Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 13.11.1907, Blaðsíða 1

Verð árgang8ins (minnst
('O arkir) 3 kr. 50 aur.;
erlendis 4 kr. 50 aur., og
í Ameríiu doll.: 1.50•
Borgtit tyrir júnimán-
aðarlok.
ÞJÓÐVILJINN.
. ■ =!= Ttjtttjöas ti og rsti árgangub' =1.=—
4_RITSTJÓKI: SKÍILI THOBODDSEN. —*—
i manaoar, ______.c...
samhliða uppsögninní
borgi tkuld sína fyrir
blaðið.
M 51.-52.
Bessastöðtjm, 13. NÓV.
1907.
GÆTUK. bátur úr eik os furu, um
4 tonn að stærð, allur yfirbyggður, með
árum, seglum, grunnfærum, aukakjöl, sem
hægt er að hleypa niður úr bátnum, ,ef
6ig!dur er hliðarvindur, föstum loptköss-
um úr járni, sem fleyta 2600 $., ágætri
olíu-mótor-vél „Gidsona 6 h., 1 árs gam-
alli og mörgu fleiru; kostaði í Danmörk
3300 kr., fæst hjá undirrituðum,— vissra
orsaka vegna — fyrir minna verð.
Patreksfirði 22/l0 ’07.
G. K. Bárðarson.
lygjjimil r»' iki niiwsn »"■ jim
|aman og alvara.
—w>°—
Sumarið er bráðum a enda. Það verð-
ur mörgum minnisstæt.t. Sumir munu
telja það merkissumar, fyrir það, að kon-
ungurinn heimsótti oss, ásarnt þessum 40
dönsku þingmönnum, og muna lengi all-
an þann mannfagnað, sem þessari gesta
komu var samfara, þá eru þeir, sem væntu
mikils árangurs af heimsókninni og sam-
bandsnefndarskipuninni fyrir sjálfstjórn
vora, hyggja þeir að konungur, og þessir
40 riddarar, hafi horfið héðan hrifnir af
gestrisni 7orri og í þeim eldmóði, að verða
nú við öllum gömlum og nýjum kröfum
vorum, að skilnaði einum undanteknum.
Þá ganga sumir með sýnileg tákn gjaf-
mildi jöfurs í metorðum og titlatogum,
og er það eitt ærið nóg til að gjöra sum-
um konungshollum sálum sumarið minn-
isstætt, fyrir náðar dögg og frjósamar árs-
tiðir. Þá má heldur ekki glej’ma örlæti
j'jfurs við skógræktina íslenzku, og munu
íslendingar kunna honum þikkir fyrir,
ekki siður en föður hans sælurn, Kristjáni
niunda, fyrir styrktarsjóðinn 1874, höfð-
inglega og vel til fundua gjöi fyrir ís-
lenzkan landbúnað. Svo eru það öll þessi
ósköp, sem skáldin okkar hafa látið frá
sér fara, af „kantötumu, kvæðurn, flokk-
um, drápum og fyrirbænum. Um þann
kveðskap allan er reyndar það að segja,
að fæst af honum mun lifa jafnleDgi á vör-
um þjóðarinnar einsog þjóðhátíðar og kon-
uugs kvæði þeirra: Gröndals, Steingríms og
Matthíásar 1874, þótt minna væri til söngs-
ins vandað þá, en nú. Nú verður að yrkja
„kantötur“ við öll hátíðlegustu tækifæri,
sern engir læra að syngja, nema æfðir
söugflokkar í Reykjavik, og þurfti þó að
fá sira Gmr að norðan í sumar. Islenzk
alþ}*ða lærir aldrei orð i þessum „nýmóð-
ins** skáldskap, af því að lögin eru henni
ofvaxiu, og svo er allt óðara í gleymsku
fallið. Eu þelta er útlend tízka, og þess-
vegna svo ákaflega fint.
Ekki munusjálfstjórnar-vonirnar glæð-
ast ýkja mikið hjá íslendingum, sem ekki
hafa fengið því meiri ofbirtu í augun af
konungs sólskininu í sumar, við þau tíð-
indi, som gjörzt hafa i Danmörku þessar
siðustu vikur. Brandesarósóminn í vetur
var að visu all fúll, en ekki kennirbetri
þef af árásum þeim, sem fyrir skemmstu
hafa í Danmörku gjörðar verið á Island,
og islenzk stjórnmál, þar oem beztu menn
þjóðar vorrar ekki mega liggja óáreittir
í gröf sinni; eru slíkar svivirðingar allt
annað en líklegar til þess að greiða fyrir
samvinnu Dana og Islendinga um mál-
efni íslands, og ekki efla þær bróðurhug
þann og vinatþel, er svo mjög hefir ver-
ið gu'iiað af síðan í þingmannaförinni i
fyrra. Telji sambandsnefndarmennirnir
ekki það eitt hlutverk sitt, að blusta á
hvað Danir segja og hneigja sig í auð-
mýkt fyrir tillögum þeirra um samband
vort við Dani, mun efasamt, að Danir
verði eins léttbrýndir við „Landannu og
þeir voru í fyrra og í sumar i kampa-
vínsglaumnum ogfæri betur, að ekki rættist
þá hið förnkveðna: „Úti er vináttan þá
Öliö er af könnunniu. Annars var aldrei
við því að búast, að Islendingar og Danir
myndu eta og drekka sig sammála, þótt
jöfur sæti í öndvegi að því hornaskvolpi
og hremmiáti, er háð hefur verið nú að
undanförnu.
