Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 21.02.1893, Blaðsíða 1
Verð &rgangsms (minnst
30 arka) 3 kr.; í Ameriku
1 doll. Borgist fyrir maá-
m&naðarlok.
ÞJOÐVILJINN UNGI.
Ajinak Aköangue.
Ritstjóri SKÚLI THOEODDSEN cand. jur.
Uppsögn skrifleg, ógild
nema komin sé tií ótgef-
anda fyrir 1. dag jVini-
mánaðar.
M lo.
Ameríku-ferðirnar.
Fólksflutningar til Yesturheims hafa
verið, og eru enn í dag, dæmdir mjög
misjafnt hér á landi.
A eina hliðina er það kunnugt, að
allmargir, einkum úr flokki embættis-
manna og þeirra, sem í heldri róð eru
haldnir, eru all andstæðir öllum vestur-
flutningum, og sumir þeirra standast
varla reiðari, heldur en ef þeir heyra ís-
lendinga-byggðimum í Ameríku hælt, eða
vel látið af kjörum þeirra, er vestur hafa
farið; það á allt að vera einbert skrum,
amerikanskur uppþembingur, ‘agenta'-
lygar og annað því verra.
A hinn bóginn eru þeir margir af
almúgamönnum, er líta allt öðrum aug-
um á Ameríku-ferðirnar; í þeirra augum
eru íslendinga-byggðirnar i Ameríku eins
konar Gósen-Iand, og þeir eru að minnsta
kosti álitnir þessa heims hólpnir, sem
þangað geta komizt.
I daglegum samræðum manna má opt
og einatt heyra þessar tvær gagnstæðu
skoðanir, eða þessar tvær öfgar, varðar
með oddi og egg; og að þvi skapi sem
fyrri flokkurinn níðir allt, sem Ameriku
og útflutninga snertir, að því skapi of lofa
hinir; það er rótt eins og þeir Hrafna-
Flóki og Þórólfur Smjór væru risnir úr
gróf sinni.
Að vorri hyggju fer þó hvorug þess-
ara skoðana í rétta stefnu.
Það er skiljanlegt, að þeir, sem hafa trii
á framförum íslenzka þjóðflokksins í þessu
landi, séu ekki miklir vinir vesturflutn-
inganna; engum getur blandazt hugur
um það, að hér á landi er nóg til að
•starfa, nóg verkefni fyrir höndum, fyrir
margfallt fleiri menn, en hér eru, og það
er þvi landinu auðsær skaði, þegar marg-
Ísafirði, 21. febr.
ir nýtustu og beztu mennirnir flytja i
burtu.
En þó að hverjum fóðurlandsvini hljóti
að sárna það, að sjá landa sína ár eptir
ár, og það svo hundruðum skiptrr, yfir-
gefa sitt ‘forna Frón', til þess að reisa
sér byggðir og bú i framandi landi, þá
er vegurinn til að stóðva útflutninga-
strauminn engan veginn sá, að ætla sér
með níði og ósannindum að fæla menn
frá að fara af landi.
Þvert á móti, það er sannreynt, að
þess konar aðferð hefir all-optast einmitt
hin gagnstæðu áhrif; hún órfar fremur,
en minnkar, útflutningastrauminn, og get-
ur orðið ‘agentunum1 bitrasta vopn í
hendi.
Vegurinn, eini skynsamlegi vegurinn,
ekki til að stöðva vesturflutningana, —
því að einatt má bviast við nokkrum
vesturflutningum úr þessu, og hóflegir
útflutningar geta orðið til góðs — , held-
ur til að draga úr þeim, svo að þeir
verði landinu eigi tilfinnanlegir, hann er
að voru áliti sá, að gera sér allt far um,
að fólkinu líði hér betur, svo að það fýsi
síður að skipta um.
,A skal að uppsprettu stemma, en eigi
að ósi‘, og það er enginn efi á því, að
orsakimar til útflutninganna liggja að
miklu leyti í þjóðfélagsskipan vorri.
Gefum fólkinu rýmra og meira at-
vinnufrelsi — afnemum ársvistarskyld-
una og breytum hinni heimskulegu hirs-
mennsku lóggjöf —, geram því auðveld-
ara að afla bórnum sinum menntunar,
leysum hina kirkjulegu fjötra, látum þjóð-
ina hafa sem mest ráð sinna eigin mála,
kjósa embættismenn sina o. s. frv.; og
umfram allt, eflum atvinnuvegina af ýtr-
ustu króptum, og gjörum samgöngrrr og
viðskipti greiðári; í stuttu máli, látum
1893.
sjá, að vér leitumst við að keppa í spor
framfaraþjóðanna, að vér reynum að kom-
ast inn i og fylgjast með menningar-
straumi tímans, og þá mun almenningur
að vonum una betur hag sínum.
Yér þurfum, ekki beina leið að ‘amerí-
kanísera' þjóðflokk vorn hér í landi,
heldur að taka inn í þjóðfélagsskipun
vora það, sem bezt er og frjálslegast í
þjóðlífi þeirra; það er meðalið, sem
hrífur.
En á meðan sára lítið er hugsað, og
því minna framkvæmt í þessa áttina, á
meðan svo að segja hver frjálsmannleg
og framtakssöm hugsun er kæfð í fæð-
ingunni, ýmist vegna sundurlyndis sjálfra
vor, eða af erlendu ofurvaldi, þá er rétt,
að vér fórum sem liægast út í þær sakir,
að atyrða þá, sem vestur flytja.
Ollurn er það meðfætt, að vilja láta
sér líða sem bezt; og — má ske einmitt
vegna útflutninganna —, hefir sýnzt votta
fyrir því á síðari árum, að ‘kosmopoli-
tiska'* hugsjónin sé orðin svo rik i hjórt-
um ýmsra íslendinga, að þeim liennar
vegna veiti auðveldara að slita þau bónd,
er almennt binda menn við ættjórðu
sína.
En það er auðsætt, að eptir því sem
slíkar hugsjónir ná að festa rætur hjá
þjóðinni, að því skapi vex og nauðsyn
þess, að þjóðfélag vort eigi sé eptirbát-
ur annara, ef það á að reynast þjóð vorri
fullnægjandi til frambiiðar.
Vér höfum bent á þetta, af því að
oss hefir virzt, að ýmsir þeir, er um þetta
mál hafa ritað, gleymi þvi of opt, að
orsakirnar til iitflutninganna liggja að
miklu leyti í góllum vors eigin þjóðfé-
* Þ. e. að skoða heiminn seni sameiginlegt
ættland allra, og sig sjálfan sem heirns-
borgara, en ekki sem borgara í ákveðnu
landi.