Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 28.06.1913, Blaðsíða 2

104
ÞJ;0ÐVILJINN.
ÞJÓÐVILJINN.
Veré árgangsins (minnit SO arkir) 3 kr. 50 a.,
«rlendis 4 kr. 50 a. o? í Ameríku doll.: 1,50.
Borgist fyrir júnímánaðarlok. Uppsögn skrifleg
úgild n«ma komin sé til útgefanda fyrir 30. dag
lánímánaðar og kanpandi samkliða uppsögninni
kergi skuld sina yrir blaðið.
telur Dani njóta þess endurgjalds fyr-
ir strandvarnirnar, meðan þeir njóta
jafnréttis við Islendinga, að því er
fiskiveiðar í landhelgi vorri snertir.
VI. Strandvarnirnar. Samþ. var svo
hljóðandi fundarályktun í einu hljóði:
Með því að strandvarnirnar, sem
nú eru, og verið hafa að undanförnu,
eru Islendingum algjörlega ófullnægj-
andi, skorar fundurmn á alþingi, að
gera sitt ýtrasta til þess, að koma
strandvörnunum sem allra bráðast í
viðunanlegt horf. Telur fundurinn,
að ekki nægi í því skyni, ef vel á
að vera, minna en 4 strandvarnar-
bátar, er hver um sig sé á stærð við
strandgæzluskipið við Færeyjar, og
sé einum þeirra þá sérstaklega ætlað
að gæta norðvesturkjálka landsins.
VII. Landsbankamálið. Samþ. var í
emu hljóði svo hljóðandi fundará-
lyktun:
a, Fundurinn skorar á alþingi, að
hlutast til um, að Landsbankinn
sé studdur á þann hátt, að starfs-
fé hans sé aukið að mun og að
landssjóði og öðrum opinberum
sjóðum sé gert það að skyldu að
fylgja þeirri reglu að tela honum
ávöxtun fjár sins.
b, Til þess að greiður aðgangur verði
að fasteignalánum um sem allra
lengst áraskeið og með sem ákjós-
anlegustum kjörum, skorar fund-
urinn á alþingi, að stofna óháðan
veðbanka, er hafi nægilegt trygg-
mgarfé t. d. 2—3 millj. króna og
sé að öllu á ábyrgð landssjóðs.
VIII. Bannlögin. Um þau urðu tals-
verðar umræður. Að endingu var
samþ. svo hljóðandi tillaga frá síra
Þórdi Olafssyni með 18 atkv. gegn 1:
Að gefnu tilefni lýsir fundurinn
því yfir, að hann er mótfallinn af-
námi laga um bann gegn innflutn-
ingi áfengra drykkja og álitur sjálf-
sagt, að reynsla eigi að fást fyrir
áhrifum þeirra, áður en þeim sé í
nokkru breytt.
IX. íslenzk sérmál á dönskum ráð-
herra-samkoinum. Ut af orðasveim-
inum um það að ráðherra íslands
hafi á dönskum ráðherrafundi rætt
íslenzk sérmál með dönsku ráðherr-
unum, skorar fundurinn á alþingi að
skipa rannsóknarnefnd, sbr. 22. gr.
stjórnarskrárinnar, til þess að gengið
verði sem ýtarlogast úr skugga um
hvernig þessu heíir verið varið, og
svo að gætt verði landsréttinda Is-
lands, svo sem þurfa þykir.
Samþ. í einu hljóði.
X. Brunabótamál. Svo hljóðandi til-
laga frá Jónasi kaupm. Jónassyni:
a, Fundurinn skorar á alþing að sam-
þykkja lög um að öll brunabóta-
ábyrgðarfélög, sem vátryggja hér
á landi, setji tryggingu í banka
fyrir öllu eða nokkru af vátrygg-
ingarupphæðinni og hafi varnar-
þing hér á landi.
Enn fremur frá þingmanninum:
b, Fundurinn skorar á alþingi að gera
sitt ýtrasta til þess að lögin um
stofnun brunabótafélags Island frá
22. nóv. 1907 komi sem allra bráð-
ast til framkvæmda.
Tillögurnar samþ. í einu hljóði.
XI. Símamál.
Fundurinn telur það sjálfsagða rétt-
lætisskyldu landssjóðs, að létta af
einstökum héruðum gjöldum er þau
hafa lagt á sig, til þess að komast
í ritsima- eða talsíma-samband.
Samþ. í einu hljóði.
XII. Brimbrjóturinn í Bolungarvík-
urverzlunarstað.
Skorað á alþingi að veita allt að
40 þús. kr. til framhalds brimbrjót-
inum í Bolungarvík.
Tillagan samþ. í einu hljóði.
XIII. Læknamálið.
Tillag frá J'étri Oddssyni kaup-
manni:
Fundurinn skorar á alþmgi að gera
Bolungarvík ásamt Hólshreppi að
sórstöku læknishéraði.
Tillagan samþ. í einu hljóði.
XIV. Innlent eimskipafélag.
Fundurinn tjáir sig því eindregið
meðmæltan að alþingi styðji innlent
eimskipafélag sem bezt og láti enda
landssjóð taka hluti í félaginu að
mun, ef þurfa þykir.
