Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 22.11.1901, Síða 1

Verð árgangsins (minnst 52 arkir) 3 kr. 50 aur.; erlendis 4 kr. 50 aur.,og í Ameríku doll.: 1.50. Borgist fyrir júnímán- aðarlok. ÞJOÐVILJINN. 1 - Fimmtánpi aroanoi'r. — >—.^s\= JRITSTJÓRI: SKÓLl THOKODDSEN. Lppsoyii skrijiey, ógild nema komin sé til útgef- anda fyrir 30. day júní- mánaðar, og kaupandi samhliða uppsögninni borgi skuld sína fyrir blaðið. _
j 05 Bessastöðum, 22. nóv. 19 0 1.
Biðjið ætíð um:
Otto Monsteds
Danska smjörlíki,
sem er alveg eins notadrjúgt og bragðgott, eins og smjör.
Verksmiðjan er hin elzta og stærsta í Danmörku, og býr til
óefað hina beztu vö ru og ódýrustu, í samanburði við gæðin.
Fæst Hjá liaiipmöiiimmim.
„í*jóðv.“ óta.ejrpis!
iS'ýir kaupendur að Ití. árg. geta l'engið ókeyp-
is þau nr., sem ókomin eru af yiirstandandi
árgangi, auk sögusafns þ. á., ef borgað er að
liáli'u fyrir fram.
i I I I I I I I I I i i i I I i i I I i i i i i i i i i t t i i i i i i i i i i i iii iii i i i i i i i i i i i i i i
Alvarlegir tímar.
Skyldi þá stjórnin svara efri deildar
ávarpinu með síðustu ferð póstskipsins
í ár?
I hvaða átt skyldi svar hennar fara?
Þessu líkt spyr maður mann um þess-
ar mundir, og allir vænta með óþreyju.
Skyldi vinstrimannaráðaneytið líta
eins á ríkisráðssetuna, eins og hægri-
mannaráðaneytið gerði ?
Þess myndu allir góðir stjórnbótavin-
ir óska, að hún gerði það eigi, en gæfi
oss kost alinnlendrar stjórnar, að því er
til sórmálanna kemur.
En yrði nii þjóðin svo heppÍD, þá
verða kjósendur að gera sér það ljóst, og
lýsa því sem ótvíræðast við kosningarn-
ar, hvort þeir óska þess, að sett só hór
á laggirnar hérlend ráðherrastjórn, með
jarl eður landstjóra i fylkingar broddi, svo
sem f'arið var fram á í frumvörpum
þeim, sem kennd eru við Ben. sál.
Sveinsson.
Frá voru sjónarmiði blandast oss eigi
hugur um, að þjóðin ætti að taka því,
og eigi horfa 1 kostnaðinn, er af því
leiddi.
Fari svar stjórnarinnar á hinn bóginn
í þá áttina, að hún vilji halda sér við
frv. síðasta alþingis, við það, en ekki
annað, þá er og þjóð og þingi vandalít-
ið, sjálfsagt að samþykkja það óbrejdt,
sem f’elandi í sér rnjög mikilsverðar rótt-
arbætur, hvað svo sem apturhaldsliðar
segja.
En fari nú svar stjórnarinnar í þá
áttina, að hún verði að vísu að halda fast
við ríkisráðssetu ráðherrans, en sjái þó
eigi vera neitt því til fyrirstöðu,
að vór fáum hér búsettan ráðherra, þá
verður málið öllu ílóknara
Þá ríður á, að þjóðin eigi láti ginn-
ast af steinum fyrir brauð, svo sem ráð-
herrabúsetunni er varið, sem apturhalds-
liðið hefir haldið að oss i tíu-manna-frum-
varpinu sæla.
Að vér nú ekki nefnum þá villuna
verri, að hafa alla dönsku ráðherrana,
sem milliliði milli konungs og hórlenda
ráðherrans, svo sem apturhaldsliðið er nú
siðast farið að ympra á.
Sjálfsagt myndi það reynast ail-örðugt,
ef eigi ókleyft, að komast af með einn
ráðherra hér búsettan, meðan sérmál vor
eiga að berast fram í ríkisráði.
Hitt væri ef til vill vegur, sem kom-
ið gæti til álita, að hafa þá ráðherrana
tvo, annan í Kaupmannahöfn, en hinn
í Reykjavík, báða alveg jafnt setta gagn-
vart alþingi, bæði að því er snerti ábyrgð-
ina. kunnáttu í máli voru, skylduna að
mæta á alþingi, o. fl., og launuðu þá
Danir annan, en Islendingar hinn.
