Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.01.1896, Page 1

Verð árgangsins (minnst
40 arka) 3 kr.; i Ameríku
1 doll. Borgist fyrir júní-
múnaðarlok.
DJ'OÐ VILJIN S DNGI.
-—- FlMMTI ÁEGANÖCE. ^1.^==-^=:
---!—■gBE.<sg== RITSTJÓRI: SKÚLI THORODDSEN. ==É|s**3f-}-
Uppsögn skrifleg ógiid
nema komin sé til útgef-
anda fyrir 30. dag juní-
múnaðar.
M 14-
ÍSAFIBÐI, 31. JAN.
líiíííO
Pingvallafundurinn.
——•
Þegar tillagan í stjórnarskrármáliim
var til umræðu í neðri deild alþingis í
eumar, varð sumum af bennar monnum
það á, að hreyta ónota-orðum að Þing-
vallafundinum, og gera lítið lir hormin,
Og sérstaklega fannst þeim ekki eiga
við, að tekið væri tillit til þess, sem þar
var gjört og samþykkt.
Það var einkum þingmaður Ska.pt-
fellinga, GuSl. GuSmundsson, er fór ni]ög
ókurteisurn orðum um fundinn, enda þótt
hann upp á síðkastið tæki þau að nokkru
leyti aptur; þótti honum með öllu óþarft
og þýðingarlaust, að taka tillit til á-
lyktana fundarins í stjórnarskrármálinu,
og sagði, að sig varðaði ekkert um hann,
eða hans gjörðir!
En látum nú þetta gott lieita; hann
um það.
Hitt sat ílla á lionum, sem þingmanni,
yfirvaldi o. s. frv., að velja fundinum
háðsleg orð, kalla hann „sarnan sigaðan“
o. fl. því um líkt.
Reyndar sagðist hann ekki fyrirlíta
fundinii, en á hiiin bóginn vildi hann
ekkert tillit taka til gjörða hans, og
finnst mér það nokkuð skylt hvað öðru,
enda fórust honuin svo orð, að ekki yrði
lögð mikil áherzla á „gjörðir inanna, sem
koina saman i flasi, haf'a litinn tíma til
umhugsunar og umræðu, og eru alveg
ábyrgðarlausir gagnvarf kjósendum sín-
umu (sbr. Alþ.tið. B. 1516 dálk)*.
En mér er óhætt að f allyrða, að allir,
°ða að minnsta kosti lang-flestir af full-
tniunum, hafa verið búnir að hugsa svo
stjórnarskrármálið, þegar þeir komu á
fundinn, að þeim liefir verið ljóst, hvern-
ig þeir skyldu ráða því til lykta: kom
það greinilega fram á undirbúningsfundi
þeim, er fulltrúarnir héldu um morgun-
inn, áður en Þingvallafundurinn byrjaði,
því að þar voru þá allir, - að mig
*) Árásunum á, Þingvallafundinn var ræki-
lega mótmælt á alþing-i, bæöi af torseta (B. Sv.),
Sk. Th., Jóni frá Múla og Pótri Jónssyni.
Sig. Sig.
minnir —, eindregið með því, að lialda
því fram í ýrumvarpsformi.
Að því er áliyrgðina snertir, þá var
hún að vísu ekki lagaleg*, en siSferSis-
leg ályrgd livíldi þó á fulltrúunum, og
er eg sannfærður um, að þeir hafa allir
fundið glöggt til hennar; en má slie
þingmaðurinn geri litið úr þeirri ábyrgð,
eða virði liana að engu?
Yiðvílijandi þvi sem þm. Vestmann-
eyinga, Valtýr Guðniundsson, sagði, að
liann hefði „beinlínis“ farið á Þingvalla-
fundinn, til þess að tala um „tillöguna“,
sbr. Alþ.tíð. 1895 B. 1524—1'25 —, þá
var það heiðarlega gjört af honum; en
ekki get jeg betur sóð, en að honum
liefði verið það innan handar, að taka
til máls um „tillöguna11 á Þingvrallafund-
inum, þvi að nokkur bið varð á, frá þvi
stjórnarskrármálið var lagt fyrir fundinn,
og þar til atkvæðagreiðslan fór fram**.
