Lögberg - 16.05.1888, Blaðsíða 2

r'
LOGBEKG-
MIDVIKL'D. 1G. MAÍ 1888.
ÚTGEFENDUK:
Sigtr. Jónasson,
Bergvin Jónsson,
Arni Friðriksson,
Einar Hjörleifsson,
Olafur Þórgcirsson,
Sigurður J. Jóliannesson.
Allar upplýsingar viðvíkjamli vcrði á
anglvsingum í „Lögbcrgi" gcta menn
íengið á skrifstofu blaðsins.
Ilve nær scm kaupendur Lögbergs
skipta um btíslað, eru Þeir vinsamlegast
beðnir, að senda skriflegt skeyti
uin Þitð til skrifstofu blaðsins.
Ufcin á iíll lu jef, sem útgefendum „Lög-
bergs“ cru skrifuð víðvikjnndi biaðinu
ætti að skrifa :
The Lögbcrg l’rinting Co.
14 Bone Str., 'Winnipeg Man
QUEI3EC-SAMÞYKKTIRNAR.
Flesta Ulaðalesendur mun reka
minni til fundarins, setn ráðherrar
fylkjanna hjeldu síðastliðið haust í
októbcrmánuði 1 Quebec, til pess
að ræða uin ýms landsmál, [>ar á
meðal utn rjett sambarulsstjórnar-
innar til að ótjilda liitj [>au, sem
fylkin sentdu handa sjálfum sjer,
um breytinjrar á fyrirkomularji öld-
unrjajnni/sins, um breytinrjar á kosn-
inyarrjetti til [>itiga, og um toll-
samband við liandaríkin. Fylkis-
[>ingið hjer hcfur vertð að fjalla
um sainþykktir [>essa ráherra-fund-
ar 1 síðustu viku. Ollum p>ng"
mönnuin kom saman um ýmsar
af sambykktunum, og meiri hluti
pingsins fjellst-á [>ær I ítejld sinni -
cin fimm atkvæði á móti, [>egar
til atkvæða var gengið. Einkum
var [>að eitt tnálið, sem mestur
skoðana-munur var á. L>að var
tollsambandið við llandaríkin. Satn-
]>ykkt ráðherrafundarins viðvíkjandi
pessu atriði var á [>essa leið:
Að J»ví er álirærir verzlunar-viðskipti
ntilli Canadaveldis og Bandaríkjanna, |.á
finnur |.essi fundur, sem samanstendur
af fuiltrúum frá öllum pólitískum flokk-
um, hvöt hjá sjer til l>ess að láta í
ljósi það álit sitt, að ef verzlunarvið-
skipti milli þessara landa yrðu hvor-
ugu tnegin tolllmndin, l>á mundi |>að verða
til hagnaðar fyrir öll fyikin i samband-
inu; að þessi fundur og (>jóð stí, sem
fundarmenn eru fulltrúar fyrir, bera í
, , . „” “tu við liennar liá-
brjosti eíidiugfl hOlo>....
tign drottninguna og lilýjan hugft til
sambandsins við Bretland; að þessi fund-
ur hefur !>á skoðttn, að ef )>að kæmist
á meö sanngjörnu móti að verzlunar-
viðskipti milli Canada og Bandaríkjanna
yrðu hvorugu megin tollbundin, þá
mundi það ekkt draga úr þessum tilfinn-
ingunt, að því er vorri þjóð viðkemur,
og að það mundi þvert á móti geta
orðið til þess að auka þær, og mundi
jafnframt, í santbandi við )>að að flski-
vciða-þrætan yrði til lykta leidd, miða
til þess að binda á hentugan liátt enda
á þá tniklu erfiðleika, sem við og við
hafa orðið á sambúðinni ntilli móður-
landsins og Bandaríkjanna.
Með ]>ví að fallast á þessa sam-
[>ykkt mun ]>ingið hafa farið eptir
vilja flestra ínaiina, ekki að eins
i Manitoba, heltlttr og í öllutn
norðvesturhluta Canada. Talsvert
iiðru máli er að gegna með fylkin
fvrir austan os». par verður spurn-
iegin nokkru flóknari, hve tnikill!
hagurinn verði. En eir.s og ástatt
er nú f vesttirhluta Canadaveldis,
J>á sýnist hagurinn liljóta að liggja
hverjum tnanni í auguin ujijii.
