Lögberg - 15.07.1891, Page 6

6
LÖGBERG, MIÐYIKUDAGINN 15. JÖLI 1891.
og verið þar eins ánægt og sá
hluti þjóðarinnar, sem tekið hefur
sjer bólfestu í Vínlandi hinu góða.
Hr. B. L. Baldvinsson, hinn ís-
lenzki innflutninga agent Canada-
stjórnar, byrjaði pann 9. f. m. að
gefa út blað-anga, sem heitir „Land-
neminn“ (frjettir frá Canada og ís-
lendingum þar) og sem útgefand-
inn segir a.ð eigi að koma út ann-
an hvern mánuð til ársloka. Um
þessv blaðstofnan hr- B. L. Bald-
vinssonar farast „ísafold11 f>annig orð:
„ Vesturjara-smali ætti blaðkorn
J>að að heita, er út kom hjer í gær,
en kallar sig Landnema, útgefið
af Baldvin L. Baldvinssyni, er flest-
ir kannast við í hvaða erindum hef-
ur verið að ,.kanna“ hjer land ár
eptir ár, á kostnað Canada-stjórnar,
sem ver stórfje á ári hverju til
J>ess að efla innflutning hjeðan úr
álfu til að yrkja hinar miklu ó-
byggðir sínar. Vesturfara-uppskeran
hvað verða æði-rýr hjer á landi þetta
ár, og parf útsendari Canada-stjórn-
ar þá að láta húsbændur sína sjá,
að það sje samt engri ódyggð að
kenna af lians hendi—, láta þá sjá,
að hann geri' þó eitthvað, vinni þó
nolckuð fyrir kaupi sínu. Bað á
sem sje stofnun blaðs þessa að sýna
svart á hvítu. I>að er, sem nærri
má geta, vörugyllingartól, en varan
er vistin fyrir vestan haf. eða þó
einkum hinnar gæðaríku óbyggðir
í Canada, frjóvsemi landsins, veður-
blíða o. s. fr.“
Vjer ætlum nú hvorki að lofa
nje lasta blaðsnepil hr. B. L. Bald-
vinssonar, nje dæma um innihald
hans. En vjer getum ekki stillt
oss un, að draga athygli lesenda
vorra að kalanum til útflutnings
hreyfingarinnar, sem skyn út úr
ofanprentaðri „ísafoldar“-grein. Vjer
vorum farnir að álíta, að blöðin á
íslandi væru nú, eptir nær 20 ár,
vaxin upp úr þessum gamla for-
dóm fyrir útflutningi og þeim, sem
við þau mál eru riðnir, en því mið-
ur virðist það ekki vera. Að öðru
leyti sannar þetta að eins, að hugs-
unarhátturinn er enn, í sumum grein-
um, nokkuð gamaldags hjá jafnvel
góðum blaðamönnum á ísl., því
þessi fordómur er íyrir löngu lið-
inn undir lok hjá frjálslyndu blaða-
fflönnunura í Norðurálfun*’.
Vjer álítum ekki neraa rjett
og skyldugt, að Canada stjórn aug-
ljsi land sitt og kosti mann til að
leiðbeina þeim, er inn I það vilja
496
Lane, þá hafði hann enn ekki þang-
að komið. Hann hafði farið til her-
bergja sinna í Austur-Melbourne,
°g eytt tímanum sumpart inni í
húsinu, sumpart með því að ganga
stundum saman I aldingarðinum eða
eptir bökkum leirvatnsins Yarra.
Þegar hann fór inn í bæinn í til-
efni af sölu landseturs síns, þá ók
hann fram og aptur í hansomkerru.
því að hann hafði skrítilega óbeit
á því að hitta nokkurn af kunn-
ingjum sinum. Hann var alveg á
saina máli eins og Byron um að
blóta öllum glaðlyndum kunningj-
um, og var staðráðinn í, að hitta
ekki nje eiga tal við það fólk,
sem minnti hann ósjálfrátt með
hverju einasta orði og athöfn á ó-
virðing þá sem hann hafði sætt,
þegar hann sat á bekk manna, sem
ákærðir eru fyrir glæpi. Honum
var jafnvel órótt, þegar hann gekk
fram með Yarra, því að honum
fannst menn líta þar á sig forvitn-
isaugum; af því að hann var maður
fríður synum, sneri fólk sjer opt
við til að horfa á hann, og hann
gerði sjer í hugarlund, að aðdáun
flytja. Reynzlan ei búin að sýna,
að það er hagur fyrír þetta land
að fólk flytji inn í það, að ílestir
þeir, er flytja inn hjer, bæta kjör
sín með því, og það er, óefað,
hagur fyrir þá, sem inn flytja, að
þeim sje leiðbeint, áður en þeir
flytja út, á leiðinni og eptir að
þeir koma hingað.
