Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.08.1904, Blaðsíða 2

138
Þjó&v^ljikn.
XVIII., 35.
Grreinin, sem hr. J. 01. minnist á, er
nú að vísu nafnlaus, en það er alveg rétt
til getið af honum, að vér erum höfund-
ur hennar.
Ástandið hér á landi var þá býsna
líkt því, sem nú er, og þó engu verra.
Sama „klíkan', sem enn situr við
stýrið — þó að skipt væri um „spaða-
gosann“ í síðastl. febr., eins og „Þjóðv.“
að orði kvað — réð þá öilu hér á landi,
og lét gæðinga sína sitja fyrir helztu em-
bættum, og tignarsætum í þjóðfélagi
voru, hvað sem öllum verðleikum, og
hæfileikum, leið.
Sem sjálfsagða neyðarvöm gegn þessu
háttalagi hvöttum vér þá þjóðina til þess,
í grein vorri: „Ekki einu sinni í hrepps-
nefnd“, að eyða ekki atkvæðum sínum á
fylgirakka slikrar stjórnar.
Og þessa sömu grein væri engin van-
þörf á, að vér prentuðum orðrétt af nýju,
því að efni hennar á enn ágætlega við,
eins og nú á stendur.
En svo beitir hr. J. Ól. þeirri visvit-
andi blekking, að láta, sem vér myndum
hafa verið „matar-pólitíka ráðherrans
fylgjandi, ef vér hefðum verið í valda-
flokknum.
En allir sjá, að hér er um tvennt al-
veg óskylt að ræða, og hafa því örvar hr.
J. Ól. farið fjarri marki, svo sem vænta
mátti.
Það er og víst og satt, að í pólitík-
inni fylgjum vér eigi þeirri reglunni,
sem stjórninni myndi kærust: „Ef einhver
slær þig á hina hægri kinn, þá rétt hon-
um hina vinstri“; en „launa“- eða „mat-
ar-politik“ valdaflokksins í landinu telj-
um vér þjóðinni skaðræði og því sjálf-
sagt að gripa til Jeyfilegrar neyðarvarn-
ar gegn slíku háttalagi.
ísafjörður 26. ág. 1904:
„Sama öndvegistiðin, sem hér hefir verið í
sumar, helzt enn, og sól og þurrkar öðru hvoru,
svo að nýting heyja hefir hvívetna orðið ágæt
hór i nærsveitunum. — Barnaveiki hefir aptur
komið upp nýlega í einu húsi hér i kaupstaðn-
um, og hefir það verið sóttkvíað, og vörður
haldinn um það dag og nótt. — Tvö börn eru
nú sögð látin úr barnaveiki hjá Þárði bónda
Jémssyni á Laugabóli á Langadalsströnd, og
þriðja barnið lá þar dauðvona, er síðast fréttist;
en heimilið er sóttkvíað, svo að veikin hefir enn
ekki breiðzt út, að því er heyrzt hefir.
All-góð tiskreita or enn í Djúpinu, einkum á
fiskimiðum Bolvíkinga, en megnið af aflanum
ísa. — Síldveiði í lagnet hefir síðustu dagana
verið öllu tregari, eu lifnar að Hkindum aptur
með straumnum.
Kosninga-undirbúningurinn hér í kaupstaðn-
um er nú í fyrstu byrjun, og héldu þingmanna-
efnin, síra Sig. Ste/ánsion og prófastur Þorv.
Jmisson, fund með kjósendum 20. þ. m. — Á
þeim fundi urðu, meðal annars, töluverðar um-
ræður um „undirskriptar-hneixlið11, þ. e. undir-
skript danska forsætisráðherrans undir ráðherra-
skipunarbréf hr. H. Ha/stein’s, og sýndu þeir
síra Sigttrður, og ritstjóri „f)jóðv“.. þar ræki-
lega fram á, hvílíkur voði öllu þingræði hér á
landi væri búinn, ef það viðgengist, að forsæt-
isráðherra Dana, sem er óháður alþingi, réði
skipun islenzka sérmálaráðherrans. — Verzlun-
arstjóri Jón Laxdal, og „Vestra“-prentarinn,
reyndu á hinn bóginn, af veikum burðum, að
verja stjómarskrárbrotíð, og þótti takast all-ó-
höndulega, sem von var; en próf. Þorv. Jónsson
fór undan í flæmingi, þóttist enn eigi hafa í-
hugað málið, og kvaðst þó mundu vera með.að
mótmæla þessari aðferð, ef hann gæti sannfærzt
um, að landinu stæði nokkur voði af. — En
fyrsta skilyrði þess, að maðurinn láti sannfær-
ast, er vitanlega það, að hann vilji sannfærast
láta, og á því leikur allur vafinn“.
