Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 09.09.1911, Síða 1

erð árgangsins (minnst,
60 arkir) 3 kr. 50 aur.
erlendis 4 kr. 50 aur., og
í Ameríku doll.: 1.50.
Borgist fyrir júmmónað-
arlók.
ÞJÓÐVILJINN.
-|= Tutttjgasti og fimmti árgangtjs. =1 =—
M—RIl’STJOEI SKÚLI THOKODDSEN. =* *a&—i—
M 43.
EeYKJAVÍK 9. SEPTEMBEB.
Uppsögn skrifleg ögild
nema lcomið sé til útgef-
anda fyrir 30. dagjúnl-
mánaðar og kaupandi
sabihliða uppsögninni
borgi skuld sína iyrir
blaðið.
1911.
(Framhald sýnÍDgarinnar).
—o—
Eins og lesendur blaðs vors hafa orðið
varir við, hafa „heimastjórnar“-blöðÍD —
af því að pólitiskur andstæðingur átti í
hlut, og af því að þau geta eigi talið sér
neins sigurs von við kosningarnar, bendi
þau að eins á stefnuskrá, og af því að
eina voDÍn þeirra er sú, að þeim ávinn-
ist eitthvað, takist þeim að óvirða póli-
tiska andstæðinga sína — reynt á ýmsar
lundir, að gera ávarp vort til frakknesku
þjóðarinnar, og þá um leið terð vora til
Rouen, hlægilegt — gætandi eigi þeirrar
sjálfsögðu skyldu allra, að vanda æ um
hvað eina, sem miður fer í hvaða þjóð-
félagi, sem er, og þá því frernur, sem
athæfið er verra, og orðið eldra í hettunni.
Á þessu háttalagi nefndra blaða furð-
aði auðvitað hvorki oss, né aðra, sem
þekkja, hver smámenni hér eiga hlut
að máli.
Hinu furðaði oss á hinn bóginn mun J
meira á, að núverandi ráðherra, hr. Kr.
Jónsson, hefir — að öllum líkindum, að
minnsta kosti svona meðfram, til að gleðja
hina nýju vini sína, „heimastjórnaru-
mennina — farið að hlaupa eptir þvaðri
jafn ómerkra, og í vorn garð íllviljaðra
máltóla, sem hér ræðir um.
Hr. Kr. Jónsson hefir áður verið frem-
vir persónulegur kunningi vor — eða vér
litið svo á; en slíkt er nú að vísu eigi
jafnan gagnkvæmt —, og í bankamáls-
deilunni lögðum vér honum fremur tiðs-
yrði, en hitt, og bárum, ásamt öðrum,
fram þingsályktunartillögu þess efnis, að
veita gæzlustjórunum fulla rétting máls1).
En svo kom það fyrir, sem kunnugt
er orðið, að hr. Kr. Jónsson varð til þess,
að ganga á hluta vorn — taka að sér
ráðherra-embættið, traðkandi þiugræðis-
reglunni, þar sem honum hlotnaðist hnoss-
ið með ósönnum söguburði „heimastjórn-
ar“liðsins, söguburði, sem það eigi hefir
fyrir neinn mun þorað, að láta koma fyrir
almennings augu —, og því er nú opt
9 Að vér, er þingsilyktunartillagan síðar
kom til atkvæða á þinginu — eptir það, er hr.
Kr. J. var orðinn ráðherra, og hafði látið það
vera eitt sitt fyrsta verk, að setja sjálfan sig
inn, sem gœzlustjóra, samkvæmt ályktun efri
deildar — eigi greiddum henni atkvæði, stafaði
af þvi, að málið horfði þá allt öðru vísi við, en
áður — eigi lengur um það að ræða, að veita
þeim manni (Eir. Br.), er sárt þótti hafa leikinn
verið, rétting máls síns — það gat hr. Kr. J. þá
gert á hverri stundu — heldur um hitt, að hjilpa
til þess, að fullnægja hefnilöngnn, og klekkja
enn betur, en orðið var á hr. Birni Jónssyni.
svo farið, að beiti einhver annan íllu,
hafi af honum fé, hnokki áliti hans, eða
því um líkt, þá fer honum — þótt Ijótt
sé — að verða ílla við hann á eptir, og
reyna þá jafn vel að telja sjálfum sér
trú um, að hann sé í raun og veru versti
lubbi.
En hvernig sem nú þessu er varið
— eða réttara hugarfari hr. Kr. J. til
vor —, þá er það víst, að 5. sept. þ. á.,
barst oss frá honum svo látandi bróf:
Stjórnarráð íslands.
Reykjavik, 4. septhr. 1911.
Stjórnarráðið heíir látið greiða yður, herra
alþingisforseti, 1200 kr. úr landssióði, sam-
kvæmt fjáraukalögum fyrir árin 1910—1911,
sem ferðastyrk til þess fyrir landsins hönd
að sækja þúsund ára hátíð Normandís11. —
Þar sem þess nú hvergi er getið í skýrslum
þeim um hátíðina, er stjórnarráðið hefir séð,
að þér hafið mætt við hátíðahöldin fyrir lands-
ins hönd, og þar sem það jafn vel hefir komið
opinberlega fram (í blöðunum), að þér eigi
hafið verið í Rouen, eða i París, meðan á
á hátiðinni stóð, vill stjórnarráðið beiðast
þess, að þér látið því í té skýrslur um ferð
yðar til hátíðahaldsins, og um það, á hvern
hátt þór þar hafið rækt erindi það, er alþingi
fól yður1), sem sé að sækja hátíðina fyrir
landsins hönd2), og væntir stjórnarráðið að
fá þessa skýrslu þegar um hæl.
