Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 28.11.1895, Síða 1

Verð árgangsins (miirnst
40 arka) 3 kr.; í Ameriku
1 doll. Borgist fyrir júni-
mánaðarlok.
DJOÐVILJINN DNGI.
—L ■ -|= Fimmti ÁBGANGUR. =|--=—
-!—RITSTJÓRI: SKÚLI THORODDSEN. =|»<WÍ-—í-—
Uppsögn skrifieg ðgild
nema komin sé til útgef-
anda fyrir 30. dag júní-
mánaðar.
M r.
]Með þvi að hr. V. Roed í Noregi hefir
nú selt hið svo nefnda „Norska bakariu
á ísafirði, auglýsist liér með, að téð
bakari verður eigi rekið fyrir hans
reikning lengur, en til 1. dags maimán.
1896, því að þá tekur hinn nýi eigandi
þess við.
Þeir, sem skulda „Norska bakariinu11,
eru vinsamlegast beðnir að greiða skuld-
ir sínar til mín undirritaðs, sem veiti
viðtöku til 1. dags júnímánaðar 1896.
Skuldirnar greiðist annaðhvort með inn-
skrift við verzlanirnar hér á Isafirði, eða
í peningum, fiski eða ull.
Isafirði, 27. dag nóvembrm. 1895.
Fyrir „Norska bakaríið“:
I. Ií:. Sollie.
Síjórnarskipunarmálið.
iii.
Vér gátum þess í upphafi þessa máls,
að þingsályktunartillagan i stjórnarskrár-
málinu hlyti að hafa komið þjóðinni
mjög á óvænt.
En svo liefði þó eigi átt að vera; hér
þurfti ekkert pukur að eiga sér stað.
i^ei> hitt hefði verið óliku hreinlegra
og drengilegra, þar sern ýmsir þingmenn
voru komnir á þá skoðun, að réttast væri,
að fella frumvarp þa^ sem þeir sam-
þykktu sjálfir árinu áður, að þeir liefðu
þá haft uppburði og kjark til þess, að
hreifa þeirri fyrirætlun sinni á undan
þingi, fyrst i blöðunum, síðan á þing-
málafundunum í kjördæmum, og ]0ks á
Þingvallafundinum.
Og hefði þá sú raunin á orðið, að
meiri hluti þjóðarinnar vildi nú leggja
árar i bát, 0g varpa allri sinni ahyggju
upp á stjórnina, þá hefðu tillögumenn-
irnir staðið betur að vígi.
En þessu hafa forkólfarnir auðsjáan-
lega ekki treyst, því að á undan þingi
voru þeir þögulir, sem gröfin, ininntust
ekki á tillögu-leiðina einu orði*, en voru
*) ÞingmíVlafundui' llúnvetninga á síðastl.
vori var eini þingmálaíundurinn á öllu landinu,
sem hélt því fram, að réttast væri, að hreifa
ísAFIRÐI, 28. NÓV.
ineira að segja sumir hverir stæltustu
frumvarpsmenn framan í kjósendunum.
Þetta heitir að fara á bak við þjóð-
ina, því að enginn trúir því, að menn-
irnir hafi ekkert vitað, hvað þeir vildu,
fyr en á þing var komið.
En ekki nóg með það; þeir fóru líka
á bak við suma sarnþingismenn sina
fyrstu daga þingsins.
Það hefði verið eðlilegast, og að lik-
indum einnig affarasælast, að þjóðkjörnir
þingmenn hefðu allir talað sig saman
um málið þegar í þingbyrjun, og stóð
það þá forkólfum nýbreytninnar næst,
að gangast fyrir því.
En ekki hafa þeir talið það heppileg-
an veg, hafa liklega ekki treyst því, að
þingsályktunartillagan, ný smogin út úr
verksmiðjunni*, hefði þann lífskrapt, að
hún þyldi það, að um hana væri rætt á
almennurn þinginannafundi.
