Lögberg - 28.06.1889, Síða 2

3C o q b c v g.
--- FÖSTUD. 28. JÚNf 1889. -
Utgeff.ndu*:
Sigtr. Jónasson,
Bcrgrin Jónsson,
Arni FriSriksson,
Einar Hjörleifsson,
Ólafur jV>rgeirsso«,
Siguröur J. Jóhannesson.
_A_llftr upplýsingar TÍðvikjsndi verSi i atig-
ýsinguni f Lögbf.rgt getR raenn fcngiö á
skrifstofu bl»Ssins.
BCre uxt sem kaupendur LöOBERGS skipta
um bústaS, eru |ieir vinsamlagast beönir «8
scnda s k r i f 1 eg t skcyti um þftö til skrifi
slofu blaösins.
XTtan í öll brjef, sem útgífendum Lör.)
bergs eru skrifuS viövíkjandi blaSinu, sett
aS skrifa:
The Ligherg Trinting C«.
36 loir|bar«l Itr., Winqipeg.
í Argyle-nýlendunni.
Dao-arnir frá 16.—-24. þ. m. hafa
verið sannkallaðir hátiðisdagar fyrir
þessa nýlendu. Enda hafa menn þar
o<r látið það A sjfist. Athyjtlin, setn
nýlendubúar sýndu því sem frani
fór þar, og viðtSkurnar, sem þeir
veittu gestum nýlendunnar, var
hvort eptir Oðru. Ánægjulegra
kirkjuþing en þetta var, að öllu
hví leyti, sem nýlendumenn gfitu
að gert, munu Islendingar naumast
geta haldið fyrst um sinn.
Sunnudaginn 16. júní var guðs-
þjónusta, sem sjera Jón Bjarnason
stýrði, í hinni nýbyggðu — J>ó enn
ekki nema hálfbyggðu — kirkju Is-
lendinga ]>ar. 5 stúlkur voru fermd-
ar, og teknar til altaris þann sama
dao- ásamt aðstandendum sínum.
Kirkjaii var troðfull.
þriðjudaginn næstan eptir var
stofnuð íslenzk Good-templarastúka,
„Iðunn-1, í skólahúsi eystri hluta
nýlendunnar. Eptir stofnun stúk-
unnar fór fram almenn, allfjölinenn
skemintisamkoma. Flestir kirkju-
pingsmennirnir voru þar viðstaddir,
og hjeldu ýxiisir peirra ræður, þar
á meðal {irestarnir, sjera Jón Bjarna-
son og sjera Friðrik Bergmann.
Samkomugestirnir munu ]>á ]>egar
hafa fengið hagmynd um, að |>eir
mundu eiga von 4 mörgum djörf-
um og drengilegum orðum næstu
dacra, enda varð sú von ekki til
skammár.
K I R K J U 1> I N 0 I Ð.
Fimmta kirkjuþing fslendinga 1
Vesturheimi var sett tniðvikudaginn
19. júnt síðastl., ineð guðsþjónustu-
gerð, sem byrjaði um kl. 10J, í
kirkju íslendinga i Argyle-byggð.
Fjöldi fólks var viðstaddur. Fyrst
var sunginn sálmurinn 617 í S&lma-
bókinni. Svo prjedikaði sjera Friö-
rik J. liettjmnnn og hafði fyrir
texta 1. Pjet. 2. 4—5. Að prjedik-
nn og blessun afstaðinni var sung-
inn sfilmurinn 102. l>ví næst fór
]> i n <j * t t n i n <j i n sjálf fram 4
eptirfylgjandi h4tt, og stýrði for-
seti kirkjufjelagsins henni.
Pr. Drottinn sje með yður!
Og með þínum anda!
Pr. Ileilagur, beilagur, heilagur er
drottinn vor guð!
l>!fn>. Hiinin og jðrð eru full af þinni
dýrð.
