Lögberg - 15.01.1890, Blaðsíða 2

2
LÖGBERG, MlDVIKUDAGINN 15. JANÚAR 1S90.
„Jff is kiö c ií) ar irar
í Winnipegvatni“.
I.
Með J>essari fyrirsögn birtist rit-
stjórnargrein í 45. nr. „Lí)gbergs“.
Sú grein er J>að fyrsta, sera ís-
ienzku blöðin liafa haft meðferðis við-
víkjandi fiskiveiðamálinu, — að und-
\anskildri grein fieirri, sem J>ýdd var
úr „Comtnerciab1 og birtist í „Lög-
bergi“ nokkru áður. t>að sem fyrst
mun hafa komið uintali pessu á
stað meðal hjerlendra manna, mun
hnfa verið ótti fyrir, að undir nú-
gildandi löguin mundi hvítfiskurinn
1 vatninu eyðileggjast, með J>ví
áframhaldi og peirri veiðiaðferð, sem
nú er. pað er nú náttúrlega hægt
að segja margt með og móti J>essu
máli, eins og hverju öðru máli sem
tneiningamunur er um; og af J>vj
nð það snertir Islendinga í pessari
nýlendu dálítið, pá sýnist pað ekki
fjarri að J>að væri skoðað frá báð-
t;m hliðum.
Fram með nýlendunni hefur
aldrei verið tiltakanlega mikil hvít-
fiskveiði; |>ó er ekki annað hægt
að segja, en að fyrstu árin eptir
að nýlendan byggðist, voru á nokkr-
nm stöðutn allgóðar reiðist-öðvar
rneð franr Jienni, sjerstaklega að
liaustinu til. Fiskurinn er nú frið-
nður um tíma á haustin, en pað
kæmi Jíklega fyrir sama hvort væri,-
J>ví nú væri víst ekki um nein
j'rvílíka veiði að tala, sein þá var;
tiskurinu virðist vera farinn hjer úr
suðurenda vatnsins, og hef jeg ekki
J>ir með fyrir víst, að ]>að sje pví
að kenna, að hann sje að eyðast
i öllu vatninu yfir höfuð; J>að get-
ur verið öðru að kenna t. d. að
nú er lægra í vatninu heldur en
J>;i var, og máske af enn öðrum
orsökum.
Vetrar-fiskistöðvar hafa ætíð J>ótt
beztar við Grind Stone Point og
norðaustan við Mikley, en álitið er
að vetrarveiðarnar geri fiskinum ekk-
ert til; heldur er J>að pessi hóf-
lausi uppmokstur á suinrin, sem lít-
ur út fyrir að fyrr eða síðar muni
eyðileggja hann.
pað er satt, að allmargir Is-
Jendingar hafa á sumrin fengið at-
rinnu hjá fjelögum peim, sem veið-
ina stunda. Sarnt eru pað nú ekki
rnargir úr riýlendunni, sem notið hafa
peirrar atvinnu—að Mikley undan
skildri, [>aðan liefur víst meiri hluti
verkfærra manna unnið við veið-
arnar — en af meginlandinu eru pað
tiltölulega mjög fáir, se/u farið hafa.
En hið eiginlega spursmál, sein um
er að ræða er J>að, hvort verið sje
að eyðileggja hvítfiskinn í vatninu
eða ekki; pví ef pað skyldi reynast
•ð svo ræri, pá J>arf að taka í streng-
inn og koma í veg fyrir að pað
verði gert, og pá dugir ekki að tala
um pað, pó svo eða svo margir tapi
rinnu við pað, eða pó að peir, sein
fyrir veiðinni standa, auðgist ekki
eins mikið eins og peir máske hefðu
búizt við.
