Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 10.04.1906, Blaðsíða 1

i'erð árganqsins (minnst
fiO nrlcir) 3 kr. 30 aur.;
(rlendis i kr. 30 aur., og
'í Imeriku doll.: 1.50.
fjnr rist fyrir júnímán-
o Oirlok.
ÞJÓÐVILJINN.
----.... :|= TuTTUGASTI ÍK8AN8DB. =|--
>«|= BITSTJÓai: SKÚLI THOiICDDSEN. =|w«—i—
.’ i ps'óqn skrifleq, óqild
|netna komin sétilútqe/-
\ainki fyrir 30. dag júní-
n.ánadar, og kaupavdi
samhliöa uppsögninni
íborgi skuld sína tyrir
blaðið.
Bkssastörum. 10. APBÍTj.
19 0 6.
„Meimboði9“.
Þa? hat’d þegar spuunizt töluveri'ar
umræi'lur um ,,heimboðið“ í blöðunum,
o" að sumu leyti óþarfleg.i harðar, að
því er oss virðist.
Srjórnarblöðin telja sjálfsag!, að Jieim-
boðið" sé þakklátlega þegið, en láta enn
elvkert uppi um það, hvort nota skuli
tækifærið, til að tala máli lands vors við
hinn nýja konung vorn; en það telur
-Ingólfuru, blað landvarnarmannanna,
sjálfsagt *
A hinn bóginn hafa blöðin „Isafold-'*
og „Fjallkonan11 talið það mjög ólíklegt,
að þingmenn þjóðræðisflokksine þiggi boð-
ið, kalla ferðina „matnrferðu, og segja þá
ekki eiga neitt erindið í slika „mataru-för.
En þar sern þingmenn þjóðræðisflokks-
ins eru, sem kunnugt, er, dreifðir víðs
vegar um landið, hafa þeir enn ekki átt
kost á því, að bera sig saman um rnálið,
og flokks8tjórnin þvi eigi tekið neina á-
lyktun að svo stöddu.
Það er nú sjálfsagt mjög mikilsvert,
að mál þetta sé ihugað sem vandlegast,
og skoðað frá sem flestum liliðum; en
eigi getum vér varizt þess, að fremur
myndum vér kosið hafa, að umræðurnar
hefðu orðið öllu stillilegri, en raun er á
orðin.
Það er að visu svo, að „heimboð" þetta
er ekki beinlínis í því skyni stofnað, að
íslonzkir þingmenn fari að bera íram rétt-
arkröfur Islands í Kaupmannaliöfn; en
verði boðið þegið, er þó ekkert eðlilegra,
en að nota tækifærið, — jafn framt því
er þingmenn tjá nýja konunginum heilla-
oskir Islendinga, í tilefni af ríkistöku
hans —, til að rcyna að hrinda lands-
réttindamáli íslands áleiðis, ef kostur er.
Vér gotum eigi séð, að i því felist
neinn kurteisis-skurtur, heldur hljóti þeir,
sem til boðsins hafa stofaað, að teljaþað
mjög sennilegt, að svo verði, nema ís-
lendingar séu í alla staði ánægðir með
stjornarástandið, sem nú er.
Og það er engan veginn ósennilegt, að
leiðandi menn Dana taki nú vel óskum
þingmanna um aukið sjálfsforræði lands-
ins, ekki sízt, ef þeir fyjgjast þar allir að
máli’
Það eru ýms veðurmerki í Danmörku,
sem bent geta í þessa átt.
Atburðirnir í Noregi, og í Finnlandi,
hafa haft töluverð áhrif, að því er snertir
skoðanir ýmsra danskra stjórnmálamanna;
það hefir ekki leynt sér.
Gæti því stjórnarliðið hér á landi unn-
izt til þess, að toka nú höndum saman
*) 1 þann strens;inn tekur Jbn sacjnfrœð-
ingur Jnnsson einnig mjög eindregið í ný prent-
uðum ritlingi, sem hanrinefnir: „Aú eða aldreiu,
og vill, að farið sé fram á landstjórafyrirkomu-
lagið, sbr. stjórnarskrárfrumvarpiðfrál893—1894.
við andvígisflokkinn, og bera fram óskir
um landstjórafyrirkomulagið — það
stjórnarfyrirkomulagið, sem þjóðin hefir
iengst barizt fyrir —, þá eru horfurnar
mjög uóðar, enda vandséð — hvað sem
líður —. að rétt sé að neita „heimboð-
inuu, þrátt fyrir allt og allt, som á móti
kynni að mæla.
Hvort stjórnarliðið vinust til þessa,
skulum vér okki segja um. — Það var
óheppilegt, að þingmenn stjórnarflokks-
ins, er töluðu á stúdentafélagsfundinum
i Reykjavík ný skeð, vörðust allra frétta
í því efni.
Satt að vísu, að ráðherrann hefir áður
tjáð sig landstjórafyrirkomulaginu mót-
hverfan, en sennilega hefir sú mótspyrna
hans þó fremur stafað af því, að hann
teldi það ófáanlegt í svipinn, en að hann
sé þvi andvigur í raun og veru.
Allir ættum vér að hafa það hugfast,
að láta flokkadeilurnar ekki komast að,
þegar um það ræðir, að efla sjálfsforræð:
ættjarðarinnar.