Pr. Heiiagur ert Jm, drottinn him-
neski faðir, J>ú sem býr í liæstum hæð-
um. Vjer erum vanheilagir og bíðuro
|.íns hjálpræðis. Veit oss nú Já náð, sem
j.ú hefur oss heitið, sein sonur . |>lnn
liefur oss afrekað, sijm J.inii héítagur
audi gerir oss liluttakandi i,*'ög sem
ailir |>eir inunu vissulega öðlnst, er bið,
þig um |á uáð af einlægu lijarta. Vjer
Jieygjum oss í hjartaiu auðmýkt fyrir
liásæti þiniiar náðar og grátbænnm )>ig
mn gjafir Júns heilaga anda, nnda sann-
leiks og vísdóms, anda ráðspeki og
kraptar, arnla ástar og eindrægui. Lát
liann reka burt allt sjálfstraust rig allan
hroka frá oss, þjónum kirkju þinnar og
lJytjendum þíns fagnaðarerindis, og leiða
oss svo, að vjer ekki látum sjergreðings-
skap og syndatilhneigingar vorar fara
uieð oss 1 viilu. Lát hann helga ogs í
|>ínum snnnleika. Lát hann fá svo mlk-
ið vald yfir oss, að vjer, fylltir krapti
og liugrekki, fáum stöðUgt knppkoáfað,
að gera þinn heilaga vilja, vegsftma son
þiun og uppbyggja þitt ríki. Lát hann
kenna oss að biðja og leiðtieina oss í
öllum ráðagerðum og ályktununl vorum
til Jesú Krists, Sém með þjer og hei-
lögum anda lifir og ríkir einn sannur
guð frá eilifð til cilífðar.
Látum oss játa vora kristnu trú.
(Allir lesit þá trúftrjátninguna og fað-
ir vor.)
Með því vjer, kærir bræður, höfum
djörfung til að innganga í hið allra-helg-
asta fyrir hinn krossfesta drottinn
Jesúm Krist, og með því vjer höfum
reðsta prest yfir húsi guðs, þá látum
oss nálgast guð með einlregu hjarta, í
fullri trúarsannfrering, með fnðaðri sam-
vizku. Látum oss lialda fast við játning
trúar vorrár. því trúr er sá, scm gefið
hefur fyrirheitið. Og látum oss taka
tillit livér til annars og þannig vinna
saman í kærleika.
Með þessum ummrelum lýsi jeg yfir
|»vi að hið 5. ársþing hins ev. lút. kirkju-
fjelaga ísl. í Vesturheimi er sett, sam-
kvremt venju og grundvallarreglum lút-
ersku kirkjunnar, guði til dýrðftr, kirkju
Jesú KristS til eflingar og öllum þeim
til uppbyggingar, sem trúa á liaus nafn,
i nafni guðs föður, guðs sonar og guðs
heilags nnda. Amen.
Eptir »ð pingsetninw hafði frani
íarið, skýfði forseti fr4 ]>ví, hverjir
söfnuðir sjeu nú i kirkjufjelaginu.
Við söfnuðina, sem í fyrra voru I
kirkjufjelaginu, hafa þessir l>ætzt
4 árinu: söfnuður í Duluth, Minn.,
í Victoría, B. C., í Dakota-nýlend-
unni (Dingvallasöfnuður), í Ding-
vallanýlendunni, Assa., I Selkirk,
Man. og í Brandon, Man. Auk
öess hefur Víðinessöfnuður í Nýja
Islandi skipzt í tvo söfnuði. Því
næst lýsti forseti yfir ]>vi að etn-
bættismenn kirkjufjelagsins væru
kotnnir 4 þingið, að undanteknum
varaskrifaranum, sjera Magnúsi
Skaptasen.
Eptir að kjörbrjef manna höfðu
verið rannsökuð, var skýrt frá ]>ví
að þessir ættu sæti 4 þinginu, auk
prestanna og gjaldkera kirkjufje-
lagsins, Árna Friðrikssonar:
Fyrir Garðarsöfnuð:
Kristinn Ólafsson,
Stefán Eyjólfsson,
Eirlkur H. Bergmann.
Fyrir Moútitainsöfnuð:
Friðbjörn Björnsson,
Sveinn Sölvason,
Baldvin Helgason.
Fyrir Pembinasöfnuð:
Jónas Ai Sigurðsson.
Fyrir Mrinnipegsöfnuð:
W. H. Paulson,
P. S. Bardal,
Sigtr. Jónasson,
Jón Blöndal.
