Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 07.03.1905, Blaðsíða 1

Verð árgangsins (minnst
52 arkir) 3 kr. 50 aur.;
erlendis 4 kr. 50 aur.. og
í Ameríku doll.: 1.50. j
Borgist fyrir júnímán-
aðarlok.
ÞJOÐVILJINN.
— |= Nítjándi ÁRGANGUR. =| r-~ —
-f-—Sy.-^|= RITSTJ ÓRI: SKÚLI THOHODDSEK. =ltea8g—4—
j Upp8ögn skrifleg, ðgild
\ nem.a komin sé til útgef-
j anda fyrir 30. dag júní-
mánaðar. og kaupandi
samhliða uppsögninni
borgi skuld sína fyrir
blaðið.
M 10. II
BeSSASTÖÐUM, 7. MARZ.
19 0 5.
Ifna og ildavólar
selur
líristjdn feorqrímsson.
J ^T-S Z)
Ofsíæki stjórnarflokksmannanna.
Það er skiljanlegt, að skoðanir manna
geti verið mismunandi, að því er ýms
landsmál snertir, og það er hverri þjóð
nauðsynlegt, að svo sé.
Allir viðurkenna og, að minnsta kosti
í orði kveðnu, að politiskir flokkar eigi
sér fyllsta tilverurétt í hverju landi, þar
sem eigi rikír einveldi og harðstjórn.
Vór íslendingar höfum mí loks feng-
ið stjórn, er þykist vilja byggja á vilja
meiri hluta þings og þjóðar — þó að
það gleymist að visu í suinum stórmál-
unum, sbr. stjórnarskrár- og ritsíma-mál-
ið —, og er því ekkert eðlilegra, en að
politisku umræðurnar hér á landi verði
öllu fjörugri, en fyr, og að menn kosti
kapps um, að afla skoðunum sínum fyig-
is meiri hluta þjóðarinnar.
Þenna rétt, að reyna að afla skoðun-
um sinum fylgis þjóðarinnar, hafa báðir
jafnt, stjórnin og andstæðingar hennar;
en þar sem stjómin hefir völdin, og þá
um leið máttinn, til að koma fram skoð-
unum sínum, þá er það heimtandi, að
umræðurnar, verði stillilegar, og kurteis-
legar, af hálfu hennar, og flokksmanna
hennar, enda þykir göfugmeDnskan jafn-
an skarta sigurvegurum bezt.
Hitt væri skiljaniegra, og fyrirgefan-
legta, að stjórnarandstæðingum kynnu
stundum að hrjóta harðari orð af munni,
er þeir sjá skoðanir sinar, og röksemdir,
að engu metnar, og niður kveðnar með
meiri hluta valdi.
En hvernig er þessu háttað hér á
landi um þessar mundir?
Eru það stjórnarandstæðingarnir, og
þeirra blöð, sem harðskeytnust eru, eða
eru það stjórnarblöðin, og flokksmenn
stjórnarinnar, er nota mest hin breiðu
spjótin?
Svarið er naumast vandasamt, ef litið
er í blöðin, þar sem stjórnarblöðin hafa
talið allar athugasemdir, út af gjörðum
stjórnarinnar, sprottnar af tómri var-
mennsku, eða persónulegu hatri, og eigi
fengizt til þess, að ræða málefnin með
rökum.
Greinin, sem hr. Tr. Ounnarsson ritaði
í „ÞjóðólF 3. marz síðastl., er, meðal
annars, gott dæmi þess, hvernig stjórn-
arliðar haga sér.
I grein þessari farast honum, meðal
annars, orð um „landvamarmenn“ á þessa
leið:
„Eg vil, að latidið gefi f)á honum Sveini Brynj-
ólfssyni* útflutnings-agent til fullra umráða.
Þó' eg áiíti, að landið vanti mjög vinnukrapt,
þá ke£ eg þá skoðun, að vinnukraptur slíkra
manna væri betur kominn í annari heims-
álfu....11
„Um foringja gömlu Valtýinga, og Isafold-
arklikkunnar, á eg engin orð, og get því ekki
talað um þá sérstaklega".
' Að þvi er þá andstæðinga stjórnar-
innar snertir, nægir honum því eigi, að
losna við þá til Ameríku, en vildi vist
fremur vista þá í „neðri staðnum“, ef hann
mætti ráða.
Þegar menn nú athuga, að það er
„rnóðurbróðir“ ráðherrans, og hans önnur
hönd, sem þannig ritar, dylst víst eng-
um, hvernig stjórninni, og flokksmönnum
hennar, muni innan brjósts til þeirra, er
dirfast að hafa aðra skoðun, en þeim herr-
um þóknast.
Og þegar þess enn fremur er gætt,
að maðurinn, sem þannig ritar, er nú á
70. aldursári, og því kominn rétt ágraf-
arbarminn, sem menn segja, hlýtur þá eigi
hverjum manni að ofbjóða, hve ríkt poli-
tíslea hatrið hlýtur að vera hjá slíkum
manni, er heldur áfram að hatast við
menn, er aðra skoðun hafa, fram í rauð-
an dauðann?
Skilur hann má ske alheimsáformið
á þá leið, að mestu skipti, að geta hatað
sem allra innilegast?
