Lögberg - 30.07.1890, Blaðsíða 5

Jeg spurði alls ekki um, hvað ,,hjáti'ú‘-
væri, heldur „hjátrúarmenn1' ') (Jónasar-
kerlingar“). Þú hefur munnlega sagt.
mjer, að ('“ð ætti að merkja kvennfólk-
ið í söfnuði Jónasar „postula. — Mjer
kom eigi í liug, að þú mundir kalla
kvennfólkið „hjátrúarmenn“ fremur en
karlmenn með sömu trú í sama söfn-
uði. 2) En sleppum því. Það gerir mjer
ekkert. „Yantrúar-mann“ segir )>ú, „kalla
jeg hvern þann mann, sem ekki trúir
neinu nema líkamlegum skilningarvit-
um, afneitar öllum guödómi og öðru
)íf,.“ V a n t r ú a r-maður veröur eptir
því hið sama og guðs-afneitari
eða aþeisti. í ísl. brjeflnu segir þú und-
antekuingarlaust: „Yanti íar- mennirair
kalla sig hjer Únitara. „Jeg er sá eiui
maður hjer, sem mjer vitaulega kallar
sig Únítara. Vitaskuld: hjei eru fleiri Únít-
arar leynt og ljóst, en ineðai þeirr erenginn
einasti a|.eisii eða guðs-aíneitari. Eptir
Sinui sögusjgn er jeg |ú vantrúarmaður,
gnðsafiieitaudi, aþeisti. 3) Þetta eru fóta-
j ius, vísvitandi ósaunindi. ') Þú veizt tnikið
vel, að jeg „meðal annars trúi á persónu-
legan guð og annað lif (eins og |>ú seg-
ist gera), aö jeg er engiun „trúleysingi"
cða vantrúar-maður fremur en Þú, Ueld-
ur trúmaður, Únitir eins og |>ú sjálfur •>),
J>ó skoðuuum okkar má ske ekki beri
saman í öllunt trúargreinum. Þungamiðj-
an í trú Únítara er trúin d persónulegun
guð og annað líf. Um hin önnur smærri
atriði eru mismunandi meiningar. Miu
persónulega trú kemur fram i grein
minni (Lögb. 2. júlí) um höfuðatriði
þess er Únítarar almennt trúa, og þú
hefur a 1 d r e i „h e y r t.“ mig „leggja“
annran „skilning" S minn únítarismus.
Hvert þú hefur svona eöa þvílíkan skiln-
ing veit jeg ekki, og læt mig alls engu
skipta.
Þú segir „jeg hef heyrt til þín ræðu með
kenningum eða skoðunum, sem enskir
1) Úr því hr. B. P. skilur, hvað
„lijátrd“ er, þá ætti honum að vera
auðskilið, að „hjátrúarmaður" er „maður,
sem heflr lijátrú“, eins og „trúmaðilr“
er „maður som liefii trú“. J. O.
2) Jeg hefl neyrt, hvort það er satt
veit jeg ckki, að það væri tómar kerl-
ingar í söfnuði postulans (eitthvað 2
karlmenn eða svo með). ./. Ó.
3) Þetta er ba-a bull, sem jeg er bú-
inn að svara áður. Eg hef sagt og
segi eun, að vantrúrrmenn kalli sig
hjer Únítara; en þar með hefir mjer
aldrei dottið í hug að segjn, að allir
Únítarar, hjer r.je annarstaðar, væru
vantrúarmenn.—Asninn er dýr; eu þar
með er ekki sagt, að öll dýr sjeu
nsnar; J. Ó.
4) Þetta er alveg ótilreiknanlegt rugl.
llr. II. P. segist vera eini miiðurinn lijer,
sem kalli sig Únítarn, sjer vitanlega: en
í sö mu andránni segir hann: „Vitaskuld:
lijer eru fleiri Únitnrar ieynt og /jóst.1 5'
llvernig er það ljóst, nema mennirnir
hafl sjálflr gcrt þaö Ijóst, ullt svo kal/i
*ig Únítara? — Skelflng er nú uð slá sjálf-
an sig svona á munninu! ./. Ó.
5) Hvaðan hefur þú það, mágur góður,
að jeg sje únítari? J. Ó.
