Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.05.1909, Blaðsíða 1

ÞJÓÐVILJINN.
— —1= Tuttu»astx oa pbibji áhöanoub. =1. =—
Verð árgangsins (minnst
60 arkir) 3 kr. 50 aur.;
erlendis 4 kr. 50 aur., og
i Ameriku doll.: 1.50.
Bergist iyrir
aðarlok.
M 26.
| Upp8Ögn skrifleg ðgild
nema komið se til útgef-
anda fyrir 30. dag júní-
j mánaðar, og kaupandi
j samhliða uppsögninni
I borgi skuld sína fyrir
blaðíð.
19 09.
Heilsuhælis ljöð.
(SnngiD, er lagöur var lornsteinu aö heilsnliælina •
á Vífllsstöðnm 31. mai 1909).
—o—
Vér heyrðum opt þá erfikennÍDg,
að enginn fresti dauðastund!
En oss er vaxið vit og menning
og vofum slíkum lokuð sund. —
Er heim oss sótti „svarti dauði“
hér sat að völdum þessi trú.
En skelfir heimsins, hvíti dauði,
þér hjálpar ekki kenning sú.
Þeim fjölgar hratt, þeim grænu gröfum,
sem geyma lands vors æskuþrótt,
og ljósum tárum leiðin höfum
vér laugað bæði dag og nótt,
og yfir dánum -vonum vakað
hjá vorum kærstu langa hríð
og — getað okkur sjáifa sakeð
um sýking þeirra og dauðastríð.
Hér sjást um vit og mannúð merki:
að mýkja þjáning krossberans
og guð er með í góðu verki,
að glæða ljósin kærleikans.
Hér skal sá helgi huliðskraptur
oss hefja og bera Ijósi mót,
og gefa dauða-dæmdum aptur
bið dýra frelsi og meinabót.
Hér streymir heilnæmt lopt um lindir,
sem liða fram með hægum nið,
á ljóssins öldum svanur syndir,
af söngvum himinn kveður við;
á kvöldum þýtur þröst.ur glaður
með þýðum klið um viðihól;
já, hér er góður griðastaður
og gott er sjúkum lopt og sól.
Guðs kraptur, ljós og liknarandi
hér líði um hvern, er kemur inn,
svo fækki tár og leiði í landi,
og ljúfar brosi framtíðin!
Vér reisum þetta þjóðarvigi
við þúsund vona geislaskraut,
svo færri af landsins hetjum hnígi
í hvíta dauða kalda skaut,
Guðm. Guðmundsson.
Hér hopar þó ein okkar hörmung ura fet,
og hér ætti’ að koma’ á hann sári
þann óvin, sem blóðtíund lúka sér lét
af lífsstofni vorum á ári;
hans fall væri sigur, sem munaði’ oss
mest;
hann markar hór ótæpt, og heimtir það
flest.
Hjá óbeit á lærdómi’ og ástleysi’ á sól
við alls nægtir sat haun að stóli;
Beykjavíx, 31. MAÍ.
með rignegldu gluggunum aldur hann ól
hjá aumingjans vonleysisbóli;
og „ósviknau röðin með a, b, c, d
var ábyrgðarsjóður hans, -verðlaunafé.
En kveðju þess vinar var kastað á glæ,
sem kom af þeim víðbláu leiðum
með heimboðin inn í hvern einasta bæ
frá angandi túnurn og heiðum
að baðast þar, drekka þar dagroðans höf,
udz dauðinn sat eptir með hálftekna gröf.
En hór skal hann búa sá bláfjalla son,
og blessa hér mildur og fagur
í kirkjunni fyrstu, sem vermist af von,
og vígð er þér himinn og dagur.
Og brjÓ8tunum þjökuðu bjóðið þið inn
að blessa hér daggeislan, lífgjafa sinn.
Þú morgunsól, læknirinn, líttii hér heim
með lífsvon, er byrjarðu daginn,
og hlúðu með geislunum hugunum þeim
unz hnígurðu brosandi’ í sæinn.
Og fylgdu loks heim til sin hverjum
um sig
með hatur á draugum og lofgjörð um
þig-
Þ. E.
IJtlöndL.
—O—
Til viðbótar við útlendu fréttirnar í
síðasta nr. blaðs vors, skal þessara tíð-
inda getið:
Danmörk. Friðrik konungur VIII., og
Louise drottning, brugðu sér til Stokk-
hólms i öndverðum maí, og tók GustaJ
konuDgur þeim með mestu virktum.