Fyrir Frfkirkjusöfnuð:
Jón Ólafsson.
Fyrir Frelsissöfnuð:
Signrður Christopherson.
Fyrir Norður-Vfðinessöfnuð:
I’jetur Pálsson.
Fvrir Bræðrasöfnuð:
Jóhann Briem.
Fyrir Hallssonsöfnuð:
PAlmi Hjálmarson.
Fyrir Vfdalínssöfnuð:
Jón Skanderbeg.
Fyrir Dingvallasöfnuð:
Jakob Eýfjörð.
Fýrir Selkirksöfnuð:
Friðjón Friðriksson.
Fyrir Brandonsöfnuð:
Gunnlaugur E. Gunnlaugsson,
Þannig höfðu ailsekki sent fulltrúa:
4 söfnuðir i Nýja íslandi, Fjalla
söfnuður f Dakota, Dingvallanýlendu-
söfnuður, Victoríusöfnuður og Little
Sault söfnuður í Dakota. Af ofan-
nefndum kirkjupingsmönnum voru
ókomnir, |>egar ]>ingsetningin fór
fram: Sigtr. Jónasson og Eiríkur
Bergmann.
I>4 kom
SKVRSLA FORSETA.
I>ar var fyrst skýrt frá því, hve
kirkjufjelagið hefði færzt út síðan
í fyrra. Bæði hefðu söfnuðir ]>eir
gengið inn í fjelagið, sem áður
hefur verið sngt, og eíus fjölgað
fólk i söfnuðunum, einkuiíi Winni-
pegsöfnuði. Dar 4 móti hefðu prest-
ar kirkjufjelagsiris ekki fjölgað, }>ar
sem Hafsteinn Pjetursson hefði geng-
ið úr skajitinu. „Prestaskortur vór
er svo tilfiunanlegur nú, að til
hreinna vandræða horfir. Og petta
kirkjuþing vort ]>arf nærri pví um
fram allt að reyna að upphugsa
ráð til ]>ess að brota úr ]>eim vand-
ræðum.“
Engin kirkja hefði verið reist siðan
í fyrra. En lokið hefði verið við
kirkju i Garðarsöfnuði, og kirkju
Argyle-safnaðanna komið undir pak.
— Viðvíkjandi sunnudagaskólum var
einkum vísað til aprílsnr. „Sam.“.
Deir mundu fá miklu meiri fram-
gang ef kirkjur og prestar fjölg-
uðu. „Út af pví að sá maður, sein
sett hefur hið presbyterianska trú-
arboð meðal íslendinjja í Winni-
peg í gang, fleygði peim ósann-
indum fram fyrir hinn ensku-tal-
andi kirkjulýð, fyrir utan ýmsan
annan samvízkulítinn uppspuna, að
sunnudftgsskóli vor í Winnipeg væri
að veslast upp, skal jeg geta pess,
að tala skólagangandi ungmenna 4
sd.skóla pess safnaðar hefur jafnt
°g pjett verið að aukast, og að
hún er nú full 200, sem er priðj-
ungi méira en var fynr einu ári.“
Stuttlega var pví næst minnzt
4 ferminguna, að ht'in mætti ómögu-
lega verða að dauðri serímóníu —
Viðvíkjandi Snmeiningunni var pess
getið, að margir ágætustu menn
pjóðar vorrar peima á íslandi befðu
borið henni ágætan vitnisburð. Út-
breiðsla blaðsins væri lik og 1
fyrra, en injög margir áskrifendur
stæðu illa f skilum.
Rækilega var minnzt 4 trúarboð
presbyteriananna, skj>rt frá sögu
>ess og viðureign kirkjufjelagsins
við pað. „Dó að guðleg forsjón
geti vitanlega leitt gott fram af
illu .... ]>á liggur eins sterk skylda
á oss fyrir pví að gera allt, sem
( voru valdi stendur, til pess á
kristilegan hátt að verja fólk vort
fyrir pessum andlega meinvætti, og
ef unnt er, gera út af við hann.“
Skýrslan endaði á pessa leið:
„Það hefur víst aldrei fyr eins mikið
vcrið tekið eptir kirkjufjelftgi voru heima
á Islandi, eins og einmitt á þessu síð-
aáta ál-i. Það er nú gieinilégft komið
fram, ftð hið kirkjulega starf vort lijer
getur haft áhrif á fólk í íslenzku kirkj-
dhni heima. En slík áhrif þurfa að fara
vaxandi, til þess aö heilir liópar af fólki
voru ekki lialdi áfam að koma hingað
yfir um með algerðu kæruleysi fyrir
og óbéit á því Hfsspursmáli fyrir þjóð-
flokk vorn, sem kirkjufjelag vort liefur
sétt sjer að vinna fyrir og halda á lopti.
