Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 23.04.1895, Page 1

Verð irgangsins (minnst
40 arka) 3 kr.; í Ameríku
1 doil. IBorgist fyrir júní-
mánaðarlok.
ÞJOÐVILJINN UNGI.
----!—
|= FjÓEÐI ÁEGANUDB. =!
RITSTJÓRI: SKÚLI THORODDSEN.

Uppsögn skrifleg ógild
nema komin sé til útgef-
anda fyrir 30. dag júní-
mánaðar.
J\s ísAFIRÐI, 23. APRÍL. .
„Isafold“ og_kaupfélögin.
Það er undarleg uuiliyggja fyrir kaup-
félögunura, sem gripið heíir „Isafold“ i
vetur, þar sein hún hefir rembzt við að
flytja hverja greinina á fætur annari,
sem allar sýnast stefna að því eina marki,
að sá út sem mestri tortryggni meðal
almennings, og gera umboðsmonn kaup-
félagánna, þá ZÖllner & Vídalín, sem
ískyggilegasta.
En þessi kaupfélaga umhyggja „ísa-
foldar“ liefir, sem betur fer, litil áhrif,
þar sem það hofir engum dulizt, að „Isa-
fold“ liefir að undan förnu verið eindreg-
inn formælandi dansk-ísl. sel-verzlananna,
kaupstaðar-lánanna og kaupstaðar-einok-
miarinnar.
Liggur því næst að skoða þessar
kaupfólaga prédikanir „Isafoldar“ sem
að eins til þess stýlaðar, að hjálpa upp
á sel-verzlanirnar, því að maðurinn mun
sjá það, að tækist konum að sá út meðal
almennings þeim tortryggnis-anda, að
menn hættu að skipta við kaupfólögin,
þá væri fyrir fæsta í annað hús að venda,
en til búðarborðsins.
Líka getur það verið, að ritstjóri „ísa-
foldar“ hugsi sér, að takast megi, að
gera þá Z. & V. svo leiða á tortryggnis-
getsökunum, að jieir vilji ekkert við ísl.
kaupfélögin eiga framar; það er kunnugt,
að þeir eru báðir all-vel fjáðir menn, sem
ekki eru upp á þessa atvinnu komnir,
frekar en verkast vill; og þættist „Isa-
fold“ þá sjálfsagt hafa komið ár sinni
vel fyrir borð, ef þeir Iiættu umboðs-
mennsku fyrir félögin!
En hver yrði árangurinn, ef „ísafold“
tækist að koma því til leiðar?
Það er mjög Iiætt við því, — meðan
kaupfélögin ekki standa á fastari fæti,
og hafa ekki fjármagn í höndum, til þess
að borga með vörur sínar fyrir fram —,
að árangurinn af starfi „ísafoldar“ yrði
víða sá, að kaupfólaga-hreifingin dytti
um koll, og sæist þá bezt, hvort ekki
skipti um verzlun alla i þeim héruðum;
í öðrum héruðum myndi kaupfélögunum
að vísu lialdið áfram, en í nokkurs kon-
ar fálmi; það myndu risa upp hinir og
þessir, sinn í hverju héraði, má ske ó-
reyndir eða litt reyndir inenn, til þess
að hafa umboðsrnennsku félaganna á
hendi, og sumum þeirra lánaðist þá vel,
en sumir færu með allt á höfuðið.
Það yrði með öðrum orðurn saga
gömlu félaganna, — Borðeyrar-félagsins,
Dala-félagsins gamla, Svefneyja-félagsins,
Yeltunnar, isfirzku-félaganna gömlu o. s.
frv. — upp aptur, og er hætt við, að
kaupfélags-hreifingin, sem nú er komin
svo vel á veg, kynni að biða mikinn
36
hálsinn var undinn, húðin blá,
höfuðið enn þá meira á ská.
Þrestur sendi’ hann síðan braut, og sagði þá:
„Finndu nú aptur föður þinn,
færðu’ honum kveðju, drengur minn,
skildu’ hann gleði og gæfu við,
Spfðu’ lionuin hvorki ró nó frið.
lylgdu nú aett hans, fjancLinn þinn, i fjórða lið“.
Mælt er að lundin þyngdist þá,
þegar að jtabbinn drenginn sá,
mest að þessum þrautum kvað,
þegar á kvöldin húmaði’ að.
Ýmist vildi’ honum öfugt ganga eptir það.
Enda jeg svo rnín litlu ljóð,
lestu þau, gamla söguþjóð;
gallana’ á minum mærðar-slag
rnáttu gjarnan .færa r lag ;
lofðu mér sanrt að láta’ liann heita Lalla-brag.
Lesari, gakktu lukku-stig,
lallar engir hitti þig.
Gæti hver að sjálfum sér;
sankti María hjálpi mór,
að jeg verði ofan á, ef illa fer.
29
Lalla-bragur.
(Sent „Þjóðv. unga“ frá sögu-karli.)
Þó þér liggi lífið á
leitaðu ekki á fúlan ná;
láttu þau sofa, þýin þaug,
þó þau kúri’ í öskuhaug;
það er bæði voði’ og vandi að vekja upp draug.
Aula-grey í sorpi svaf,
svo að vissu fáir af;
ræfils skinnið hnýtt og heimskt
Iiefði þar um aldur geynrzt,
bæði hann og hundaþúfan hefðu gleymzt.
Þegar allt var orðið hljótt
einu sinni um kalda nótt,
heldur mikill herðum í
halur gekk að leiði þvi;
þá var sorg á þessum lrerðum þyngri en blý.
Þó liann mi gengi að þessunr haug,
þá hefði’ liann kosið skárri draug;
það var að velja um þetta eitt,
þangað liafði’ íiann neyðin leitt,
annað hvort var ókind sú, eða ekki neitt.
Þulur sínar þar hann gól,