LOtiliEKUj MIÍáVIKUDAQINN 3í). JVLÍ 1S9?.
Únitarar aldrei mundu vilja kannast við.‘*
Er það nokkurt tiltökumái? Sannar það
nokkurn skapaðan hlut uema |nð, sem
allir vita, að menn í Únít. kirkjunni,
eins og ölluu. öðrum kristnum kirkjum,
hafa persónulegu og itljbia að hnfn mis-
munandi skoðanir i ýmsnm trúaiefnumí
Það sem þú átt við (eptir þinni eigiu
sögn munnlega) er sá knfli ræðu mínn-
ar, þar sem jeg tala um að margfalt
betra væri, að unglii.guniim væri ekkert
kennt annað í hiuum kristuu kirkjum
heldr en þessi háleita, fngra kenning
J. Kr.: Breyttu svo við nðra eins og ).ú
þú vilt þeir bregti við þig; gerðu ekkert
öðruiit, seui /iú cigi vilt Uita þjer gera; í
staðinn fv-ir að kenna þeim blinda trú
á nokkuð það, sem stríðir móti, er
gugmtmtt heilbi igðri tkgnneini og sam-
vizku. Þetta er ekki getið út sem Únít.
kenning, heldnr »ð eins sem mín per-
sónulega skoðun. ost eptir þvi sem þú lief-
ur talað viö mig, |á ertu henni sjálfursam-
þykkur, ef ekki meir radical6) Þetta er
sú e i n a ræðn, sem þú hefur til míu
heyrt, og þetta er það cina, sem þú hefur
hevrt lijer af kenningum Únítara. 7) I
ræöunni voru engar „skammir" um „lút.
kirkjuua og hennar trú“, nema ef þú
kallar það skammir um lút. kirkjuna,
þegar talað er satt og rjett um lær-
úð, og jeg er alveg viss um, að þú ert
mjer samdóma í j.ví, að. ef áhcrzlan er
i'kki lögð á eiðalógmdl og mannvð, heldur
á kreddur og hjegiljur (eins og hjá hin
um orþod. kirkjum) þi geta þær kenu
ingar okki borið góðan ávöst,
heldur þvert á móti, meir og minna.2)
Ekkert getur |>urfara verið mannkyninu:
en að „útbreiða háleitar, góðar og göf-
ugar hugsjónir“, livort seni það gera
Únítar eðn aðrir. Það er ekki óskiljan-
legt, þó rjetttrúaðir kirkjumenn reyni
til að kasta skugga á mig og minn
Únítarar-boðskap, og gera liann sem voða-
legastan í augurn sinna mannu, en þar
í mót get jeg eigi skilið, því þó ert að
þrí líka jafn liberal utan-kirkju-maður
og þú ert. ITitt gengur alveg j'fir mig,
hvaða ósknpa fítungur liefur fariS í þig
út af tilraun minni til leiðrjettingar
(Lögb. no. 22). Þú ferð í algleyming
t, d. út af því, að jeg géri ráð fyrir,
að „lygarar og kjnpta-skúmar“ sjeu til,
þó eigi beini jeg því að n c i n u m til-
teknum manni. Þú lætur rétt eins og
jeg skyldi hafa sagt það um sjnlfan þig,
se:r. ).ú veizt að var fjarri mjer. Þetta
verður svo undarlegt, þegar maðtir (auk
annars) les í sama nr. „Lgbs.“ (27) grein-
ina „lygar Heimskr.'d9 Jeg vil eigi fara
í sk. og torfukast við nokkurn mann og
dóma liennar, eins og )eir eru, og eðli-
legar afleiðingar þeirra á hugarfar og
breytni manna, ef eptit' |>eim væri farið.