Sagt er, að norður í vatninu
sje fiskurinn talsvert að minnka á
peim stöðum, par sem fjelögin fóru
fjrst að veiða, t. d. pegar pau komu
fyrst að hittle Saskatchewan var
hvftfiskurinn svo tnikill í árósnum
að honum var ausið upp með háf;
nú veiðist [>ar víst ekki nema með-
allagi vel í net. Einriig hefur heyrzt
»ð fiskuriiin sjo að minnka við
Sieampy I; land, og [>að virðist
J>era vott um að svo sje, að fjelög-
iu erti allt af að flytja sig og reyna
•ð hi tta nýjar veiðistöðvar.
Iivað Indíána snertir, [>á er öðru
nær en að peir sjeu veiðifjelögum
pessum hlynntir; pví næstum und-
antekningitrlaust bera peir mestu ó-
vild og hatur til J>eirra; og hvað er
eðlilegra en að [>eir gcri J>að? par
sein peir sjá psssi aðskotadýr rífu
hiua helztu lífsbjörg peirra úr hönd-
uiii peiin, og íiafa úti allar klær til
að eyðileggja hana. Ileyrzt hefur,
að Inrlfánar hafi haft hótanir í frammi
«m að reka fjelög pessi burt, og f
rrumar sein Jeið gengu peir svo
langt, að peír bönnuðu nokkram
að byggja hús við nýjar veiðistöðvar, J
sem fjelagið hafði sent pangað í
í poim tilgangi. Verzlunarviðskipti
purfa peir alls ekki að hafa við fje-
Jögin, pví Hudson’s I3ay-fjelagið á
verzlanir á vfð o<v dreif með ‘fram
O
vatninu, allsstaðar par, sem hin svo
kölluðu ,,settlements“ Inilíána eru.
Hinir ýmsu prestar og aðrir hvítir
menn, setn búa á meðal peirra, hafa
aptur og aptur verið að skrifa stjórn-
inni um petta mál, og fara pess á
leit, að fjelögunum væri fyrirboðið
að veiða fiskinn eins og peir gera
nú; og pað eru öll líkindi til, að
peir menn pekki betur inn í málið,
og geti betur sagt um, livort fiskur-
inn muni vera að eyðast í vatninu
eða ekki, heldur en menn, sem allt
af sitja á hægindastólum í Winni-
peg og ekki liafa eptir öðru að
fara en annara sögusögn.
það er pess vepjna harla ólik-
le^t, að Indlánar mundu verða fyrst
ir manna til að kvarta, pó veiðin
yrði böniiuð, og fjelögin neydd til
að yfirgefa fyrir fullt og allt veiöi-
stoövar sfnar, Miklu meiii llkindi
cru til, að peir við pað tækifæri
muudu dausa svo niikið að peir slitu
nýjum skóm.
A mcðal pcirra sem ritað hafa
um petta mál, eiu formenu fjelaganna
Capb Robinson og Mr. Orerton. líijef
peirra liggja nú fyrir mjer. og pau
eru pess verð, að sumu leyti. að pau
sjeu athuguð. Eins og við niátti
búast, skrifar Cip. Robinson af meiri
saQiigirui og gætni, heldur eu Over-
ton. Baðir eru auðvitað á móti pvf
að veiðinni sje veittur nokkur hnekk-
ir, eða fyriiboðin, »n pað er »ð-
gætandi að báðir hafa persónulega
Interest í málinu, og tal» (ó-
beÍDlluis að n.innsta kosti) fyrir eigin
hagimupa sakir. En pað er sjerstak
lega eitt atriði 1 brjefum peirra, sem
peim ber saman um, peir segja báö-
ir, að með pessu áframhaldi sem nú
er tíö veiðiua. sje alls engin liælta
á, að fiskurinn 1 Tatninu verði eyði-
Jagöur um næstkomandi tfn
á r, pað er merkilegt að peim
skuli báðum bera saiiiHQ um Jeiinan
árafjölda, tlu ár, og pegar pau cru
liðin, búast peir við að fisknrinn verði
genginn til pu'ðar; og ef liann á tlu
árum gengur til puiðar, pá er ekki
óllklcgt að hann minki fyrir pann
tima, og sje jafnvel f-riun að minnka.
