Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 04.06.1913, Blaðsíða 2

ÞJCÐVjILJINN.
XXVII., 22.-23.
£6
ÞJÓÐVIL.TINN.
Yerl árgang;sins (minngt 60 artir) 3 kr. 50 a.,
erlendis 4 kr. 50 a. o? í Ameríku doll.: 1,50.
Borgist fyrir júnímánaðarlok. Uppsögn skrifleg
ógild nema komin sé til útgefanda fyrir 30. dag
jnnímánaðar og kaupandi samhliða uppsögninni
borgi akuld sína yrir blaðið.
IJ 1 1 ö n d .
Rvík 5. mai 1913.
—o—
I síðustu útlendum blöðum, er oss
hafa bonzt (í öndverðum maí þ. á.), eru
þessi tíðindi markverðust:
Danmörk.
I landsþinginu urðu örlög grundvallar-
laga-breytinganna, sem vænzt hafði verið.
Eptir tillögu friis greifa var þeim
vísað frá, með rökstuddri dagskrá
(3. apríl þ. á.), er samþykkt var með 38
atkvæðum gegn 31.
Stjórnin hefir þó eigi rofið landsþingið,
en tjáist fyrst vilja sjá, hvernig kosning-
arnar til fólksþingsins fara (seint í maí
þ. á.)
f 4. apríl þ. á. andaðist í JKaup-
mannahöfn Oddgeir Stephensen, leikhús-
stjóri. — Hann var sonur Oddgeirs sál-
uga Stephensen’s, er lengi var forstjóri
ísl. stjórnardeildarinnar í Kaupmannahöfn.
Fyrri part aprílmánaðar þ. á. kom
afskaplegt sildarhlaup inn í Litla-Belti,
og barst sjómönnum þá svo mikil síld í
hendur, að þeir gátu eigi selt hana alla,
og er mælt, að sumu hafi þá verið fleygt
í sjóinn aptur, — tök þá líklega brostið
í svip til að hagnýta hana.
Nefnd manna hefir nýlega skipast í
Danmörku, er ætlar að láta mála mynd
af Georgi, G-rikkja konungi, og gefa Krist-
jánsborgarhöllinni i Kaupmannahöfn.
Stungið hefir verið upp á tvennu, —
annað hvort að málverkið sýni hann,
er Ihidrik Dana konungur VII. kvaddi
hann, og lagði honum heilræðin, er hann
tók við konungdómi í Grrikklandi, eða
þau augnablikin, er hann, sem sigurveg-
ari, hélt innreið sína í Saloniki i vetur,
er leið, og er eigi ólíklegt, að hið fyrra
verði þá fremur kosið.
I Holbæk, kaupstað á Sjálandi, fund-
ust nýlega í jörðu leifar af kirkju, sem
þar hefir verið á miðöldunum, á dögum
Eiiiks Glipping’s (hann var Dana kori-
ungur 1259—128G; — var þá myrtur af
grímuklæddum mönnum, í hlöðu í Finne-
rup, 22. nóv. 1286).
Merkilegast þykir það, að því er fund
þenna snertir, að þess sést hvergi getið
í dönskum annálum, né ella, að þarna
hafi nokkru sinni kirkja verið.
Svíþjóð.
Leikhús í Stokkhólmi, Östermalm-leik-
húsið, branrr ný skeð, og stafaði bruninn
af því, að einn leikendanna, sem var
drukkinn, hafði kastað frá sér vindlmgi
(,,cigarettu“), sem eigi var slokknað í.
Regna-kirkjan i Svíþjóð brann ný
skeð meðan á guðsþjónustugjörðinni stóð.
Altaristöflunni úr kirkjunni, silfur-
gnpum hennar og skjölum varð þó b jargað.
Að ári (1914) ætla ýmsir verkfræð-
ingar („ingeniörar1*, frá Norðurlöndum,
l sem og frá Þýzkalandi og Rússlandi, að
j halda fund í Málrney, um sama leyti
sem alþjóða-sýning verður þá og haldin
þar.
Siðan ráðgert, að þeir ferðist eitthvað
j um Svíþjóð, og kynni sér stórkostiegustu
| mannvirkin þar o. s. frv.
Holland.
1U. apríl þ. á. bar svo við i borginni
Antwerpen, að kvennmaður nokkur af
heldra tagi, er gengið hafði að heiman,
og tvílæst þá herbergi sínu, faun kvenn-
I mannslík í rúmi sínu, er hún kom heim
| aptur, og sást þó hvorki að farið hefði
í verið inn um glugga eða dyr
Kvennmaðurinn, sem örendur fannst
í rúminu, var í faglegum fatnaði, svo að
ráða mátti af því, að hún hefði verið i
tölu efnaðra fólksins.
Hvernig í öllu lá, var eigi upplýst
orðið er síðast fréttist.
Belgía.
Þar er verkfall mikið ':m þessar mund-
ir, — sagt, að það nái jafn vel til 370
þús. verkamanna.
i Vilja verkamenn á þenna hátt knúja
fram breytingar á kosningalögunum.
