Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 14.05.1904, Blaðsíða 2

78
j? JOi) v ILJijy N .
XYIII., 20.
'þýðu landsins með áskorun og leiðarvís-
un þá, er hér fýlgir:
Hlifið kjörrunum, svo að niðjar yðrir
megi bafa gagn og gleði af þeim.
Hlífið skógunum, svo að þeir geti
framleitt fræ, er nýr skógur grói uppaf.
Það er þörf á miklu fræi.
Að hlífa skógum er ekki sama, sem
að höggva ekki í þeirn. Þvert á móti.
Það á að höggvat í þeim, en það á að
gera það á |skynsamlegan hátt, og svo
sem þegar skal getið.
Að hlífa skógunum er að varna fén-
aði að komast í þá, að svo miklu leyti
sem hægt er, og einkum á vorin; annars
bítur hann hina ungu frjóanga, og ný
sprottnu plönturnar.
Eigi skal höggva í kjörrum stór eða
smá samfelld svæði.
Eigi skal höggva hávöxnustu stofn-
ana, en taka skal eldiviðarefni í kjörrum,
þar sem þéttast er; taka skal visnuðu
stofnana, eða greinarnar, og þá stofna,
sem nágrannar þeirra eru næstum að
kæfa, eða þá, er standa svo nærri fögrum
stofni, að þeir hindra hann í að þróast
eptir mætti.
Munið, að trén eiga að verða stór,
áður en þau geta borið fræ, fullgóð og
til hlítar, og munið, að allt landið getur
haft gagn af því birkifræi, sem grær í
hverjum einstökum skógi.
Hlítið þessum reglum, og fáið ná-
granna yðar, hver í sinni sveit, til þess
að hlíta þeim, þar sem skógar og kjörr
eru.
Flensborg skógfræðingur mun halda
fyrirlestra á ferðum sinum í sumar, um
skóggræðslumálið, og sýna ljósmyndir.
Ákveðið er, fyrst um sinn, að hannhaldi
fyrirlestra:
í Reykjavík, í öndverðum maí,
á Eskifirði, um þ. 21. maí,
á Seyðisfirði, um þ. 4. júní,
á Akureyri, um þ. 10. júní,
á Sauðárkrók, um þ. 17. júní,
í Stykkishólmi, um þ. 22. júní.
Hlýðið fyrirlestrunum; í þeim verður
veitt nákvæm leiðarvísun um meðferð
skóga, og árangurinn af góðri meðferð
þeirra.
C. V. Ptytz. C. Byder/
Lausn rectors frá embætti.
Góðar málalyktir.
Þegar „Þjóðv.“ minntist á óstandið í
lærða skólanum i vetur, gátum vér þess
jafn framt, að heppilegast myndi, að rect-
or skólans, hr. Björn M. Olsen, losaði sjg
við veg og vanda af stjórn skólans, og
lofaði öðrum að reyna sig.
Það gleður oss því mikillega, að hr.
Björn M. Olsen hefir verið oss samdóma,
og farið að ráðum „Þjóðv.“ í þessu efni,
og að því leyti sem nýi ráðherrann mun
hafa stutt að þessum úrslitum, á hann
vissulega þakkir skyldar.
Því verður eigi neitað, að ýmsir voru
hálf-kvíðnir því, að hið nána persónulega
vinfengi milli rectors Björn M. Olsen og
ráðherrans kýnni að hafa óheppileg á-
hrif, að því er þetta skólamál snertir.
En þar sem raunin varð öll önnur, þá
ber því fremur að meta það, sem mak-
legt er, enda myndi þjóðin eigi hafa öðru
unað, en að gripið væri til röggsamlegra
úrræða, til þess að reyna að bæta úr hinu
óþolandi ástandi, sem Verið hefir i skól-
anum.
Að vísu dylst það eigi, að úrslit þessi
geta orðið ærið kostnaðarsöm fyrir land-
ið, þar sem árleg eptirlaunabyrði eykst
um talsvert á þriðja þúsund króna, og
væri því óskandi, að sams konar heilsu-
leysi kæmi sem sjaldnast fyrir.
A hinn bóginn ber þó á það að lita,
að prófessor dr. Bjórn M. Olsen er gædd-
ur ágætum vísindamanns hæfileikum, og
hsfir þegar getið sér góðan orðstýr, sem
vísindamaður, svo að séu eptirlaunin skoð-
uð frá því sjónarmiði, eða sem nokkurs
konar vísindalegur styrkur, ber þjóðinni
sízt að telja þau eptir.
Skylt er og að láta þess getið, er dr.
Björn M. Olsen fer frá skólanum, að hann
hefir jafnan þótt ágætur kennari; en það
er sitt hvað, að hafa góða kennara-hæfi-
leika, eða að hafa lag á að stjórna, enda
eigi auðhlaupið að því, að kippa vel í
liðinn, þegar ólagið er einu sinni kom-
ið á.
Yæri óskandi, að stjórninni tækist
nú vel, að velja skólanum nýjan rector;
þess munu allir óska, og rector Björn M.
Olsen fráleitt manna sízt.
......•
„Misskilningur leiðréttur“.
Svar til hr. Jóh. Ólafssonar.