strax, og viröist pá ekki eðlilegra
að stjórnin taki I taumana strax,
áður en hann er eyðilagður. heldur
en að hún gjöii pað ekki fyrr en
eptir pau ár, pcgar búið er að eyði
leggja liskiun?
pegar maður athugar petta atriði
i brjefum peirra, hlýtur maíur að
finna út, að peir eru alls ekki fjarri
pvl aö vera sampykkir pvl sem Dr
Schult/. og aðrir hafa sagt meö pessu
jnáli; pað er að eius tiu.aspursmál
— tlu ár —> sem uui er að gera.
En Dr. Schultz heíur aldrei sagt að
fiskuriun yrði eyðilagður nú strax.
Hann hcfur llklega fmyndað sjer að
pað tæki nokkurn tlma, niá ske lengri
tlma en tlu ár. Lake Superior
er eins og menn vita, margfalt stærri
en Winuipegvatn, og samt sem áður
tókst nærri að eyðileggja liskinn I
pvl, áður en stjórnin skarst 1 leikinn
og fyrirbauö að veiða haun. Aðfar-
irnar voiu llkar par, eins Og hjer;
viss fjelög og viss blöð og vissii
menn ^stóðu á móti pvf fyrir eigiu
hagimuna sakir, og lömdi niður allar
ástæður með illu og góðu; pangað
til peim var nærri búið að takast
að ryðileggja fiikinn J pvl afarstóra
vatni.
Einu siiini voru llka grasdjettur
Maiiitoba og Norövesturlanddns, pakt-
ar með vlsunda. Svo voru ptir
drepnir niður. Mönnuin tókst að
bliuda stjórnina svo i ún trassaði að
taka I taumana fyrr eu búið var
að eyðiJeggja pá svo, að valla sást
nokkur eptir, pá reis húo upp á
apturklaufuDum og fyrirbauð að skjóta
dýrin og lagði sektir viö.
Allt viiðist benda á *ð eins
verði faiið með hvltfiskiun 1 Winni-
pegvatni.
Eins osc lögin eru cú, er pað
aðeins liðugur eiun mánuður (Oktober)
sem bannað er að veiða. pað er
sá tlmi snnr fiskurinn gengur á grunn
til að hrygna. Ekkert eyðileggur hann
meira en að veiða hanu um paun
tima, en pað mun pó vera pað sem
veiðifjölögin gt-ra. pvi uorð-r i vctn-
inu geDgur fiskuriun á grunn mikið
fytr en hjer suður frá; sumir halda
eð hann fari að hrygna seint 1 ágúst
og út allan septeniber, og sje um
pað leyti að ganga af grunni aptur,
pegar friðunar timiun byrjar. petta
mun nú vera sannleikurinn 1 pvl.
en fjelögin, og peir sem með peim
stauda bera á móti að svo sje, pvl
þau eru auðvitað hrædd um nð ef
.sannleikuriiin kæmi f Jjós, mu»di
friöunaitiuii fisksins má ske verða
lengdur. cg gróðavegur peirra .blöa
viö pað talsverðari hnekki.
Væri fiskuriun friðaður frá byrj-
un ágúst tii loka október, pá væt-i
strax raesti niuuur. og meiri lik.
indi til að honum yrði ckki eytt úr
vatninu á faum árum; en helzt af
öllu hefði friðunartlminn purft að vera
svo langur, að fjelögin sœu pað ekki
borga koMnað að stunda veiðina,
En ef að íjelögin og peir menn.
