Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 28.09.1889, Blaðsíða 3

TSr. L p.TOÐYILJINN. 3
a.r Terið, er í tímaritinu kvaiði „heilræði
til barnakennara0 eptir Gruðmund Hjalta-
so-n, um stofnun liins íslenzka kennarafé-
lags og uiw aðálfiuid pess.
SVIKAMYLLAN
heitír grein, sem liinn góðkunni landi vor,
nieístari Eirikur Magnússon í Cambridge,
hefir nýlega ritað í hlaðið „Lógherg11.
Grein pessi er ein af hinum miirgu ept-
irtektaverðu greinum liöf. um landshankann.
sem hann ætlar, að fyr eða siðar niuni
gera Island gjaldþrota, sökkva pví í óhotn-
aiuli skuld við ríkissjóð Dana.
Eins og alkunnugt er, eru seðlar lands-
bunkans óinnleysanlegir, og pví hvergi ut-
anlands gjaldgengur eyrir, en samt sem áð-
rir er því svo vísdómslega fyrir komið, að
peir, sem fé þurfa að greiða til útlanda,
.geta fengið seðlum sínum víxlað með pvi',
.að kaupa póstávísanir hjá íslen/ku póst-
stjórninni, sem síðan eru borgaðar út í
ígulli eða silfri af dönsku póststjórninni í
Ivnupmannahöfn.
J»egar nú petta gengur svo fram og
íiptur, að islenzka póststjórnin tekur verð-
hiusa pappírshleðla bankans, og lætur
dönsku póststjórnina borga út upphæðirn-
ar í sönnum gjaldeyri, pá leiðir par af',
oins og reynslan hefir pegar sýnt. að lands-
ssjóður getui' komizt í skuld við ríkissjóð-
inn, — og vei'ður, að pví or Eiríkur Magn-
ússon segir. bankerot.
Hr. Eirikur Magnússon heldur pví fram,
að petta sé allt af yfirlogðu ráði gert af
iandstjórnai'innar hálfu, til pess áð gera
lsland sem ósjálfstseðast og aumnst, enda
Imfi stjornarflokkurinn notað petta vopn
gegn stjórnbótakröfum íslendinga á Jping-
vallafnndinuin í fyrra.
I 111 efni greinar possarar mun ,,J>jóð-
viljinn“ gera atluigasemdir síðar.
FLA ÍSLENDINGUM
í V E S T U II H E I M I.
- o—:o: - o— *
Með siðsista pósti hárust Winnipeg-
LUiðin. „Heiniskringla" og „Lögberg4*, og
^ru pau fremur frásagnalítil uin liag fs-
h.'.ndinga. Kirkjumálefui erti aðalumtals-
Diii hlaðanna, og er svo að ráða. bæði af
hlöðuiium, og af bréfkafla peim. sem prent-
oðiu- or hér ' síðar í blaðinu, til að sýná
hiernig sumir líta á pau nnil, að inargir
séu orðnjr sárlejðir á öflum peim gaura-
gangi og sífelldu fjárbæna-betli, sem allt
pað kirkjustapp hefir í för með sór. Eink-
um er látið mjög misjafnt yfir peim ein-
ra'ðislegu tiltektum síða.sta kirkjuþings, að
senda séra Jón tíjarnason á stað, til að
sækja presta, ogpað lianda söfnuðúm, sem
ekki hafa um prest beðið, t. d. liandaKý-
Islendingum. Spyrja margir, sem von er,
hvað frelsi safnaðanna liði, ef kirkjupingið
skuli skikka peim presta eptir eigin liug-
pótta, hvort sem söfnuðirnir láta sér líka
betur cða ver. Eptir canadiskum lögum,
er hverjum i sjálfsvald sett, hvernig hann
vill sjá trúarpörf sinni borgið, en hér á
landi s k a 1 hver maður gjalda til prests
og kirkju, pó að lianu finni enga prá hjá
sér, til að njóta aðstoðar peirra guðsinaniia.