Líklega hefur J>ó þetta síðasta ár ver-
ið vort mesta baráttu-ár. í baráttunni
kennir veikleika vors; að minnsta kosti
hef jeg aldrei betur en í síðustu tíð
þreifað á því, hvé lítið jeg dugi í bar-
áttunnt fyrir hið sameiginlega velferðar-
mál vorL — En jeg veit af krerleiksknpti
guðs yfir 09s í baníttu vorri og veik-
leika vorum. Og í trúnni á )>anu krapt
er oss óhætt að halda áfram baráttunni
í Jesú naf«i.“
Kl. 2 c. h. sama dag byrjaði
sjera Jón Bjarnason að flýtja fyr-
irlestur um inlenzkan nihUismux.
Fyrirlesturinn stóð yfir uin lj^ kl.
tlma. Á eptir honuin urðu uinræð-
ur um efni hans, og hjeldust pær
fram að kl. 6 um kveldið. Mjög
miklu lofsorði var á fyrirlesturinn
lokið nálega af öllum, sem tóku
til máls, og var nær pví eindreg-
in skoðun ræðumanna, að hann
pyrfti endilega að komast á prent;
sutnir buðust til að leggja fje fram
til pess, og styrkja að pví á ann-
an h&tt.
Kl. 8 um kveldið var aptur byrj-
að á pingstörfum.
Ur. H. Paulson stakk pá fyrst
uj){> á, að Jiirni Jénssgni yrði veitt
málfrelsi á þinginu. Uppástungan
var sampykkt umræðulaust í einu
hljóði.
Dá fór fram kosning embáettis-
manna. Allir aðalembarttismennirn-
ir frá siðasta ári voru endurkosnir
í einu hljóði. Eptir uppástungu
sjera Friðriks Bergmanns greiddi
og pingið forsetanum, sjera Jóni
Jijarnasyni, pakklætisatkvæði í einu
hljóði fyrir dugnað sinn og árvekni
í parfir kírkjufjelagsins. Sjera Jón
Iijarnason pakkaði fyrir traustið,
sem sjer væri enn sýnt. Kvaðst
hafa lítið traust á sjer sjálfur, pó
stundum kynni svo að virðast sem
hann hefði pað, par sem hann við
hefði stundum svo stór orð um
dáðleysið og framkvæindarleysið. En
hann rantaði einmitt krapta, og
kvaðst hann pó vita að sá skortur
væri ekki guði að kenna, heldur
sjer sjálfum. Ræðumaður kvaðst
opt hafa hugsað um pað á síðari
tímuin, að ]>að kynni að vera rangt
af sjer að taka forsetakosningunni;
sumir hjeldu að hann væri ineð
pvi að sækjast eptir hárri stöðu,
nokkrir hjeldu enda að liann lang-
aði til að verða biskup yfir lönd-
um hjor vestra.. En slíkt væri ein-
dreginn misskilninguf'. Annars gæti
hann ekkert, ef hann ekki nyti að-
stoðar góðra manna, eins og hann
lika hefði notið að undanförnu. —
Varaforseti var endurkosinn sjera
Fr. Jiergmann. Varaskrifari var
kosinn (i stað sjera Magn. Skapta-
sonar) Fridjón Fríórikéson, og vara-
fjehirðir Jvristinn Ólafsson.
