Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi


Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 17.04.1907, Blaðsíða 1

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 17.04.1907, Blaðsíða 1
Verð árganqsxns (mmnst 60 arkir) 3 kr. 50 aur.; erlmdÍ8 4 kr. 50 aur.,og 'x Ameríku doll.: 1.50. Borgist fyrir júnímán- a larlok. ÞJÓÐ VILJINN. — —1= Tdttugasti og fyrsti ákgangdb. =|—=- grcl= RITSTJÓRI: SKÚLI THOKODDSEN. Uppsögn skrifleg, ógild nema komið sé til útgef- anda fyrir 30. dag júní- mánaðar, og kaupandi samhliða uppsögninni horgi skuld sína fyrir hlaðið. M 17. BeSSASTÖÐDM, 17. APRÍL. 19 0 7. Alnienniiigsdóinar. Almenningsdómar eru eins og þunga- straumur í stórfljóti. Hann rífur alltmeð sér, sem er lauslegt, og ekkert stenzt við honum, nema jarðfastir klettar og þó eyð- ir hann þeim og máir þá, er til lengdar lætur. Eins er farið hinni straumþungu moðualmenningsálitsins. Meðþeim straumi fljóta flestir, en þó eru örfáir bjargfastir viljar, sem hún haggar eigi, og enn færri „laxar, sem leita móti straumi sterklega og stikla fossau. Almonningsálitið er hlíf þjóðarinnar gegn illvirkjum og sterkasta aflið i and- legu 1 ífi hennar. Það skipar fyrir um breytni rnanna og leggur við þung víti, ef af er brugðið. Vegna þoss er enginn hlutur eins góður til þess að þekkja af honum hug þjóðarinnar, því að hann sýnir, hvað hún vill og hvað hún bannar og hvHð hún þolir. Eptir þenna inngang vil eg biðjainenn að athuga, hvað islenzka þjóðin þolir ekki og þolir. Hún þolir ekki, að menn séu fátækir og því síður, að þeir láti mál þjóðarinnar til sín taka, sem eru það. Hún þolir ekki, að menn drekki og lætur þá sjaldan njóta sanDmælis, sem það gera. Hún hefir nákvæmar gætur á þeim viðskiptum karla og kvenna, sem engan varðar urn, og liún „þolir ekki, að nefndir séu á nafn þeir hlutir, sem skírlifustu hjörtu geta ekki einu sinni án veriðu i vonum sín- urn og draumum. Htín þolir illa, að stúlka eigi barn í lausaleik. Hún þolir alls ekki þjófnað og þvi síður manndráp. En hún þolir mönDum ódrengilegan fjárafla, ef menu ofnast, og hún þolir lieimskum mönnum og illgjörnum að fjalla um almenningsmál, ef þeir eru efnaðir. Hún þolir mönnum að ganga í æv'langri vimu ofmetnaðar og hroka yfir því, að geta látið vín ódrukkið. í viðskiptum karla og kveDna. þolir hún allt, sern bjóna- sængin er breidd yfir. Leppinn og gauk- inn þolir liún báða. Hún þolir ódreng- skap i viðskiptum, ef ekki varðar við lög, og hún hefir enga hugmynd um það, senr málshátturinn segir: að vega með orðum er einnig uiorð. Þessu svara allir, ef þeir i ru spurðir um; l:vað íslendingar þoli ekki, eða þoli. Svörin eru og rétt, en þessir sömu gallar eru á hæztarétti allra þjóða, almennings álitinu. Þetta einkennir því ekki íslenzka almenningsdóma. En leitið og munuð þér finna. Tii eru oinkenni á almenningsdómum Islend- inga. Athuga þú lesari, hver þau muni vera. Gleðstrr svo i hjarta þínu, ef þér þykja þau góð. En þyki þér þau all-ill, sem mig grunar, þá láttu enga stund lrða svo, að þú reyDÍr ekki að afmá þau. Þjóðin þoldi ekki Hallgerði oststulu- ídd, en htm þoldi Sturlu, Þórði og Gfiz- uri og ótal mörgum fleiri b»naráð við sjálfstæði landsins, er þeir höfðu í frammi til þess að ná í völd og rnetorð. Hún hefir þolað og þolir sínum eigin sonura að vinna á móti frelsi og velferð lands- ins og leita trausts og upphefðar hjá or- lendu valdi. Þetta þol og langlundargeð verður banamein þjóðaririDar, ef hún heldur upp- teknum hætti. Almenningsálitið á að vera hlíf þjóðarinnar við illvirkjum, al- mennur áfollisdómur á að vera kveðinn upp yfir þeim, sem meta eigi sóma og sjálfstæði ættjarðarinnar meira en allt ann- að. Sá á að vera vargur i véum, sera snýst á móti þjóðinni í áhugamálum og sjálfstæðisbaráttu hennar. Mudúu fáir gera sig svo djarfa, ef æðsti dómstóll vor, alþjóðadómurinn, væri svo skörulegur sem vera ber. En allt