í 8.—9. nr. „Þjóðv.“ þ. á. var stutt-
lega drepið á þingmálafund, er haldinn
var að Höfða-odda í Dýrafirði 5. febr.
síðastb, og jafn framt, látið i Ijósi, að lík-
legt þætti, að þingmaður Yestur-ísfirð-
inga, hr. Johannes Olafsson, hefði þá gert
giein fyrir því, „hvað því olli, að hann
gekk í lið með „heimastjórnarmönnum“
þegar í þingbyrjun í fyrra, þrátt fyrir
marg-endurtekin loforð sín til kjósand-
anna“.
Út af grein þessari hefir hinn virðu-
legi þingmaður Yestur-ísfirðinga fundið
ástæðu til þess, að birta ofur-lítið pistils-
korn í 25. nr. „Vestra“, 22. apríl síðastl.,
og notar þar þá fyrirsögn, er stendur yf-
ir grein þessari.
í grein þessari lætur þingmaðurinn
þess fyrst getið, að hann hafi rekizt á
„Þjóðv.“ „af tilviljun“, og xun það vera
bending fyrir ýmsa háttstandandi vini
hans, svo að þeir ímyndi sér eigi, að
hann leyfi sér þá óhæfuna, að kaupa
blaðið, og láti hann má ske gjalda þess.
Þingmaðurinn má því vera oss þakk-
látur fyrir það, að vér höfum gefið hon-
um tilefni til þess, að birta þessa yfir-
lýsingu sína, er honurn þykir svo miklu
skipta.
En þar sem grein hans ber það með
sér, að hann virðist vera oss gramur, út
af ofan nefndri athugasemd í blaði voru,
sjáum vér eigi, að hann hafi ‘ástæðu til
þess.
Það er kunnugt, að á ferðalagi þing-
mannsins á undan kosningunni í fyrra,
lýsti hann því mjög afdráttarlaust yfir,
þegar talað var við framsóknarflokks-
mennina í Vestur-ísafjarðarsýslu, að hann
teldi sig til þeirra flokks, hvað sem hin-
um kann að hafa. verið sagt, er af öðru
sauðahúsi voru.
A kjörfundinum að Þingeyri 3. júní
f. á. beindi síra Þbrður ólafsson á Glerð-
hömrum einnig svo hljóðandi fyrirspurn
til hr. Jbhannesar ólafssonar:
„Ætlar þingmannsefnið, ef hann verð-
ur kosinn, að styðja hina núverandi
innlendu stjórn, eða vill hann styðja að
þvi, að landið fái framsóknarstjórn, og
Ijá henni fylgi sitt?“
Fyrirspurn þessari svaraði hr. Jbh.
Olafsson eindregið á þá leið, að hann
vildi ekki styðja hina núverandi innlendu
stjórn vora, heldur stuðla að því, að land-
ið fengi framsóknarstjórn, og myndi hann
ljá henni fyigi sitt, sbr. 25. nr. VXII.
árg. ,.Þjóðv.“
Að þessu eru ótal vitni, svo að ekki
verður það vefengt, enda má og enn
fremur geta þess, að á þingmálafundi, er
haldinn var í Dýrafirði skömmu áður, en
þingmaðurinn lagði af stað til alþingis,
skildu fundarmenn svo orð hans, sem það
væri fastur og einlægur ásetningur hans,
að ganga inn í framsóknarflokkinn, er til
alþingis kæmi.
En hvernig á svo að samrýma það
við þetta, að þingmaðurinn gengur þeg-
ar inn í „heimastjórnarflokkinn“, er hann
kemur til Reykjavíkur, og er þegar fyrsta
þingdaginn orðinn svo gallliarður flokks-
fylgismacfur, að hann vílar jafn vel eigi
fyrir sér, að fylgja „heimastjórnarmönn-
um“ að málum að þeirri lögleysunni, að
samþykkja kosninguna í Strandasýslu,
þar sem kosningin var þó, eptir skýrum
fyrirmælum kosningarlaganna, algjörlega
ógild?
Svo annt er honum þá þegar orðið
um það, að auka „heimastjórnarflokkinn“
um atkvæðið úr Strandasýslu, að honum
rís alls eigi hugur við því, að láta leið-
ast út í þá óhæfuna, að virða skýlaus á-
kvæði gildandi laga (kosningarlaganna)
vettugi.
Og hann, sem á kjörfundinum hafði
tjáð sig eindreginn mótstöðumann hinn-
ar þáverandi innlendu stjórnar vorrar
(landshöfðingja), og lofað að styðja að
því, að landið fengi framsóknarstjórn,
horfir heldur eigi í það, um þinglokin,
að rita undir áskorun til Albertí’s, ásamt
öðrum „heimastjórnarmönnum“, þar sem
þess er óskað, að nýi ráðherrann verði
einhver úr „heimastjórnarflokknum“ (lands-
höfðingi Magnús Stephensen auðvitað eigi
síður, en einhver annar), eða þá maður
utan flokká.
Hvernig á að samrýma þetta?
Kjósendum sínum lofar hann því há-
tiðlega að styðja að því, að landshöfð-
ingi verði ekki ráðherra, en þegar til