Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 10.04.1901, Side 1

Verð árgangsins (minnst
52 arkir) 3 kr. 50 aur.;
erlendis 4 kr.50aur.,og
í Ameríku doll.: 1.50.
Borgút fyrir júnímán-
aðarlok.
ÞJOÐVILJINN.
-|~ FimmtAndi ÁBOANGDB. jg=|z-"~—
-s-£so-i|= RITSTJÓBI: SKÚLI THORODBSEN. =|!M|—-
I Vppsögn skrifieg, ógild
nema komin sé til útgef-
\ anda fyrir 30. dag júní-
j mánaðar, og kaupandi
j samhiiða uppsögninni
j borgi skuld sína fyrir
blaðið.
M 15.—16.
ÍSAFIBBI, 10. APRÍL.
19 0 1.
Biðjið ætíð um:
Otto Monsteds
Danska smjörlíki,
sem er alveg eins notadrjúgt og bragðgott, eins og smjör.
Verksmiðjan er hin elzta og stœrsta í Danmörku, og býr til
óefað hina beztu vöru og ódýrustu, í samanburði við gæðin.
Fæst njéi ls.aupmörm.u.rLum.
leggist stundum, sötum froeta um há-
suniarið, eða þá brennandi sólarhita. Hins
'.ilillutiWlitnlnt'ilntllll'IMtlll'IHIiilHlulurili
I I l l.-l l I I I I I I I I I I I I I I I
HHInluiimnnniiillHMuliiliHnluiiilUli.il'
Holitiskir fdrdðlingar.
Ebki verður því neitað, að stöku
inenn, er í fjandaflokki stjórnbótarinnar
standa, gera það í hjartans einlægni af
þeirri ástæðu, að þeir vilja enn halda
tryggðinni við gamla endurskoðunarfrum-
varpið.
En menn þessir gæta þess eigi, sem
skyldi, hvernig stjórnbótamál vort nú
horfir við.
Eins og nú er komið, þá snýst bar-
áttan alls ekki um það, hvort taka beri
endurskoðunarfrumvarpið gamla fram
yfir stjórnarumbætur þær, er stjórnbóta-
menn vilja aðhyilast.
Það er enginn sá flokkur á þingi, og
ekkert það blað á öllu landinu, er fylgja
vilji fram gamla endurskoðunarfrumvarp-
inu, eins og nú stendur.
Baráttan snýst nú öll um það, hvort
betra sé, að halda óbreyttu þvi stjórnar-
ástandi, sem er, eða að aðhyllast stefnu
stjórnbótaflokksins.
Við þingkosningarnar á síðast liðnu
hausti, þá var það eÍDa spurningin, sem
fyrir kjósendunum lá, að því er stjórnar-
skrármálið snerti, hvort heppilegra myndi,
að hafa ráðherra, sem helgað getur mál-
um landsins alla krapta sína, skilur og
talar íslenzka tungu, mætir á þingi þjóð-
arinnar, til samninga og samvinnu, og
ber ábyrgð að lögum á allri stjórnarat-
höfn sinni, eða að biia enn við dóms-
málaráðherra Dana, sem ráðherra íslands,
mann, sem ekki skilur tungu landsmanna,
hefur mál vor í hjáverkum, aldrei mæt-
ir á alþingi, og er ábyrgðarlaus að lög-
um.
A meðan svo er, þá eru það í raun
og veru ábyrgðarlausir skrifstofumenn,
æðstu embættismenn íslenzku stjórnar-
deildarinnar í Kaupmannahöfn, og lands-
höfðinginn, sem öll ráðin hafa.
Stjórnarástand vort nú, er alveg sama
stjornarástandið, sem Rússastjórn er að
reyna, að koma á hjá Finnlendingum, og
sem öll finnska þjóðin berst svo einhuga
á móti.
Hér á landi eru aptur á móti til
margir svo þrællundaðir menn, að þeir
vilja halda í þetta ástand dauðahaldi.
Slikt er að visu skiljanlegt um lands-
höfðingja, og skrifstofuvaldsliðið annað,
sem hefúr allan haginn af þvi,' að þetta
ástand haldist.
Það er og enn fremur skiljanlegt um
allan þann — miður atgetilega, — skara,
sem þarf að hræsna fyrir skrifstofuvalds-
liðinu, einhverra orsaka vegna.
En hitt er óskiljanlegra, að til skuli
vera sjálfstæðir menn, bændur og borg-
arar, er láta skrifstofuvaldsmennÍDa nota
sig, sem. íleppana í skónum.
Það er ekki af illum vilja, er slikir
menn berjast gegn umbótum á stjórnar-
högum þjóðarinnar, heldur af stakasta
hugsunar- og athugaleysi.