J>á kom fyrir ráðstöfun um prent■
un gerðabókar þingsins. Um pað
atriði urðu alllangar nmræður. Nokkr-
ir vildu láta prenta fundargerning-
inn i Sameiningunni. Aðrir vildu
láta prenta hann sjerstakan og
selja hann pannig; færðu pað til
sem ástæðu, að fuúdargerðin væri
óvinsæl i Sam., og auk pess mætti
ekki missa rúmið í pví blaði frá
öðru, sem meiri áhrif gæti haft á
liugi manna. Aptur sögðu hinir,
sem prenta vildu fundargj. í Sam.,
að liann mundi alls ekki seljast,
ef har.n væri gefinn út sjerstakur,
hann kæmi hvort sem væri ekki
fyrr en of seint, og fjelagið hefði
ekki heldur efni á að gefa út eins
greinilega fundarskýrslu eins og
koma mundi í íslenzku blöðunum.
Niðurstaðan varð sú, að fundargern-
ingurinn skyldi prentast I aukanr.i
af Sam., sein kostað væri að liálfu
leyti af sjóði „Sam.“, en að hálfu
leyti af kirkjufjelagssjóði.
W. H. Paulson vakti pá máls á
vf, að ómissandi væri að setja í
enskt blað greinilega skýrslu um
fundinn. Þeir hjerlendir menn, sem
væru að reyna að brjóta niður
söfiiuði vora, hjeldu pví fram við
fólk, að engar tilráunir sjeu gerðar
hjer af Islendingum til að halda
ujipi kirkju og kristindómi, og und-
ir pvl yfirskyni að bæta úr pvi
sinnuleysi íslendinga, svíki peir peii-
inga út úr ókunnugu fólki. £>ing-
ið ætti að gera sitt til, að mönn-
um ekki geti tekizt pað framvegis
og ]>að sje einmitt með pví irióti,
að ínenn fái að vita, hvað vjer
erum hjer að hafast að. Eptir
nokkrar umræður var sampykkt að
koma greinilegri skýrslu um þingið
í Winnipegblaðið J^ree Press-
Eptir bænagjörð inorguninn eptir,
'. 20., kl. 9, var byrjað að ræða
mögulegleikana á pví að 1itvega
kirkjufjelaginu fleiri presta. Sjera
Friðrik liergmann hóf máls á því.
Hann benti á að verst af öllum vor-
um meinutn mundi vera skorturinn
á mönnum, menntuðum og dugleg-
um mönnum. Sem stæði væri helzt
mögulegt að fá presta, og nú pyrfti
í raun og veru & prestum að halda
í Argyle-nýlendunni, í byggð ís-
lendinga í Dakota, i Nýja Islandi,
í Þingvallanýlendunni og í AVinni-
peg. Líklegast verði ómögulegt {fyrst
um sinn að útvega presta til allra
þessara staða, en hvað sem dragist
lengur að fá fleiri presta, pá geti
]>að orðið kirkjufjelagsins dauðasár.
Mábnu var vísað í priggja manna
nefnd (Friðrik Bergmann, W. H.
Paulson, Kristinn O'afsson).
Sjera Jón Jijarnason Iagði ]>á
fyrir pingið fyrirspurn frá söfnuðin-
uin í Victoriu, B. C>, uin kirkjulega
staiýsemi leikmanna l presta stað,
hvernig þeir safnaðarlimir í prest-
lausum söfnuðum ættu að haga sjer,
sem ekki gætu aðhyllzt pessa starf-
semi leikmanna, hvort peir pá ættu
að si'úa sjer til presta annara kirkna-
deilda. Ræðum. kvaðst hafa fengið
brjef um petta fyrir nokkru síðan,
og pá hefði hann ráðið til að nota
greinda og heiðvirða leikmenn, að
svo iniklu leyti sem menn gætu
kunnað við pað, og lög landsins
leyfðu. Þannig gæti hann ekkert
sjeð á móti því að leikmenn
skírðu börn, eins og átt hefði sjer
stað heima á lslandi, pegar ekki
hefði náðzt í prest. Þeir sem ekki
felltu sig við pað, yrðu auðvitað
að fara til presta annara kirkna-
deilda og hinir að sætta sig við
það, enda væri og ekkert á móti
pví. Aptur á móti yrðu prestar að
gefa hjón saman, eptir lögum Ca-
nada. Ræðumanni virtist þetta í
sjálfu sjer lítið mál, en söfnuður-
inn krefðist þesS að þingið skeri
úr pví. Hann kvaðst fyrir sitt leyti
ekki hafa annað svar á reiðum
höndum en hann þegar hefði gefið.
