Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 28.04.1890, Page 2

58
•þJÓÐYILJINN.
Nr. 15.
starfa. og þarf sjiilfsagt ekki marga bún-
aðarskóla til að kenna slíkt, sem telja má
til algengra heimilisstarfa hjá hverjum
bóndaý hitt er annað mál, að petta parf
að gera á búnaðarskólum sem annarstaðar,
en til búfræðiskennslu eða jarðaböta getur
pað varla talizt.
Séu hin eiginlegu jarðabótastörf skólans
undir tölulið 1—3 lögð í dagsverk, páverð-
ur eptir mínum reikningi:
Túnsléttunin ... 22 dagsverk
Flóðgarðshleðslan . 8-------
Skurðgröpturinn . 6-------
Alls 36 ——
Yerið getur, að hér skakki fáeinum dags-
verkum, en heldur mun eg hafa lagt of
lítið, en of mikið í dagsverkið, nema jarð-
vegur sé pví verri riðureigöar á Hólum.
A skólanum voru 10 námspiltar petta
úr; hefir pví hver peirra unnið að jarða-
bótum að meðaltali um árið:
Við túnsléttun tvö og einn fimmtung dagsv.
Yið flóðgarðshleðslu fjóra fimmtunga dagsv.
Yið skurðgröpt prjá fimmtunga dagsverks,
eða samtals prjú og prjá fimmt. dagsverks.
það er snertir pessar göngutraðir, hlöðu- j
bj'gginguna og grjótaksturinn, pá er skýrsl-
an syo ónákvæm, að ómögulegt er að vita
nieð neinni vissu, hve mörgum dagsverkum
pessi störf nema; pað fer eptir pvi, hve
örðugt hefir verið að vekja upp grjótið og
hve langan veg hefir purft að flytja pað
og hin vei'kefnin, en pess er ekki getið i
skýrslunni.
Eg verð nú að segja, að mér brngðust
mjög vonir mínar um framkvæmdir pessa
skóla, er eg las pessa skýrslu. Hér í ísa-
fjarðarsýslu) sem ekki hefir neitt sérlegt
orð á sér fyrir jarðabætur, pekki eg pó
fleiri en einn bónda, sem á ári hafa með
einum og tveimur mönnum gert margfallt
meiri jarðabætur en petta, og pað í miklu
verra ári en í fvrra. það er varla við pví
að búast, að peir menn kunni vel að brúka
plóg og herfi, sem ekki hafa verið nema
3—4 daga við púfnasléttun, pótt peir hafi
lesið töluvert um hana í bókum.
Yæru hinar verklegu æfingar á búnaðar-
sköluin vorum árlega svipaðar pessu, pá er
ekki að undra, pótt skýrslur peirra séu
Jieldur látnar vera óprentaðar í einhverju
skúmaskoti, en útbýtt meðal almennings;
en svo litlar sem mér virðast pessar fram-
kvæmdir Hólaskóla skólaárið sem leið, pá
furðar mig pó enn meir á skýrslu peirri,
sem „þjóðólfur11 flytur um hann 27. des.
f. á. í 60. tölubl. ]par segir, að „helztu
framkvæmdir í ár“ séu pær, að byggt hax
verið fjós á Hólum; að vísu er pað yfir
20 nautgripi og byggt úr torfi og grjóti(!).
Yæri pað ekki „J>jöðólfur“ sem flytur
pessa skýrslu, pá teldi eg víst, að hér væri
eitthvað málum blandað, en „þjóðólfur“
hefir jafnan verið Hólasköla svo hlynntur,
að honum er sízt ætlandi að fara með pað,
er rýrt getur skóla penna.
Hin bóklega kennsla á Hólum er að pví
er mér virðist af skýrslu pessari í góðu
lagi; spurningar pær, sem lagðar hafa
verið fyrir námspilta við burtfararprófið,
eru flestar heppilegar og vel valdar að
mínu áliti.
YERZLUNIN.