Samþ. í einu hljóði.
XV. Fjármálin.
Fun durinn tj áir sig mótf allinn h ækk-
un allri á embættismannalaunum eigi
hvað sízt að því er til æðri embætta
kemur.
Samþ. í einu hljóði.
Með því að ekki voru fleiri mál tekm
fyrir var fuudi slitið sama ár og dag.
IJétur Oddsson Oddur Gudmundsson
fundarstjóri. fundsrritari.
Þingmálafundur Norður-ísflrðinga, er að fram-
an getur, var því miður eigi svo fjölsóttur, sem j
æskilegt hefði verið — fundarmenn þó nær sjö
tugir, eða þar yfir, og fjöldinn allur kjósendur.
Á fun.linum mættu og tveir fulltrúar frá stór-
stúkuþinginu, er haldið var um þær mundir á
Isafirði.
Það voru þeir: Kristinn bóndi Guðlaugsson
á Núpi i Dýrafirði og Þórður prófaatur Ólafsson
á Söndum.
Tildrögin þau, að ný frétt var orðið, að á
þingmálafundi að Grund í Eyjafirði hefði verið
samþykkt tillag.a um afnám bannlaganna.
Það, að þingmálafundurinn eigi var fjölsótt-
ari, stafaði af þvi, að vorvartíðartíminn er æ
mesti anna tíminn í Norður-ísafjarðarsýslu, og
var það þá eigi hvað sízt að þessu sinni er lang-
vinnt aflaleysi var á undan gengið, en góður
afli þá nýiega kominn.
Á hinn bóginn voru ástæður mínar þess vald-
andi, að eg eigi gat komið því við, að halda
fundi á fleiri stöðum í kjör Jæminu, eins og heppi-
XXVII., 27.-28.
legra hefði þó verið, og mig bafði mjög langað til.
En yfirskoðun landsreikninganna, er eg, sem
annar yfirskoðunarmaðurinn, var bundinn við,
var eigi lokið að þessu sinni, fyr en seinast í
maí þ. á., þar sem okkur yfirskoðunarmönnunum
eigi hafði borizt landsreikningurinn 1911, fyr „n
seinast í rnarz þ. á.
Var og, af stjórnarinnar hálfu, sem von var,
enn ósvarað athugasemdum okkar yfirskoðunar-
mannanna, er eg fór vestur til þingmálafundar-
halda, og þvl eptir, að gera tillögur til úrskurða,
að svörum stjórnarinnar fengnum, — sem vænzt
var þó, að yrði að vora um garð gengið, áður en
j alþingi kæmi saman, 1. júli næstk., og mátti
dvöl mín í kjördæminu því eigi verða, nema sem
allra styttst.*)
Jeg drap á þetta i byrjun þingmálafundarins,
en þykir þó réttara, að geta þess og í blaðinu,
svo að það berist því fremur til eyrna allra kjós-
enda minna i Norður-ísafjarðarsýslu.
Rvík M/„ 1913.
Sk. Th.
Donsku blcðin
og
„Fálka‘‘-hneixlið.
Hvað hefir ráðherrann aðhafst?
Hví hefir yfirmaður „Fálkans“ eigi
verið heira kvaddur tafarlaust?
Símfregn, er barst frá Danmörku 18.
júní þ. á., segir, að dönsk blöó telji fána-
töku yfirmannsius á „Fálkanum“ fyllilega
lögum sa.mkvæma(!), — þ. e. líti svo á
málið, eptir það, er þeim hafði borizt
skýrsla téðs „Fálka“-forstjóra um málið.
Aður höfðu dönsku blöðin á hinn bóg-
inn látið, sem leitt væri, hversu til hefði.
tekizt.
Ekki þarf að geta þess, að þegar
dönsku blöðin lita svo á málið, sem fyr
segir, þá liafa þau eingöngu haft dönsk
laga-ákvœdi, ada danskar siglinga-reglur
í huga.
Islenzk lög þekkja þau ekki, né hirða
um að þekkja, — láta tilfinningar nai,
sem sprottnar eru af vanþekkingu á isl.
lagafyrirmælum, og byggðar á rangii eda
mtsskilmni, danskri þjóðernis-ræktarsemi,
hlaupa rned sig i gönur, og koma sér
til þess, að kveða þá upp alrakalausa
dóma.
En skylt var þeim, að dœma eigi —
og það að alórannsökuðu máli — og sizt
þá án þess að hafa aflað sér nægilegrar
þekkingar, að því er það snerti, hvaða
lögum bæri að fara eptir, er um íslenzka
hötn var að ræða.
Attu þá og, œsingalaust, að geta
fundið, hvað rétt var.
*) Al-ólokið þá og yfirskoðun fylgireikning-
anna með Iandsreikninginuni, þ. e. aðallega:
Reikningar „Fiskiveiðasjóðsins'1, „Ræktunarsjóða-
ius“ og „Kirkjujarðasjóðsins'1, — bárust eigi yfir-
skoðunarmöununum, frá stjórnarráðinu, fyr eu
að vfirskoðun landsreikninganna lokinni.