Um góðvild honnDgs er sízt að efast,
en hafi stjórriarformanni Dana verið nóg
boðið á Ko’viðarhóli í sumar, er hann
lilustaði á lýðmannleg orð um afstöðu
IsÍands, þá þykir mörgum, sem tvisýnt
muni, hvort góðvild konungs í vorn garð
só einldít, ef í harðbikka slær mil.li, Is-
lendinga og þeirra Stórdananna.
„Eg vildi, að hór kæmi aldrei fram-
ar konungur“, er haft optir einum
þirrgmanninum í sumar, er fyrirsjáanlegt
þótti, áð heimboðið myndi kosta eitthvað,
meira eða minna, á þriðja hundrað þús-
und króna*; jeg lái þessum heiðraða þing-
manni ekkert, þótt honum hryti þetta af
munni, hann verður ekkí einn urn þá ósk.
Hafi í Danmörku heyrst eptirtölur um
þessar 80 þús. krónur, sem rikissjóðurinn
kostaði til þingmannaheimboðsins í fjmra,
þá er vart að undra þótt einhverjum kot-
bóndanum á íslandi, þyki tvö hundruð
þús. kr. ærinn skorbíldur í fé landssjóðs,
ekki betri en fjárhagurinn er nú. Eg sé
reyndar, að þeim Hannesi og Valtý hefur
borið töluvert á milli um fjárhaginD, en
hvað sein öllum þeim hundruðurn þúsunda
líður, sem fjúka fram og aptur í þeirra
viðureign, þá dettur mér einföldum manni
i hug -tómi kassinn“ hans Jóns .Takobs-
sonar, er eg i andá lit í viðlagasjóðinn
*) Um upphæð móttöku kostnaðarins verður
en ekkert sagt með vissu, og byggir höfundpr
ofan ritaðrar greinar þvi á ági/.kun. Bitstj.
31. desbr. 1909. Auðvitað er það bót í
„fjárhagsbölinu“ svo nefnda í efri deild,
að geta símað og fónað um 'allt landið og
allan heiminn, alvég eins og stórþjóðirn-
ar, að kassinn sé galtómur, og Hanres
standi uppi blankari, en Sold’án í Mikla-
garði forðum, er Jóseppur Austurríkis-
keisari ætlaði að dfífá upp pening'a hjá
honum fyrir Heljarslóðarorustuna, haun
átti þó eitt mark í buddunni karlsauður-
inn; má vera, er það sultarsim; heyrist til
Danmerkur, að einhverjir stórdanir anri
siman, fyrir forgöngu þeirra íslandsvin-
anna Brandesar óg Orluffs, en hentast
verðut* þá Mörlandanum að hafa hægt
um sig, og sizt að láta til sín heyra
nokkurt skilnaðarskvaldur; ættu þeir Bjarni
frá Vogi og Benedikt Víkingur þá að
hafa vit á að halda sér saman.
En hvað er jeg annars að villast út í
stórpólitík, jeg vár i fyrstunni að hugsa
um fyrir hvað sumarið yrði minnisstæð-
ast okkur, bæDdagörmunumíe lenzku. Sú
sveit hafði lítfc áf konungskomunni og
konung^dýrðinni að segja, jú það féllu
þó krossar á nokkur bænda brjóst, og
brjóstnál fékk einn, en þó mun hjnni
sumarið ekki minnisstæðast fyrir það, held-
ur fyrir'hitt,-lað það hefur verið eitt hið
mesta hallærissúmar, er um langaD aldur
hefnr komið á íslandi. Túnin, sem ekki
urðu ölh Ijáborin, éngjarnar, sem grænk-
uðu ekki, hlöðnrnar hálftómar og altóm-
ar á hauátnóttufn, búpeningsfellirinn og
litln fóðurbirgðarnar fyrir þær fáu skepn-
nr, er á vetúr eru settar, það eru við-
burðir, sem íslenzka bændastéttin mun
raiklu betur og lengur en konungskomu
fimbulfambið,' er blöðin hafa étið hvert
eptir öðru fram yfm Mikkjálsmessu. Það
skyldi þá vera þessi 200,000 kr. rúsína
í endanum á allri dýrðinni, er bændum
og búaliðum verðiir minnistæð, sem dá-
lítill glaðningur í sláturstiðinni í haust.
Sólin skein i heiði ýfir jöfri og allri
ferð hans í eumar á Eróni. Það fór vel.
En fráleitt hefur sólskinið verið jafnglatt
í hjörtum ffónsku bændanna, sem sjald-
an hafa háð arðminni baráttu fyrir lifinu,
á komandi vetri, en þetta blessað snmar.
Heimsókninni tylgdi, þvi rniður, hin mesta
óáran í landþúnaði vorum, og fyrir það
verður sumarið hvað minnisstæðast þe.i.n,
— sem biia ,á j.afnsléttunni í þjóðféjag-
inu. Fólkið upp á hæðunum man bet-
ur eptir áflri aýrðinni, hún var mest þar
»ppi- ;
y Þbrir hanstmyrkur.
Ritsímaskeyti
tií „Þp'.ðv.-
■V.. .,k:-'■-
íKatp,pman,nah<")fn 29. okt 1907.
Trá Noregi.
Michehéti, forsætisráðherra Norðmánna,