Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 30.06.1905, Blaðsíða 1

Verö árgangsins (minnst ]
52 arkir) 3 kr. 50 aur.;
trlendis 4 kr. 50 atir., og
í Ameríku doll.: 1.50.
Borgist fyrir júnímán-
aöarlok.
ÞJÓÐVILJINN.
.. . [= NÍTJÁNDI ÁBGANGUB. =:! =--
-f—«2C^|= RITST JÓBI: SKÚLI THOfiODDSES.
j Vppsögn skrifleg, óqild
\nema komin sé til útgef-
1 anda fyrir 30. dag júní■
Jmánaðar, og kaupandi
samhliöa uppsögninni
| borgi skuld sína fyrir
\blaðið.
M 27.
Bessastöbum, 30. JÚNÍ.
19 0 5.
Ifna og lldavólar
selni*
E'ristjdn gorgrímsson.
xír ti-öna.
Tíðindi eru fá að þessu sinni. Skal
kér getið hins helzta, er við hefir borið,
frarn að 20. þ. m.
Ófriðurinn. Friðarsamningar eru enn
eigi byrjaðir, þrátt fyrir tilraunir stór-
veldanna, og einkum RooseveHs, Banda-
ríkja forseta, í þá átt. Rússar þykjast
ineð engu móti geta byrjað á þeim, fyr
en vopnahlé sé fengið, því að ella geti
Japanar notað tímann, er til samninganna
gangi, til þess að búa sig undir nýjar
orustur, og bert síðan á kröfum sínum,
svo að allir samningar fari út um þúfur.
— Nú ílytja nýjustu ensk blöð þau tíð-
indi, að stór orusta sé ný háð í Mand-
sjúríinu. Enn er eigi frétt, hvernig henni
hefir lokið, en er síðast fréttist, létu báð-
ir fylkingararmar Rússa undan síga, og
var mannfall mikið í þeirra liði. Þykir
nú eigi annað sýnna, en Rússar liljóti
að beiðast friðar, hversu dýrkeyptur, sem
hann kann að verða; en ókunnugt er enn
að mestu utn skilyrði þau, er Japanar
setja Að því er frézt hefir, munu þó
aðal-skilyrðin vera þessi:
Korea verður framvegis sjálfstætt ríki,
undir vernd Japana. Rússar láta allt
Mandsjúriið af hendi til Kínverja. Jap-
anar eignast Porr-Arthur, og Liaotung-
skagann, og ef tii vill eyjuDa Sachalin.
Járnbraut sú, er Rússar liafa lagt gegn-
um Síberíu. verði frjáls til afnota öllum
þjóðum. Enn fremur heimta Japanar að
sjálfsögðu, að Rússar greiði þeim all-háa
upphæð i herkostnað; en kröfur þcirra í
þvi efni eru ókunnar.
Áður en orusta sú varð, sem að ofan
er getið, höfðu stjórnir beggja þjóðanna
svarað málaleitun Roosevelts for6eta, og
farið þess á leit við liann, að hann ákvæði,
livar og hvenær fulltrúar beggja þjóðanna
skyldu hittast, til þess að ræða friðarskil-
yrðin. En eigi er unnt að segja, hverjar
breytingar veiða á friðarhorfum þeim,
t-ern óður voru, eptir tíðindi þau, er nú
hafa gjörzt í Mandsjúriinu.
Noregur og Svíþjóð. Ávarp Sviakon-
nngs til stórþingsins er nú birt opinber-
lega. Er konungur all-harðorður í garð
Norðmanna, og telur þingið, og róðaneyt-
ið. hafa rofið stjórnarskró landsins, og haf-
ið uppreist gegn Svíþjóð. Þó ráða menn
af niðuriagsorðum óvarpsins, að konungi
umni engin stórræði i hug Hann kemst
þar svo að orði: _Það er á mínu valdi
og Svíarikis, að skera úr, hvort þessi árás
Norðmanna á samband það, sem nú er,
leiði til þess, að sambandinu verði lög-
lega slitiðu. Ríkisdagur Svía átti að
koma sarnan 20. þ. m., og bíða Norðmenn
nú átekta.
Ymsir menn eru tilnefndir, sem vænt-
anleg konungsefni Norðmanna, og er þar
efstur á blaði Karl, næst yngsti sonur
Oskars konungs, sem er kvæntur Ingi-
hjörgu, dóttur Friðrilis Danakrónprinz.
Hann er fertugur að aldri. Aðrir nefna
Vilhelm, son Gustafs Svíakrónprinz, 21
árs. Að þessum frágengnum, hafa marg-
ir augastað á Vald/imar, syni Kristjáns
konungs 9. Ýmsir Norðmenn myndu
þó helzt kjósa, aö hafa engan konung, og
að landið yrði þjóðveldi; en búizt, er við,
að auðveldast muni verða, að fá stórveld-
m til að viðurkenna Noreg, sem sjálf-
stætt ríki, ef konungsstjórn verður á fram
i landinu.
Elzti sonur Gústafs Svíakrónprinz,
Gústaf Adolf, er ný kvæntur Margréti,
prinsessu frá Connaugt, frænku Játvarð-
ar Bretakonungs. Fór brúðkaupið fram
í Lundúnurn, með hinni mestu viðhöfn.
