifum í dag í miðri bar- persónulegt frelsi, heldur aðeins
áttunn' um yfirráðin yfir hug-
um manna. í Ihenni taka aðallega
þátt tveir þjóðahópai, sem hafa
búið v'ð skort og ótta. Ef hinar
frjálsu Iþjóðir eiga að sigra í bar-
áttunni, þá verða þær að sanna
I..
verið nefndir annarsvegar hinar öðrum hlutum heims með for-
frjálsu þjóðir en hinsvegar kom-
múnisku þjóðirnar og leppríkin.
Þessi barátta hefur staðið lengi
yfir og virð'st enn ekki vera að
dvína. Hinar frjálsu þjóðir geta
ekki unnið baráttuna með þrá-
fylgi einu við kröfuna um per-
sónulegt frelsi, því að slíkt mun
ekki fá hljómgrunn í hugum
manna, sem aldrei hafa þekkt
dæmi sínu, að það sé mögulegt
að viðhalda þjóðfélagi, þar sem
helgi einstaklingsfrelsis er varð-
veitt og þar sem einn'g er fram-
kvæmd sanngjörn skipting auðs-
ins, sem maóurinn hefur fram-
leitt. Þetta er það meginverkefni,
sem hina frjálsu þjóðir verða að
einbeita sér að í baráttunni, sem
þær taka þátt í. Að mínu áliti
Alt hið
SANNA
um býttin á 3% stríðsára SIGURLÁNUNUM
ríki, sem þær skulu annast
framkvæmd á.
inganna í samræmi við regl
urnar um réttarríki og
krefjast þess, að hver sá
ákveðnum og fræðilegum tökum.
sem ákærður er, hljóti rétt- Ef unnt á að reynast að sameina1
lögfræðinga til verndar frelsinu
samkvæmt reglunum um réttar-
ríki þarf að gera annað og meira
en að fordæma afnám frelsisins.
Það er nauðsynlegt að skýra.j
hvað felist í hugtakinu réttarrík',
sem þeim beri að varðveita og
þótt réttarríkið eigi að vera
byggt á frjálsræði, þá er það
einnig nauðsynlegt, að frelsi ein
staklingsins samrýmist þörfum
þjóðfélagsins, sem hann lifir í.
láta meðferð fyrir dómstól-
unum.
Vér skorum á alla dómara
og lögfræðinga að fylgja
þessum stefnumiðum og
b'ðjum Alþjóðanefnd lög-
fræðinga að helga sig því
starfi að fá þau almennt við-
urkennd svo og að halda á-
fram að afhjúpa og fordæma
alla skerðingu á reglunum
um réttarríki.”
1. 1 hverju eru verðbréfa kaupin 1958 fólgin?
Þau eru tilboð til allra, er 3% stríðs verðbréf hafa og
ekki eru allin í gjalddaga, um að skifta þeim fyrir ný
verðbréf til 25 ára, með 4^2% vöxtum. Þetta er kallað
Canada Conversion Loan. önnur verðbréf, sem til
skemmri tima ná, og gefa 4%% 3% og 3%, eru einnig
fáanleg.
2. Hversiegna veitir stjórnin þessi tilboð?
Til þess að framlengja skuld Canada svo að hægt sé að
mwta því, er nauðsýn ber að greiða, næstu árin. Það er
af almenningi sem viðskiftahöldum litið svo á, sem þetta
sé viturt spor og haldi gildi Canada-dollarsins í góðu
lagi.
3. ílvaða vöxti fæ eg af hinum nýju verðbréfum?
Á 25. ára bréfunum verða vextir 4%%. Þetta er 50%
meira en á eldri verðbréfunum. Hagur 14 ára lána og 7
ára er einnig talsverður.
4. Sem handhafi sigurláns vcrðbréfa, verður nokkurrar
viðbótar-greiðslu krafist af mér?
Nei, þú færð gagnstætt því, peninga greidda þér undir
eins.
5. Verða allir að skifta lánum sínum?
Það getur hver einn haldið sínu fyrra láni, er þess óskar,
og fengið það greitt út, er það fellur í gjalddaga á fullu
verði. Conservation lánið er einungis opið verðbréfa-
höfum. Tækifærið að kaupa verðbréfin á sérlega góðu
verði, varir á meðan á tilboðinu stendur. Það eru tals-
vert margir, sem kaupa verðfjréf nú vegna hagsmunanna
af því þessa stundina.
6. Hvað miklu nemur féð sem eg hlýt með þessu á
skiftunum?
Það er undir genginu komið. Til dæmis $500 af 8da sig-
urláni, sem skifta á og $500 í núverandi láni, með 4r%%
vöxtum, gefúr $8.75 í peningum út í hönd. Þetta er að
meðtöldum áunnum vöxtum.
7. Nær tilboð þetta til Canada Saving Bond cg annara
verðbréfa Canada stjómar?
Nei. Tilboðið nær aðeins til þeirra, handhafa sigurláns
verðbréfa.
8. Hvað á eg að gera, ef eg er í burtu í vinnufríi, en
fýsti að sitja að þessum hag?
Skrifið banka yðar undir eins, eða þeim, er fé yðar geym-
ir .brakúnum, ábyrgða- eða lánfélögum og biðjið um
upplýsingaskjöl hjá þeim og eyðublöð fyrir beiðni á
láninu.
9. Gerir nokkuð til hvað verðbréfinu eru stór^ða lítil?
Hver handhafi sigurlána, jafnvel þó ekki nemi meira
en 50 dölum ættu að sæta þessum kjörkaupum. Það er
þeim sjálfum sem landinu hagur.
10. Hve lengi stendur þetta til boða?
Þar til 15. september 1958. En fyrsti tími er beztur með
þetta. Hagurinn af skiftunum kemur því fyr í liendur.
11. Hvar get eg skift verðbréfunum?
í hvaða banka, vaxta-, ábyrgðar- eða lánstofum sem er,
eða fjárhaJdsmanni þínum.
Frestið þessu ekki — Kaupið nýju lánin í dag
Græðið alt upp að 4V2% á nýju
CANADA C0NVERSI0N B0NDS