og pau blöð sem þeim fylgja hefðu
uú vilja sinn fraœ í pvi, að núver
andi veiðilög yröu látin staDda óbreytt,
og ekkert yröi gert til að koma 1
veg fyrir að flskurinn eyðilegðist, hvaö
lengi mundu pá fjelögin geta haldið
áfram aö vtiða eins og pau gera
nú? tiu ár segja þeir Robinson og
Overtou, og að þeim tiu árum liðuum,
hvað pá? Hvitfisksveiðin mun pá verða
um pað bil að ganga til þurðar, að
pvf sem þeir halda, Einmirt pað, og
þegar fjelögin geta ekki lengur haidið
áfram að veifa, geta p*u ekki gefið
neinum lengur atvinnu, og pá má
verkalið peirra, og peir sem með
peim stóðu, uaga handrtrbökÍD og
hryggjast yfir fávisku sinui, aö peir
ikyldu ekki meðan timi var til, gera
sitt besta. að koma í veg fyrir, að
pessi fjelög gjörtyddu peiiri beztu
fiskitegund sem petta mikla vatn
Norðvesturlandsins liefur að bjóða, og
sem befur haldið lifinu i ótal púsund-
um inrtona á liðnum öldum,
En pað er vonandi að ekki komi
til pess, heldur taki stjórnin dug-
lega i taumana, áður eu pað cr
orðið um seinan.
Hvað sjerstaklega snertir íbúa
nýlendu þessarar, pá er pað fjöldinn
af þeiin bændum sem búnir eru að
dvelja hjer nokkur ár, sem eru svo
vel á veg komuir i búnaði, að peir
purfa alls ekki að stóla á fiskiveiðar
til framfærslu fjölskyldum sfnum; en
pó eru auðvitað inDan um fátækling-
ar — sem flestir aru sendir hingeð frá
Winuipeg — sem aó mest part verða
að lifa é veiðinni i vatninu, fyrsta
árið að minnsta kosti.
Jeg hef orðið fjölorðari um petta
mál, enn jeg æflaði í fyrstu. og vona
jeg, aö þjer, hr. rititjóri ljáið, grein
þessari rúm i blaði yðar og misvirö-
iö ekki, að jeg skrifaði hana, en jeg
álít vel til fallið, að fleiri Jjetu skoð-
anir siuar i ljósi í pessu máli, pví
pað getui haft nokkur ahrif á fram-
tið Jiessarar nýlendu, hvernig útreið
pað fær a eudauum
IccJandic River des. 16. 1889.
G. Eyolfsson.
II.
Siðfstliðið sumar, þegar Mr. Gaut-
hier koin til SeJkirk frá fiskiveiðun-
um við Winnipegvatn, barst hon
um í hendur enskt blað sem hafði
inni að halda grein um fiskiveiöar
við Winnipeg vatn. Stgir pá Mr.
Gauthier isleuzku verkamóununum sln-
um, að uppást' nga höfundarins sje sú,
að enginn hvitur maður ætti að veiða
fisk framvegis I Winuipegvatui.
pessu trúðu ptir, pó það væri ó-
satt, og eptir beiðni hans Jjeðu peir
honuin llestir nöfn sln til undir-
skriftar á móti peirri fyrrtöldu
grein, en ekki hefur pcssi uafna listi
komið franr á sjónarsviðið enn pá,
svo mennliafi orðið varir við. Gaut-
hier getur sýnt og sanuað að Islend-
ingar. pó fair sjeu. eru á sömu
skoðun og fjelögin. En pað or að-
gætaudi að þeir hugsuðu að pað
gæti átt sjer stað að fiskiveiöi yrði
bönnuð peim sem 'búa við vatnið,
pað er hv.tum mönuuui. Eu pað er
engin liætta með pað. pvl að eÍDs
er beinzt að íiskifjelögutium. petta
mun vera helzta ástæðan, sem menn
geta haft til að hugsa sjer að íslend-
inga' við Winnipegvatn vilji að fiskifje-
lögin haldi áfram fiskiveiðum. ()nn-
ur ástæðan er að sumir af verkamönnum
fjelaganna vilja halda pessari atvinnu
framvegis. Lögberg flytur leseDdum
siuum ritstjórnargrein fyrir nokkru um
ýmislegt viðvikjandi fiskiveiðum við
Winnipegvatn, sem vert er að I-
huga. Hvltfi>ksveiði íslendinga á sum-
rin hrfur verið I smáum stíl; [)ó 3
eða 4 menn hafi veitt lltils háttar,
pá er ekki um t ess háttar að ræða,
pvl fiskifjelögin kaupa ekki fisk af
hvltum mönnum# Nú hefur fiskazt
lltið pessa 2 síðustu vetur I Mikley
og við Grindstone Point. Og eru
meun almennt að hætta við bvlffisk-
veiðar par norður frá. pvf pær borga
sig ekki. pað mun vera lieldur
mikil penioga upphæð sú sem grein-
in segir að íslendingar hafi fengið
fyrir vinnu slna hjá fjelögunum: $25 000.