Kíkisþingi DaDa var slitið 5. maí, enda
þá skammt til þingkosninganna.
Bæjarstjórnin í Árósum hefir nýlega
ályktað, að taka 9 millj. króna lán, og
verður 2'/4 millj. af því láni varið, til að
stækka höfnina.
Kvennmaður, ungfrú Henny Petersen,
hefir nýlega verið skipaður yfirdómsmál-
færslumaður, og er það fyrsti kvennmað-
urinn i Danmörku, sem þá stöðu fær, að
þvi er danska blaðinu „Politiken“ segist
frá. — — —
Svíþjóð. 1. maí tóku lögreglumenn í
Stokkhólmi fasta 24 UDg-socialista, er
báru um göturnar fána, sem á var letrað:
„Niður með konungdóminn, altarið, og
auðvaldið!“ En á annan fánann var letr-
að: „Ekki einn eyrir til hernaðar!“
Fyrirspurn var gerð um þetta á þingi
Svía.--------
Bretland. Látinn er nýlega Donáld,
Currie, eigandi og stofnaDdi Castle-eim-
skipalínunnar, sem er ein af stærstu eim-
skipa-línunum á Bretlandi. — Hann var
84 ára að aldri. — — —
Þýzkaland. 30. apríl siðastl. andaðist
í Berlín einn af stærstu forleggjurum
Þýzkalands, Albert Langen að nafoi. tæp-
lega fertugur.
Hann hefir, meðal annars, kostað útgáfu
rita ýmsra höfunda á Norðurlördum,
Björnson’s o. fl. — — —
Tyrkland. Mælt er, að skilríki séu
fundÍD fyrir því, að áður en Ung-Tyrkir
náðu Konstantínópel á sitt vald hafi Ábdul
Hamíd haft í huga, að láta hermenn, og
Kurdaþjóðflokkinn, myrða fjölda Grikkja,
og Armeninga. — Hafi hann vænzc þess
að stórveldin skærust þá í leikinn, og
sendu flota til Konstantínopel, og myndi
þá skipast svo, að ekkert yrði af árás
Ung-Tyrkja á höfuðborgina.
I ráðaneyti Ung-Tyrkja er Tewfik for-
sætisráðherra, en hermálaráðherrann er
nefndur Golib.
Talað er um, að megnið af eignum
Abdul Hamíd’s muni verða gert upptækt,
með því að hann hafði sölsað undir sig
rikisfé.
Abdul Hamíd hefir verið fluttur til
borgarinnar Salonikí, og er þar i gæzlu.
— Áður en hann fór úr höll sinni kvað
hann hafa drepið eina af konum sínum,
sakir afbrýðisserai, en ellefu voru þær,
er hann tók með sér.
Nýja stjórnin hefir skorað á alla em-
bættismenn, að láta stjórninni í té skýrslu
um eignir þeirra, og hvernig þær hafi
komizt í þeirra hendur, mun lita svo á,
sem sums só ef til vill miðlungi vel aflað.
Eoskur blaðamaður átti nýlega tal við
nýja soldánin, Muhamed fimmta, og fór-
ust soldáni orð i þá átt, að hann ætlaði
að reynast stjórnarskránni, frelsinu og
framförunum trúr.
Uppáhalds-sonur Abdul Hamíd’s, sem
nefndur er Burhan Eddin, flýði nýlega
til Litlu-Asíu, og er mælt, að hann reyni
að blása þar að uppreisnarkolura, og hef-
ir hann unnið presta i borgunum Aleppo
og Bagdad, til þess að prédika um „helg-
an ófrið“, sem öllum sé skylt að hefja
gegn Ung-Tyrkjum.
Mælt er og, að hann ætli sér að fara
til Mekka, hinnar helgu borgar Mubameds-
trúarmanna á Arabalandi, og láta gera
sig þar að soldáni. — — —
Bandaríkin. Ofsa-stormur geisaði ný
skeð i miðríkjum Bandaríkjanna. — Biðu
nokkur hundrað manna bana, en skaðinn
metinn 5 millj. dollara. —
Félagið „Svarta höndin“, sem fremur
morð, og ýmsa óknytti, kveikti nýlega í
húsi í New-York, er Italir, sem félagið
var ósátt við, bjuggu í. — Þar brunnu
inni 8 menn, þar á meðal 6 börn.
Gamli John Rockefeller, sem talinn er
auðugasti maður i heimi, lá fyrir dauð-
anum, er síðast fréttist.