Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.12.1898, Síða 1
Verð árgangsins (minnst
60 arka) 3 hr. 50 aur.;
erlendis 4 kr 50 awr.,og
í Ameríku doll.: 1.50.
Borgist fyrir júmmán-
aðarlok.
M 16.-17.
r
. — 1= Áttundi ákoanöur. —I ——
-t—EITSTJÓBI: SKÚLI THORODDSEN. —i-
ÍSAFIRBI, 31. DES.
í Upps'ógn skrifieg, ógiid
nema komin sétilútgef-
| anda fyrir 30. dag júní-
I mánaðar. og kaupandi
samhliða uppsögninni
horgi skuld sina fyrir
! blaðið.
18 9 8.
VERZLUN
Islandsk Handels- og Fiskerikomp’" á
Patreksflrði vantar:
1, Mann, sem fær er að sjá um fiskverk-
un og hagsýna og reglusama stjórn
vinnulýðs. Hann sé nokkurn veginn
að sór, hirðusamur og nýtinn.
2, Mann, lipran og æfðan verzlunarstörf-
um. Hann sé vanur bókfærslu, reglu-
og hirðu-semi. Auk dönsku ætti hann
helzt að geta fleytt sór í frönsku og
ensku.
Báðir verða menn þessir að vera reglu-
samir, hvað vínnautn snerfcir. Þeirra er
þörf á öndverðu komandi vori. Eigin-
handar umsóknir sendist sem fyrst til
undirritaðs. Þeim fylgi meðmæli skyn-
bærra manna.
Kaupgjald áskiljist í umsókninni.
Patreksfirði 22. uóvember 1898.
Islaiidsk Handels- & Fiskeri-Kompag-ni,
Aktieselskab.
Pétur A Ólafsson.
tTtlöndL.
Óvanalega fátt er um fróttir frá út-
löndum að þessu sinni, og er þetta hið
markverðasta, er útlend blöð greina:
Friðarsamningarnir í París, milli
Bandamanna og Spánverja, ganga mjög
seint, með því að fulltrúar Spánverja
höfðu enn eigi viljað fallast á þá kröfu
Bandamanna, að láta Filippseyjarnar af
hendi, auk annara eigna, sem til teknar
voru, er vopnahléð var samið. Fáir efa
þó, að Spánverjar verði undan að láta,
því að engin tök hafa þeir á því, að
byrja ófriðinn að nýju.
Dreyfusarmál er nú svo langtkomið,
að endurskoðun málsins er byrjuð, og
liefir þegar verið stefnt fjjölda, vitna, en
lítt er mönnum þó kunnugt um, hvað
fram hefir komið við þær vitnaleiðslur,
með því að réttarhöldin eru háð fyrir
luktum dyrum. — Sannar sagnir liermá,
að Dreyfus só þegar á heimleið frá Djöfla-
eynni, og fáir efa nú orðið sakleysi hans.
Báðaneyti Brissorís er nú frá völdum
farið á Frakklandi, með því að það beið
lægri hluta í atkvæðagreiðslu á róstusöm-
um þingfundi, þar sem fjallað var um
Breyfusarmálið. — Heitir sá Dnqnty, sem
er forseti hins nýja ráðaneytis, og er
hann, og félagar hans í stjórninni, því ein-
dregið fylgjandi, að Dreyfusarmál verði
ýtarlega rannsakað frá rótum, svo að
sannleikurinn komist í Ijós. —
Frá Krít er þeirra tíðinda að geta, að
Tyrkjasoldán hefir nú loks orðið að láta
undan kröfum stórveldanna, og kveðja líð
sitt allt heim frá Krít, og er í almæli, að
stórveldin kveðji nú Georg prinz frá
Glrikklandi til landstjórnar á eyjunni, og
má hún þá heita laus orðin undan yfir-
ráðum Tyrkja, þó að svo heiti í orði, að
hún só Tyrkja-soldáni liáð. — Sigur sá,
er Tyrkir unnu á Grikkjum, hefir þann-
ig í raun og veru snúizt upp í ósigur,
þar sem Tyrkir hafa nú orðið að sleppa
yfirráðum Kríteyjar. sern ófriðurinn reis
út af. —
Úr Danmörku tíðindafátt, nema ef
telja skal, að þjóðþingið hefir lýst óá-
nægju sinni yfir þeim gjörræðistiltektum
HörrAiy-ráðaneytisins, að hafa, án fjár-
lagaheimildar, tekið ]/„ milj. króna
úr ríkissjóði til víggirðinga- og vopna-
kaupa; en þar sem fólksþingið eigi dirf-
ist að ákæra ráðherrana fýrir rikisrótti,
láta þeir sér rólega, og sitja sem fasiast
í sessi. — Sýnir þetta, sem fleira, hve
afar-vandræðalegt er stjórnarástandið í
Danmörku. —
ý 11. nóv. síðastl. andaðist Carl Bille
amtmaður í Holbek, er lengi var áður rit-
stjóri „Dagblaðsins“, en síðan nokkur ár
sendiherra Dana í Bandarikjunum.