Gogn útlenda valdinu þarf oss um
fram allt að lærast, að geta stað’ð, sem
einn maður, þegar máli skiptir, hvað sem
líður deilunum hér innan lands.
Og það þorum vér óhræddur að full-
yrða, að ekki stendur á þingmönnum
þjóðræðisflokksins, ef því er að skipta
T!J-íc1Ö33lC2...
(Fregnir eptir Marconi-loptskeytum).
Helztu tíðindi, er borizt liafa frá út-
löndum, eru:
Frakkland. Formaður nýja ráðaneyt-
isins, er tók við af iföMider-ráðanoytinu,
heitir Sarríew, en helzti, eða nafnkunn-
asti. maðurinn í ráðaneyti hans er úle-
menceaugamli,alkunnur þinguiálaskörung-
ur, og blaðamaður, er aldrei hefir áður
gegnt ráðherrastörfum. — Hann hefir
enginn klerkavinur verið, og vorður því
fráleitt gengið slakar eptir því, en áður,
að klerkar skili kirknafénu, sem skilnað-
arlögin hafa ánafnað ríkinu.
Námumenn, er gert hafa verkfall á
Norður-Frakklandi, eru nú aíls 48 þús.,
og eru menn hræddir um róstur af þeirra
hálfu, enda höfðu einhverjir þeirra ný-
lega gert tilraun, til þess að sprengja
járnbrautarlestir í lopt upp.
Það þykir furða, að 13 menn liafa
bjargazt lifandi úr Courieres-námunutn,
eptir'að hafa lifað þar inniluktir í 3 vik-
ur. — Höfðu þeir haft úldið hrossakjöt,
og hafra. til matar. — —
Þýzkaland. Látinn er nýlega Eur/en
Richter, 68 ára að aldri, alkunnur þjóð-
málaskörungur. - - —
Rússland. Stjórnin býst við verkföll-
nm í apríl, og lætur því reisa Marconí-
loptskeytasiöðvar á ýmsum siöðum, til
þess að geta fengið fréttaskeyti, þó að
simar séu slitnir. — Vopnaða uienn læt-
ur hún og fylgja járnbraut.arlest I verri,
til varnar.
Landstjóri Rússa á Finnlandi hefir
beiðzt lausnar, sakir nýrrar óánægju Finn-
lendinga við Rússa.
Kosningar þingmanna í Pétursborg
hafa gengið þeim flokki í vil, sem stjórn-
bót er hlynntur.
Lögreglumenn þykjast hafa konnizt á
snoðir um sarnsæri, er miði að því, að
sprengja ríkisbingið („ Dumau) i lopt upp.
A Póllandi hafa nýlega fundizt rnikl-
ar olíulindir, er ná yfir 6 rastir.
Niro\aj keisari hefir mi sentstjórnum
stórveldanna frumvarp til dagskrár fyrir
friðarfund, er hefst. í Haag á Hollandi 1.
júlí næstk., og er eigi trútt um, að raarg-
ir brosi að því, að sjá nafn Rússakeisara
í sambandi við slikt fundarboð. —- —
Tyrkland. Mareoní-skeyti 29. marz
sagði þær fregnir, að Bretar mundu skípa
Akaba, hershöfðingja Tyrkja i Tabeh-hér-
aði á Sínaí-skaga, sem Tyrkir þykjast
eiga, að hafa sig brott þaðan innan 24
kl.tíma, þar som ella yrði skotið á her-
stöðvar hans, þar sem Bretar eigna Egyrpt-
um héraðið. — Frekara hefir ekki fréttzt,
nema Tyrkja-soldán kvað hafa skipað her-
foringja sínum í Jerusalem, að senda her-
deild til landamæra Egyptalands. — —
Maroceo. A fundinum í Algecíras eru
nú orðnar þær lyktir, að samkomulag hef-
ir náðzt um öll atriði Marocco-málsins.
Bandaríkin. Þar liafa menn jafu vel
verið hræddir um, að allt. rð 800 þús.
kolanánumannu mvndu gora verkfall, út
af ágreiningi um kaup, og hafa þvi kol
hækkað að mun í New-York; en nú hafa
námueigendur þegar hækkað kaup
100 þús. námumanna, svo að vonandi
verður minna úr verkfalli þessu, en á
hoifðist.
Marconí-skeyti 5. apríl segir, að síð-
ustu vikuna hafi um 30 þús. innflytjanda
lent í New-York, og inuni því allir inn-
flytjendur verða sendir vægðarlaust hurt,
er eigi fullnægi skilyrðum innflutnings-
laganna.
Ai’bóli íox’níeiíafélaprslns síð-
astl. ár, sem nýlega er prentuð, segir frá
rannsóknum hr. Brynjulfs Jönssonar í Ar-
nesþingi sumarið 1904. — Hefir hann
rannsakað fjölda sögustaða, og örnefna,
er Landnáraa getur um, og gofur rann-
sókn hans mjög góðar bendingar að ýmsu
leyti, enda þótt mörg bæjarnöfn, og ör-
nefni, séu nú svo löngu gleymd, og horf-
in, að ómögulegt er að vita, við hvað
þau hafa átt. — En mjög er það þó mik-