Og því var hinn vegurinn valinn, að
tala einslega við þá þingmenn, sem lik-
legastir þóttu tillögunni til fylgis, og
reyna að binda þá þeim loforðum, að
greiða tillögunni atkvæði; en hver og
einn, sem við var talað, jafn framt beð-
inn, að liafa ekki orð á ráðabruggi þessu
við aðra.
Tókst og á þenna hátt að halda ráða-
gjörðum þessum svo leyndum, að sumir
þingmenn vissu ekkert, hvað i ráði var,
fyr en samtíningurinn var allur kominn
á leynifundinn í Glasgow, er „Þjóðólfur“
drap á, er harrn minntist fyrst „óheilla-
flugunnar“.
Svona hreinlyndisleg var framkom-
an í þessari grein. (Meira.)
ekki stjóinarskrármálinu, nema með þingsálykt-
un; en hvorugur þeirra þingmanna Húnvetninga
getur talizt til forkólfa þessa máls.
*) Það er nú kunnugt orðið, að þingsálykt-
unartillagan var upphaflega samin, í samráði
við ritstjöra „ísafoldaru, af Guðl. svslumanni
Guðmundssyni, og 2—3 þingmönnum öðrum,
áhangendum „ísafoldar11. Verksmiðjan var því
gamla „ísafoldar“-smiðjan, — sama smiðjan, sem
smiða vildi dönsku stjórninni bráðabirgða-lykil-
» inn að landssjóðnum i haust.
181)5
Sainviniian á þingi.
Maður lieyrir það á ýmsum, að þeir
halda, að samvinnan milli þingmannanna
hafi ekki verið allt á þinginu i sumar,
og skal því ekki neitað, að betri gat
hún verið, þó að samvinnan væri t. d.
hvergi nærri eins stirð, eins og á þing-
inu 1891.
Þegar stjórnarskrármálið er frá talið,
mátti lieita, að samvinna þjóðkjörinna
þingmanna í efri deild væri að öllu hin
ákjósanlegasta, eins og í fyrra, enda verð-
ur það um hvorugan þeirra Jön Jakobs-
son eða Þorleif Jónsson sagt, að þeir
fylltu flokk stjórnarinnar, þó að skoðanir
þeirra færu því miður eigi saman við
skoðanir annara þjóðkjörinna þinginanna
í deildinni, að þvi er stjórnarskrármálið
snerti, og er þessa því skyldara að geta,
þar sem engan veginn verður sagt hið
sama um „stjórnarskrár-ruglinga*“ neðri
deildar, er virtust skoða það sem sjálf-
sagða afleiðingu af þingsályktunartillög-
unni sinni, að rétta stjórninni hjálpsama
hönd einnig í ýmsum öðrum málum**,
og varð af þessurn sökum samvinnan í
neðri deild nokkru örðugri, en ella inyndi;
skiptust menn þar í 2 flokka, sem lítil
samskipti höfðu utan þingfunda.
Um samvinnu þjóðkjörinna þing-
manna við konungkjörna flokkinn, kom
fiestuin ásamt um, að hún hefði opt ver-
ið örðugri, en i sumar, enda er HaUgrhn-
ur biskup Sveinsson, sem helzt hafði orð
fyrir þeim flokknum, maður lipur og
samvinnu-þýður.
---------------
isr$r nt.
BÚNAÐARRITIÐ, níunda ár, vitgefend-
*) Orðið lýtur ekki til annars, en þoss, að
tillögumennirnir hafa moð framkomu sinni vald-
ið ruglingi í stjórnarskrármálinu.
**) Sérstaklega voru þeir Guðlaugur sýslu-
maður, Tryggvi riddari, Þorlákur í Fífuhvammi,
Jón Þórarinsson, síra Jón i Stafafelli, og Björn
Sigfússon (einn af þingsins íhaldssömustu mönn-
um), skoðaðir sem stjórnarinnar „fasti flokkur11,
sem aldrei riðluðust i rásinni.