Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.07.1909, Side 2

134
PP E> J Ó Ð VIL J í N N.
XXIII., 34.-35.
lands, og tekið þar kristna trú, áður var
hann gyðingatrúar, hafi hann þá og skipt
nm nafn og kallað sig Harting. Komst
hann í þjónustu keisara og hafði mörg
embætti á hendi, þar til hann loks varð
yfirmaður rússnesku leynilögregluDnar í
Paris, svo sem áður er sagt.
Burzew fullyrðir, að Harting beri á-
byrgð á Doggerbank-málinu, þar sem rúss-
nesk herskip skutu á enska botnverpinga
þvi að hann hafi símað til Roshdestvenski
að það lægju japanskir tundurbátar með-
al ensku fiskiskipanna. — Burzew hefir
enn fremur skýrt frá því, að ?' París sé
skrifstofa, er rússneskur lögreglumaður,
Blints að nafni, veiti forstöðu; hún hef-
ir það hlutverk með höndum, að komast
yfir bróf byltingarmanna, og jafn vel ann-
ara, sem einhver viðskipti hafa við Rúss-
iand. Lætur hún stela bréfunum, eða
beitir mútum til þess að ná í þau. Og
skrifstofa þessi segir hann að sé í höll
sendiherrans rússneska í París. — Bur-
zew segir enn fremur, að Landesson, sem
hann nefndi sig 1890, sé ekki rétta nafn-
ið á bófanum, heldur heiti hann Abraham
Heikelmann.
Út af hneyksli þessu hafa orðið um-
ræður í franska þinginu, og hefir Cle-
menceau yfirráðgjafi lýst því yfir, að hór
eptir fái ekkert riki að hafa leynilögreglu
í París; frakkneska lögreglan sé sjálf þess
megnug, að vernda erlenda þjóðhöfðingja,
er til Parísar koma.
ítalía. Þar hefir fyrir þinginu nú í
júlímánuði legið frumvarp um að láta
verzlunarskip anDast póstgöngur. Mál
þetta hefir orðið að gífurlegu æsinga- og
kappsmáli t. d. má geta þess að fram
hafa komið í því 24 dagskrártillögur og
111 breytingartillögur. 7 júlí varrimm-
an hörðust, komst einn þingmaðurinn af
flokki lýðveldismannaColajani meðal arm-
ars svo að orði, að þar sem ráðherra hefði áð-
ur fyrirsviksamlegan fjárdrátt verið dregin
til ábyrgðar, þá væri nú ástæða til þess að
krefja einn fulltrúa i öldungadeildinni og
nokkra ráðherra reikningsskapar. Póst-
málaráðherrann varð æfur af reiði út af
ummælum þessum, og ætlaði hvað eptir
annað að hlaupa að Colajani og berja
hann, en hinir ráðherrarnir öptruðu hon-
um frá þvi. Hávaðinn og gauragangur-
inn í þingsalnum varð að síðustu svo
mikill að forseti sleit fundi til bráðabirgða,
og lót ryðja áheyranda-pallana, og er
ærslunum eigi að síður ekki linti, sleit
hann þingfundinum fyrir fullt og allt.
— Annars er það ekkert einsdæmi að
slíkt uppþot verði þar á þingi.
Tyrkland. Sagt var að ef stórveldin
meinuðu Krít að sameinast Grikklandi
myndi verða upphlaup þar seint í júli-
mánuði, og kristnir menn veita múham-
edsmönnum atgöngu og drepa þá.
Serbía. Allt af er grunnt á þvi góða
milli Austurrikismanna og Serba. Ný-
lega komu Serbar að nokkrum Austur-
rískum hermönnum, er voru staddir á ey
i Dvínafljóti, er Serbar eiga, urðu þeir
hinir reiðustu og hafa mótmælt því al-
varlega við stjórnina í Yínarborg að Aust-
urrískur her vaði inn i land sitt.
Indland. Indverskir stúdeutar, er fara
til Lundúna til þess að leita sér menntunar,
ganga margir í félag byltingarmanna ind-
verska, er losa vilja Indland undan yfir-
ráðurn Englendinga, og er sagt, að auð-
ug indversk kona, sem búsett er á Eng-
landi styrki þá með fjárframlögum. Um
þessar mundir eru um 1200 indverskir
stúdentar í Lundúnum, og sagt, að lög-
reglaD hafi eptirlit með 700 af þeim, sem
grunaðir eru um byltÍDgarhugarfar. Ann-
ars er hreyfingin gegn Englendingum á
Indlandi að vexða ískyggileg. Byltinga-
mennirnir frá Bengal, 8ðal-aðseturstað
þeirra, á kreiki út um allar sveitir, og
víða eru festar upp áskoranir, þar sem
skorað er á Indverja að fara að Englend-
ingum og drepa þá.
ikáldiS Iwinburne.
—O—
Tímabilið, sem Yictoría drottning sat
að völdum á Englandi, var mestablóma-
öld í bókmenntum og skáldskap með þeirri
miklu þjóð. Það var bókmenntaleg risa-
öld. En nú eru risarnir að falla í val-
inn, hver á eptir öðrum, og sæti þeirra
auð. Swinburne, ef til vill mesta á-
stríðuskáld 19. aldar, fallinn frá, en rétt
á eptir honum söguskáldið Meredith, og
F. Marion Crawford einum degi á nndaD.
Swinburne var orðinn háaldraður mað-
ur, er hann lézt, og hættur að yrkja fyr-
ir löngu. Frægð sína alla hafði hann
eignast fyrir nærri fjörutíu árum og ekki
bætt stórum við hana síðan. Samt var
lárviðarsveigur skáldsins ávalt um brá
hans. Hann var eitt sinn einn allra-
sterkasti andans kraptur með þjóð sinni
og kvæði hans áttu undra-vaíd til eld-
kveikju í brjóstum manna.
