Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 31.07.1909, Blaðsíða 4

136
ÞjÓÐVÍLJINN
XXni, 34.-35.
- I_________________________________—
Atkvæðagreiðslan um tillögur þessar
fór á þessa leið. Tillaga síra Fríðriks
Hallgrímssonar var felld með 49 atk. I
27, tillaga George Petersons með 49 atk.
í 25, en tillaga Friðjóns Friðrikssonar
var samþykkt með 49 atk. ; 23.
Enn urðu nokkrar umræður um mál-
ið, og bar -fulltrúi Tjaldbúðarsafnaðarins,
Hjálmar Bergmann, upp þessa tillögu:
Kirkjuþingið lýsir þvi jTfir, að prestar og
lei-kmenn kirkjufélagsins séu eigi með neinu, sem
samþykkt hefir verið á þessu kirkjuþingi, gerð-
ir rækir úr félaginu, þrátt fyrir það, þó þeir
flytji og fylgi skoðunum þeim, sem fram eru
teknar í breytingatillögu þeirri, sem borin var
fram af George Peterson.
Þessi tillaga var mikið rædd. Meiri
hlutinn lýsti þvi vfir, að hann væri fylgj-
andi fyrri hlutanum, en eindregið mót-
fallinn hÍDum síðari, og einn maður úr
þeim flokki, Dr. Brandson, gerði þá breyt-
ingartillögu að síðari hlutinn, frá orðun-
um „þrátt fyrir þaðu og til enda tillög-
unnar, félli burt, og var sú breytingar-
tillaga samþykkt með 50 atk. J 21.
Nafnakall var viðhaft við allar þess-
ar atkvæðagreiðslur.
Þá er þessari atkvæðagreiðslu var lok-
ið, stóð Hjálmar Bergmann upp og lýsti
því yfir, fyrir hönd Tjaldbúðarsafnaðar-
ins, að hann gengi af þingi, vegna þess,
að með þessari atkvæðagreiðslu væri því
lýst yfir, að þrdr ættu engan rótt í kirkju-
félaginu, nema þeir breyttu um skoðun.
I líka átt töluðu fleiri fulltrúar og gengu
síðan af þÍDgí ásamt sira Friðrik J. Berg-
manD, 13 ails. DagÍDn eptir gengu enn
5 fulltrúar af þingi.
í umræðulok var þeirri fyrirspurn beint
til forseta, hvort skipa skyldi aðra menn
í nefndir í stað þeirra, er af þingi höfðu
geDgið, og var úrskurður hans á þessa
leið:
Með því að kirkjuþingið hefir ekki gefið nokk-
urt tiletni til þess, að nokkur maður gengi af
þinginu, þá álítast allir þeir, sem sæti hafa á
á nafnaskrá þirgsins.
Minni hluta mennirnir höfðu einmitt !
krafist þess, að nöfn þeirra yrðu strikuð
út af nafnaskrá þingsins.
Hvort þetta verður til þess, að kirkju-
félagið klofnar, verður ekki ráðið af þeim
fregnum, sem enn hafa borizt að vestan,
þó virðast ummæli og framkoma minni
hlntans helzt bera þess vott, að þeir telji
sér þar ekki lengur vært, hins vegar má
sjá það af „Lögbergi“, sem skýrsla þessi
er að mestu tekin eptir, að meiri hlutinn
hefir ekki beinlínis viljað reka þá úr
kirkjufélaginu, en að eins slá því föstu,
j að félagið vildi í engu víkja frá guðfræð-
| isstefnu þeirri, er það hingað til hefir
—o—
I.
Þessi flokkur, eða réttara sagt, þetta
flokksheiti, varð fyrst til þegar baráttan
stóð um stjórnarskrárbreyting þá, er kennd
er við dr. Yaltý Guðmundsson.
Það sem henni var helzt" fundið til
foráttu, var að hún bindi æðstu stjórn
landsins við Kaupmannahöfn. Mótstöðu-
mennirnir vildu hafa hana í landinu § —
hafa heimastjórn.
Margir þeirra voru fylgjandi endur-
skoðunarstefnu Benedikts Sveinssonar, og
svarnir óvinir alls „opportúnismau. —
Menn, sem heimta vildu, að íslendingar,
Iiefðu fiill umráð allra sinna sérmála, án
allrar ihlutunar frá Dana há! tu,— íengra
var ekki farið í þá daga. En hins vegar
vildu beir forðast að stmþykkja nokkuð
um stöðu íslands í ríkinu, og ekki við-
urkenndu þeir stöðulögin. Það mál vildu
þeir geyma seinni tíma, og hafa allt ó-
bundið.