Þetta er allt annað, en ráðgjafabrot-
ið danska, sem tíu-manna-frumvarpið fer
fram á, og hvorki þarf að skilja mál
vort, né mæta á þinginu, og verða fyrir
áhrifum af því.
En ekki tekur til, nema þurfi; fyrst
er nú að vita, hvað boðskapurinn segir.
Og þegar hann kemur, þá er að vona.
að þjóð vor taki mál þetta svo alvarlega
til íhugunar, sem jafn alvarlegum tíma-
mótum sæmir, svo að úrslitin megi verða
þjóðinni sem heillavænlegust.
—«00^00»--------
Bréf frá Djupi.
5. nóv. 1901.
Héðan er fremur tiðindalítið; tíðin
hefir verið óstöðug í haust, og mjög
brimasamt til sjóarins. Sumarið eitt hið
mesta óþurrkasumar hór við Djúp; hrökt-
ust hey hjá all-mörgum, og mikill fiskur
er hálfverkaður og óverkaður hjá kaup-
mönnum, eptir sumarið. Fiskafli mjög
rýr.
Nú eru öll 4 læknahéruðin hér í sýslu
veitt, svo líklega verður ekki kvartað
um læknaleysi í bráðina, hvort sem
heilsufarið verður þeim mun betra, en
áður, sem læknarnir eru fleiri. Skarlats-
sóttin hefúr stungið sér niður á nokkr-
um bæjum i Álptafirði, og i Yestursýsl-
unni kvað bún og hafa gert vart við sig
i haust, en hvarvetna mjög væg, og ekki
tekið nema börn og unglinga.
Um politík er hór litið talað; menn
hlusta á úlfaþytinn í blöðunum, og svo
hefur hver fréttin rekið aðra í haust, að
þessi sérstaki ráðherra, sem nú er mest
talað um, væri annað hvort að eins ó-
skipaður, eða skipaður, eða þá, að óvíst
væri, hvort hann yrði skipaður. Hverju
trúa skuli, eru flestir alls ófróðir um,
cnda flestir, sem láta sig það litlu skipta.
Utanför sýslumanns vors vakti tölu-
verða eptirtekt. hér vestra, en lítið fannst
mönnum til þeirrar fréttar, er fylgdi með
utanfór hans, að hann hafi verið sendur
af landshöfðingja, til að bæta fyrir stjórn-
arskrármálinu; bjuggust sízt við þeim er-
indisrekstri úr þeirri átt, eptir því sem
landshöfðingi þykir hafa komið fram i
því máli, nú i seinni tið; aDnars svo
rnargt skrafað um för þessa, að ekki er
gott að henda reiður á þvi öllu. —
Flokkaskipting þingsins í surnar, i
stjórnarskrármálinu, þykir mörgum hálf-
undarleg; sumir hinna stækustu mót-
stöðumanna heimastjórnarstefnunnar að
undanförnu, standa nú fremstir í þeim
flokki, sem ekki þykir viðunandi, að fá
sórstakan ráðherra, nema hann sé búsett-
ur á íslandi. Þetta eru auðvitað gleði-
leg sinnaskipti hjá þessum heiðursmönn-
um, en því heiinta þeir þá ekki alinn-
lenda stjórn, í öllum sórmálum voruin,
eins og Benedikt heitinn Sveinsson barð-
ist fyrir. Þeir kvéðast gjöra sór miklar
vonir um velvild vinstrimannaráðaneyt-
isins í vorn garð; en sé þessum nýju
„heimastjórnarmönnum“ alvara, þá ættu
þeir að taka munninn nógu fullan, en
flensa ekki kringum sjálfstjórnarkröfur
íslendinga, að fornu og nýju, sem kött-
ur í kringum heitt soð, með öðru eins
káki, sem því, að vilja hafa tvo ráð-
herra, annan á íslandi, og danskt ráðgjafa-
brotí Kaupmannahöfn, og slá með þvi föst-
um afskiptum ríkisráðsins af sórmálum vor-
um. Það fyrirkomulag getur i framkvæmd-
inni orðið litlu betra, en hið núverandi
stjórnarfyrirkomulag, með því að engin
trygging er fýrir því, að innlendi ráð-
herrann verði annað, en undirtylla ein-
hvers af' dönsku ráðherrunum, er ekkert
þekkja hór til, og fulltrúaþing þjóðarinn-
ar getur engin áhrif haf't á, fremur en nú.
Verði því ekkert til fyrirstöðu, frá
stjórnarinnar hálfu, að vór fáum alla
stjórn sérmála vorra inn i landið, þá sæti
það vissulega illa á íslendingum, að slá
hendinni á móti slíkri stjórnarbót; svo
lengi hafa þeir um hana beðið, og íyrir
henni barizt. Yrði lengi um slik kotsa-