Hagurinn er í pví innifalinn, að
flest sem vjer pyrftum að kaupa,
mundi verða ódýrara, og markaður
ojmaðist fyrir kolin, byggið, kart-
öflurnar, hyeitið, steinolíuna, timbrið,
málntana —: fyrir öll pau ógrynni,
sem náttúran fratnleiðir i Manitoba
og Norðvesturlandinu, og sein vjer
purfunt lítið eða ekkert sjálfir á að
halda.
Manitoba-menn eru ekki nýfarnir
að hafa ýmugust á tollinum, svo
að engum parf að kotna pað á
óvart, pó að pingið tæki svona í
tnálið í petta siitn, og notaöi tæki-
færið til pess að sýna vilja sinn í
pessu efni. Þannig var kosin sjer-
stök nefnd af fylkispinginu hjer
1884 til pess að rannsaka áhrifin
af tolli á ýmsum vörum, til dæm-
is timbri, akuryrkju-verkfærum o.
fl. Nefndin komst að peirri niður-
stöðu, að pessi tollur væri til sjer-
lega mikils tjóns fyrir pá, setn hjer
hefðu tekið sjer bólfestu. Satna ár
rjeðist og Mr. Norquay harðlega á
tollinn 1 pinginu, og skötnmu síðar
var hnnn sendur til Ottawa, tneðal
annars til pess að lieimta að breyt-
ing kæmist á tollálögurnar að pví,
er pcssu fylki við kemur, og pví í
hag. petta atriði var og tekið
fram 1 einni af greinutn peim, sem
frjálslyndi flokkurinn ltjer í fylkinu
sampykkti sem sína stefnu árið 1886.
„Heiinskringlu“ er meinilla við
að embættismennirnir skyldu svipt-
ir atkvæðisrjetti. Hún er svo dauð-
hrædd um, að peir muni hefna sín
með pví að fara út um borg og
bý í laumi og fara að virtna að
kosningutn.
„Heimskringla“ ímyndar sjer auð-
sjáanlega að pað muni embættis-
menn ekki hafa gert, áður ea peir
voru svijitir atkvæðisrjetti. f>á heldur
hún að peir hafi ekki gert annað
fyrir stjórnina en gengið „pegjandi
á kjörstaðinn og gefið henni sitt eina
atkvæði“.
J>að fóru fylkiskosningar hjer fram
haustið 1886. !>að er eins og oss
tniitni, að einn íslendinour með ensku
nafni, sem hafði á hendi starf, sem
borgað var af stjórninni, gerði pá
meira en fara „pegjandi á kjör-
staðinn11. Oss tninnir enda að hann
hefði nokkuð hátt hjer og par út
úr kosningunum. En vera má að
pað sje rangminni.
Svo er „Heimskringla11 hrædd um,
að enginn dugandi maður muni fratn-
ar fást í embætti hjer í fylkinu,
af pvl að peir sjeu ívi"tir atkvæð-
isrjetti við fylkiskosningar. Super-
intendentinn yf r Islemkum kólóní-
urn segir pá líklegast af sjer fyrir
bragðið. Við getum nú sjeð.
Þegar kjördæmalögin voru samin var
ákveðið að þau öðluðust lagagildi sama
dag og þau voru staðfest. Þetta hefur
þau áhrif, að af 35 þingmönnum eru
nú aöeins 2, sem' eru fulltrúar lýðsins.
Hinum öllum kjördæmunum var eittlivað
breytt og þingmennirnir eru þar af leið-
andi sínir eigin fulltrúar, það sent eptir
er af þinginu. — Heirriskringln 10. þ. nt.
Skyldi „Heimskringla4- halda, að
[>eir meiin sjeu ekki fnlltrúar
lýðsins, sem lýðurinn hefur kosið
á löglegan hátt til að vera full-
trúa síns, og sem hvorki hafa i
lagt pað umboð sj&lfir nið^ir, nje |
verið svijitir pví á annan hátt?
Eða skyldi „Heirnskringla“ vera
að Ijetta sjer- upj> og gera að
gamni sínu, og petta eiga að vera
findni?
Eða skyldi „Heimskringla“ geta
verið farin að fá elliglöp—svona á
öðtu árinu?
FR.JÁLS VERZLUN.
(Niðurl.)
