Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 29.04.1898, Page 1

Verð árgangsins (minnst
48 arka) 3 kr.; erlendis
4 lcr., og í Ameríku doll.:
1,20. Borgistfyrirjúní-
luánaðarlok.
ÞJÓÐVILJINN UNGrl.
-..=[- SjÖUNDI ÁS8AN8US. --
--i—RITSTJÓRI: SKÚLI THORODDSEN. =|te<6g-!--
ísAFIKÐI, 29. APRÍL.
Vppsögn skrifleg, ó-
gild nema komin sé til
útgefanda fyrir 30. dag
júnímánaðar.
18 9 8.
Yildi glíma, en gat ekki.
I 16. tölublaði „ísafoldaru ritar ein-
liver Guðm. Bergsson greinarstrif, og
kveður aðaltilgang hans vera að leiðrétta
það, sem skakkt sé í grein minni um
Feilberg og búnaðarskólana, er stóð i
„Þjóðv. unga“ í vetur. En þessum aðal-
tilgangi sinum nær maður þessi svo vel(!),
að hann leiðréttir ekki eitt einasta atriði
í grein minni. Það, sem höf. þykir eink-
um að grein minni, er það, að hún sé
hlutdræg gegn Ólafsdalsskólanum og for-
stöðumanni hans. Til þess að sanna það,
ver hann miklum liluta þessarar ritsmið-
ar sinnar í orðréttar þýðingar á þeim
köflum úr ritlingi Feilbergs, er honum
þykja einna lofkenndastir um Ólafsdals-
skólann og forstöðumann hans. En það
vill svo óheppilega til fyrir höf., að grein
mín, sem hann þykist vilja leiðrétta með
þessum köflum, tekur einmitt fram sömu
atriðin, sem þeir aðallega eru um, og
sem Feilberg sérstaklega hrósar Ólafs-
dalsskólanum og hr. Torfa Bjarnasyni
fyrir. Þessi atriði eru jarðyrkjuverkfæra-
smiðjan, bókasafnið, áburðargeymslan,
skozku ljáirnir og hin praktiska land-
búnaðarstarfsemi lierra Torfa. Grein min
átti að eins að vera stutt ádrepa af rit-
lingi Feilbergs, sérstaklega af áliti hans
á búnaðarskólum vorum, og fyrir því
gat ekki verið að tala um orðréttar þýð-
ingar á neinuin kafla honnar, að undan-
teknum niðurlagsatriðunum. En þessi ofan-
greindu atriði tók jeg sérstaklega fram
af því, að Ólafsdalsskólinn liafði þau fram
yfir hina skólana. Þótt túnslóttur sóu
meiri í Ólafsdal en á hinum skólunum,
inunu fáir telja þeim skóla það til gildis
i'ram yfir hina, þegar þess er gætt, að
þessi stofnun or lang-elzt allra biinaðar-
skóla hór á landi, og hefir lengst notið
opinbers styrks.
Þau ummæli höf., að jeg einna sizt
láti þenna skóla og forstöðumann hans
njóta sannmælis, eru því hrein og bein
ósarmindi, eins og hver getur sóð, sem
les grein mína, og nennir að bera hana
saman við ritling Feilbergs.
Þótt höf. ekki skilji ummæli Feilbergs
um Hvanneyrarskólann, þá verður hann
að haia það svo búið, að þar ’eru að áliti
Feilbergs* vandaðastar byggingar, og sum
önnur áhöld, sem ekki eru við hina skól-
ana, og allt sórlega vel um gengið, en
hvorki Feilberg nó mér gat komið til
hugar, að álasa Ólafsdalsskólanum í
nokkru með þvi, að minnast á þetta.
Hann er og getur verið jafn ágætur fyr-
ir það.