Mörg ár var hann og fólksþingsmaður,
og jafnan talinn einn af mikilhæfustu
þingskörungum hægrimanna. — Hann
var sjötugur, er liann lézt.
„Anarkista“-þingið, eða réttara sagt
fulltrúafundur stórveldanna, til þess að
tala sig saman um sameiginlegar ráð-
stafanir gegn stjórnleysingjum. hófst í
Rómaborg í yfirstandandi desembermán-
uði, og hefir enn ekkert um gjörðir hans
spurzt.
Friðarþing Rússakeisara tekur til
starfa á öndverðu næsta ári, og vænta
fáir neins árangurs af störfum þess, enda
þykir vaxandi ágengni og yfirgangur
Rússa í Kína, þar sem þeir skáka undir
sig hverri landspildunni á fætur annari,
fara i dálítið aðra stefnu, en f'riðarboð-
skapurinn, og biiast margir við, að ófrið-
ur geti kviknað þar eystra, milli Rússa
og Breta, þegar minnst vonum varir.
----C00§§0<*>--
Smágreinar um landbúnaðinn,
eptir alþm. Sig. Stefánsson.
4. Hvað á að gjöra landbúnaðinum
til viðreisnar?
(Kiðnrl.) Allar raunarollur og vand-
ræðaþulur um landbúnaðinn, onda vana-
lega á því, að þingið verði að finna
einhver ráð, landbúnaðinum til viðreisnar.
Já, „einhver ráð“, en hvaða ráð'?
Þar stendur hnifurinn í kúnni.
Þingið skipar nefnd, til að finna ráð,
nefndarmenn hugsa allan þingtímann um
ráð, og gefa í þinglok út ráðalaust
nefndarálit.
Það er nú annars hálf-undarlegt, að
ætlast til þess af þinginu, að það finni
fremur ráð við hinum ýmsu meinum
þjóðarinnar, en hún sjálf. Þingmenn fá
engar nýjar vitranir, þótt þeir setjist á
þingbekkina, og geti kjósendur ekkert
sagt þeim, áður en þeir fara á þing, ann-
að, en hrópað í þá: „þið verðið að finna
einhver ráð“, þá er hætt við þeim verði
ráðfátt, þó á þing komi.
Þingið er, og getur ekki verið ann-
að, en bergmál þjóðarinnar; só þjóðin
lítilsigld, kjarklítil og ráðlítil, má búast
við, að þingið hafi sömu einkenni. —
Þingið hefir óneitanlega leitað tölu-
verðra ráða landbúnaðinum til eflingar,
og flest þessara ráða virðast all-álitleg.
Það leggur árlega fram fó til efling-
ar jarðyrkju í landinu. Bændur fá verð-
laun úr landsjóði fyrir hvert einasta
dagsverk, sem þeir vinna að jarðabótum
á ábúðarjörðum sínum.
Það leggur árlega fram stórfé til
vegagjörða og brúarbygginga i landinu,
til að létta bændum alla aðdrætti og
flutninga.
Það semur lög til verndar landbún-
aðinum og eflingar, t. d. fjárkláðalögin,
horfellislögin, lög um sandfoksvarnir,
ræktun á skógi og mel, o. s. frv.
Það leggur fram fó til lækningar bú-
fénaði landsmanna.
Það veitir bændum kost á peninga-
láni til jarðabóta, með mjög vægum
kjörum.
Þetta miðar þó allt, til að efla land-
búnaðinn, því verður ekki neitað, og
þingið virðist óneitanlega gjöra sér nokk-
urt far um, að rækja skyldu sína við
þennan aðalatvinnuveg landsmanna.
En þrátt fyrir allt þetta, og þrátt
fyrir allbærilegt árferði, og til skamms
tíma hagstæða verzlun, segist bændum
nú svo frá, að landbúnaðurinn só enda í
voða staddur í sumum hóruðum landsins,
og hvervetna í hnignun.
Hjá öðrum þjóðum hafa þessi ráð
dugað, og dugað vel landbúnaðinum til
blómgvunar. Hér virðast þau koma að
litlu haldi; má vera, að sum þeirra séu
svo nýfundin, að ekki sé reynsla fengin
fyrir gagni þeirra. —
En það þykir vanta fleiri og betrí ráð.
En ætli það vanti ekki fremur ráf-
deild, en ráð?
Hversu góð og viturleg ráð, sem fyrir
hendi eru, koma þau að litlu haldi, ef
þeir, sem eiga að hlýða þeim, annaðhvort
misbrúka þau, eða óhlýðnast þeim alger-
lega. —