Þeir eru politiskir fáráðlingar.
Ekki fer jeg vestur í vor.
Menn frjósa til bana í París, járn-
braut.arlestir fenna suður við Svartahaf,
hnósnjór á götunuin í Rómaborg, skiða-
færi í Jerúsalem, og 20—30 gr. frost í
Winnipeg. Svona er nú veðrið í góðu
löndunum þennan fyrsta vetur aldarinnar.
En hérna norður við heimskautabauginn,
er jörð alauð á þorranum, tún grænka,
vegir eru lagðir, og jarðabætur unnar.
Fólkið er alveg hissa á góðviðrinu. Svona
vetrar koma auðvitað ekki opt fyrir á
IslaDdi, enda er ekki mikið gert af veður-
blíðunni hérna á norðurhjara heimsins,
heldur en af öðrum landkostum gamla
Fróns. Það er eitthvað annað, en þegar
Þórólfur heitinn smjör var að lýsa land-
inu okkar, og kvað þar drjúpa smjör af
hverjum kvisti. Hann hefur nú tekið
munninn nokkuð fullan karlsauðurinn, en
þó hygg eg, að hann komist vart í hálf-
kvisti við þá náunga, sem stundum eru
að lýsa fyrir oss Frónbyggjum dýrðinni
og sælunni í Manitoba, og nú síðast i
haust var stráð um allt land. Þar er
ekkert á það minnst, þótt það komi næst-
um árlega fyrir, að náunginn frjósi í hel,
eða þótt næstum allur jarðargróði eyði-
er heldur getið, að vinnukonurnar 1
Winnipeg gaDgi betur klæddar, en hefð-
arkonur á Fróni á hátíðum, og að kon-
urnar gangi þar almennt með gullúr tipp
á vasann, demanthringi á höndum, og
pilsvasana troðna aí dollurum. Mér þykir
gaman að þeim þar vestra, þegar þeim
tekst svona upp, en jeg legg álíka trún-
að á þessar sögur þeirra, og á krapta-
verkasögurnar af kinanum hans Valde-
mars, eða Yoltanuin hans Heskiers; þær
eru skilgetnar systur. Sumir eru ef til
vill svo Htilþægir, að taka svona sögnr
fyrir góða og gilda vöru, og reyndar er
ekki meira að trúa þessum sögum þar að
vestan, en því, að mjólkin renni þar í
lækjum, og kaffið spretti á húsþökunum,
svo ekki þurfi nema að rótta hendina út
um gluggann, til að fá sér i brennslu.
En hvað sem þessu liður, þá getum
vér heima á Fróni lært töluvert af flug-
ritunum þar að vestan, þótt vér strikum
yíir stærstu orðin í þeim. Þeir lasta ekki
landið sitt þar vestra, þeir horfa ekkí
með örvæntingu, heldur von og trú, á
framtíðina, og þeir gjöra mikið, til að
gjöra landið sitt sem byggilegast; þessu
dugar ekki að neita, vilji maður láta
Vestmenn njóta sannmælis. Þetta þurf-
um vér og eigum að læra af þeim, vér,
sem löstum landið okkar fyrir harðindi
og landkostaleysi, og erum sívolandi um
örbyrgð og eymdarskap, 6em að rniklu
leyti er oss sjálfum að kenna. Agent-
arnir að vestan ættu næsta lítið erindi
hingað, ef íslendingar treystu sjálfum
sér, og landinu sínu, eins vel í baráttunni
fyrir tilverunni, og hin unga þjóð í
Manitoba; vér sætum þá rólegir heíma,
þrátt fyrir allt agenta- og auglýsinga-
skrum um Ameríku. Það er ekki land-
kostaleysið á Islandi, harðindin eða haf-
ísinn, sem gefa vesturfara agentunum
von um ríkulega uppskeru hér, heldur
barlómstrumbuslátturinn, og vonleysis-
vílið, sem berst hóðan til Ameríku.
Mér þykir það í raun og veru ekk-
ert tiltökumál, þótt Canadamenn vilji fá
fólk, til að nema landflæmi sitt, það
myndi hver ötul og athugamikil þjóð
vilja i þeirra sporum, og að því leyti er
það gleðilegt, þótt þeir lofi landið sitt
nokkuð frekt, „það er lakur kaupmaður,
sem lastar sína vöru“. Væri eins íllt að
vera hér, eins og enda vér sjálfir opt og
tíðum segjum, og væri það landinu okk-
ar að kenna eða atvikum, sem vér gæt-
um sjálfir ekkert við ráðið, þá mættum
vér þakka agentunum fyrir að útvega
oss ódýran flutning til Canada; það væri
nokkru riær, en að vera að skamma þá