Mundir þú t. d. kalla það „skammir"
ef einhver segði, aö Jón Olafsson befði
|>vi sízt við miun „eiulæga vin og mág‘
Jón Olafsson, enda er það ekki mennskrn
manna fæn. Yið skulum eigi láta sann-
ast að „köld sje mága-ástin.“
Tuus totus.
aptui' og aptur verið sektaður heima á
íslandi fyrir ósæmiicgan rithátt og meið-
yrði eða eitthvað því um líkt? Jeg
held ekki,—Sje kenning einhverrar kirkju
í raun og veru skammarleg og skaðleg,
þá getur ekki hjá því furið, að minnsta
kosti þeir, sem utan viö þá kirkju standr,
bæði ræð i og riti ura þaö, og hlutað-
eigandi kirkja verður aö þola |>aö og kenna
sjálfri sjer um. 8 Jeg er þjer alveg sam-
dóma um „að kenningar og starf manna
af flestuin“—eg vil segja ölium — „kirkju-
fjelögum geta borið góðan ávöxt, ef á-
áherz.lan er lögð á siSaliigmál og mann-
6) Orðin fjellu á þá leið, að þú álitir
lietra aö börnin j'.xu upp án nokkurrar
trúar, bara þeim væri kennd siðafræði,
heldur en að hugskot þeirra væri eitrað
með „þreniiingar-villu“•—allt svo: betra
áð vera guðlaus (aþeisti), heldur en trúa
á þríeinan guð. Jeg hef aldrei látið
ueitt í ljósi í þá átt við þig, aðjeg væri
samdóma þessu. Eu það er annars alveg
óviökomandi máli þessu, að vera að
grennslast eptir minum trúarskoðunum.
Jeg hef aldrei geflð mig út fyrir trú-
arboða. J. Ó.
7) Það er nú ekki satt. J. Ó.
8) Þessi ummæii sýna, að orð þí n
eru „skammarleg.“ Það er aldrei
„skammarlegt“ að boða þá trú, sem mað-
ur sjálfur aðhyllist; hvort hún er rjett
eða röng, ert þú nje aðrir ekki menn
til að sanna. Því trO verður nldrei
s ö n n u ð. En það er „skaminarlegt" og
ósamboðið hverjum heiðviröum mnnni,
aö knlla einlægar trúiirskoöanir annnra
„skammatlegar." ./. 6.
Björn Pjetursso.
-Meira af Únítara-h u 1 1 i verð-
ur ekki tekið i blaðið að sinni.
Jiitet.
9) Jeg lief nú heyrt marga presta og
trúboða í þéssu landi, og allmarga lief
jeg lieyrt meira og minna syndga í þá
átt, að leggja meiri áherzlu á kreddu*
mismaninn, hcldur en á þaö sameigin-
lega í trúarbrögðunum. En engan hcf
jeg heyrt ífórsyndga svo í þá átt sem
þig. J. Ó.
10) Sú grein er ekki annað en yfirlýs-
ing um sannlcikann. Það er ekkert
annað uafu til yfir „lygar“ heldur en
„lygar“. J. Ó.
JfaribT;|jlgmtö
eptir ó d ý r u m
STÍGVJELUM og SKÓM, KOFF-
ORTUM og TÖSKUM, VETL-
IXGUM og MOCKASINS.
GEO, RYAN,
492 Main St.
LJÓSMYNDA RA R.
McWiMiam Str. V/cst, Winnpieg, Kjan
Eini Ijósinyndastaðiirinn í bcii
um sem Islendingur viunur á.
OLE S I M0 N S 0 Jl
tiKelir nieð sínu nýja
SKANDIA HOTEL,
710 malxL St.
Kccði $l,ooádag.
OLE S.MONSON eigandi.
A. Hngxurt. Jamc8 A. noss.
IIAdUltT & ROSS.
Málafærslumenn o. s. frv.
DUNDEE BLOCK. MAINT STR
Pósthúskassi No. 1241.
íslendingar geta snúið sjer tii þeirra
með mál sín, fullvissir um, að þeir lata
ser vera sjerlega annt um að greiða
þau sem rækilegast.
TAKIÐ ÞIÐ YKKUB TIL
OG IIEIMSÆKIÐ
og J>ið verðið steinliissa, hvað óily'ri
Þið iveitiÖ kevot nvjar vörur,
----EINMÍTT NÚ.---------
K^iklar byrgðir af svörtuin og mislit
um k j ó 1 a il ú k u m.