er þetta á annan veg, þegar þessi þjóð kemur fram með fullar sjálf- stæðiskröfur sínar í heyrandahljóði, þá hrekkur hún við, er hvin heyrir sinn eig- in rnálróm. Svo er hún hjartvoik orðin af margra alda kúgUD. Ef hún hefði eigi tekið þenna sjúkdóm, þá mundi marg- an bresta hug til þeirra óyndisverks, er j hann befir nú frammi. j Hvers vegna þorðu menn að setja sér- j mál vor iradir ríkisráð Dana? Hvers vegna þorði nokkur Islendingur að verða ráð- herra Islands með þoim hætti, að dansk- ur ráðgjafi bæri ábyrgð á útnefningu hans og fyrirvari þingsins 1903 yrði ónýttur þar með, srðasta tóin slitin, sem það ætl- aði að hafa sér til bjargar úr skipsreka í brimi innlimunarinnar'? Hvers vegna þorir Hannes Hafstein að halda öllum stjórnarfrumvörpum leyndum fyrir íslend- ingum, en fara með þau til Khafnar og bera þau undir danskt rrkisráð? Hvers vegDa þorir hérlendur stjórnarflokkur að berja það blákalt fram, að vér geturn eigi verið annað en hluti úr öðru riki? Hvers I vegria þora menn hér á landi að fara með hrópyrði um þá menn, sem krefjast sjálf- stæðis fyrir þetta land, með óhrekjandi rökum og hógværuri orðum? Hvers vegna þora menn að gera yfirlýsingar um að vér þiggjum fjórðung milljónar af krónum hjá annari þjóð og það svari eigi kostn- aði fyrir oss að vera sjálfstæðir? Hvers vegna þora menn að segja, að vér höfum slikan ölmusustyrk, en engar skyldur og | telja os8 unandi við slika smán? Hvað- | an kemur möniium djörfung til aðsegja, upp r opið geðið á þjóðinni, að sómi henn- ar og sjálfstæði sé ekki 30OC00 króna virði, eins og þeir gerðu, sem rituðu und- ir „Káramál“ í „Lögréttu“? Hvers vegna þora menn að reyna að vekja sundrung meðal landsmanna, hvenær sem tilraun er gerð til að fá þá til að heimta sjálf- stæði sitt einum munni? Hvers vegna þorir nokkur maður að segja Islendingum, að þeir eigi að hafa danskan þegnrétt í sínu eigin landi? Hvers vegna þorir Jón Ólafsson að rita allt, satt og logið, sem hann heldur að geti spillt fyrir fánamál- inu? Hvers vegna þorir Hannes Hafstein að láta vini sína og fylgifiska gefa 3’fir- lýsingar á móti ísleDzka fánanum? Hvers vegna gera kaupmenn sig svo djarfa, að gera samtök til þess að spilla þvi, að vér fáum vorn eigin fána? Hvers vegna hafa þeir djörfung til að láta alþjóð manna vita um slikt tiltæki? Hví þorir Hann- es Hafstoin að láta þing órofið? Þetta eru engir ofurhugar og enginn þeiria mundi hafa hug til slikra hermd- arverka, ef hann vissi eigi að þjóðin er svo hjartveik, að hún þolir ekki að heyra sinn eigin málróm. Þeir vita að hún dærnir þá ekki óalandi og óferjandi, sem sjálfsagt er. Þessi eru einkennin á islenzkum al- menningsdómum. Þau sýna að við hjarta- rætur þjóðarinnar gin sá ormur, sem skjótt þarf að ráða af dögum, því að annars er henni bani búinn. Ereista þú að verða svo hugaður og happadrjúgur sem Sigurður Fafnisbani, lesari góður. Miwiim...... Ritsímaskeyti til „Þjóðv.“ K.höfn 9. april. Norðurheimsskautsför. Peary norðurheimskaiKsfari ætlar að fara eina ferð enn norður eptir 1908. Saxild fyrrum yfirforingi á „Fálkanutnu er sagt, að eigi að verða forstjóri sjómála- stofunnar. Frá Póllandi. I Lodz á Póllandi eiga ýmsir vork- maDnaflokkar í mannskæðum br.dogum. Margir menn dre]inir daglega. Frá Mexico. Basillar, fyrverandi forseti í Guatemala, hefir verið myrtur í þinghúsinu í Mexico. 11. apr. kl. 6 e. h. Lausn frá embætti hefir Einar Benediktsson sýslumaður feDgið, með eptirlarnum. Heiðursmerki. Sveinbjörn Sveinbjörnsson, tónskáld í Edinborg, hefir verið sæmdur riddara- krossi dannebrogsorðunnar. Frá Rússlandi. Mikill ágreiningur á þinginu i Péturs- borg við stjórnina, sökum banns hennar gegn því, að sérlræðingar, sem ekki eiga sæti á þingi, séu tilkvaddir til ráða.

x

Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi
https://timarit.is/publication/131

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.