Hann var ef til vill líkari Byron en
nokkurt enskt skáld annað. Og eins og
Byron setti hann sig út til að hneyksla
landa sína á allar lundir. Hvergi er vel-
sæmistilfinningin jafn sterk og roeð Bret-
um. Væri þjóðin jafn dyggðug í raun
og veru og velsæmistilfinning hennar er
næm, væri hún lang dyggðugasta þjóð
heims. En æði roargt þykir benda til,
að þessi velsæmistilfinning brezkrar þjóð-
ar sé opt dularkufl, er óbugaðar ástríður
bregða yfir sig. Að minnsta kosti hafa
sum beztu skáld bennar þótzt sjá þetta,
og sett sig út til að rifa dularkufl þenn-
an sundur ómjúkum höndum og sýna
það, sem inni fyrir býr í allri nekt.
Swinbume var umfram fiest skáld önn-
ur uppreistar-skáld. Hann æddi hams-
laus gegn valdi vanaDS og hefðarhelg-
inDar. Konnnga hataði hann af öllu hjarta
og gjörði þá að skotspæni ádeilu sinnar.
Lýðveldið var það stjórnarfyrirkomulag,
er hann unni mest. Orð nógu nöpur
handa keisaranum á Rússlandi og Nap-
oleoni þriðja sýndist hann aldrei finna,
þrátt fyrir dæmafáa orðgnótt og orðfimi..
FreLisástin, sem blós yfir Norðurálfu eina
og bál fyrir vindi, náði hvergi hærri tón-
um en á strengjum skáldhörpu hans. Bar-
átta Italiu við að losast úr fjötrum Aust-
urríkis, afreksverk Garibaldi, speki Maz-
zini, — voru allt eptirlætis yrkisefni hans.
Trúarbrögðin virtist hann opt hata, að
minnsta kosti þá mynd þeirra, sem hann
hafði fyrir augum, og skæðari örum hefir
enginn skotið i garð kirkjunnar. Ed eigi
þótti Iífs9peki hans að sama skapi haid-
góð: Drekkum og verum glaðir í dag^
á morgun deyjum við. Siðalögmálið, sem
fengið hefir vanans hefð, virtist hann opt
fyrirlíta og vilja fótum troða. Astríðan,
einkum ástin, var eldur í öllum skáld-
skap hans og þar var hann svo heitur
og taumlaus, að hann hneykslaði helzt
alla. Auk þess ritaði hann mikið í gagn-
rýnisáttina í bundDU máli með frámuna-
legum fimleika og var eins og logaði á
pennanum. en tilfinningar þeirra, er lásu,
ýfðust upp til andmæla og gremju við á-
deílur hans; fengu þeir þó um leið auð
nýrra hugsana og var eins og stormur
sópaði brott rykmekki aldaDna frá aug-
um þeirra.
Síðari ár fóll ró og næði yfir hann.
Orti hann þá enn töluvert, en fátt af því
segja menn að muni endast lengi. En
það, sem hann orti á bezta skeiði, lifir að
líkindum meðan ensk tuDga verður töluð,
eða lengur og það var mikið. Frelsis-
óður hans mun aldrei deyja. Með brenn-
andi Ijóðum hefir hann kennt mönnum
að elska frelsið betur en menn höfðu áð-
ur kunnað. Með Ijóðum sínum jók hann
líka að miklum mun listfengi enskrar
ljóðagerðar. Hann tók þar við sem Shelly
ungur hætti — sá stór-gáfaði bragsnill-
ingur brezkrar þjóðar. Swinburne tókst
að sýDa betur en nokkrum öðrum hefir
tekist, hve míkla hljómfegurð ensk tunga
á til, þegar rétt er með hana farið, hvo
mikiun fimleika léttasta hugbrigðaleik sál-
j arlífsins. Af öllum tegundum Ijóðagerð-
j ar, er hann lagði rækt við, komst hann
| eflaust hæðst í lýriskum Ijóðum, smá-
hugbrigðaljóðum, er sungu sig inn í huga
þeirra, er lásu. Hugsanaallið, sem hann
var gæddur (the fundamental brain-pow-
er) þykir eigi hafa verið að sama skapi
veigamikið. Það hefir verið sagt um
skáldskap hans, að hann verði að lesa
með eyranu. Söguskáldiðogaldavinurhans^
George Meredith, sem lifði nógu lengi
til að mæla nokkur orð yfir kistu hans,
sagði um hann, að hann væri sjálfboða
söngvari allra enskra barna.
Algernon Charles Swinburne var fædd-
ur 5. apríl 1837, og lézt 10. apríl 1909.
I meir en fjórðung aldar hafði hann bú-
ið hjá vini sinum, listamanninum Theo-
dor Watts-Dunton. Hann var grafinn í
grafreit litlu BoD-kirkjunnar á Wight-
6y]U‘ [BREIÐABLIK.J