Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.07.1890, Blaðsíða 2

98
ÞJÓÐVILJINN.
Nr. 25.
gott af allri frammistöðu miðlunarmann*
anna, enda létu blöð þeirra eigi sitt eptil'
liggjn, að f;era mönnum fregnir af alíri dá-
semdinni og dýrðinni, sem útti að Vera út
mu landið, vfir pessu „nýja sl<riði“, som
komið væri á stjérnarskrármálið.
Eyfirðinga póttust blaðamennirnir syðra
liafa alveg í vnsanum. og sömdu hverja
skáldsöguna eptir aðra, er allar úttu að
sýna og sanna hinum vantruaða heim. að
Eyfirðingar væru iuiðlunarmenn með lífi og
sál, reiðubúnir til að falla frarn fyrir
Halldóri Briem, eða hverjum öðrum upp-
gjafarjiostula, er miðlunar-miðnefndin í Vik
vildi af mið sinni veita peim.
„þjóðviljinn“ reyndi einn blaðanna að
stöðva penna hamslausa, æðisgengna glaum
miðlunarmanna; lygafréttirnar um fylgi
landsmanna'við miðlunarmenn bar hann til
bakh, eptir áreiðaníegum frétturn, eina ept-
ir áðra, og sýndi jafnframt fram á, að hér
væri ekkert gleðiefni á ferðum; pað væru
nokkrir pjóðfulltrúar gengnir af göflunum,
eða orðnir rúglaðir í ríminu, svo að peir
færu nú fram á að hneppa pjóð sína í
fjötra. pó að peir hefðu áður svarið að afla
henni frelsis og frama.
En pó að vér tækjum petta fram með
allt vægari orðum, og létum hvervetna verk-
in peirra sýna merkin. pá var eins og pað
hefði ekkert upp á sig, og sjálfsagt hafa
miðlunar-blaðstjórarnir á endanuin verið
farnir að leggja einhvern triinað á sinn
eigin tilbúning, að pjnðarúlitið væri peirra
megin, pví að við hverja vinsamlega bend-
ingu frá vorri hendi, hörðnuðu að eins
skammirnar og ökvseðisorðim frá peim.
Og pegar pað varð hljóðbært, að eg
myndi verða í kjöri við kosninguna í Eyja-
firði, pá urðu peir enn kjánkvísari og
krummalegri við migog minni hlutann, og pað
hlakkaði eitthvað svo dátt í peim görnin yfir
vamtanlegum óförum mínum við kosninguna.
J>orleifur Jónsson, vinur minn og gamal-
kunningi, ritaði mér og par á ofan privat-
tiréf, og ráðlagði mér í mesta bróðerni að
hugsa eigi til kosningar í Eyjafirði, pví að
„par yrði eg aldrei kosinn“.
Eg get nú ósköp vel skilið, að peir rit-
stjörarnir. J>orleifur og Björn. ejitir að hafa
tekið inunuinn svo fíillan, bori hiifuðið hallt,
og séu sárir á lmki, undan atkvæðasvipum
Eyfirðinga, par seni leikslokii; urðu pau.
að annar peirra manna, hr. Halldór Briem,
hörfaði úr hérnði, áður til kosninga kom,
en hinn fékk ekki einu sinni fullan fiinnit-
ung atkvæða.
Mannlegt og lagshræðralegt er pað einn-
ig, að peir félagar reyni að hughreysta livor
annan, eptir ófarirnar, og geri sér von um
bráða uppreist og svíun sára.
En að peir skuli dirfast að koma fram
fyrir almenning, svona sýnilega örkumlaðir
og illa útleiknir, og bera á inóti að peir
i hafi orðið fyrir hirtingu af Eyfirðingum,
pað er raikln meiri bíræfni, en búist varð
við; peir eru pó hvorugur pau börn, að
peir ekki viti, að pað er Ijótt að segja ó-
satt, og að enginn trúir slæmu börnunum,
sem leggja pað i vanda sinn að skrökva.
Samt sem áður lætur Björn Jónsson
gnllsýkina og gremjuna leiða sig til að geni
Eyfirðingum ýmsar ósæmilegar getsakir,
brígslar peim um, að peir hafi kosið móti
sannfæringu sinni af ýinsum óhreinum livöt-
um o. s. frv., og mig vill hann gera að
öðrum eins Axla-Birniog hann ersjálfur, með
pví að Ijúga pví upp, að eg hafi leiWið miðlun-
armann eða miðlunarfífl á kjörfundinum.
Og eins og títterum yngri börn, aðpau
eta upp eptir peim eldri, eins etur nú Leifi
litli penna pvætting eptir Bjössa, og pyk-
ist heldur en ekki maður af.