Málinu var vísað til söiiiu nefndar,
sem fjalla skyldi um prestleTSi's-
málið.
t>á var tekið til umræðu trUar-
boð Presbyteriananna. Sjera Jón
Jijarnason endurtök pann part úr
ársskýrslu forseta, sem um pað
hljóðaði, og kvaðst ekki að svo
komnu máli sjá ástæðu til að fara
um pað frekari orðum. 5 tnanna
nefnd var sett í málið (Prestamir,
Friðjón Friðiiksson, W. H. Paulson).
Friðbjörn BjÖrnsson bar pá frain
það inál að boðið yrði ó nœsta
kirkjuþing tvefmur merkismönnum
hennan af tslandi. Hann gat þess
að fyrir einum 5 ártim hefði verið
krytur talsverður milli nýlendnanna.
Nú væri sá krytur steindauður, hann
liéfði horfið við kirkjupingin. Dar
á móti væri enn krytur milli inanna
á íslandi og hjer vestra, og hann
langt um störkostlegri en nokkurn
tíina hefði átt sjer stað inilli manna
hjer innbyrðis. Þett.a pyrfti fyrir
hvern mim að lagast. Hann vonaði
að pað gæti orðið á pénnan hátt. —
Sjera Fríðrík Bergtnatin þótti vænt
um pessa tillögu. Dað væri Sannar-
lega ánægjuíegt að sitja hjer með
góðum tnönnum, sem heima ættu
á íslandi. Þetta gæti og orðið
mjög þýðingarmikið. Ekkert væri
æskilegra en að áhugi vaknaði
beggja inegin hafsins á sömu mál-
unurn. Lfkindi væru og til að
petta fengi góðar undirtektir heima,
pví að mönnum væri pegar farið
að detta þar þetta i hug. Þannig
hreyfði sjera Matthfas Jochutnsson
svipuðu í „Lýð“. En peir menn
sem boðið yrði, pyrftu að vera
framúrskarandi menn, og menn, sem
pjóðin bæri traust til. Að minnsta
kosti annar þeirra ætti að vera
guðfræðingur, hinn helzt einhver
merkur bóndi, sem áhuga hefði
sýnt fyrir pjóðmálum. — Sjera Jóni
Bjarnasyni virtist og að hlynna
ætti að málinu af alefli. — t>að vaí
geymt til kvelds, og engin nefnd
sett.
Dá komu uppástungur um breyt-
ingar við lög kirkjufjelagsins úr
Nýja Islandi. Uppástungurnar fóru
í ]>á átt að minnka tilkostnnð safn-
anna, og takmarka vald forseta.
Til pess að fá kostnaðinn minnkað-
an skyldi skijita kirkjufjelaginu í
deildir, og skvldi hver deild að
eins senda 2—8 menn. Svo skyldi
pað og numið úr lögum að forteti
sjái uin vígslu kirkna og innsetn-
ingu presta í embætti, og að haldn-
ir sjeu fyrirlestrar á kirkjupingum.
Til pess að takmarka vald forseta
skyldi hann ekki nefna menn 1
nefndir, heldur pingið pjósa pá.
Pjetnr Pálsson mælti fram með
pessum breytingum á pá leið, að
pær væru vilji almennings í Nýja
íslandi; par fyndist mönhum pess-
ar breýtingar þurfa að komast á.
Söfnuðirnir hefðu í vor ætlað að
senda marga og góða fuljtrúa úr
sinum hópi til pess að fá pessu
fraingehgt, en ekki vissi hann
hvernig á því slsóð, að það hefði
farizt fýrir. — Sjera Jóm Jijarnasots
áleit petta merkismál að þvf leyti,
að mjög mikil þörf brori til pess,
að pað tækist að sannfæra ]>á
menn, sem óánægðir vaeru með fyr-
irkomulagið, um pað að þessar
breytingar mundu verða til ills eins.
Iíann var hræddur um að fulltrúa-
fæðin frá Nýja íslandi stæði í
sambandi við pá óánrogju, sem pess-
ar uppástungur væru sprottnar af.
Þannig v»ssi hann til pess að Breiðn-