Yeizlugestirnir voru um 6000, og brúðar-
gjafirnar námu 14 milj. króna.
Vinnuveitendur málmaverksmiðja í
Svíþjóð hafa svipt 17000 verkmanna
vinnu. Yildu eigi ganga að kröfum verk-
manna um launahækkun.
Danmörk. Konungur vor tókst ferð
ó hendur til baðstaðarins Wiesbaden á
Þýzkalandi 3. þ. m., sér til heilsubótar.
Gegnir Friðrik konungsefni stjórnarstörf-
unum í fjærveru hans.
Yicekonsvíll DaDa í Marokko hefir nýlega
verið myrtur. Verður dönskum blöðum
mjög tíðrættum þann atburð, og láta ófrið-
lega(!) Naumast er þó alheimsfriðnum hætt.
Gtrikkland. Forsætisráðherra Grikkja,
Delgannis, hefir einnig verið myrtur fyrir
8kömmu. Var stunginn með rýtingi í
kviðinn, er hann gekk út ivr þinghúsinu.
Hafði hann tíu sinnum verið ráðherra, en
fjórum sinnum forsætisráðherru, og var
ralinn helztur stjórnmálamanna Grikkja.
Hann var 79 ára að aldri.
Spónn. Alfons Spánarkonungur tókst
nýlega ferð ó hendur til Frakklands og
Englands. I Paris var honum veitt bana-
tilræði ó þann hótt, að tveim sprengikúl-
um var kastað eptir vagni hain. Sprakk
önnur kúlan, os meiddust, 10 menn, er
nærri stóðu. Hestarnir, er Ij'rir vagnin-
um gengu. íældnst, og vagnstjóri féll til
jarðar en konnng sakaði eigi, og þótti
það undrum sæta.
Frákkland. Dekassé, utarrikisióðherra
Fiakka, helir sagt af sér. Hafði banD
g'-gnt þvi embætti i 7 ár, með miklum
i dugnaði, en féll nú fyrir þá sök, að hann
þótti eigi hafa gætt hags Frakka í Mar-
okko, sem skyldi, og hafa látið Þýzkalands-
keisara snúa á sig i viðskiptum þeirra þar.
Eptirmaður hans er Rotcvier forsætis-
ráðherra Frakka.
Látinn er fyrir skömmu i París Al-
phonse Rotschild, barón, einn af stærstu áuð-
inönnum þeirrar ættar og formaður Par-
] ísardeildar bankastofnunar peirrar, er ber
nafn þeirra ættmanna.
Þýzkaland. Friedrich Wilhelm, elzti
sonur Þj'zkalandskeisara, er nýkvæntur
CœciUu, dóttur Franz III, stórhertoga í
Mecklenbnrg, en sj^stur Alexandrínu, sem
gipt er Kristjáni Friðrikssyni, konungs-
ofni DaDa.
Áður var hann að sögn mjög ástfang-
inn i leikmeyju einni frá Ameriku, for-
kunnar fagurii, en sá ráðahagur þótti kms-
ara eigi við hans hæfi, og var mærin því
send burt hið skjótasta. — Það er ætlun
manna. að ráðahagur þessi verði mjög til
þess, að tryggja vináttuböndin milli Dana
og Þjóðverja.
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIHIHIIIIIIIHIIIIIIIIIIHI
Bezta ráðið.
Þingmálafundirnir, sem haldnir hafa
Verið í vor, sýna ótvírætt, að allur þorri
I þjóðarinnar er eindregið gegn ritsima-
samninginum, og krefst þess þvi, að
þingið hafni honum.
Og svo mikic áhugamál or almenn-
ingi þetta, að f sumum kjördœmum hafu
menn jafn vel krafizt þess, að þingmenn
leggi niður þingmannsumhoð, ef þeir vilji
eigi fytgja kröfum almennings í þessu máli
á alþingi.
En þar sem svo er, skyldi þá þurfa að
óttast, aö nlþingi samþykki ritsímasamn-
inginn? Má eigi bráðlega telja hann úr
sögunni?
Vissulega ætti svo að vera. — Það
ætti sízt að þurfa að vænta þess, að al-
þingi eangi í berliögg við vilja þjóðar-
innar í sliku stórmáli, sem hér um ræðirf
er varðar fjárhag landsins, og hag alls
almcnnÍDgs, mjög miklu, auk þess er
sæmd þjóðarinnar krefst þess, að réttind-
um landsins sé eigi misboðið, eins og
ritsímasamningurÍDn gerir.
En þrótt fyrir þetta, leynir það sér
þó eigi, að þeir ,sem næst standa ráðherr-
anum, róa að þvi öllhm árum, að sajnn-
ingurinn sé samþykktur, hvað sem vilja
þjóðarinnar líður.
Meinið er, að ráðherrann verður að
vikja úr embætti, fái hann eigi samning-
inn sinn samþykktan á alþingi.
Gæti herra H. Hafstein setið skamm-
laust i ráðherraembættinu, þótt samning-
irmm væri krundið, myndi honum hafn-
I að verða í einu hljóði