Þjóðviljinn + Þjóðviljinn ungi - 26.06.1915, Blaðsíða 3

XXIX, 28.-29.
Þ.jO±) VlLJIKN
97
var það þegar sýnt, að hinn nýi ráðherra
ætlaði sér að fara sinu fram, hvað sem
hver segði. Hvort sem sá yrði dómur
þjóðarinnar, að hann hefði unnið með
því þarft verk eða landráð. Það má
kalla að þetta sýni kjark og sjálfstraust,
en anr.að mál er það, hve heppilegt for-
dæmi slíkt er í stjórnmálafari voru. Það
er sagt, að maðurinn þykist eiga von í
einhverjum meiri hluta í þinginu, en
engin gögn hafa verið sýnd fyrir því.
Og ólíklegt er að margir af fyrrverandi
flokksbræðrum þeirra þrímenninganna
gjörist til þess, að veita þeim, þessum
mönnum, sem eru fyrst að verki með
þeim í því, að syngja Sig. Eggerz lof
og dýrð fyrir framkomu hans í málinu,
en hlaupa svo í fangið á Heimastjórnar-
flokknum til þess að óvirða hann og
hans gjörðir. — Töldu hann fyrst hafa
borgið málinu með kjarki og festu, en
telja hann nú hafa hleypt því í strand
af klaufaskap, þegar þeir þurfa að kljúfa
flokkinn og komast til valda.
Isafold hafði verið látin lofa því fyrir
ráðherrans hönd, að málinu skyldi ekki
til lykta ráðið, án þess það yrði oirt og
rætt hér heima. En það var nú þegar
augljóst, hver tími myndi verða til siíks.
Og nú er það séð, hverjar ofnair urðu
á þessu, því að nú er stjónarskráin stað-
fest, með þeim atvikum og umkvæðum,
sem ráðherra og Dönum hefir þóknast,
hver sem þau hafa nú orðið.
Ekki skal eg fortaka það, að það
kunni að hafa orðið með þeim hætti, að
rétti vorum sé að fullu borgið, og að
vér megum vel við una. Ráðherra ei
ekki enn farinn að hafa fyrir því, að
láta oss neitt um það vita. En það er
því miður einnig hugsanlegt, að ráðherra
hafi gengið að staðfestinginni, þótt henni
fylgdi eitthvað það, er þjóðin hefði aldrei
gengið að, ef hún hefði fengið að vita
og ráða.
Og hvað verður þá?
Hverjar verða afleiðingarnar?
Eg er ekki ríkisréttarfræðingur. Yeit
eg það að vísu, að stjórnarskráin er rétti-
lega að lögum orðin. En virðist eigi
fleirum en mér það geta orkað nokkurs
tvímælis, hvort maður, sem í skýru um-
boðsleysi flokks síns — umboðsleysi und-
irskrifuðu af sjálfum honum m. a. —
tekur til að makka um grundvallarvel-
ferðarmál þjóðarinnar við aðrar þjóðir,
— hvort hann getur að nokkru leyti
skuldbundið þjóð sina, fram yfir það, sem
hún vill samþykkja? Er nokkuð vit í
því, að þjóðin verði að leggja árar í bát
og hlíta réttarskerðingu, fyrir þá sök
eina, að einhver maður — enda þótt
þingmaður sé —, sem hún hefir aldrei
beðið, né fulltrúar hennar, að fara með
mál sín, lætur dubba sig til ráðherra, ef
til vill segjandi skakkt til um það, að
hann hafi fylgi meiri hluta þings, og
traðkar svo yfilýstum vilja fulltrúanna?
Nei, nú virðist mér allt hljóta að velta
á því, hvernig þjóð og þing snýst við
þessari framkomu mannsins. Ef þingið
samþykkir hana, þótt ekki sé nema með
þögninni, þá virðist mér fyrst vera unnt
áð kalla oss að nokkru bundna við það,
sem hann hefur gjört, og það gjörir þing-
ið vitanlega, ef það álítur það hætíulaust.
En et það skyldi sýna sig, sem þvi mið-
ur er mjög hætt við, að staðfestingin hafi
orðið með þeim ósköpum, að brugðist
hafi verið stefnu og tilgangi Alþingis í
fyrra með fyrirvaranum, þá sé eg ekki
nokkra adra leid fyrir þingid, en gefa
manninum þegar kjarngóda vantraustsyfii -
lýsingu, með þeim ályktunum öðrum, er
það kann beztar að finna oss til réttar-
tryggingar, — það er að segja ef fram-
koma hans virðist ekki svo vaxin, að
skapa þurfi honum'frekari víti fyi ir hana.