En pegar búið er að ljúga, pú er eptir
að vita, hvort nokkur verður til að trúa,
og undir pví er pað aptur komið, hvort peir
félagar hafa hag eður óhag af pessari lygi.
Tilgangurinn er auðsjáanlega sá, að reyna
í lengstu lög að halda lífi í kolunum, að
reyna með öllu móti að halda uppi „móðn-
um“ i riðluðum fylkingum miðlunarmanna,
og að nota til pess lygina, — alveg eins
og gert hefir verið í vetur —, ef ekki vill
betur til takast.
En pað er ólukkan fyrir pá félaga, að
peir hafa logið of lýgilega.
J>að er ekki nóg með pað, ai peir ná-
lega 200 Eyfirðingar, er sóttu undirbún-
ingsfundi pá, er eg hélt í Eyjafirði, vita, að
poir félagar fara með örgustu ósannindi,
heldur geta og pau rúm 500 inanns, er
kjörfundina sóttu, vitnað hið sama.
Og pó að eg hefði hvorki á undirbúh-
ingsfundunum eða á kjörfttndinum lokið upp
mínum niunni, pá væri pað pó ærin ósvífni.
að væna Eyfirðinga pess, að peir hefðu
kosið út í bláinn, eða verið í óvissu um
skoðanir mínar. par sem ölluin erkunnugt,
að eg hefi fyllilega að bróðurpartinum til
tekið pátt í ritdeilum peim, er spunnizt
hafaútaf „uppgjafai'flani“ alpingis í stjóru-
arskrármálinu.
Eða eru pcir J>orleifur og Björn pau
börn, að peirbúist við að fá nokkurn niaun
til að trúa pví, að Eyfirðingar, er peir hafa
sjálfir optsinnis lofað fyrir menningu o,g á-
huga á opinberum máluin, séu allt í einu
orðnir svo út úr hólum, að peir viti ekkert,
hvað fram hefir farið í stjóruarskrármálinu
á síðustu tímum?
En pess utan hefir peim féíögunum, J>or-
leifi og Birni, farizt ærið óhönduglega í ann-
ari grein; peir hafa eigi að gætt, að pað er
hið fyrsta og :eðsta boðorð i lögmáli peirra,
; er ósannindunum vilja fram fara, að varast
mótsagnirnar ; en á pví liafa peir algjörlega
i flaskað, að sínu leyti eins og oj>t vill' verða um
óknyttamenn; peir telja panaig, að pað
hafi spillt einna niest fyrir kosuingu dbrm.
Einars Asmundssonar, að skólastjóri Jón
A. Hjaltalíu og amtm. J. Havsteen voru
honum meðmæltir.
En sér ekki hver heilvita maður, hver
mótsögn felst í pessu ?
Ef Eyfirðingar hefðu verið „miðlunar-
menntt, eins og ritstjórarnir láta í veðri
vaka, hvers orð og meðmæli gátu pá í
peirra augum verið meira virði, en einmitt
meðmæli „miðlunarmannanna“, og pá ekki
sízt meðmæli hr. Hjaltalíns, frumherjans
og forustusauðsins í öllum pessum miðlun-
ar-nnichinationum ?
Eg slcal að vísu ekki neita pví, að með-
mæli hr. Hjaltalíns og „himnabréfin með
hendi amtsskrifarans", er rigndu svo ó-
skiljanlega ófan í Oxnadal og víðar, kunni
að hafa dregið nokkuð úr fylgi sumra við
Einar; en einmitt petta sýnir Ijóslega,
hvaða augum Eyfirðingar litu ú miðlunar-
braskið allt og starfsemi peirra inanna er
að pví unnu.
Um dbrm. Einar Ásmnndsson gleyma
peir félagar eigi að láta pess getið, að hann
sé „vitanlega miðlunarmaður“, og lái eg
peim pað eigi, pó að pá langi til að prýða
flokk-ncfnu sfna með nafni hans; en hvað-
I an peim keniur sú vizka, að Einar sé ein-
dreginn „miðlunarmaðurtt, væri ganmn að
vita, par sem Einar hefir enn eigi með
einu orði látið skoðun sína í ljósi opinber-
legá úm ágréi'ningsatriðin milli sjálfstjórnar-
og miðlúnar-flokksins ;* og punnskipaðri
hygg ég tlokk Eínars orðið hafa í Eyja-
firði, ef pað hefði augljóst verið. að hann
væri „miðlunarmaður“. -
Að minnsta kosti tölclu helztn meðmæl-
*) Á kjörfundinum skírskotaði Einar til
fyrri framkoniu sinnar á pingi, en
minntist eigi með einu orði á með-
ferð stjórnarskrármálsins á síðasta al-
pingi.