Anð 1893 tókst þeim á þann hátt, að
neyða íhalds-ráðaneytið, er þá sat að stjórn
til að samþykkja stjórnarskrána, sem nú
er, og rýmkaði þá að mun um kosnmgar-
réttinn.
Engu að síður er þó enn svo ástatt
í Belgíu, að þó að hver karlmaður, sem
25 ára er orðinn, njóti þar kosningar-
réttar, þá hafa þeir þó tr.öfaldan, og enda
þrefaldan kosningarrétt, er öðrum fremur
borga skatta.
Árið 1908 voru því t. d. 971 þús.
kjósendur, er eitt atkvæði hafði hver, en
370 þús. kjósendur, er hver höfðu tvö
atkvæði, og 284 þús. er hver hafði þrjú
atkvæði.
Þetta hefir vaidið því, að stjórnin er
nú æ í höndum „klerka-flokksins“, sem
svo er þar nefndur, og una frjálslyndir
menn og jafnaðarmenn því hið versta.
26. apríl þ. á. hófst heims-sýning (eða
alþjóða-sýning) í borginni Gent, og er
< gert ráð fyrir, að hún verði jafn vel enn
mikilfenglegi i, en sýningin, sem haldin
var í Brússel fyrir fám árum.
Óefað eykur það mjög aðsóknina, að
náttúr ufegurd er að mun i Grent, þar sem
borgin er reist þar, sem árnar Lys og
Schelde renna saman, og skipa-skurðir o.
fl. valda því, að segja má, að hún sé
byggd á 26 eyjum; en brýr þá og hví-
vetna milli borgarhlutanna.
Bænnn er verzlunarborg mikil (ibúar
um 165 þús.) — og hefir þó aldrei náð
sama blóma, sem á 16. öldinni, þ. e. áður
en Karl keisari V. lagði þar flest í rústir.
Frakkland.
Fraakneski ræninginn Lacombe, er
j dæmdur hafði verið til margra ára betr-
j unarhúsvinnu, fyrir rán og morð, eða
hluttöku í morðum, slapp úr fangelsinu
5. apríl síðastl., og komst upp á húsþak.
Húsið var þegar um kringt varðmönn-
um, og gerði hann sér þá lítið fyrir, og
kastaði sér niður af húsinu, svo ad
hauskúpan moladist, og heilinnn slettist í
ýrnsai át.tii.
Hafði hann áður sagt, að hann gæti
eigi á neinn hátt hugsað til fangelsis-
vistarinnar, — það honum meiri kvöl, en
svo, og kaus þá fremur, eða — öllu held-
ur — gat eigi annað, en enda lif sitt,
sem fyr segir, þar sem engin var undan-
komu vonin.
t Dáin er nýlega frú Antoine Poin-
caré, móðir frakkneska lýðveldisforsetans,
sem nti er.
Hún dó snögglega, — 74 ára að aldri.
1 ráði er, að hr. Poincaré, lýðveldis-
forseti Frakka, bregði sér seint í júní þ.
á. til Lundúna, — verði þar í boði Ge-
org’s, Breta konungs, 23.—25. júní næstk.
j 8. apríl þ. á. andaðist J. A. E.
Constans, frakkneskur stjórnmálainaður,
fæddur 1833, og því orðinn áttræður.
Hann var lögEræðingur og háskóla-
kennari í lögum, en varð þingmaður 1876,
og eptir það opt ráðherra, og þótti ein-
att atkvæðamaður. — Sendiherra Frakka
var hann og um hríð í Kína, Konstan-
tínopel og Indo-Kína.
Ekki hvað sízt var hann „kristmunk-
um“ þungur í skauti, er um skilnað ríkis
og kirkju var að ræða á Frakklandi.
Yfirleitt mun Constans hafa verið tal-
inn einn af merkari stjórnmálamönnum
Frakka.
Þýzkaland.
Kjötvandræði hafa i vetur keyrt mjög
úr hófi í Berlín, og kjötið því Ol’ðið
þar svo dýrt, ad ei hefir verid annara,
en efnadri rnannanna, ad afla séi þess.
í marzmán. þ. á. var t. d. slátrað alls
24,508 gripum færra, en í sama mánuði
í fyrra, og talið, að bæjarbúar hafi, hvað
nautaket snertir, orðið að sætta sig við
22u/n minna, en þá, og af svínaketi við
14u/0 minna.
Nú er mælt, að hátíðahöldin, í tilefni
af 25 ára ríkisstjórnarafmæli Vtlhjálms
keisara verði látin byrja í Berlín 9. eða
10. júní næstk., en adalhátídisdagunnn
verdi þó 16. júní (15. júní 1888 andaðist
Friðrik keisari, faðir Vilhjálms).
Talað er um, að <S'O stærstu boryirnar
á Þýzkalandi láti í sameiningu skreyta
sem fagurlegast skemmtigötuna: „Uriter
den Linden“, sem er veglegasta gatan í
Berlín.
Að öðru leyti verður borgm þá og
sem fagurlegast prýdd, og þar mikið um.
dýrðir.