Lögberg - 15.01.1890, Blaðsíða 7

LÖGBERG, MIDVIKUDAGINN r$. JANUAR 1890.
Ymsar frjettir.
Framh. frá fyrstu síðu.
ast niður á bæjunum Oswego,
Syracuse og Rochester. þannig
fauk í Syracuse veggur undan
vörugeymslu-húsi úr múr, sem
járnbrautarfjelag eitt var nýbúiS
aS reisa. Einn rnaSur beiS bana
af oir margir særSust. I Rochester
muldust mörg hús sundur. Marg-
ir særSust, og eitthvaS af mönn-
um beiS bana. Frá Níagara Falls
í Ontario er vindhraðinn sagSur
90 mílur á klukkutímanum. þar
varS og allmikið tjön. Hjer og
þar í Ontario hafa þijk fokiS af
húsum, turnar af kirkjum 0. s.
frv. Járnbrautarlest fauk út af
teinunum á Grand Trunk braut-
inni á einum staS í Quebec-fylki.
Sex menn særðust til muna, ýms-
ir minna.
í síSustu viku var óvenju-
lega kalt í austurfylkjuni Can-
ada. í Nova Scotia varS frostið
sumstaSar 34 gr. fyrir neðan zero,
og í Quebec-fylki komst kvika-
silfrið jafnvel töluvert niSur fj-r-
ir 50 gr. f. n. zero.
í Indíana var svo mikið
regn í síSustu viku. að jafn-mik-
ið vatn hefur ekki komið úr
loptinu þor síSustu 15 árin. Allar
ár flóSu út yfir bakka sína og
allmikið tjón hlauzt af.
Nýbyggð presbyteriönsk kirkja
í Brooklyn, N. Y., hrundi í hvass-
viSri miklu þ. 9. þ. m. Fyrir
kirkjunni varð þríloptað timbur-
hús, sem stóS við hliSina á henni
og molaSist sundur. Fimm manns
biðu bana.
Einn af ríkustu hveitikaup-
mönnuin í Montreal, C. Chaput,
ætlaði að kvænast í síSustu viku.
Hann er sjötugur, en brúðurin,
sem er dóttir eins af sambands-
þingmönnunum og allra laglegasta
stúlka, er ekki nema 18 ára.
Boðsgestirnir voru komnir 1 kirkj-
una, 40 að tölu, og erkibiskup
átti að gefa hjónaefnin saman.
En brúSguminn kom ekki. Gest-
irnir biðu tvo klukkutíma, og svo
var brúSkaupinu frestað. þegar
svo farið var aS rckast í þessu
við Mr. Chaput, sagðist hann vera
.svo gamall, að liann gæti veriS
afi stúlkunnar, og þegar hann
hefði farið að hugsa sig betur
um, þá hefði hann ráðið það af
að vera ekki að gera sig að flóni.
—K A F F I.—
Kafóð A kyn sitt að rekja til
Abyssinlu og aanara hjeraða i Afrlku
náltegt miðjarðarlinunni. Almenningur
mauna fór fyr«t að veita pvi eptir-
tekt á 15. öldinni. Arabiskir rit-
höfundar frá peim tiina lýsa pvi.
hvernig pess skuli neyta, og höfðu
eugir gert pað á undan peim. I
bænum Aden varð það algengur
drykkur siðara hluta peirrar aldar.
Fyrst neyttu pess lögfræðingar og
aðrir sem við lærdomsiðkanir feng
ust, og seiu mikið purftu að vaka;
svo fóru innan skamms allar stjettir
inanna að netta pess. paðan breidd
ist pað svo smámsaman út til bæj-
anna fram með austurströnd Miðjarð
arhafsins, oe frá þeim bæjum komst
pað til Norðurálfunnar. pað var al
mennt til sölu í Miklagarði átið 1554
og komsttil Venedig, hins míkla verzl
unarmarkaðar Norðurálfunnar, árið
3615. Benton er talinn munu vera
fyisti Norðurálfu-rithöfundurinn, sem
á kaffið hefur minnizt, í bók, setn hann
•skrifaði um punglyndi 1621. ,.Tyrk-
3r‘ . segir- haun, „hafa dfykk, sam
jþeir kalla kaffi (pvi peir neyta ekki
vlns), og eru pað ber cius svört og
eins bitur eins og sót; pessi ber súpa
peir eins heit eius og peir frekast
geta polað, af pvi að peir hafa koin-
izt að pvi af reyndunni, að pað
hjálpar meltingunni og hl-ypir fjöii í
tnanninn ‘. Fyrst var farið að selja
tilbúið kafii i London árið 1562, og
stóð grlskur pjóun hjá tyrkneskum
kanpmanni fyrir veitiogunum. Árið
áður hafði Gyðingur einn, Jakob að
nafni. byrjsð á kaffi veitingum i Oxford.