Nú segja tollverndunarmennirnir:
líóndinn og verkamaðurinn græða
einmitt, af pví að pessi iðnaður,
setn vjer höfutn skajiað, kemur
meiri ejitirsjntrn til leiðar. En vjer
verðum að hverfa pangað aptur,
setn vjer byrjuðuin. Tollverndunin
kemur ekki pessari iðn til leiðar
af engu. Ilún neyðir inenn að
eins til að neyta peirra krapta, setn
eitthvað framleiða, til pess, sem
minni arður er í. Tollverndunar-
mennirnir snúast í hring, pegar peir
vilja sanna að starfsemi peirra sje
til 'gagns fyrir pjóðfjelagið.
I>að er einmitt petta, setn um
er deilt, og sje pað tekið gott og
gik, sem peir ganga út frá, að
ríkið eigi að ngyða samborgara
peirra til að borga peim, [>á er
málið pegar útkljáð. Vjer viljum
ekki segja pað skilyrðislaust, að ó-
hugsanlegt sje að svo geti verið
ástatt, að rjett væri að reyna ný
fyrirtæki á kostnað almenninirs.
•I “
En menn verða að fara gætilega.
Og pað er engin ástæða til að
slíkur styrkur verði með tolli, eng-
in önnttr en sú, að ntenn sjá pá
ekki, hvað látið er í tje. Víst er
uin pað, að pjóðin mundi ekki láta
pað í tje, setn nú er veitt, ef hún
sæi pað, sæi, að fleygt er burt
púsundum og púsundum millíóna
að nokkru leyti til ágóða fyrir
nokkra einstaka menn, að nokkru
leyti og einkum beinlínis til eirisk-
is gagns, að eins til pess að
koma illu fyrirkomulagi á fjármál-
efni vor. Jeg ætla ekki hjer að
tala utn pau skaðvænu áhrif, sem
tollverndunin hefur á hugsunarhátt
orr siðferði niantta, utn makkið í
O 7
mönnum við pingmennina til pess
að fá pað gert að löguin, sem
einstökum mönáum er til hags, en
ekki almenniiyi-L o. s. frv...........
Css er oj)t og iðulega sagt,
pegar vjer verjutn frelsið, að pað
geti verið gott í lærdóms-áætlun-
um, en að pað reynist ekki vel.
En sannleikurinn er ekki nema
einn, og pað, sem er sannleikur,
og er rjett, pað á að færa út í
lífið .... (Höf. getur pví næst um
rannsóknir sínar viðvíkjandi pessu
máli pau 12 ár, sem hann var
j>rófessor við háskólann í Kaup-
mannahöfn í pjóðmegunarfræði,
og pau prjú ár, sem hann var í
pingi Dana. Alían pann tíina var
hann í nefnd, sem endurskoða átti
tolllögin, og hann segir að flestum
nefndarmönnunum hafi orðið pað æ
ljósara og Ijósara, hve skaðleg
tollverndunin væri).
„Það er preytandi að verða að
endurtaka gömlu ástæðurnar fyrir
frelsinu. Það er líka allt of ein-
JjjJt. Skemrntilegra væri að sýna
ljóslega fratn á öínstök atriði; en
með pví kæmumst vjer of langt.
.íeg skal enn að eins kotna nieð
pá altnennu athugaseind, að mönn-
um skjátlast hjer í landinu, pegar
peir tnæla fram með pv{ að leggja
toll á munaðarvörur. Þeir mæla
einkum fratn með pví, setn halda
með frjálsri verzlun. Það reynist
ekki vel, pví að af eiginlegutn
ntunaðarvörum kemur ekkert eða
ekki nema lltið inií, Á marga
hluti, eins og gull- og sílfurmuni,
ætti engan skatt að leggja, af pví
að ótnögulegt er að hafa fullt ept-
irlit ineð peim. Á aðra bluti, eins
og silki og fín vfn, tná ekki leggja
of háan skatt, af pví að pá verða
tekjurnar af peim engar.
Þao, gpin bezt er fallið til að
leggja skatt á, eru yfirur, sein al-
inennt eru keyptar, en sent eru pó j
ekki nauðsyn legar. Bezt af öllu er,
eins og pega)' hefur verið minnzt
á, sterk vínföng og ti'ihap, sem
ínenn geta l)ka náð sjer niðri á,
án pess að purfa að Jialda á hinu
dýra og skaðvæna tollejitirliti á
landamærum. Þar á eptir kemur
kaffi og te; en af peitn vörur.i hef-
ur tollurinn verið nutninn lijer í
landinu, einmitt af pví að hann
gekk allur til ríkisins, og fjefletti
menn ekki til sannarlegra eða ímynd-
aðra hagsmuna fyrir einstaka menn.
