Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 11.04.1890, Blaðsíða 1

4. íirg. Nr. líJ.
PÓLITISK U E F U N D U 11.
—o—:d:—o—
Hinn venjulegi pólitiski funilur Isfirðinga var halcl-
[^K. inn á Isafirði 13. f. ra. í húsijnn hafnsögumanns Sölva
Thorsteinssonar, og voru par sainan komnir um 60 manns,
sýslunefndarm. og ýmsir aðrir nuUsmetandi mennhéraðsins.
Fundarmenn voru einhuga á pví, að stjórnarskrár-
niíílið skylcli vera eina umrœðuofnið.
Forseti fnndarins var kjörinn alpm. Gunnar
Halldórsson f Skálavík, og kvaddi hann sér til að-
stoðar sem fundarskrifara sýslumanu tí k ú 1 a T h o r-
o d d s e n.
Alpm. S i g u r ð u r Stefánsson tók fyrstur til
niáls, og skýrði stuttlega frá úrslitum stjórnarskrármáls-
ins á síðasta alpingi; lyktaði hann mál sitt með pví, að
iiann hefði eigi gert pað í fljótfærni, heldur eptir vand-
lega umhugsun — og hanu vildi enda segja, eptir marg-
ar andvökustundir —, að skiljast við sína fyrri flokks-
menn í stjórnarskrármálinu, heldur hefði sér fund-
i/.t skvlda sín bjóða sér að hreyta, eins og
hann gerði. — f’að væri nú kiósenda að kveða skýrt
upp lir með pnð, hvort poir, pingmennirnir, hefði komið
frain i samræmi við p.i eður eigi, og í pví skyni hofði
pessi fundur einkanlega vcrið lioðaður.
Sýsluncfndarmaður Halldór Jónsson ;i Eauða-
mýri kvaðst pa.kklátur pingmönnum pessa kjördœmis fyr-
ir framkomu peirra á pingi, er peir höfnuðu peirri „upp-
gjöfu á pjóðréttindum Islendinga, er „miðlunarmeun“
fara frani á. Páll Briem talaði um öfgar í stjórnar-
skrármálinu, on ræðumaðurinn vildi segja, að aldrei hefði
í höfuð neins alpýðumanns komið önnur eins krókavél
eins og frumvarp pað, cr efri deildin hefði sett af stokk-
unum síðast liðið sumar (Margir: Heyr!), benti hann á
ákvæði frumvarpsms uin löggjafarvaldið, er léti pað vera
í hönduin erlends ráðherra, eins og nú, og pótti honum
(*v næstum hlægilegt pað lagastaðfestingarvald, er innlend^
ráðherrastjóminni væri ætlað rétttil hráðahirgða, par til
dönsku stjórninni póknaðist að segja já eða uei; hann
sýndi og fram á með skýrskotun til frumvarpsins, hversu
ákvæðin um framkvæmdarvaldið mætti teygia sem hrátt
skinn, svo að frumvarpið væri alls engin hót frá pví sem
nú or. Af orðum Jóns Ölafssonar í Fjallkonunni um
afstöðu hinna konungkjörnu. er vildu f.ella málið, ef
Jón eigi hefði getað ábyrgzt peim, að pað næði eigi ó-
breytt fram að ganga í neðri déild, væri og auðsætt, hve
samkomulagsfiisir hinir konungkjörnu hefðu verið, eða
hitt pó heldur. fessi- framkoma hinna konungkjörnu
sýudi pað ljóslega, að pcir hefðu að eins gert grín að
1890.
málinu, og viljað spotta pá Jón og Pál (Margir: Heyr!
heyr!). J»jóðin yrði nú að taka rögg á sig, og sýna að
henni væri alvara með að fá sjálfstjórn, en ekki hálf-
velgju eða uppgjöf „miðlunarmanna“, og pví vildi hatm
treysta, að pjóð vor ætti svo marga góða drengi, að paö
mætti takast bráðlega (Maxgir: Heyr!).
Búfr. öestur Björnsson, hóndi í Hjarðar-
dal. kvaðst einnig vera pingmönnunurn pakklátur, en gerði
sér pó ekki eins góðar vonir og H. J. um röggsemi þjóð-
arinuar; allt frelsi kostaði stríð, en margir af pjóðiuríi
væru pví miður daufir, og vildu kaupa á sig friðinn.
J ó n snikkari J ó n s s o n á Isafirði kvað íslendinga
aldrei hafa gengizt undir önnur stjórnarlög en gamla
sáttmála, pví að öðrum stjórnarlögum hefði verið þröngv-
að upp á landsmenn n>eð valdboði (Margir: Heyr! hevr!),
og þegarum pað væri að ræða, að Islendingar sampykktu
ný stjórnarlög, yrði að fara varlega í pær sakir, að gefa
eptir af peim rétti, sem pjóðin enn ætti samkvæmt gjörð-
um sáttmála. Efri deildar frumvarpið virtist sér í engu
hetra en nú verandi stjórnal’skrá, og kvað hann pví
þingmönnum Isfirðinga hafa farið drengilega, að rísagegn
þvi; pað væri betra autt rúm en illa skipað, og væru
þau kjördænii hetur farin pingmannalaus, er „miðlunar-
inenn“ ætta á pingi. Annaðtvoggja væri að halda stjórn-
arskrármálinu duglega áfram eða liætta öllu prcfi, en
pað væri pó óheppilegt,
Próf. |». Jónsson kvað jafnvel aldrei meiri pörf á
pví en nú, að pjói in sýndi einheittan vilja sinn í þessu mnli,
par sem pingm. hennar hefði svo mjög greint á á síðasta
þingi, og virtist honum sem almennur og fjölsóttur J>ing-
vallafundur væri vel til pess faliinn; fyrir sitt leyti
kvaðst hann álíta heppilegast að fylgja fram hinni gömlu
stefnu hinna „trvggu levfa“, sjálfstjórnarstefminni, setn
Jón Sigurðsson hefði harizt fvrir, en sem „miðlunar-
mennirhir“ hefðu horfið fri í sumar.
Séra P é t u r porsteinsson á Stað i Grunna-
vík tók í sania strenginn, og kvað pað vonandi. að pjóð-
in sýndi sem fyrst á ahnennum funduin i kjördæmunum,
hvort hún vildi brevta stefnunni, og taka taum liiuna
konungkjörnu og klofningsmannanna, eða fylgja hiuum.
sem stöðugir heí’ðu verið í rásinni.
H a 11 d ó r J ó n s s o n: Af ávöxtunum sktilnð pér
pekkja p;í, og þjóöin skal læra að pekkja iniðlunarmeuii-
ina af verkunum -— af pessu peirra orðlagða nefndar-
áliti; rakti hann pví næst nefndarálitið, og sýndi fram á,
hve lítilpægir „miðlunanucnn“ væru; par væri pað tal-
inn kostur við efri deildar frumvarpið, að lagafruinvörp
yrð.u undirbiiin hér á landi, cn pó hlyti „miðlunarmönn-
tsafirði, f jstmlagiim 11. apvíl.