yið lok aldaiinnar var kaffieyðslau á
Engleudi komin upp í 100 tons
Fyrs var byrjað að rækta kaffi i fylk
inu Yemon 1 Arabiu, og paðan er
pað litla Mocha-kaffi, seui nú á dög-
utn flyzt til matkaðar. Ilollendiugar
fluttu pað frá Arttbiu og plöniuðu
pað á Java uui áiið 16<j0, og paðan
breiddist ræktun pess útum allt Aust
ur-Indland. Hjer um bil árið J712
votu nokkrar plöntur sendar frá Java
til Amsterdam. og af peim plöntum
er komið allt pað kafli, sem vex á
Vesttr-Indium og i Suður Amerlku,
og sem nimur flóruin fimmtii af öllu
kaffi, sem 1 heiminrm vex. Ljúf-
fengasta kaffið er spursmálslaust Moclia-
kaf'fið, sem vex f Yemen í Arabiu
Moeha-baunirnar eru litlar, linöttóttar
og dqkkbtúuar að lit, og liturinn á
peini svo sterkur af pvi að bcrin
eru látiu sitja kyrr á trjánum pang-
að til pau eru orðin svo proskuð,
að pað má hrista pau niður. Mjög
lltið eða ekkert af pessu ágæta kaffi
kemur uokkurn t.ma á euska eða
amerlkanska n.arkaði, pvl að öllu pvl
sem i Yemenvex er eytt austur og suð-
ur af Miklagarði. pað venjuiega
Mocha kaffi, sem er 1 verzluninni,
er valið út úr lcaffi frá Java og
Braziliu, og likt Mocha-baunuaum að
stærð og lögun, og nemur verðmun.
urinn fyjirhöfninni við að tlna pað
úr venjulegum baunum, pað er I
raun og veru ekkert Jjúffengara en
kaftið, sem pað er úr valið. Java-
kaffið er næst-ljúffengast, og með
pví að töluvert er til af þeirri
vöru, og baunirnar eru sjerlega
ólíkar ameríkönsku kaffi bæði að
lögun og lit, þá er ekki sjerleg
hætta á, að maður sem hefur nokk-
urn veginn meðalvit á, kaffi, verði
blekktur á þeirri vöru. Baunirnar
eru stærri en amerikanskar kaffi-
baunir, og liturinn er með ýmsu
móti, milli pess að vera Ijósgulur
og brúnn, en 'par á móti eru kaffi-
baunirnar frá Rio minni og hafa
gráleita eða gráa slikju. Java-kaffið
er mest flutt út til Hollands og
Bandaríkjanna, en Englanil fær mest
sitt kaffi frá Ceylon og Brazilíu.