Sá hagur er við öfgar pær, sem
menn hafa hleypt tollvernduninni
hjer í landinu (Bandaríkjunum) út
í, að pað einfalda fjárhagsatriði, að
ríkisfjárhirzlan verði ekki of full,
gerir pað öldungis óhjákvæmilegt
að endurbæta tolllögin, og par
næst að jafnvel vernduðu atvinnu-
vegirnir eru komnir í pær ílækj-
ur og vandræði , að margir peirra
heimta nú að eitthvað sje rýmkað
um; pví að pað er ómögulegt að
vernda alla, og pað verður ekkert
annað úr pví, en að hver kepjnst
við að fjefletta hinn. Amerík-
anska pjóðin er kotnin svo langt,
að hún er farin að ræða um mál-
ið; og eptir peirri reynslu, sem
orðið hefur á öðrum málum, efast
jeg ekki um, að pessar almennu
ræður muni bráðum verða til pess
að menn, einkumT bændurnir vestur
frá, fari að skilja petta mál til
hlítar. ()g [>að steiutur í valdi
ir ' _nr - c—
vestanmannanna að gera út um
pað“.
HEYVINNA í MANITOBA.
eptir
„ The Enii<jrant.u
Það er margskonar aðferð, sem
menn verða að hafa við heyvinnu
ltjer, og til pess að velja hinn
rjetta veg, verða menn að fara
eptir pyngd heysins, ósljettleik
jarðarinnar, og pví, hve mikið eða
lítið er af trjárótum og óhroða í
grasinu. Hafi engjarnar ekki verið
slegnar árinu áður, pá er nauðsyn-
legt að brenna burtu gamla grasið
að vorinu, og er bezt að gera pað
setn fyrst að pví verður viðkotnið,
ejitir að snjóinn hefur tekið upj>.
En ef rusl er á jörðunni, pá er
trott að bera I>að satnan í hrúmir
i r>
og brenna pað, svo ekkert verði
fyrir sjáttuvjeliuuL uje rakstrarvjel--
inni.
í mýrar-slægjum er pessa sjald-
an pörf, pví að grasrótin er par
vanalega hrein, eptir að eldur hefur
farið um hana, en harðvellis-slægj-
ur eru sjaldan lausar við rusl, áður
en pær ltafa verið slegnar í fyrsta
sinn.
Vanalega er byrjað að slá um
25. júlí. Þar sem eru loðnar tnýr-
arslœgjur, má pó, grassins vegna,
vel slá nokkrum vikum fyrr, ef
jarðvegurinn er orðinn nógu pur.
Helzti örðugleikinn við að slá fyrr
en [>. 25. eru flugurnar, sem ónáða
svo mjög hestana og uxana á
daginn; en af pví að pær ónáða
skepnurnar ekki nema á daginn,
pá má komast hjá peim vandræð-
um tneð pví að vinna snetnma á
tnorgnana og á kvöldin.
Setjum svo að bóndinn hafi tvo
hesta, sláttuvjel, rakstrarvjel og
vagn. í júlí og fram að miðju
ágústmánaðar J.&rf einn eða tvo
daga til að verka heyið, eptir pvi,
hvað pungt pað er í sjer, og hvað
hlýtt er í veðrinu. Síðari hluta
ágústniánaðar og í september má
vanalega raka pað saina daginn og
pað er slegið, og mjög seint að
sumrinu til er bezt að láta rakstr-
arvjelina fara rjett á ejitir sláttu-
vjelinni; pví að engin hætta er á
pví að hitni í heyinu af saggan-
um, sem í pví er um pað leyti,
og pá heldur pað Ollum næringar-
krajitinum. Aldrei 'parf um ]>að
leyti að snúa heyi til pess að
purka paðj pað gerir ekkert til,
hve mikið heyið er — heita loptið,
sem er svo ákaílega purt, purkar
pað á mjög stuttuin tíma, og
menn skyldu gæta pess vandlega
j a.ð láta pað ekki liggja einni stundu
lengur én hjá verður kpmizt, áður
en pað er rakað; pví að pað líö-
ur ekki á löngu, að pað skrælni
og missi mikið af næringarkrapti
sínum, ej)tir að pað er amjars cirð-
ið full-purt.
