Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 22.06.1895, Blaðsíða 1

Verð árgangsins (minnst
40 arka) 3 kr.; í Ameríku
1 doll. Borgist fyrir júni-
mánaðarlok.
ÞJOÐVILJIM IJNGI.
-- ' j~-- FjÓBÐI ÍEGANOBR. :---
-f—RITSTJÓRI: SKÚLI THORODDSEN. ===\&c<si-»-
Uppsögn skrifleg ógild
nema komin sé til útgef-
anda fyrir 30. dag júní-
mánaðar.
ÍSAFIRÐI, 22. JUNÍ.
M 30.
Urn gufuskipaferðir.
Eptir
JÓHANNES L. L. JÓHANNESSON.
Þess er getið í 16. tbl. „Þjóðv. unga“
þ. á., að nýjar strandferðir muni vera í
boði frá hálfu „bins sameinaða (lanska
gufuskipafélagsL Mér lizt nú lireint ekki
á það, að menn, undir því stórnarfyrir-
komulagi, sem er nú, og stöðugum synj-
unum stjórnarinnar á lögum frá alþingi,
lileypi Dönum hór inn til framkvæmda,
nema hið allra minnsta að hægt er. Ept-
ir minni ætlun væri það bezt, að verzl-
unin dragist sem fyrst, að mestu eða
öllu, frá Kaupmannahöfn, yfir til Skot-
lands og Hamborgar. Yér liöfum raarg-
rekið oss á það, að íslenzkir kaupmenn,
sem búsettir eru í Danmörku, hafa lagt
á inóti því við stjórnina, að mál, sem
alþingi og íslenzka þjóðin liefir áhuga á,
næði staðfestingu. En vaxi starf „hins
danska gufuskipafélags^ hér á landi, og
batni þannig samgöngur við Kaupmanna-
höfn, þá er auðsætt, að það verður tií
að festa verzlun Islands enn betur við
Danmörku. Þar að auki er það mjög
óheppilegt, að hafa höfuðból og lieimili
það, er gnfuskipaferðirnar ganga út frá
til landsins, á þeim stað, er skip frjósa
svo títt inni, svo sem í Kaupmannahöfn.
Væri hin danska stjórn oss lilynnt í flestu,
gæti það að mörgu leyti yerið oss hag-
anlegast, að skipta sem mest við danska
þegna, Aidá væri þá vel vert, að urma
þeim hagnaðarins af því; en þegar þetta
nú er á allt aðra leið, þá eigum vér sem
minnst að skípta við Dani, svo að stjórn-
in sjái, að oss er alvara með mál vor,
og að hennar eigin heimaland hefir skaða
af. Þvb a5 lofa oss eigi að vera sem frjals-
ustum í vorum ejgin málum. Jeg ímynda
mer, til dæmis, að betur gengi að hafa
fram lögin um búsetu fastakaupmanna,
væru engir íslenzkir kaupmenn heimilis-
fastir 1 Danmörku; og svo er með margt
fleira. Yér þurfum auknar gufuskipaferð-
ir til landsins. Það mætti eigi minna
vera, en að skip gengi stöðugt til Reykja-
vikur frá útlöndum á hverjum hálfum
mánuði, sumar og vetur. Þær ferðir ættu
að vera frá Skotlandi, því bæði er það
stytzt, og svo eigum vér að reyna að
færa verzlunina þangað, enda frjósa þar
eigi hafni", og svo mun líka vera i Nor-
egi vestan verðum, en þangað ættum
vér lika að hafa beinar ferðir við og við.
En auk þessa þurfum vér að liafa strand-
ferðaskip, er komi við á svo sem tveim
stöðum i hverjum landsfjórðungi; viðar
má það eigi koma við, þar eð því geng-
ur annars aldrei, eða afar seint, að komast
i- kringum landið. Þær strandferðir, er
vér höfum haft, sýna það, að það er bæði
dýrt, óhentugt og seinlátt, að láta stórt
skip smjúga inn á livern kyma, umhverfis
allt ísland.