En auk þessara manna voru og í
Heimastjórnarflokknum allir þeir menn,
sem Yaltýskunni voru andvígir, vegna
þess, að hún dró úr landshöfðingjavald-
inu. — Monn, sem fjandsamlegir voru
öllum breytingum á stjórnarskránni, en
sem nú tóku höndum saman við þá, er
lengst vildu fara, afþviað minnstar líkur
voru til, að þær breytingar næðu sam-
þykki stjórnarinDar, sem þeir börðust fyr-
ir. Þess vegna bezt, að þeir væru í rneiri
hluta á þingi. Valtýskan átti aptur á
móti vissa staðfestingu, næðu fylgismenn
hennar að eins meiri hluta á þingi — og
þá varlandshöfðingjavaldinu lokið á borði,
þótt embættið stæði.
I Heimastjórnarflokknum voru því upp-
runalega tveir hópar, er voru gagn-ólikir
að skoðunum. Annar hópurinn var skip-
aður róttækum sjálfstæðismönnum,en hinn
22
Meðan við töluðum samaD, íhugaði jeg, hvernig bezt
væri fyrir mig að byrja. Við höfðum spjallað dálítið um
daginn og veginn, og jeg hugsaði um leið og jeg leit
upp á silluna: „Nú, hann á þrjú börn. Konfektið á kon-
an að fá, litla dóttirin brúðuna, synirnir byssuna og trumb-
J*na, Og hann sjálfur lifrapilsuna.
Alit í einu spurði jeg:
„Eruð þér faðir, hr. kapteinn?“
„Nei, það er jeg ekkiu, svaraði hann.
Jeg fór hjá mér, eins og jeg hefði sagt eitthvað
miður viðeigandi og hneixlanlegt, og hélt afram:
„Já, fyrirgefið þér, en mér datt það i hug, þegar
jeg heyrði þjón yðar tala um leikföngin. Menn taka ó-
afvitandi eptir og mynda sér síðan skoðun.
Hann brosti og tautaði:
„Nei, jeg er ekki einu sinni kvæntur. Hjá mér
komst það ekki svo langtu.
Jeg lét sem jeg alit í einu myndi, hvernig málið
var vaxið.
„0 já! Það er rétt! Þér voruð trúlofaður þegar
jeg þekkti yður! Var það ekki ungfrú de Mandal, sem
þór voruð trúlofaðuf?u
„Jú, þér hafið ágætt minni“.
Jeg setti í mig kjark, og hélt áfram:
„ Já, það hefi jeg. Mig minnir líka að jeg hafi heyrt
sagt að ungfrú de Mandal só gipt hr — hr —
„hr. de Fleurel sagði hann mjög rólega“.
„Alveg rétt Og jeg minnist þess að jeg við það
tækifæri 'heyrði talað um sár yðar.
Jeg leit fast í augu honum, og bann roðnaði.
Hið I rÍDglótta þrútna andlit hans, sem var mjög
31
mér dauðinn eigi félegur! Mig langar eigi til þess,*að
sjá haDn aptur! En vertu nú enn sæll!“
„Vertu sæll, Manning!“ mælti læknirinn. „Þú mátt
trúa því að þotta er að eins þunglyndi. — Farðu, og
skemmtu þór ögn,“og að sólarhring liðnum, dettur þér
eigi dauðinn í hug.
Hurðinni var nú iokað.
Verrill var farinn.
II.
Veizluskálinn var í æva-götnlu húsi í West-End í
Lundúnaborg, á efsta lopti hússins.
Gluggatjöld voru engin fyrir "glugggunum, enda
engir, sem bjuggu þar gegnt þeim, en sá er sat þar við
borðið, sá yfir alla borgina, eystri hluta hennar.
Kvöld eitt, fjórum vikum síðar, en samræður þær
urðu, er fyr var getið, sat Verrill í ofangreindum veizlu-
skála.
Hann var að enda við, að borða, og stóð hjá honum
bolli moð svörtu kaffi í, og starði hann út um gluggann
annars hugar, og horfði á mannferðina í borginni.
Ókunnugum myndi hafa þótt kynlegt, að líta veizlu-
skálann.
Eptir endilöngum skálanum miðjum gekk langt borð.
Borðið var reitt, og stólar fram með því í röðum,
en stólarnir voru auðir, og diskarnir á borðinu ósnertir,
enda að eins einn maður í veizlusalnum.
Maður þessi var Verrill.
Hann sat prúðbúinn við endann á borðinu, með blóm