—o—-
það er ýmislegt, sem virðist benda til
pess, að petta yfirstandandi ár verði lands-
mönnum að öllu samanlögðu eigi eins hag-
stætt í verzlunarsökum, eins og umliðna
árið. Utlend matvara hefir stigið í verði
að miklum mnn, sérstaklega mél, rftgur og
bankabygg, og kaffið, sem flevtum mun hafa
fundizt full liátt, hefir einnig stigið nokk-
uð ; „manufactur“-vörur munu aptur á móti
vera í svipuðu verði og sykur nokkrulægra,
en í fyrra. Hvað innlendu vöruna snertir,
stendur fiskur og dúnn eiunig mjög lágt
ytra ; en fiskprísinn er nft að vísu svo flögr-
andi og undir svo margvíslegum atvikum
kominn, að eigi er enn hægt að segja með
nokkurri vissu, hvernig liann verður í sum-
ar; pað renna allir, kaupmenn sem aðrir,
blint í sjóinn, hvað hann snertir, enn sem
komið er. Að kaupmenn hafa lækkað
blauta fiskinn mun pví ekki svo mjög stafa
af ótta fyrir lágu fiskverði i sumar, sem
af hinu, að peir munu pykjast purfa að
ná sér niðri eptir áföll, sem sumir peirra
hafa orðið fyrir við fisksolu i fttlöndum í
vetur. En einmitt petta mun og að lík-
indum hafa áhrif h fiskverð pað, sem fasta-
kaupmenn setja á verkaðan saltfisk í sum-
ar; svo hefir pað að minnsta kosti verið
að undanförnu, eins og líka er eðlilegt, að
halli sá, er fastakaupmenn verða fyrir eitt
árið, kemur næsta árið á bak sldptaraanna
peirra, nema samkeppnin í verzlaninni sé
svo mikil, að peir séu til neyddir að spenna
sig af ýtrustu kröptum. En hvað Djúp-
menn sérstaklega snertir fer pað nú að
verða undir hælinn lagt, eða undir óviss-
um atvikum komið, hvort samkeppni í
verzlaninni verður hér teljandi, par sem
peir eru vel á veg komnir að gera eina
fasta verzlun einvalda og alls ráðandi hér
við Djúpið, rétt eins og pá fýsi til einok-
unaraldanna aptur.
Hjá kaupfélögunum ber hvert árið sínar
pjáningar, gefur hagnað eða tap, eptir pví
sem hægt er að fá pað og pað árið á er-
lendum markaði; par purfa menn pri eigi
að óttast sömu eptirköstin, eins og í skipt-
um við fastakaupmenn eptir erfið verzlun-
arár, og virðist mér pví einsætt, að bænd-
ur í ár eigi að styrkja kanpfélögin sem
bezt.
I-s.
FISKIYEIÐ AMÁL.
—:o:—
Breytingar pær, sem gerðar voru á síð*
asta sýslunefndarfundi á fiskiveiðasampykkt-
inni frá 11. okt. 1887 eru nú orðnar al-
menningi kunnar, og sjömennirnir farnir að
skrafa pær og skeggræða í veiðistöðnnum,
enda hefir verið tíminn til pess eptir pásk-
ana, alla landlegu- og fiskleysis-dagana.
Skoðanir manna munu, eins og vant er,
vera mjög margbreyttar, og líklega allt að
pví eins margar og veiðistöðurnar.
það er nú eigi tilgangur pessara lína
að dæma um pað, hver skoðunin sé rétt-
ust í fiskiveiðamálum vor ísfirðinga, eða að
hve miklu leyti sýslunefndarfundurinn hefir
hitt pá réttustu götu; pað er likast, að
pað líði mörg árin enn, áður en talað verð-
ur ura verulegt, rökstutt almenningsálit í
fiskiveiðamálum hér við Djúpið; pekking
vor á fískigöngunum og ýmsri annari hátt-
semi fisksins er enn næsta öfullkomin. og
hver einstakur hefir svo að segja sína
reynslu í pví efni, eða pá Bolvíkingar eina
reynsluna, Hnífsdælingar aðra, Álptfirðing-
ar priðju o. s. frv., svo að hvað rekur sig
á annars horn.
A engu máli mun pó vera jafn almenn-
ur áhugi hér i sýslu sem á fiskiveiðamál-
inu, enda er par um aðalatvinnuveg sýslu*
búa að ræða; en pað er verst, að possi á-
hugi virðist hjá of mörgum lýsa sér ein-
göngu eða mestmognis í baðstofu- eða búða-
hjali, en liggja í dái einmitt pegar hann
parf helzt að koma i ljós, á héraðafund-
um peim, er um fiskiveiðamál vor fjalja,
par er staðurinn og stundin til að konia
sinni skoðun á framfæri, og fVeista að ifl
pví breytt, er óheppilegt kann að pyl'.)a ’
pá tjáir ekki að horfa í cina sjóierð eða