pó að kaffið sje útbreitt mjög og
allar siðaðar pjóðir neyti pess al-
mennt, pá er mjög mikill D'.unur
á, hve eyðslan er mikil í hverju
landi. Pess er getið til af mönn-
um, sem áreiðanlega fara nærri um
pað, að á, liverju ári muni vera
framleidd 1,945,760,000 punda, eða
b'tið eitt meira en pund á hvern
mann í heiminum. í Kína og Jap-
an er te venjulega hressingin, og
par er einskis kaffi neytt, og að
líkindum er kaffibrúkun ekki nema
að nafninu meðal hinna mörgu
millíóna, sem búa í Rússaveldi,
bæði í Norðurálfunni og Asíu. Sama
má segja um miðjarðarlínu-löndin
í Afríku og allan suðurpart peirr-
ar álfu, paðan sem plantan cr upp
runnin; hún vex par villt og lands-
inenn vita hvorki nj0 hirða um
eigmlegleika hennar. Þannig er
kaffisins í raun og veru ekki neytt
nema í norður-vestur- og suðurhluta
Norðurálfunnar, Egiptalandi, Ara-
bíu, Perslandi, Litlu Asíu, Indlandi
og Amerfku. Hollendingar drekka
meira kafii en nokkur önnur pjóð;
par er kaffieyðslnn 21 púnd á hvert
mannsbarn. Dantnörk og Beltría
eru næst með 13-J pund. Banda-
ríkin koma pví næst með pund
á inann, og eyðslan vex allt af
par um hjer um bil 5 af hundraði
árlega. Dýzkaland kemur næst í
pessu tilliti og Frakkland rjett á
eptir, en par á móti er kaffieyðsj-
an á Engiandi minni en 1 nokkru
öðru af' hinum heldri löndum Norð-
urálfunnar, og hún er stöðugt að
minnka. Af skrá peirri sem lijer
fer á eptir yfir kaffi-fraraleiðsluna í
í heiminum, sjest, að ameríkanska
kaffið hefur 1 raun og- veru öll
töglin og hagldirnar í verzluninni,
og brúkun pess I Suður og Mið
Ameríku getur vaxið í pað óend-
anlega.
260 pd. sekkir
Rio...................... 4,350,000
Santos................... 2,250,000
Behia...................... 110,000
Java....................... 529,000
Padang og annað Ind-
lands kaffi........... 300,000
Venezuela (Laguayra,
Porto, Cabella og
Maracaibo)....... 800,000
Brezkt Indlands kaffi. 102,000
Costa Rica................. 200,000
Porto Rico................. 525,000
Hayti...................... 600,000
Afrika, Nýja Gracada,
Jamaica og Manila 300,000
Guatemala.................. 120,000
Mexico..................... 100.000
Ceylon..................... 200,000
I>að verða samtals sekkir, 10,486,000
GRIMMD pRŒLAElGENDANNA.
Ensku blöðin í Singapore hafa á
seinni timum hvað eptir annað verið að
leiða athygli manna að þeirri frámuna-
legu grimmdar-meðferð, sem þrælar verða
fyrir á eyjunni Lombok, sem er að ains
fáar mílur frá Singapore. Enskur frjetta-
ritari lýsir á þessa leið ógnum þeim og
illverkum, sem svo að segja eiga sjer
daglega stað.á Lombok:
Hafnarstaður eyjarinnar heit'r Ampa-
non, og þar er þrælahaldið í þeirri Skræl-
ingjalegustu mynd, sem jeg hef nokkurs-
staðar sjeð það í. íbúarnir í Ampanon
eru mest Arabar, Kínverjar, Malajar og
svo eyjarskeggjar sjálfir. Arabarnir eru
um 90 að tölu, og eru nær því ein-
göngu menu, sem orðið hafa að hverfa
frá sínum upprunalegu heimilum og
leita sjer griðastaðar á Lombok, vegna
óknytta. Voldugasti Arabinn lieitir Syed-
Abdullah Alkadari. Muður þessi flýði
f.vrir hjer um pil irum síðan frá
Batavíu, og nú er hanu sknfari og ráð-
gjafi rajaans (konungsins) á Lombok.
Jeg lief með mínum eigin augum sjeð
ýms af grimmdarverkum haus, og eptir
því sem árpiðanlegir menn segja mjer
hefur hann ekki drepið færri en 75 af
eyjarskeggjum.
Aralmrnir kaupa og selja þræla með
sömu stillingu, eins og kaupmenn veizla
með hrísgrjóu, kaffi og aðrar vörur.