Isienzkir verk»menn munu hata slðast
liðið sumar verið um 70 hjá fjelög-
unum, Capt. Robinson segist hafa
borgað slnum IsleDzkti verkamönnum
$8000, eu pað mun vera fullvel I
lagt að imynda ijer að peir hafi
fengið um $5.500. Allka margir voru
hjá Mr. Gauthier og mun hann hafa
goldið peim um $4000. pað er til
samans $9.500. þarna munar talsvert
á summunni. Lögberg segir að
Indiánar og íslendingar. sem búa við
Winnipegvatn, sjeu ekkert á móti
fiskiveiðafjelögunum, cd hvað hafa
menn fyrir sjer i pessu? Er pað pá
pað. að 20 Indlánar veiða hvltfisk
svo sem tnánaðar eða 6 vikna tlma
að sumrinu og selja hann fjelögunun,?
Af þvi halda suinir að allir Indlán-
ar við vatn ð sjeu ánægðir og vilji
ekki niissi pessa verzluuarmeun fiá
sjer, af pvi peir gefa svo góða prisa
lika. Svo er pað með íslendinga.
þó einn tuttugasti partur af peim
fái atvinnu hjá fjeiögunum, pá er
ekki rjett að imynda sjcr að allir
fsh-ndingar sjeu fyrir pað áDægðir.
peim er m*iri skaði í beild sinni
að missa (iskiun svo langt frá sejr að
þeir geta ekki náð til haus, hvort
heldur að hann flýr undan fiskifjelög-
unum uorður eða gengur til purð-
an heldur enu pó þessir fáu menn
misstu atvinuu hjá IjeJögunum. Um
aukning á flskiveiðum við vatnið
purfa menn ekki að vera margorð-
ir. Revnslan sýnir bezt afdrifÍD,
hver pau veiða. þau eru óðum að
koma 1 ljós, pó fiskiveiðarnar sjeu
ekki i stæríi stíl eu pær eru, Eo
pað er fiskipurð, og veiður pað
ekki hrakið#
En að auka fiskiveiðarnar við
vatnið likt og grein Lögbergs minn
ist á, uær tkki nokkurri átt, nema
þvi að eins að stórkostJegu fiski-
klaki sje komið á viða mcð vatn-
jUU .
Nýlendubúi
J.P.SkjdltlASon
EDINBURGH, DAKOTA.
Verzla með allan [>ann varning,
sem vanalega er seldur í búðum í
smábæjunura út um landið (yeneral
stores). Allar vörur af beztu teg-
undum. Komið inn og spyrjið um
verð, áður en pjer kaupið annars
staðar.
TAKIÐ ÞIÐ YKKXJR TII
OG HEIMSÆKIÐ
EAT0N.
g J>ið verðið steinhissa, hvað ódýrt
pið ireitið kejpt nýjar vörur,
---EINMITT NÚ.---------
IV|iklar byrgðir af svörtuin og mislit
um k j Ó 1 a d ú k u m.
50 tegundir af allskonar skyrtuefni,
hvert yard 10 c. og par yfir.-
Fataefni úr alull, union- og bóm-
ullar-blandað, 20 c. og þar yfir.—
Karlmanna, kvenna og bavnaskór
---:neð allskonar verði.-
Karlmanna alklæðnaður $5,00 oa
1 b
J>ar yfir.--
iígætt óbrentit kaffi 4 pd. fyrir $ 1.
