Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 06.04.1892, Side 1

Verð árg. (rainnst 30
arka) 3 kr.; í Amer.
1 doll. Borgist fyrir
maiinánaðarlok.
þjóðviljinn nngi.
Fyrsti árgangur.
Uppsðgn skrifleg, 6-
gild nema komin sé
til útgefanda fyrir 1.
dag júnímánaðar.
Nr. 24.
ÍSAFIRÐI, 6. APRÍL
1 8 9 2.
ATHUGAORÐ TIL KJÓSANDA!
u m
alpingiskosningarnar 189 2.
Séra L á r u s Halldðrsson á
Kollaleiru, sem þingmennsku hefir haft fyrir
'Sunn-Mýlingn, ætti að vorri hyggju helzt
ekki að ónáða framar til alpingis.
þrátt fyrir mikið góða liæfileika séra
L. H., pá er eins og litil not vilji að peim
verða, pegar á ping er komið; pað leynir
sér ekki, að maðurinn finnur ósköpin öll
til sín, og væri má ske ekki fjarri sanni
,að segja um hann, eins og par stendur:
„Hann gat engan á hauðri vitað
heiðri tignaðan nema sigu.
k alpingi var svo að orði kveðið um séra
Lárus síðast liðið sumar, að hnnn gengi
með pær „sjálfstæðisgrillur" i höfðinu, að
enginn pingmanna vogaði sér að lionum
til pinglegrar samvinnu ; sjálfstæðið lastar
auðvitað enginn i sjálfu sér, en leiðinda-
grillur eru pað, pegar pað tekur pk afvegu,
að finna vnrla kost á neinu, nema manni
hafi sjálfum dottið pað fyrst i hug; ef
pingið væri skipað mörgura pess háttar
pverhöfðum, pá cr hætt við, að litið yrði
afrektð.
En pað er séra L. H. stóri ökostur,
að honum hættir við að horfa of mikið á
eina persónu — sjálfan sig —, og láta
málin gjalda, ef honum pykir sjálfum
s é r eigi nógur sóini sýndur á pingi; og
pað var pessi lundareinkunn Lárusar prests,
er olli pvi stóra pinghneixli 1887, að hann,
sem var einn í stjórnarskrarnefndinni,
greiddi atkvæði pvert ofan í pað, sem
hann hafði sjálfur sampykkt rétt á undan,
af pví að honum mislíkuðu einhver orða-
tiltæki i ræðu framsögumannsins, Bened.
slýslumanns Sreinssonar.
A síðasta nlpingi hélt séra L. H. sér
fyrst framan af fyrir utan pingflokkaná í
neðri deild, en hallaðist eptir pvi er á
pingið leið meira og meira að „briemsk-
unni4, enda virðist hann líta mjög likt
peim flokki á fjármál og allar stærri sam-
göngubætur.
Hann var eitraður á móti pví, að land-
ið tæki sjálft að sér strandferðirnar, en
bar Otto Wathne jafnan á vörunum, og
er nú sýnt, hvern árangur pað h< fír borið.
Sú hóflega tillaga, að alpingi fslendinga
fengi að vita, livað kosta mundi að greiða
fyrir viðskiptalifínu innan lands, með pví
að koma á fót fréttapræði, átti heldur ekki
upp á pallborðið hjá honum, og var ekki
laust við, að har.n skopaðist að peirri mik-
ilmennsku hugsun ; liklega munu pó fleiri
á peirri skoðun, að skaðlaust hefði verið,
að pingið hefði aflað sér skýrslna i pessu
efni; ekki setti pað landssjóðinn á höfuðið.
Aptur á móti var pm. með, pegar um
pað var að ræða, að biðja erlend riki að
leggja fréttapráð hér til lands; hann hefir
hugsað, að gott væri allt gefins, og enda
fréttapráður, pó að ekki verði send með
honum skjóða, eins og pm. var svo vænn
að „upplýsa" sampingismenn sína um.
í bankamálinu var séra L. H. naum-
ast nema hálfvolgur, eins og „Jpjóðv. ungi“
hefir áður bent á.
Á móti styrknuin til búnaðarfélaganna
var hann all-æstur, og taldi pað fásinnu að
búta landssjóðinn pannig niður ; en par sem
pm. ekki heldur drap á neitt stórfyrirtæki,
er hann vildi ráðast í, pá er ekki gott að
vita, hvað hann vildi gjöra láta við lands-
ins fé; má ske pm. hafi ekki verið pað
full-ljóst sjálfum.
í stjói narskrármálinu kom skoðnn séra
L. H. ekki sem Ijósast fram, en hann hafði
gjört pá ótrúlegu uppgötvun, að konung-
kjörnu pingmennirnir væru alveg samdóma
pjóðkjörnu pingmönnunum um aðal-atriði
pess máls, og pótti hann pá ærið fundvís,
karlinn; en lítt pótti pað sjá á í sumar,
að pessi kenning hans hefði við rök að
styðjast, pótt hún auðvitað gerði töluverða
lukku í höfuðborginni,: og pætti par „fín“.
Ekki siður áheyrilegt pótti pað par
syðra, er séra L. H. hélt sínar prumandi
sk immaræður um ritstjórn „þjöðviljans11, í
hefndarskyni fyrir pað, „að í nefndu blaði
hafði verið látið fremur litið yfir afrekum
hans I stjórnarskrármálinu 1887 ; hafði
hann og vanduð pessar ræður ósköpin ölí,
og tekið sér pinghvild, eða breitt feld yfir höf-
uð sér, fleiri daga á undan, eins og Jþorgeir
Ljiisvetningagoði forðum; ogpegarhannend-
aði eina af pessuin ræðum með pví, að hafa
yfir stökusmánirnar um sjálfan sig:
„Ef illa gjöldin greiðast
fríkirkjunni frá“ o. s. frv.
pá hló allur pingheimur dátt.
En pó að vér drepum á petta til gam-
ans, og af pví að pað staðfestir pann dóm
vorn um séra Lárus, að honuin hætti til
að lita meira á sjálfan sig, en málefnin, pá
erfum vér pað eigi, og leggjuin e n g a n
v e g i n n á móti pingmennsku hans fyrir
p æ r sakir.
Vér viðurkennum og fyllilega, að séra
Lárus vegna gáfna og atgerfis hefir ýmsa
pingmanns hæfileika, en skapferli hans eða
lundareinkunn, p a ð er pröskuldurinn.
UM BÚNAÐARSKÓLANA.
„Svo bregðast krosstré
sem önnur tré“.
k alpingi 1887 barðist séra Sig. Stef-
ánsson í Vigur fyrir pví, að mönnum væri
gefinn kostur á, nð koma á fót bímaðar-
kennslustofnun i hverri sýslu. Að vísu
sagði hann pá, að ekki væri ráð nð stofna
svo marga búnaðarskóla, og pó að menu
fengju leyfi til pess, pá mundu menn ekki
nota pað. En leyfið vildi hann veita, og
sagði pað mundi alls eigi verða peim skóL
um að falli, sem komnir værn á föt, held-
ur miklu fremur peim til eflingar, og sro
til að bæta nokkrum nýjum skólum við.
|>cssa meiningu lét séra Sig. St. í Ijósi