Auk þess er farið svo illa með þrælana,
að þeir reyna opt að sleppa undan á-
nauðarokinu með því að flýja. En nái
Arabarnjr í þræl, sem flúið hefur, þá er
hann þegar drepinn. Þ. 1. þ. m. (brjef-
ið er skrifað í ágúst) var þannig farið
með fjóra þræla ofan að ströndinui, til
þess að lifláta þá þar. Tveir af þeim
voru drengir, 16 oc 20 ára gamlir; hitt
voru tvær ungar konur, Annan drengj-
anna átti presturinn í Ampanon, hina
þrælana átti Syed-Abdullah Alkadari. í
júlímán. liöfðu þessir fjórir þrælar reynt
að flýja í bát til Böleling til þess að
komast undir vernd Hollendinga. En
ofsækjendur þeirra náðu þeim, settu |>au
í járn og fengu þau eigendunum í hend-
ur.
Syed-Abndullah Alkadari skipaði þeg-
ar — án frekari rannsóknar — að ung-
lingarnir skyldn höggvast við ströndina
1>. 1. ágúst. Hjer um bil 500 manns
flykktust saman til |ess að vera við-
staddir aftökuna, og konurnar urðu að
horfa á affirif fjelaga sinna
Eptir aftöku þesrara tveggja uugl-
inga var farið með báðar konurnnr upp
að húsi Syed-Abdullah Alkadoris. Hend-
urnar voru bundnar saman á annari
þeirra og á þeiin var liún liengd upp í
trje eitt; |>ar var hún látin hanga í fulla
þrjá kl.tíma, Svo fjekk hún 50 högg á
bert bakið með digrutn spansreyrsstaf.
Enn grimmdarlegar var farið með
hina konuna. Meun skáru af henni nef-
ið og eyrim, og lömdu hana allsnakta
áttatíu voðalegum spansreyrs-höggum. Og
það var ekkl látið þar við s'tja: Syed-
Abdullah Alkadari skipaði þvi næst mönn-
um síuum að nudda sárin með sam-
blandi af salti, tan.arinda-aldinum og ed-
iki, og það olli, eins og nærri má geta
INNFLUTNINGUR.
I því skyni að flýta sem mest aS mögulesrt er fyi'ir því að
auðu löndin í
MANÍTOBA FYLKI
Viyggist, óskar undirritaður eptir aðstoð við að útbreiöa upplýsingar
viðvíkjandi landinu frá öílum sveitastjórnum og íbúum fylkisins,
sem hafa hug á að fá vini sína til aö setjast hjer að. þessar upp-
lýsingar fá menn, ef menn snúa sjer til stjórnardeildar innflutn-
ngsmálanna.
Látið vini yðar fá vitneskju um liina
MIKLU K0STI FYLKISINS.
Augnamið stjórnarinnur er með öllum leyfilegum meðulum að
draga SJERSTAKLEGA að fólk,
SEM LEOGUR STUND Á AKURYRKJU,
og sem lagt get.i sinn skerf til að byggja fylkið upp, jafnframt því
sem það tryggir sjálfu sjer þægileg heimili. Ekkert land getur tek-
ði þessu fylki fram að
LANDGÆDUM.
Með
HINNI MIKLU JÁRNBRAUTA-YIDBÓT,
sem menn hráðum yerða aðnjótandi, opnast nú
ÍKJéSMLEIilíSTU ÍIÝLE.IDU-SVÆDI
og vcrða hin góðu lönd þar til sölu mcð
VÆGU VERDI oo
AUDVELDUM BORGUNAR-SKILMÁLUM.
Aldrei getur orðið of kröptuglega brýnt fyrir mönnum, sem
eru að streyma inn í fylkið, hve mikill hagur er við að setjast að
í slíkum hjeruðuin, í stað þess að fara til ijarlægari staða langb
L'á járnbrautum.
TITOS. GREENWAY
WinniBED, Manitoua.
ráöherra akurjrkju- og innfiutningsmála.

M. A. KER0AOJG
selur bækur og ritföng, skrnutmuni og leik-
föng, málverk, blek, o. s. frv.
Smásala og stórsala.
17 LOÍV9BARO STR.
Nálægt Main Str. WINNIPEG.
óþolandi kvölum. Ivonu-gurmurinn ligg-
ur um þessar mundir rænulaus. Hún
getur hvorki hrært sig nje sagt nokk-
urt orð, og að öllum líkindum deyr hún
innan skamms af þessari voðalegu mis-
þirming.