Það er eins og júnsir, sem ræða
og rita um útflutning á íslandi,
gleymi því, að ef forfeður vorir,
Norðmenn, ekki hefðu haft áræði
og þrek til að nema óbyggðir, þá
hefði ísland aldreí verið byggt.
Heir gleyma því, eða vita ekki, að
ísland, þó það liafi verið byggt, að
nafninu til, í meir en 1000 ár, er
í rauninni langt um afskekktara
frá heimsmenntaninni og, meiri ó-
byggð (að vjer ekki nefnum óbyggi-
legra) en þessar óbyggðir, sem ís-
lendingar eru að nema hjer í norð-
vestur Canada.
Það var einu sinni hálfgildings
áskorun í Lögbergi til blaðanna á
ísl. að senda menn hingað til lands-
ins svo þau, svo gott, gætu sjálf
sjeð landið, hag fólks hjer o. s.
frv. og ljetu sjer ekki nægja ann-
ara sögusögn — hvorki þeirra sem
eru með eða móti útflutningi. —
Var bent á, að blöð annara landa
gerðu slíkt undir sömu kringum-
stæðum. Vjer stingum upp á, að
ritstjóri ísafoldar ríði á vaðið og
heimsæki oss Vestur-íslendinga hjer
f óbyggðunum, og skulum reyna að
sjá um, að hann ekki verði úti í þeim.
ÚR SÖGU DRYKKJUSIÐANNA.
Á dögum Játvarðar hins þriðja
Englakonungs 1327—-1877) var bann-
að að hafa fleiri en 3 veitingahús
í Lundúnurn.
Arið 1495 var enskum dómstól-
um lagt á vald að banna að selja
öl í þorpum og á öðrum stöðum,
cr þeim virtist slikt ekki hæfa.
Arið 1556 var alveg bannað að
brugga áfenga drykki á Englandi;
en síðar var það leyft aptur,
til þess að útvega ríkissjóði tekjur,
opt vegna hernaðarkostnaðar.
Arið 1699 va.r enn bannað að
brugga áfenga drykki, af því að
kornið væri nauðsynlegt til mann-
eldis.
Hinn 10. janúar 1725 benti
læknasamkundan enska neðri mál-
stofunni á hinar sívaxandi illu af-
leiðingar af nautn áfengra drykkja,
er bakaði fjölda manna heilsutjón,
örbirgð og volæði, en afkvæmi þeirra
yrðu aumingjar og sveitarmatur.
„Vjer idjótum því lotningarfyllst
að minna parlamentið á þetta rnikla
böl“.
Enn var bannað með lögum á
Englandi 1757 að brugga áfenga
drykki. Skömmu siðar setti Sinollet
í Englandssögu sína þessi orð:
„Játa verður það, að hinar gagn-
legu verlcanir banns þessa voru syni-
legar um land allt, og óþægindi
leiddi engin af því, uema hvað rik-
istekjur minnkuðu af þeirri tekju-
grein,—en slíkt verður jafnan að
láta lúta í lægra haldi fyrir heilsu
og siðgæði þjóðarinnar.
Fám árum síðar, 1760, var apt-
ur leyft að brugga áfenga drykki
á Englandi. Eptir 40 ár voru um-
skiptin orðin þau, að þar sem
brenaivinseyðslan í landinu hafði
numið alls tæpum 300,000 pottum
fyrir 1760, var hún þá, um alda-
mótin, kominn upp í 9—10 milj.
potta.
I>á var kornekla í landi, og
var þá enn bannað að brugga á-
fenga drykki. Um það sagði merk-
ur sagnaritari enskur. „L>að er
merkilegt, að þann tima, sem bann
þetta stóð, áttu fátæklingar auðsjá-
anlega betri daga en áður, höfðu
betra viðurværi og guldu betur til
allra stjetta, og var þó bæði brauð
og aðrar lífsnauðsynjar dyrari en
áður“.
Frá 1809-1810 og 1813-1814 bann-
aði parlamentið írum að brugga
áfenga drykki, til þess að allt kom
í landinu væri haft til manneldis.
Aður höfðu írar drnkkið á ári um
35 milj. potta af brennivíni að með-
altali, en þá minnkaði brennivíns-
eyðslan um meira en 14 milj. potta;
og gátu írar veitt sjer fleiri þæg-
indi en þegar vel áraði.