Gufubátar á helztu flóum lands-
ins eru þegar komnir upp suinstaðar,
og liljóta innan sliamms að koma
víðar, svo þeir geta bætt það upp, að
strandferðaskipið kemur eigi nema á
helztu hafnir. Ferðir þeirra má setja i
samband við ferðir gufuskipsins, og það
fyrirkomulag yrði víst mildu heppilegra,
en allar aðrar aðferðir. Gufuskipafélagið
danska er vissulega áreiðanlegur viðskipt-
ari, og getur verið, að torvelt verði að
fá ókunnuga utanríkismenn til að taka
fastar ferðir til landsins að sér, en samt
hygg jeg réttást sé, að flana ekkert að
því, að þiggja framboð danska félagsins.
Væri við það samið, vihli jegaðminnsta
kosti láta setja það skilyrði, að alténd
annað skipið af þeim tveimur, sem talað
er um, að það muni hafa til útlanda-
ferðanna, færi aldrei nema til Skotlands,
og hitt skipið kæmi við í Noregi. Þess-
ar ferðið skipanna ættu að vera svo tíðar,
að aldrei liði meira en hálfur mánuður
rnilli ferða. Fáist ekki þessi skilyrði,
verður réttast að reyna fyrir sér annars
staðar. En svo ættu þessar ferðir, er
landssjóður leggur fé til, hvel1 sem tekur
þær að sér, að vera alveg lausar við
póstkipsferðir þær, milli Kaupmannahafn-
ar og íteykjavíkur, sem danski ríkissjóð-
urinn er skyldugur að kosta eptir stöðu-

lögunum; þær ferðir eigum vér að hafa
sem hreina aukagetu. Ef danska gufu-
skipafélagið hefir þriðja skipið til strand-
ferða innan lands, og ætlar að láta það
koma víða við, þá er jeg hræddur um,
að gangur þess í kring verði seinn; og
þó er hitt verra, að jeg óttast fyrir, að
það taki löngun og álmga úr mönnum,
á að koma upp, gufubátum hér innan
lands; en það er jafnan illt, að láta aðra
gjöra það fyrir sig, sein menn geta gjört
sjálfir. Yfirleitt þarf þetta mál vandlega
íhugun frá þingsins liálfu; og eitthvað
verður að gjöra, því svo strjálar ferðir,
er vér nú höfum, eru óhæfilegar lengur,
og svo bætist þar við, að skipin liggja
erlendis á þeim stað, er þau frjósa inni.
Að bæta samgöngurnar á sjó með gufu-
skipaferðum, mun verða bæði kostnaðar-
minna, og fleirum landsmönnum að not-
um, en að leggja járnbrautir, sem seint
munu borga sig á þessu laridi, og tæma
svo landssjóð, að í engin önnur áriðandi
fyrirtæki yrði ráðizt. Lang flestir hrepp-
ar á landinu liggja líka að sjó, svo að
sú leiðin er af náttúrunni eins og sjálf-
kjörinn flutningavegur fyrir landsmenn.
En hvað sem gjört er i þessu efni, þá
liggur á að hleypa Dönum hið minnsta
sein verður hér inn; þeir bera oss heldur
eigi svo góða söguna allir, er hingað
slæðast til landsins frá þeirri þjóð. Og
svo er um að gjöra, að minnka sem mest
allar samgöngur og flutninga milli íslands
og Danmerkur, en láta samgöngur við
Bretland hið mikla vaxa; vér þurfum held-
ur eigi póstferðir né kaupferðir lengra.
Kvennabrekku, 20. apríl 1805.
-----------------
Niðurlagsorð um „stóra-málið“.
--UA —
í bréfi, dags. 18. febr. þ. á., skýrir
hr. Sigtryggur Jönasson oss frá því, að
hann treýstist eltki framar til að eiga
neitt við „stóra-málið“ svo nefnda i bráð,
með þvi að Englendingum þeirn, er helzt
hafi heitið málinu fylgi sínu, hafi algjör-
lega snúizt hugur, er þeir heyrðu undir-
r tektir alþingis.