»......; "1 u1' i"' 1>
Strokinn póstiifgreiðsluinaÖur.
Póstafgreiðslumaðurinn í Seyðisfjarðarkaupstað,
hr. Jónas Stephmsen, er nýlega strokinn af landi
brott.
Jafnframt honum er og horfið talsvert á
annað þúsund króna, er hann hafði í vörzlum
sínum, sem póstafgreiðslumaður, hvort sem hann
nú kann eð hafa tekið þetta fé með sér til far-
arinnar, eða sólundað því á annan hátt.
Mælt er, að póstsjóður bíði þó eigi fjártjón,
þar sem skaðinn skelli á einstökum mönnum í
Seyðisfjarðarkaupstað, er voru í ábyrgð fyrir
póstafgreiðslumanninn gagnvart póstsjóðinum.
Eins og ýmsa mun reka minni til, var „Þjóðv.“
eina blaðið, er vítti það, sem maklegt var, er
landshöfðingi M. Stephensm. veitti þessum frænda
sínum, alþekktum óreglu- og óreiðumanni, póst-
afgreiðslumanns-sýslanina á Seiðisfirði, enda þótt
ýmsir nýtir menn hefðu um hana sótt.
Þarna sjást nú ávextirnir.
„Bindindisfélag Mýralircpps“.
Það er bréfkaflinn úr Dýrafirði í 21. blaði
„Þjóðviljans“ þ. á., sem kemur mér til að skrifa
þessar línur.
Höf. getur þess, að framfarafyrirtæki eða
nokkra hreifingu m«ð lífi og þrótt, sé ekki að
nefna á nafn, heidur virðist tómlæti hinnar yngri
kynslóðar, í verknaði og iðni, fara í vöxt, og
vill hann eigna það dansleikjum og slíkum sam- !
fundum, sem tíðkaðir hafi verið hér, einkum á
siðasta vetri.
Þó hér sé ógreínilega og villandi sagt frá, I
þá getur engum kunnugum blandast hugur um, i
að það er Bindindisfélag Mýrahrepps, sem á \
þessa rúsínu, því „samfundir“ síðastl. vetur \
voru mestir af þess hálfu, þó einnig nokkrir af ;
tempiarastúku og söngfélagi Þingeyringa. en '
við það getur bréfritarinn alls ekki átt.
Bindindisfélagið er í tveimur deildum, til sam-
ans með 80—90 meðlimum. AIIs hélt það í vet-
ur. í báðum deildunum, 10—12 fundi, og var
leitast við að hafa þá svo lifgandi, vekjandi og
uppbyggilega sem kostur var á. í því skyni
voru á fundunum valin umræðuefni, sem snertu
hag og framtíð sveitarinnar, s. s. — auk bind-
indismálefnisins og annara þeirra tnála er beint
snertu félagið. — um lestrarfélag, kaupfélags-
skap, söng, sund, glímur, skíða og skautaferðir,
tóbaksnautn og um menningarstig Dýrfirðinga.
Það má að vísu segja, að af þessum samræðum
hafi ekki orðið mikill sýnilegur ávöxtur, en hugs-
anirnar og orðin liggja þó fyrst til alls, og ekki
er fyrir að synja, að þær kunni einhversstaðar
að hafa skilið eptir frækorn, sem síðar komi í
ljós. Þess konar umræður munu þó optast spor
í áttina til að vekja umhugsun og starfsemis-
löngun, einkum hinnar yngri kynslóðar. Á sum-
um fundunum æfðu piltarnir dálítið bænda-
glímur, stöku sinnum skemmtu menn sér með
söng, og síðast en ekki sízt að tolja, 3 mjög
fróðlegir fyrirlestrar voru haldnir, 2 af hinum
alkunna fræðimanni Sighvati Borgtirðing og 1
af héraðslækni Andrési Féldsted. Og vorkunar-
laust var bréíritaranum að muna eptir þeim, því
það er trúa mín, að öðrum hafi eigi verið um þá
kunnugra.
„Yar þá ekkert dansað?“ munu menn spyrja.
— Jú. — Á þremur eða fjórum fundum var
þeim, sem vildu, ekki meinað að fara í snún-
ing, og fiðlurunum ekki að snerta strengina,
stutta stund í einu, til þess ögn að örfa blóð-
ráslna eptir kyrseturnar. En á flestum fund-
unum var ekkert dansað, og á engum þeirra var
dansinn aðalatriðið. Sé þessi frásögn mín ekki
rétt, vona eg að hinn beiðraði bréfritari láti
mig vita.