Lög frá 15. maí 1854 banna að
hafa veitingahús opin á Skotlandi
á sunnudögum. Tíu árin undanfar-
in höfðu Skotar keypt sjer á ári
að meðaltali 313 milj. potta af á-
fengum drykkjum frá Englandi; en
tíu árin næstu á eptir minnkaði sú
verzlun svo, að komust niður í 230
milj. potta, og hafði þó fólkstala
aukizt stórum á Skotlandi á því
tímabili. En Englendingar höfðu
engin slík lög, enda óx brennivíns-
dryíckja þar stórkostlega á þeim
10 árnm, —var nær 100 milj. pott-
um meiri 10 árnm síðar að meðal-
tali á ári, eða 660 milj., í stað
566 milj. áður.
Arið 1867 voru sett lög uin
það á Englandi, að eigi mætti taka
lögtaki skuldir fyrir áfenga drykki,
er neytt hefði verið til láns, og að
eigi mætti lieldur taka veð fyrir
slíkri skuld.
í 1400 hreppum á Englandi
er engin drykkjustofa. Har er sagt
mjög lítið um glæpi, og fátt þurfa-
manna eða vitfirringa.
Brennivín varð eigi algengt á Frakk-
landi fyr en á 17 öld. Skattur var
lagður á áfenga drykki þar í landi
1674. Stjórnarbyltingin aftók öll
gjöld á áfengum drykkjum, en 1804
var lagður aptur skattur á þá.
Belgar, sem eru nú orðnir um
5 milj., eyddu árið 1889 135 milj.
franka í áfenga drykki, en 15 milj.
til alþyðufræðslu! Bamaskóla hafa
þeir 5500, en drykkjukrær 136,000.
Frakkar settu 1873 lög gegn
ofdrykkju. Sá sem sjest ölvaður á
almannafæri, sektast 5 frönkum.
Sje slíkt ítrekað, liggur við 6 daga
til 1 mánaðar fangelsi eða 16—300
franka sekt. Sá sem er tvídæmdur
fyrir ofdrykkju missir kosningarrjett,
og sömuleiðis kjörgengi á þing eða
í dómnefndir. Sex daga fangelsi
eða 16—300 franka sekt liggur við
að drekka unglinga yngri en 16
ára fulla.
Arið 1876—1885 fyrirfóru sjer
1786 drykkjumenn I Danmörku; þar
af voru 1674 karlmenn og 112
kvennmenn.
(Eptir ísafold).
LESID!
Vjer höfum nú opnað okkar nyjn
HARBVORU-BÚD
í Cavalier, N. Dak.
og getum selt yður hvað sem vera
skal harðvöru tilheyrandi.
Vjer höfum miklar byrgðir af
matreiðslu-ofnum (stoves); allt mögu-
legt úr tini: hnífa og gaffla, xirs
o. s. frv.
Vjer höfum einnig allar teg-
undir af járni, stáli, pumpum, garð-
ufrvm , rekum, spöðum og verkfæa
úr trje, gaddavlr og allar sortir af
vír í girðingar, nagla, o. s. frv.
Komið og sjáið okkur áður en
þjer kaupið annars staðar, og vjer
skulum fullvissa yður um, að vjer
seljum billega.
OiilissiSmiiisim
Cavalier, N. Dak.
Magnus Steiuianson búðarmaður.
Munroe, West & fflather
Málafœrslu/menn o. s. frv.
Harris Block
194 P^arket Str. East, Winnipeg.
vel þekktir meðal íslentlinga, iafnan reiðu-
búnir til a8 taka að sjer mál þeirra, gera
fyrir þá samninga o.s.frv.
Y
GAYALIER, N. DAK.
verzlar med:
Dúkvörur, Fatnað, Skótau,
Matvöru og Hardware.
Allir hlutir með niðursettu verði.
ISLENDINGAR,
sem verzlið í Cavalier, gleymið
ekki að kaupa þar sem þið íaið
rjett og óhlutdræg viðskipti.
Komið þess vegna allir
og kaupið þess vegna allir hjá
W. DAVEY,
CAVALIER, N. DAK.
jarnbrautin.
Hin
B i 11 e g a s t a
S t y t s t a
B e s t a
Braut til allra Btaða
A u s t u r
V e s t u r
S u d u r
Fimm til tíu dollars sparaðir með þrl
að kaupa farbfjef af okkur
Vestur ad hali.