Þá þykir höf. það hvað á móti öðru,
að jeg vilji fækka búnaðarskólunum, en
auka þó hina verklegu búnaðarkennslu,
og kveður ekki aðra eu skriptlærða munu
skilja þá kenningu. En drýgindin. Það
munu flestir skilja, að tveir búnaðarskól-
ar, með sama eða enda ríflegri fjárstyrk
en 4, geti betur fullnægt ætlunarverki
sínu, en hinir núverandi 4 skólar, sem
láta nemendur sina mikinn hluta hins
stutta námstíma fást við allt önnur störf,
en búfræðisnáminu tilheyra. Fækkunar-
tillaga mín er ekki gerð í neinu sparn-
aðarskyni, heldur til að reyna að tryggja
landinu sem bezta búnaðarkennslu, bæði
verklega og bóklega; og tveir búnaðar-
skólar vel úr garði gerðir geta fullnægt
þörfum vorum, hvort sem litið er á
fólksfjölda, landsháttu, búnaðarháttu eða
samgöngur. Þetta hefir enginn hrakið,
allra sízt þessi piltur. Hann virðist ekki
gota komið því inn í höfuðið á sór, að
fáir duglegir búnaðarskólar geti gert
meira gagn, en margir, þar sem flest or
af vanefnum, og kennsla bæði verklog
og bókleg tómt kák og tildur.
Yór þurfum ekki 4 búnaðarskóla til
að kenna bændaefnum vorum að taka
upp mó, fara lestaferðir og sjóferðir, slá
og raka, og gjöra önnur þau verk, sem
lærð verða á liverju heimili; en vór
þurfum búnaðarskóla, sem nota hinn stutta
sumartíma meira til verklegrar jarðyrkju,
og praktiskrar búfræði, en hingað til
hefir tíðkast á búnaðarskólum vorum.
Landbúnaðurinn hefir litið gott af því,
þótt reglugjörðir búnaðarskólanna telji
svo og svo margar námsgreinir, ef þaðan
koma margir, sem lítið kunna í því, sem
talið er að kennt só á búnaðarskólunum,
opt af því að svo miklu af námstímanum
hefir verið varið til annarlegra starfa.
Það er ekki gott að sjá hvar höfúnd-
urinn les út úr grein minni rangsleitni
og getsakir við búnaðarskólastjóra vora.
Þótt hann gangi út frá því sem gefnu,
sem nú ekki er, að jeg beini því helzt
að búnaðarskólastjórum vorum, að þeir
hafi haft áhrif á skoðanir hr. Feilbergs
á fækkun búnaðarskólanna, þá var það
siður en svo, að þeim væri með því gerð
nokkur óvirðing. Hver, sem skoðun þeirra
er á þessu atriði, var ekki nema rétt og
sjálfsagt af þeim, að reyna að fá jafn
merkan mann og hr. Feilberg á hana.
Það er hverjum manni skylt að afla sér
fylgis með hverju því, sem hann telur
rótt og gott. Allt hjal höf. um rang-
sleitni mína gegn búnaðarskólastjóruin
vorum ber því ekki vott um annað, en
stakan skilningsskort á því, sem hann
ritar um. —
Jeg þakka höf. fyrir tilsögnina i dönsk-
unni, jeg læri af honum það, sem jeg hefi
ekki heyrt fyrri, að orðið „fáeinir11 só
„fornafnu(!). En leiðrótting hans er ekki
eyris virði, þvi að frásögn hr. Feilbergs
um strandferðirnar verður álíka rétt,
hvernig sem höf. vill þýða orðin „et par
maanederu, þegar þess er gætt, að strand-
ferðir voru einmitt það árið sem Feilberg
ferðaðist hér, frá þvi í marz og þangað
til í nóvember, eða um 9 mánuði. Sé
rótt að kalla það „et par maanederu af
árinu, þá má lika kalla alla 12 mánuði
ársins því nafni.
Samning kennslubóka í búfræði telur
höf. því nær ókleyft verk fyrir búnaðar-
skólastjórana, slíkt verði að gjörast af
þeiin, sem eingöngu geti gefið sig við
því starfi. Hingað til liefir það nú verið
talið svo sem sjálfsagt í hverju landi, að
skólakennslubækur væru samdar af skóla-
kennurum, enda mun svo vera um allan
fjöldan af slíkum bókum, að þær eiga