Eg er honum annars fylliiega samdóma, að
þvi leiti að danainn út af fyrir sig sé lítt til
uppbyggingar, jafnvel í mörgum tilfellura þvert
á móti. Einn kost hefir hann þó í reyndinni,
þann, að hann skemmtir; það er bersýnilegt af
því hve vel menn una honum, um allt land, í
skemmtisamkvæmum. Og meðan svo er, séjeg
ekki ástæðu til fyrir einstök sveitafélög, eða
presta og hreppsnefndir, eins og bréfritarinn
minnist á, að leggja sig i líma til að útiloka
hann alveg, þegar menn bittast sér til gagns og
gamans. Margt virðist liggja þeim nær.
Eg heyri suma segja, að það sé ekki þess
vert að skipta sér af því, þó fréttapistlar í blöð-
unum skýri ekki allskostar rétt frá því, sem
gjörist út um landið. En eg lít á það á allt
I annan veg. Kunnugleiki milli fjarlægra sveita
byggist mi mjög mikið á fréttapistlum blaðanna,
og það er illa gjört af hverjum fréttaritara sem
er að skýra villandi eða rangt frá ástandi og
viðburðum sveitar sinnar, og þannig opt blekkja
hana í augum ókunnugra; og það er líka illa
gjört af hverjum, sem sér og heyrir, að slíkt á
sér stað um sveit hans, og hefir þó ekki löng-
un til að leiðrétta það. Og eg vil að síðustu
mælast til þess við þennan heiðraða bréfritara,
að hann dragi okkur sveit-unga sína ekki meira
niður í duptið, en við eigum skilið, og honum er
það raunar sízt ætlandi, því kunnugir munu
vita, að hann, á sinn hátt, er einn af mikilhæf-
ustu mönnum þessarar sveitar. En með þeim
ókosti er hann að likindum fæddur að vera oin-
stöku sinnum nokkuð litblindur á hlutina.
Þessum línum vil eg biðja háttvirtan rit-
stjóra „Þjóðviljans11, að I já rúm í heiðruðu blaði
sínu.
Núpi í Dýraf. 6. ág. 1904.
Kr. Ouðlaugsson.
Úr Súgandalii'ði (Vestur-Ísafjarðíu'sýslu;
er „Þjóðv.“ ritað 26. júli síðastl.: „Aflabrögð
voru hér fremur litil siðastl. vor, og varð hæðst-
ur afli úr 20 tn., en steinbitsaflinn á hinn bóg-
inn með mesta móti, enda voru send héðan nær
2 þús. stykki með síðustu ferð „Skálholts“ suður,
og hafði þó mikið verið sent áður, og í þessari
ferð skipsins fer talsvert norður“.
Dýrafirði 12. ágúst 1904.
Það eru fáar fréttir héðan um þessar mundir,
nema tíðarfar hagstætt, hvað heyskap snertir.
Meðan túnannir stóðu yfir, voru að visu stund-
um vætukaflar, en þess á milli þurrir dagar, svo
menn hafa náð inn töðu sinni greiðlega. Gras-
spretta á túnum og nýting mun því mega telj-
ast í betra meðallagi. Heilsufar fólks hefir til
þessa verið all gott, og fyrir árvekni og dugnað
þeirra, sem mest og bezt hafa að því stutt, —-
sem maklega má minnast með þakklæti, — hefir
vesturhluti Isafjarðarsýslu eun verið mislinga-
laus, þó rétt nýlega hafi heyrst, að mislinga veik-
ur maður hafi verið lagður á land í Haukadal,
af íiskiskipi frá ísafirði, enn um það verður
ekkert sagt að svo komnu, þar hefur verið sótt-
kvíað, og menn vita ekki til að sóttin hafi enn
breiðst út. Oskandi að henni verði aptrað. Það
má því segja, að til þessa hafi öllum vegnað hér
vel, eptir því sem kringumstæður héraðs þessa
eru yfir leitt, en samt höfum vór orðið fyrir á-
falli á sinn hátt, því íegursti fifillinn úr blómreit
Mýrahrepps er farinn, ekki i'yrir dauðans bitru
sigð, — som betur fer, — heldur fyrir byltinga
straum timans, sem heíur fært hann frá oss, ept-
ir 17 ára veru meðal vor, sóknarprestur okkar
síra Þórður Ólafsson hefur flutt héðan á næst-
liðnu vori til annars prestakalls, og sveitarfélag
þetta má minnast hans lengi með þakklæti og
virðingu. Hann kom bingað haustið 1887, mjög
efnalítill maður, en með frábærum dugnaði hefur
honum gengið hér fremur vel, enda munu þess
færri dæmi, að prestar gangi jafn ósleitulega
fram til allra starfa sem hann. Hann hefur sjálf-
ur staðið við oríið á sumrum og gengið að hverju
verki dags daglega sem óbreyttur alþýðumaður.
Hann hefur sótt sjó, þegar nokkur tök hafa ver-
ið og sjálfur verið formaður á skipi sínu, og þrátt