Colonist# vefnvagnar með öllum iestum
Farbrjef til Evropn
Lægsta fargjald til Íslands
og þaöan hingað.
Viðvíkjandi frekari upplýsingum, kort-
um, timatöflum, og farbrjef-
um, skrifl menn
eða snúi sjer
til
W. M. McLeod,
Farbrjefa agent, 471 Main St., WiNNirHQ
Eða til
J. S. Carter,
á C. P. R. járnbrautarstöðvunum.
Robt. Kerr,
Aðalfarbrjafagent
HOUGH & GAMPBELL
Málafærslumenn o. s. frv.
Skrifstofui Main St.
Wini eg Man.
489
íesku-yfirsjónir sínar. En á hinu
furðaði Caltou sig, að Frettlby skyldi
hafa verið svo samvizkulaus, að skilja
barn sitt eptir i slíkum höndum
sem Guttersnipe gömlu. í>að var
svo gersamlega ólíkt öllu því sem
hann þekkti til þess mauns, að hon-
um lá við að halda, að kerlingin
væri með einhverjar lygabrellur.
„Vissi Mr. Frettlby, að Sal var
hans barn?“ spurði bann.
„Það vissi hann reyndar ekki“,
sagði Guttersnipe gamla hróðug
mjög. „Hann hjelt liún væri dauð,
eptir að Rósanna sagði skilið við
liann“.
„Og hvers vegna sögðuð þjer
lionuin ekki frá því ?“
„Af því að jeg vildi koma til
mnna við hjartað í honum, ef hann
skyldi hafa nokkurt“, sagði gamla
frúin hefndargirnislega. „Sal var á
eins liraðri leið til helvítis eins og
hún gat verið, þangað til hún var
tekin frá mjer. Ef hún hefði hald-
ið strykinu áfram, skyldi jeg hafa
farið til hans og sagt: „Líttu á
hana dóttur þína! Jeg hef sjeð
una, að hún skyldi fara í hundana
497
manna væri sprottin af sjúklegri
þrá eptir að sjá mann, sem hafði
verið næstum því hengdur fyrir
morð.
Hann hafði staðráðið, að jafn-
skjótt sem hann hefði selt land-
setur sitt og kvænzt Madge, skyldi
hann fara frá Astralíu og aldrei
stíga þar fæti sínum framar. En
meðan hann gat ekki komizt af
stað, fann hann engan og hafði
engin mök við sína fyrri kunningja;
svo hræddur var hann við að láta
glápa á sig. Mrs. Sampsori, sem
hafði tekið á móti honum með sker-
andi fagnaðarópum, ljet í ljósi með
miklu háreysti, hve illa henni gæt-
ist að því, að hann skyldi þannig
forðast öll mök við aðra menn.
• „Þjer eruð orðinn inneygður,“
sagði kerlingarskrukkan í meðaumkv-
un sinni, og það er von, því að
þjer hafið ekki nóg af hreinu lopti,
og föðurbróðir mannsins míns, sem
er apótekari og efnaður maður í
Collingwood, segir að ef menn hafi
ekki nóg oxigent, það er franskt
nafn og hann kallaði andrúmslopt-
ið það, þá fari það óttalega illa
504
og reyna að fá sannanir móti More-
land.
Hegar Brian fjekk hraðskeytið
frá Madge rjeð hann af að fara
ofan eptir um kveldið, en ekki fyrr
en eptir matmálstíma, og svaraði
Madge á þá leið. Hann vildi ekki
• hitta Mark Frettlby, en auðvitað
sagði hann Madge það ekki; og
svo borðaði hún ein, því að faðir
hennar hafði farið í klúbb sinn, og
það var óvíst, hvenær hann mundi
koma heim. Þegar hún hafði borð-
að, vafði hún um sig ljettri skykkju,
fór út á svalirnar og beið þar unn-
usta síns. Garðurinn var yndisleg-
ur í tunglsljósinu; dökku, þjettu
cypresstrjen báru við himin, og
stóra lindin var svöl og silfurskær.
Rjett við liliðið var þanglaufguð
eik, og Madge varð reikað ofan
eptir stígnum, staðnæmdist í skugg-
anum undir eikinni og hlustaði á
niðinn og skrjáfið í laufamergðinni.
I>að er skritið, hve ójarðneskur
ijómi s/nist koma á alla hluti í
tunglsljósí, enda sjfndist Madge allt
vera óeðlilega stórfenglegt í hvíta,
kalda Ijósinu, og þekkti hún þó