Það er engu líkara, en að svo sé. —
En þó að hann telji anda sinum það holl-
ast, að glæða hjá sór slíkt hatursþel til
náungans, ætti hann þó að skilja, hve
afar-mikið ógagn hann getur unnið stjórn-
inni, er hann lætur persónulega óvild
sína hafa þannig taumhaldið á sér í „Þjóð-
ólfiu.
Almenningur mun sjá, að sú ályktun
| er eigi mjög ósennileg, að þeir, sem eigi
I geta ætlað neinum, að fylgja fram neinni
skoðun, nema af íllum hvötum, hafi sjálf-
ir eitthvað annað, en gagn og sóma lands
og þjóðar, fyrir augurn, svo sem valda-
fikn, löngun til að ráða yfir „kjötkötlun-
nm“ o. s. frv.
•............
TJ tlöna.
Frá Rússlandi er þeirra tíðinda að
geta, að 17. febr. síðastl. var Sergíus stór-
fursti myrtur í borginni Moskva, um há-
bjartan dag. — Hann var á leið heim til
sín, í luktum vagni, og var þá varpað
sprengivél undir vagninn; svo að hann
fór í þúsund mola, og Sergíus stórfursti
tættist í smátt. Okumaðurinn hlaut eÍDn-
*) Hví ekki Sigfúsi Eymundssyni útflutn-
ingsagent, einum í stjórn „heimastjórnarflokks-
ins“ ? Riistj.
ig sár mikil, og andaðist rétt á eptir. —
Sergíus var föðurbróðir Nicolai. keisara.
tæpra 48 ára að aldri, fæddur 1857. og
hafði rússneska byltingarnefndin áður
lýst því yfir, að hann væri til dauða
dæmdur, enda er nú fullyrt, að það hafi
verið hann, sem var frumkvöðull mann-
drápanna miklu í Pétursborg 22. janúar
síðastl., því að Yladimir, bróðir hans,
hefir lýst því opinberlega yfir, að hann
hafi ekkert verið við þá atburði riðinn;
en báðir voru þeir bræður afar-óvinsælir,
og taldir hvatamenn að ýmsu i gjörðum
stjórnarinnar, er miður þótti fara.
Morðinginn náðist þegar, og var mjög
hróðugur yfir verki sinu, en hefir eigi
fengizt til þess, að nafngreina félaga sina.
Mælt er, að Nicolaj keisara, og ætt-
mönnum hans, hafi orðið mjögmikiðum,
er morð Sergíusar fréttist, en eigi talið
sér óhult, að vera við jarðarför hans, og
lét því syngja messur fyrir sálu hans
heima hjá sér sama daginn, er jarðarför-
in fór fram.
Fullyrt er, að ekkju-keisarafrúin Maria
Feodorowna, dóttir Christjan's IX., hafi
ný skeð fengið tilkynningu um það, að
byltinganefndin hafi ákvarðað dauða henn-
ar, og sams konar tilkynningu hefir
Nicolaj keisari einnig fengið, svo sem
„Þjóðv.“ hefir áður getið um.
Úr Norður-ísafiarðavsvslu
er „Þjóðv.“ ritað 28. febr. siðasth: „Tíðhefir
verið hér afar-illviðra- og rosa sötn, og snjór er
hér mikill á jörðu. — Síðan slysið mikla varð,
7. janúar þ. A., getur naumast heitið, að á sjó
hafi verið farið úr Bolungarvíkinni, og þá því
síður úr öðrum verstöðum, enda fisklaust, nema
niðri á hnfi.
Hjá stöku bændum i fjörðunum hér við Djúp
er því miður þegar farið að brydda á því, að
menn verði beyknappir, og væri því full þörf á
því, að vorið kæmi í fyrra lagi.
Ekki þykir nýja stjórnin virða þingið mikils,
að því er snertir ritsimalagninguna, og líklega
er það einstakt í sinni röð i viðri veröld, að
byrjað sé á slíku stórfyrirtæki, án þess nokkur
áætlun um kostnaðinn sé á undan gengin.
Mjög eru stjórnarblöðin hreykin yfir því, að
Hafstein hafi ekki þurft að fara frá, þegar ráð-
herraskiptin urðu '{ Danmörku, og telja það
sanna sérstöðu hans i ríkisráðinu; en — eins og
„Þjóðv.“ hefir tekið fram — sannar þetta þó í
raun og veru alls ekkert, en sýnir að eins það,
sem vitanlegt var, að danska stjórnin getur lofað
isl. r&öherranum að lafa við, meðan hún sjálf
vill“. _________
Fiskiskip strandað.
Eiskiskipið „Familien", eitt af fiskiskipum
Geirs kaupmanns Zoega í Reykjavík, strandaði á
Býjaskerjum í Gullbringusýsíu, er það var á út-
siglingu úr Reykjavík, til að byrja fiskiveiðar. —
Menn björguðust allir.
Skarlatssðtt
hefir á ný komið upp á Svalbarðsströndinni i
Eyjafirði, eptir að veikin hafði legið þar niðri í
2 mánuði, að því er blaðinu „Norðurlandi“ seg-
ist frá.