50 tegmulir af allskonar skyrtuefni
hvert yard 10 c. og par yfir.----
Fataefni úr alull, union- og b'un-
ullar-blandað, 20 c. og par yfir.—
Karlmanna, kvenna og bavnaskór
-----með allskonar verði.----
Karlmanna alklæðnaður $5.00 oir
þar yfir.------------
Agættóbrennt kaffi 4 pd. fyrir $ 1.
—Allt ódýrara en nokkru siuni <íðu
W. H- EATOfl & Go.
SELKIRK, MAN.
IIKEYPIS
HIMIUSRJETTAR-
iiösn>.
$1 an i t o b a& $ o víi b c s t u r-
b r a u t i it.
Landdeild fjelagsius lánar frá
200 ti) 500 dollara með 8 prCt.
leigu, gcgn veði í heimilisrjcttar
löndum fram inoð brautinni. Lán-
ið afborgist á 15 árurn.
Snúið vður persónulega eða brjef
lega á ensku eða íslenzku til
3?, Edexi
Land-commissioners M. & N.-
West bmutarinnar.
396 Main Str.
Winnipeg.
5
Ntiie great
ORTHER
RAILWAY.
Á hverjum morgni kl. 9.45 fara
The Great Nortliern Railway Trainin
frá C. P. R. jámbrautarstöðvunum
til Grafton, Grand Forks, Fargo,
Great Falls, Iielena og Butte, Jvar
sein nákværnt sam’band er gjðrt til
allra stnða á Kvrrahafsstri'mdinni.
Samband er líka gjört i St. Paul
og Minneapolis við allar lestir suð-
ur og aiistur. Alveg tafarlaust til
Detroit, London, St. Toinas. Toronto,
Niagara Falls, Montreal, New York,
Boston, og allra staða í Canada og
Bandarík junum.
Lægsfa vrrd. Fljót fcr«l.
Ai'eidanleat samband.
Ljómandi dagverðar og svefn-
vagnar fvlgja öllum lestuin. Fáið
vður fidikomna ferða áætlun. Prís-
lista, og lista ytír ferðir gufuskip-
anna yfir lialið. Farbrjef alla leið
til Livorpool, London, Glasgew og
til meginlands Norðurálfunnar selj-
um við með allra læifsta verði og
með beztu Gufuskijia-línum.
Farbrjef gcfin út til að fly'tja
viiii yðar út frá ganiia landinu fyr-
ir íiJ2,00 og upp.
F. J. Wiiit.vey II. G. McMickax,
G. P. og T. A. Aðal Agent,
-St. Paul. 870 Main St.
Cor. Portagc Ave.
Winnipeg.
HOUGH & GAMPBELL
Málafærslumenn o. s. frv.
Skrifstofur: 302 Main St.
Winnipeg Man.
JARDARFARIR.
Uornið á Main Ói Notre Damee
Líkkistur og allt sem til jarð
arfara þarf.
ÓDÝllAST í BŒNUM.
Jeg geri mjer mesta far um, að
allt geti farið sem bezt fram
við jarðarfarir.
; Telephone Nr. 413.
Opið dag og nótt.
31 HUGHES.
MUNROE &WEST.
M<ílufierdumenn o. s. frv.
FrEEMAN 1ÍLOCK
490 tyain Str., Winnipeg.
, vel þekktir meðnl íslemlinga, jafnan reiSu-
i búnir til aS taka að sjer mál þcirra, gera
yrir þá samninga o. s. frv.
l03
blátt áfram.
„Virðulegi herra“, sagði maðurinn, „jeg er
Parsi. Konan er líka Parsi. Þið getið látið mig
gera livað sem ykkur synist“.
„Gott og vel‘‘, svaraði Sir Francis.
„En“, lijelt leiðsögurnaðurinn áfram, „pið
verðið að muna eptir Jiví, að Jiað er ekki að
eins að við sto'fnum lífi okkar í liættu með pessu
fyrirtæki, en J>að getur verið að við verðtun fyr-
ir hræðilegutn pyntingum, ef við verðum teknir
höndum lifandi. Dið skuiuð J>ví fara varlega“.
„Við liöfum ráðið af að hætta á f>etta“,
saoði Mr. Fogg. „Jeg held, J>að væri betra fyr-
ir okkur að bíða næturinnar“.