Comes.
Rausnargjöf.
Hjónin Jóhann P. Pétursson á Brúna-
stöðum og kona hans, Elín Guðmunds-
dóttir, hafa nýlega gefið Lýtingsstaða-
hreppi í Skagafirði 10 þúsund krónur.
Svo er tiiætlast af gefendum, að féð verði
lagt í sjóð, er nefnist „Framfarasjóður
Lýtingsstaðahrepps“. Peningana á að
ávaxta í Sparisjóði Sauðárkrókshrepps i
85 ár. Eptir það má verja helmingi
vaxtanna til ýmsra þarfa hreppsins.
Jóhann á Brúnastöðum hefir áður
gefið hreppnum 1000 kr.
210
ar fratn yfir ákveðinn tíma, virtist Anna-María þó enn
ein vera ferðbúin.
Seinlæti sem sí*t er ný bóia á ítiliu!
Á ioiðinni niður stigann mætti Windinuller Tonio,
er sagði honum, að Morghan hefði, fyrir kl.tíma skropp-
ið út, og vær: enn eigi kominn aptur, en gufufleytan
biði einatt!
Tonio innti Windmuller eptir því, hvort hann not-
aði eigi farið, og kvaðst hann þá heldur kjósa ao fara
alla leið fótgangandi.
En er Windmuiler var rétt ný stíginn út úr hús-
inu, n ætti hann manni, sem auðsjáanlega ætiaði inn
í húsið
Maðurinn hélt á nafnspjaldinu sínu i annari hönd-
inoi, en þreifaði með hinni, til að reyna að tínna raf-
magnshnappinn, sem ýtt var á, til þess að húsbjallan
hringdi, og einhver kæmi þá til dyranna.
Maðarinn var miðaidra, og tók hattinn þegar ofan,
mjög kurteislega, er hann sá Windmuller.
Windmuller tók nú og kveðju hans mjög kurteis-
lega. og staldraði við, í stað þesa að ganga þegar fram
hjá honum.
Yarð honum það alveg ósjálfrátt, eins og opt vildi
verða um margt, er hann gerði
„Hvað þóknast yður?“ mælti hann.
„Jeg vildi gjerna tala við eiganda hússins!“ flýtti
komumaðurinn sér að segja. „Er hún ekki heima?“
„Nei!“ svaraði Windmuller, al-hiklausf, datt í hug,
að betra væri. að GKo fengi að vera í friði. „í dag got-
ið þér ekki fengið, að tala við hana! En ef þér viljið
199
„Jeg skal þegja, svo að ekki verði sagt, að jeg
skáldi“, mælti hann hlægjandi.
Gío soeri sér þá og undan og spurði nú einskis
frekar.
Eptir dálitla þögn settist Gío siðan aptur niður og
var nú stillt, og sett og að mun glaðlegri orðinn á svip-
inn, en fyr hafði verið.
„Jæja! Mér er sönn ánægja að þvi, að þér verðið
hér þá enn um hrið“, mælti hún síðan. „Og sjálferjeg
þá enn fáfróðari um málið en barnið“.
„En þar sem eg get nú að likindum eigi fallið
dýpra i yðar augum, en orðið er“, mæ!ti hiin ennfremur,
„eptir að hafa faðmað yður að mér og sýnt yður hve
svartur innri maður minn er, þá ætla eg að spyrja yður
að einu: „Kunnið þér ekkert ráð til þess, að reka af
höndum sér svo nefndar vinkonur?“
„Það er spurning, sem hugsa verður þá um i nótt!“
svaraði Windmuller, í all-gamansömum róm. „En þar
sem við höfum nú talað um málið, er olli hingað komu
minni, langar mig til þess, að vera nú dálitið forvitinn!
Jeg hefi opt haft gagn af þeim lundernis-löst mínum, og
geri mér því alls eigi far um að bæla hann niður! Jeg
rakst á Onestu hjá dyrunum að herbergi yðar, og afréð
hún mér þá, að hitta yður að máli, þar sem þér værið í
íllu skapi, og sjálf virtist mér hún þá vera svo á sig
kornin, — að eg eigi kveði þar harðar að orði! Já,
fyrirgefið ókurteisi mína! En þegar málsgögnum verður
að safna, þá —“
„Jeg er hrædd um, að ókurteisin verði þar mín
megin!“ svaraði Gío, eptir dálitla þögn. „Mér er ílla
við, að minnast á það! Er það nauðsynlegt“?