Það er langt frá |>ví að þetta sje
eina dæmið, sem til mætti færa um
fólskuverk þessa grimmdarseggs, og menn
mega ekki heldur ímynda sjer aS land-
ar hans standi langt á baki hans þegar
ræða er um að leggja skrælingjalegar
refsingar á menn. Þannig er ekki langt-
síðan að annari Arabi, Syed Saik að
nafni, skipaði að taka eina af ambátt-
um sínum, sem ekkert hafði til saka
unnið, og hengja hana upp á liand-
leggjunum, sem voru bundnar saman
með járnkeðium. Svo sætti hún voða-
legum pyntingum, sem ekki verður lýst
nákvæmlega, á þann liátt, að hún vnr
lirennd með glóandi járni hjer og |ar
um líkamann.
Mælt er, að rajainn sjálfur sje ekki
eins grimmur eins og Arabarnir. Þegar
þrælum hans verður eitthvað á, refsar
hanD þeim ekki, heldur selur þá. Að
hinu leytinu lætur hann sjer e'kki verða
að vegi að gera neinnr tilraunir til að
sporna við grimmdarverkum þrælaeig-
endanna. Hann segir, að fólk verði að
eiga um það við sjálft sig, hvort |>að 1
vilji heldur myrða þræl sínn eða selja!
hann. í augum rajaans er þetta því að I
eins peningaspursmál blátt áfram, þvi að I
með því að myrða þræla sína, tapar eig- •
andinn þeini peningum, sem hann hefði |
getað grætt á að selja þá.
Tveir Armeníumenn, sem voru við-
staddir aftökuna í Ampanon þ. 1. ágúst,
l>uðust til að kaupa þessa fjóra þræla
sem um var að ræða, fyrir 400 pund
sterling, i því skyni að frelsa ]>au frá
dauða. En Syed-Abdullah Alkadari hafn-
aði boðinu. — Það cr siður í Lombok
nð þegar þræll strýkur, eru öll nánustu
skyldmenni hans drepin.
ADVORUN.
til Gimlisveitar-báa.
Iljer m'eft' úWynnist: að þeir sveitar-búar
og aðrir, er eiNshafa Urti,t gjöld sín
ofanritaðrar svoitai^SM* l'v^rr^TTTmfíT-
æstk., verða látnir sæta fjárnámi á þe i
eptir nefnöan dag.
Gimli, 30. desember 1880.
Eptir skipun sveitarnefndarinnar.
G. Thorsteinsson.
Sec’y Treasurer.
HCUCEJ & CAMP8EIL
Málafærslumenn o. s. frv.
Skrifstofur: 362 Main St.
Winnipeg Man.
JARDARFARIR.
Hornið á Main & Notbe Dame e
Líkkistur og allt seni til jarð-
arfara þarf.
ÓDYRAST I EŒXUM.
Tc-g geri mjer inesta far uni.a'
illt geti farið sem bezt frant
við jarðarfarir.
Telephone Nr. 413.
Opið dag og nótt.
M. HUaHES.
O. H. CAMPBELL
GENERAL
Baílrsai § Steamship
TICKET AGENT, *
«1 Mffl STOSI. . mnDK,UL
Headquarters for all Lines, as unde* •
Allan, Inman,
Dominion, Stato,
Beaver. North Cerman,
Whlte Star, Lloyd’s (Bremen LlnoJ
Cuoin, Direct Hamburg Line.
Cunard, French Line,
Anchor, itaWan Line,
and every other line crossing tlie Atlantie or
Paciflc Oceana.
Pnblisher of “CampbelFs Steamship Guide.”
Thjs Guidegivesfull particularsof all lineg, with
Time Tables and sailing dates. Sen'd for it.
AGENT FOR THOS.COOK& SONS,
the celebrated Tourist Agents of the world.
PREPAID TICKETS,
to bring your friends out from the Old Country,
at lowest rates, also
MONEY ORDER3 AND DRAFTS
on all points in Great Britain and the Con
tinent.
BACCACE
eheckcd through, and labeled for the ship hy
which you sail.
Write for particulars. Correspondence ao-
ewered promptly.
G. II. CAMPBEIl,,
General Steamshin Airnnt
471 Main 8U and C.P.lí. Ucpot, iV'hmlpcg. Man.