Væri vel, að Islendingar í Yesturheimi
breyttu eigi liinu lögboðna kirkjufrelsi í
kirkjulegt helsipað má gera ofmikið að
öllu, og nái klerkavaldið sér niðri, getur
pað opt orðið meira til kúgunar en fram-
fara. Gerum vér pessa athugasemd eigi
af pví, að vér sóum nógu kunnugir, til að
leggja dóm á kirkjumálefni íslendinga vegtra,
heldur almennt löndum vorum til leiðbein-
inga, og samkvæmt reglunni „veldur ei sá
er varir“.
tílaðið „Lögherg“, sem kemur til dyr-
anna i hvert skipti, sem minnzt er eitthvað
á Islendinga í Vesturheimi, eins og heima-
frakkur rakki, flytur langa og pvöglsama
árásagrein um Jón prest Steingrímsson út
af ummælum hans um fslendinga í Ahist-
urheimi í síðustu „Fréttum frá íslandi“.
Er pað einkennileg ástríða hjá „blaða-
: djásniý pessu, að pykkjast af liverju, sem
hérlendir menn segja, ef pað er eigi lof og
dýrð um „Lögbergsklikkuna4* og allar lienn-
ar uppáfyndingar; pað virðist pó'fára vel
á pví, að íslendingar vestra taki vinsam-
lega bendingum vorum um ýmislegt, sem
oðlilega er áfátt hjá þeim, engu síður, en
vér tökum pakksamlega vel meintum hend-
ingum peirra.
II T L E N I) A I! F IIÉ T T I R
bárust að kalla engar með „Thyru“ siðast.
Friðurinn liel/t enn í Xorðurálfu. og
þjúðirnar reyna að tryggja sér liðveizlu
hvér nnnarar. svo að pær goti öruggari
hoðið styrjaldar peirrar, sem allir pvkjast
vita, að yfir hljóti að ganga innan langs
tima; pað þykir mi víst. að Rússar og
Frakkar hafi gert bandalag moð sér. og
sagt er, að Riissar liafi viljað fá Tyrki í
| pann félagsskap, en Tyrkir bera kápuna á
báðum lierðum, eins og vandi er stjórn-
! málagarpanna við Bosporos. Eptir heim-
! sókn þýzkalandskeisara til Victoriu Eng-
landsdrottningar, ömmu lmns, er blöðunum
tíðrætt um, að Englendingar muni tryggða-
| málum bundnir við |>jiíðverja og peirra
i bandamenn, en pó er pað allt A huldu enn
i sem komið er.
A E r a k k 1 a n d i er sagt, að almenn-
ar kosningar muni fram fara síðast í yfir-
standandi septembermánuði, og býst lýð-
valdstiokkurinn við, að prer muni ganga sér
í vil, moð pví að vegur Boulangers er mjög
að réna, síðan hann var sakfelldur fyrir
landráð og fjárpretti ýmsa, er hann liafði
haft í frammi, meðan liann var hermála-
ráðherra.
Gladstone hélt gullbrúðkaup sitt í
júlimánuði, og fékk pá sem optar margan
vott um pað, hve mikils hann er metiirn
af öllum porra ensku pjóðarinnar; liann er
enn mjög ern, og saini mælskuskörungur-
inu sem áður.
Flú AlíINGI.
VII.
I 30. nr. f. árg. var lokið við að telja
frumvörp pau er þinginu hötðu borizt í
j suinar, bæði pau, sem fallið liafa, og
hin, sem fram liafa gengið; er pví að eius
! eptir að telja nokkur:
LÓG
a f g r e i d d a f p i n g i n u.
i XIX. L ö g u m s t o’ f n u n s t ý r i-
i m a n n a s k ó 1 a á I s 1 a n d i. J>að er
langt mál í mörgum greinum.
XX. Viðaukalög v i ð ti 1 s k i p*
u n u m veiðiáíslandi2 0. j ú n í
1 8 4 9.
1. gr. Hver sá, sem drepur æðarfugl
af ásettu ráði, skal auk sekta peirra, er
getur um í 11. gr. tilsk. um veiði á ls-
lundi 20. júni 1849, gjalda í sekt fyrir
hvern fugl 10-100 kr.; sé brotið ítrekað,
tvöfaldast selctin.
2. gr. Engir, hvorki varpeigendur né
aðrir, mega selja nó kaupa æðaregg. Brjóti
nokkur móti þessu, skal hann gjalda 10
til 100 kr. sekt; sé brotið ítrekað, tvö-
faldast sektin.
3. gr. Enginn má kaupa eða selja, liirða
j eða hagnýta, nokkurstáðár á Islnndi dauða
i æðarfugla eða hluti af peim. Brjóti noklc-
ur hér á móti skal hann gjalda 10—100
i kr. sekt.
4. gr. Sektir þær. sem ákveðnar eru í
1., 2. og 3. gr., renna að einum priðja