—Allt ódýrara en nokfcru siuni áðut.
W. H- EJ\T0)l & Co.
SELKIRK,..............MAN.
6! MIKLAR VETRAR 16
SKEMMTIFERDIR
---frá--
Manitoba til Montreal
Oj AADA vestur í ONTARIO
eptir
NorthepnPaeific&Manitoba
járnbrauti n n i.
Eina brautin meí5 miðdegisverSarvögnum
milli staSa i Manitolia -og Ontario, ef kom-
i8 er viS I St. Paul og CHICAGO.
Farbrjef til sölu á eptirfylgjandi dögum:
Mánudag II., 18., 25., nóv., 2. og 9. des.
og daglega frá 16. til 23. des., og 6. til
8. jan., aS báSum dögum meStöldum.
$40 — Ferd Fram og Aptur —■ $40
90 \—FARIiRJEFIN GILDA—/ 90
Dagar / Nfutiu Daga \ Dagar
Menn mega vera 15 daga hvora leiS, o-
slanda viS á ferSunum. Timinn sem far-
brjcfin gilda, má lengjast um 15 daga gegn
$5 borgun,' eSa um 30 daga gegn 10 daga
borgnn, ef menn snúa sjer til járnbrautar-
agentsins á J>eim staS, sem menn setla ti
samkvæmt farbrjefinu.
ViSvíkjandi frekari upplýsingum, kortum,
tímatöflum og farbrjefum sem gilda á miSdegis-
verSarvagna brautinni, skrifi menn eSa snúa
sjer til einhvers af agentum Northern racific
& Manitoba brautarinnar eSa til
IIERBERTJ. BELCH,
Fa.brjefa agent 486 Main St.. Winnipeg,
J. M. GRAIIAM. II. SWINFORD,
ASalforstöSumaSur. ASal agent.
Winnipeg.
MITCHELL DRUG CO.
— STÓRSALA Á —
hjfjunt og pntcnt-mcíiolum
Winnipeg, Man.
Einu agcntarnir fyrir hið mikla norður-
ameríkanska heilsumeðal, scm læknar hósta
kvef, andþrengsli, bronchitis.
raddleysi, hæsiog sárindi íkverk-
u m.
tlrjiys síróp rtr kvedu rtr
rtuidn greni.
Er til sölu hjá öllum alminnilegtmi
A pó lek u,r u m og svei ta-kaupmönnum
GRAYS SIRÓP læknar verstu tegundir af
, hósta og kvefi.
GRAVS SIRÓP læknar hálssárindi og hæsi,
GRAYS SiRitP gefur Jcgar í staS ljetti
, bronchitis.
GRAVS SÍRÓP er helsta meSaliS viS
, , andþrengslum.
GRA'V S SIROP læknar barnaveiki og
, , ldghósta.
GR.AN S SjRÓP er ágætt meSal við tæringu.
GRAYS SIRÓP á við öllum veikindunt í
, hálsi, lungum og brjósti.
GRAVS SIRÓP er betra en nokkuð annaS
meðal gegn öllum ofannefnd-
um sjúkdomum.
Verd 25 cents.
Við óskum að eiga viðskipti viS ySUr.
-íflcðtu tiontlnngbimar
AF BKÍIDIfltl, KLÆDDUM OG ÓKI.ÆDDUM,
ThFKA-UIKTVM,
ALBllIS, BUNDIN í SILKIFLÓJEL EDA LÆDUR,
SPEGILHASSAR, MED SILKIFLÖJELI, LEDRI, EDA OXVDERUDUSTLFRL
ód^rari en nokkurstaðar annars staðar j brenum.
SÖMULEIDIS SKÓLABLHIJR, BIBLÍlR, OG BÆNABÆKLR.
Farið til
ALEX. TAYLOR.
472 MAIN STR.