„Dað lield jeg Hka“, sagði leiðsögumaðurinn,
og fór svo að segja ferðamönnunum frá ýmsu
viðvíkjandi konunni. Ilann sagði, liún væri Parsi,
orðlö<zð fyrir fegurð, og dóttir eins af rikustu
kaupinönnunum í Bombay. Iíún liafði fengið a’-
onskt uppeldi; allir hennar bættir og tilhneiging-
ar væru eins og tíðkast meða) Norðurálfuinanna.
Iiún lijet Aouda. Hún var enn fremur föður -
og móðurlaus, og hafði vcrið gipt indverska liöfð-
ingjanuin nauðug. Hún iiaföi ckki verið nema
J>rjá mánuði í hjónabandi. Ilún liafði vitað, hver
.forlög biðu hennar og roynt að forða sjer, en
liafði taíarlaust náðst ajitur; og skyldmenni höfð-
jngjans, setn fyrir eigiu hagsiuuna sakir þráðu
100
úr þykkum skóginum. En til mikillar grelnju
fyrir leiðsögumanninn lijeldu vopnnðir indverskir
bardagamenn vörð í ljósbirtunni frá kyndlum,
sem festir voru á dyrnar; þar skálmuðu J>eir
fram og ajitur með brugðnum sverðuin. Vafalaust
voru prestarnir fyrir innan jafn-árvakrir.
Parsinn lijelt ekki lengra áfram. Hann sá
J>egar í liendi sjer, að ómögulegt var að koni-
ast ineð valdi inn í niusterið, og sneri aptur við
með fjelaga stna. Sir Francis og Mr. Fogg
skildu líka að ekkert varð frekar gert J>eim
inogin. Deir námu staðar og báru ráð sín saman
hljóði.
„Við skulum bíða dálítið við“, sagði general-
inn. „Klukkan er ekki nema átta; J>essir varð-
menn kuuna að sofna seinna.“
„Víst er J>að mögulegt“, sagöi Parsimi.
Svo lögðust þoir allir niður við trjen og
biðu.
Tíminn var mjög lengi að líða. \’ið og við
fór leiðsöguinaðurinn og njósnaði. En varðmenn-
irnir voru ]>ar allt af. Kyndlarnir brunnu enn
glatt, og flöktandi glampa sló út um musteris-
gluggana innan að.
Deir biðu ]>angaö til komið var undir mið-
nætti. Engin breyting varð á. Varðmennirnir
sv&fu ckki, og ]>aö var augsýnilegt að ]>eir ætl-
uðu að yfera á verði a]la nóttiua> pað varð nú
00
og varð }>á alger f>ögn.
Phileas Fogg liafði heyrt J>að sem Sir Francis
hafði sagt, og jafnskjótt og prósessían var liorfin
sagði liann:
„Hvað cr suttee?“
„Suttee“, svaraði generalinn, „er mannblót-—
en af frjálsum vilja. Konan, sem ]>jer sáuð rjett
áðan, verður brennd í dögun í fyrramálið.“
„Bölvaðir fantarnir!“ lirópaði Passe-partout;
baim gat ekki setið á greinju siimi.
„Og J>etta lík?“ sagði Mr. Fogg.
Er lík tnannsins hennar — konun<rs“, sanrði leið-
sögumaðurinn. „Hann var sj&lfstæður höfðingi í
Bundelcund.“
„Er það alvara yðar að scgja, að slíkir skræl-
ingja-siðir eigi sjer enn stað á Indlandi - undir
brezkri stjórn?“ sagði Mr. Fogg, án Jx ss að
nokkur ininnsta geðshræring sæist á honum.
„í meiri hlut/i Indlands“, svaraði Sir Francis
Croniarty, „eiga (>cssi blót sjer ekki stað; en við
liöfum ekkert vald yfir villibjcruðuuuiii, og nieð-
al þeirra or Bundelcund eitt af j>oitn liclztu. All-
ur landsþarturinn norður af N indliia cr fullur af
ránum og uiorðum.“
„Aumingja konan“, lirópaöi Passe-jxartout;
„brennd lifandi!“
„Já“, lijelt generalinn áfram, „hronnd lifandi;
og ef liúu væri það ekki, þá gætuð (>ið euga