En hitt er satt, að enginn tók til
ináls um aðal-tillögu Þingvallafundarins
í stjórnarskrármálinu; en af hverju?
Einmitt af því, að fulltrúarnir voru
fyrir fundinn búnir að tala sig sainan
um það, hvernig þeir ætluðu að greiða
atkvæði, svo að enginn ágreiningur var
um það; allir voru með því, að skora á
þingið, að lialda málinu fram í frum-
varpsformi; og fyrir þessa sök var það,
að engar umræður urðu, en ekkiafhinu,
að „fulltrúunum hafi ekki þótt málið
þess vert, að ræða um það“, eins og þm.
Vestmanneyinga keinst að orði. — Eru
slíkar getsakir miður sæmandi, enda tók
Jón frá Múla svari Þingvallafundarins í
þetta skipti, sem optar.
Yfir höfuð þykjast þeir, sem mættu
á’ Þingvallafundinum 1895 eldi, liafa unn-
ið til þess, að fulltrúar þjóðarinnar á al-
þingi hreyti að þeim miður sæmandi
*) Aö þessu loyti Attu fnilti'úarniv sam-|ú
nierkt, viö alþinffismenniua, því aö ekki hvílir
heldur nein lagaleg ábyrgö á þeim. Ritstj.
**) Þaö gat ekki verið af tímaleysi, og
mun því hata veriö at öðrum auðskildum ástæð-
um, að dr. V. G. treystist ekki að koma fram
meö „tillöguna“ á Þingvallafundinum. — Ritstj.
orðum; sómatilfinningin hjá þeim er svo
næm, að þeir láta sér ekki á sama standa,
þegar því er varpað fram, að þeir á
fundinum liafi gert allt í hugsunarleysi,
er þar fór fram, Og hafi eigi gætt þess,
að þeir höfðu siðferðislega ábyrgð gagn-
vart þeim, er þá kusu, og gagnvart þjóð-
inni í heild sinni.
SigurSur SigurSsson.
-----OOO^CSX-----
+ Frú Katrín ÞorYaldsdóttir.
Eins og skýrt var frá i síðasta nr.
blaðs vors andaðist frú Katrín Þorvalds-
dóttir, ekkja Jóns heitins Arnasonar lands-
bókavarðar, að heimili sínu í Reykjavík
23. des. síðastl., á 67. aldurs-ári, eptir
3—4 mánaða vanheilsu.
Katrín heitin var fædd í Hrappsey á
Breiðafirði 3. apríl 1829, og voru for-
eldrar hennar merkis-hjónin Þorvaldur
umboðsmaður Sirertsen í Hrappsey, bróð-
ir Olafs próf. Sívertsen i Flatey, og kona
hans Kagnhildur, dóttir Skúla kammer-
ráðs Magnússonar á Skarði og Kristínar
Bogadót.tur í Hrappsey. — Hún ólstupp
í foreldra-húsum, unz hún árið 1848, 19
ára að aldri, giptist Lírusi M. Sigmunds-
syni Johnsen, prófasti að Holti i Önund-
arfirði, og bjuggu þau hjón þar í 7 ár
með miklum blóma, en fluttust síðan að
, Dagverðarnesi á Skarðsströnd, með því
að síra Lárus liafði þá fengið veitingu
fyrir Skarðsþingaprestakalli. — Þeim
hjónurn varð eigi barna auðið, og drukkn-
aði síra Lárus vofeiflega 12. jan. 1859,
sem kunnugt er; en systur-dóttur hans,
Guðrúnu Lárusdóttm; er siðar giptist síra
Þorsteini Benediktssyni i Bjarnanesi, ól
frú Katrín upp sem sitt eigið barn, og
mannaði vel.
Eptir lát sira Lárusar dvaldi frú
Katrín hjá föður sínum í Hrappsey til
andláts lians (f 30. apríl 1863), en síðan
lengstum i Flatey á Breiðafirði, unz hún
25. ág. 1866 giptist í annað sinn lands-
bókaverði og þjóðsagna-safnara Jóni
stúdent Arnasyni, og fluttist með lionum