Þar sem heyið er nokkuð langt
frá íbúðarhúsinu, og par sem parf
að halda á töluverðu af pví, er
bezt að hlaða pví uj>p I stakka par,
sem pað hefir verið slegið, pví að
á pann hátt geta menn hlaðið íniklu
ír.eiru saman á einum degi. Þegar
veður er ískyggilegt, ætti enginn að
eyða tíma í pað að flytja pað lang-
ar leiSir; pað er hentugra að flytja
pað á sleðurn, pegar veturinn er
kominn, og bóndinn á ekki eins
annríkt. Veldu hæsta blettinn, sem
hentugur er, til pess að hlaða hey-
inu saman, og hafðu stakkinn mátu-
lega stóran, ef mögulegt er, til pess
að lokið verði við hann á einum
degi; byrjaðu nýjan stakk á hverj-
um morgni og ljúktu við hann að
kveldi hins saina dags, svo regn-
ið hitti pig ekki óviðbúinn, ef pað
kynni að koma. Önnur ástæða til
pess er sú, að kvikna kann í; pó
að maður missi einn stakk, pá parf
hann ekki að missa allt lieyið sitt.
Þegar heyið er orðið purt, skal
raka pví saman í múga; eigi svo
að flytja heyið á vagni, pá skal
draga múgana saman með rakstrar-
vjelinni í svo stórar hrúgur eins
og mögulegt er. Gora má hrúg-
urnar miklu stærri með pví að
halda uj>p hrifunni, eptir að hún
hefur kastað af sjer fylli sinni, og
halda pannig áfram fáein yards
ejrtir múgnum; pví næst skal slej>j)a
henni niður og Játa hana byrja apt-
ur, o. s. frv. Þegar komið er að
endanum á múgnum, skal snúa við,
og láta hrífuna taka pað, sem hún
var látin hlaupa yfir fyrri leiðina,
og raka pví að hrúgunum, sem
pegar liafa myndazt. Á pennan
hátt verður ljett að sæta heyið, og
eins má kasta pví upp á vagninn
úr pessum hrúgum. Sá kostur er
við að hafa sætin stór, að pá parf
sjaldnar að nema staðar og fara á
stað, og í pað gengur jafnan nokk-
ur timi.
Misjafnt er, hve mikið hey má
slá á dag með sláttuvjel; pað fer
eptir grasinu, og eptir pví, hve
sljett er undir. Á loðnu landi hef
jeg slegið 20 tons á dag með góð-
um hestum, og á suinu öðru landi
er alveg eins mikið dagsverk að
slá 5 tons. Rakstrarvjel, sem geng-
ur stöðugt, getur hæglega rakað
eptir einni sláttuvjel, og auk pess
dregið heyið saman í stórar hrúg-
ur. Gott dagsverk er pað af 2
mönnuin ineð vagn að hlaða upj)
8 til 10 tonnuni af heyi. purfi
bóndinn að halda á premur til fjór-
um hundruðuin tonna af heyi, pá er
liagur að pvi að útvega sjer hleðslu-
verkfæri, ef grasrótin er sljett og
ekkert rusl á henni. Þá parf ekki
annað en taka heyið úr múgunum;
pegar hleðsluverkfæri er fest ajitan
í vagn, og honum svo ekið með-
fram múgnum, pá purfa hestarn-
ir eða uxarnir aldrei að nema stað-
ar, fyrr en vagninn er hlaðinn —•
og pað er hann orðinn, pegar hann
er kominn svo sem 150 yards.
Einn mann parf til að stýra hest-
unum og tvo menn til að hlaða
vagninn. Hleðsluverkfærið kastar
heyinu upp á fjórum til fimm mífl:
útum, ef heyið er vel undir búið,
og fjóruin til fimm tonnum má
hlaða upp í stakk með pví á
klukkutímanum,
Herra ritstjóri!
„Betra er autt rúin en illa skip-
að“, datt mjer í hug, pegar jeg
las 8 spurningarnar og jafnframt
svör í 0, nr,, 2, árs „Hehnskringlu“,
Spyrjandi og svarandi skilja auð-
sjáanlega hvorugir aðra, t. d. í
spurningu og svari 1. Þar er ann-
ar að tala um girðingar yfir pjóð-
veg, en hinn um girðingar með-
fratn pjóðvegi. — Svörin eru ann-
ars meira og minna bogin, en pó
kastar tólfunum pegar spyrjandanuin
er gefið I skyn, að par sein pjóð-
vegurinn [ Nýja-jslatidi liggi ekki
ej)tir vanalegum mælingalínum, megi
peir, sem lönd eiga beggja vegna,
lqka hqnuni. Veit ekki ritstjóri
„Heimskringlu“ að Innanrlkisdeildin
I Ottawa Ijet leggja pennan veg,