Kristján Jónsson.
Eggert Briem.
Til
herra alþingisforseta Skúla Thoroddsen
R. af Dhr.
Bréfi þessu svöruðum vór þegar með
svo látandi bréfi, dags. 6. þ. m :
Á bréfi liæztvirts ráðherra til mín, dags.
4. þ., en meðteknu i gær, hefur mig furðað
stórlega, þar sem ráðherranum getur eigi ver-
ið ókunnugt um það, að mér var það eiw-
um i sjálfsvald sett, og m\tt að ákvarða,
hvernig mér þóknaðist að haga móti minu
við bátíðahöldin i Rouen, og kannast eg ekki
við, að ráðherranum beri jafn vel hinn allra-
minnsti réttur til þess að krefjá mig nokk-
l) Eins og orðalaginu í bréíi ráðherrans er
hagað — líklega eigi alveg óviljandi —, bregður
hér fyrir skáldskapargáfu hjá ráðherranum, sem
fæstum «aun vera kunnugt ura, að með honum
byggi, þar sem ráðherranum er ongu síður kunn-
ugt um það, en mér, að mér var alls ekkert er-
indi Jalið að rœkja, — eg ekki átti eg neitt
„privatu-erindi til Rouen.
Sk. Th.
*) Að það hafi verið mitt — og ráðherra
allsendis óviðkomandi — að ákvarða á hvern
hátt mér þóknaðist, að vera i Rouen fyrir lands-
ins hönd, hefur ráðherra sjálfur viðurkennt
Eða hví afhonti hann mér þá ekkert erindis-
bréf, áður en eg lagði af stað í ferðina? Auð-
vitað af því, að hann vissi sig onga heimild til
þess hafa, — vissi málið sér gjörsamlega óvið-
komandi.
En þvf auðsæjari er og okurteisin, sem hann
Býnir mér í bréfi sínu.
Sk. Th.
urs reikningsskapar í þvi efni, eða blanda
sér í það, sem mér einum bar að taka ákvörð-
un ura.
Ekki síður hefur mig og furðað á þeirri
ókurteisi i minn garð, er mér virðist lýsa
sér í þvíj er ráðherrann fer að hlaupa eptir
þvaðri litið merkra, og ráðherranum — að eg
hygg — vitanlega mér afar-óvinveittra
blaða, ekki sízt þar sem eg þykist mega
ætla, að ráðherrann hafi séð það, sem eg hefi
sjálfur ritaði um för mína til Rouen, sbr.
30.—31. nr „Djóð v.“ þ. á.j en vilji hann engu
að slður vefengja, að eg hafi farið til Rouen
— og annað kemur honum alls ekki við, né
heldur öðrum fremur, en mór þóknast —,
getur hann leitað upplýsinga á gistihúsinu
„Hotel de la Poste“ i Rouen, þar sem eg bjó,
meðan er eg dvaldi þar, — eður og innt
forstöðumann hátíðahaldanna eptir þvi, hvort
honum hafi eigi verið kunnugt um þaDgað-
komu mína.
Að öðru leyti finn eg eigi ástæðu til, né
tel hina allra minnstu skyldu 4 mér hvíla,
að svara bréfi ráðherrans frekar — þessu
biéfi, sem mór reyndar virtist likara því, að
nota ætti í pólitiskri agitation, eða í hefni-
leik — þótt eigi sé þess vænt — en að það
væri frá ráðherra íslands.
Reykjavík 6. sept, 1911.
Skúlí Thoroddsen.
Til
ráðherra íslands. —
Nú ætlum vór lesendum vorum að
dæma um, hve prúðmannlegar getsakir
ráðherrans í téðu bréfi eru í vorn garð.
En það hefir, sem kunnugt er, verið
fremur fátæklegt um stefnuskrána bjá
nýja ráðherranum — gömlum, fremur
íhaldssömum embættismanni —, þar sem
hún hefir að eins verið sú: „að láta nú
stórmálin hvíla sig!u
Oss gat því eigi annað en flogið í
huga, er vér lásum ráðherrabréfið: Skyldi
þá þetta eiga að vera pólitiska stefnu-
skráin, sem þjöðin á að gina við nú við
kosningarnar?
Só svo, þá er óneitanlega á henni
gamla „heimastjórnaru-markið, þ. e. reyna
að óvirða pólitiska andstæðinga sina, í
stað þess að halda sér við málefnin.
Og hr. Kr. J. er nú, sem kunnugt er,
orðinn bezti góðkunningi þeirra.
Rvik 6. sept. 1911.
Sk. lli.
fil „|ngólfs“.
—0—
Síðan ráðherr&skiptin urðu, hefir pilt-
urinn, sem ritstjórn „Ingólf»“ hefir á
hendi, elt mig með hverri ósanninda-
litilsvirðingar- og ósvifnÍ6-aðdróttaninni
á fætur annari.
Yið pilt þenna, Gunnar Egilaon, hefi
eg aldrei átt neitt saman að sælds, rétt,