Lögberg - 22.07.1891, Qupperneq 2

LÖGIiERG, MIÐVIKUDAGINN 22. JULI 1891.
börn brunnu f>ar inni. Síðar fóru
tveir menn að leita í rústunum;
ofan á f>á hrundi strompur, drip
annan þeirra tafarlaust og særði
liinn til ólífis.
pau fara á f>ann skóla. Uó jeg
noti nú tækifærið til að gera ofur'
litlar athugasemdir við pessa ræðu,
f>á væri ekki sanngjarnt að segja
að jeg gerði pað af liatri til ræðu-
manns, eins og okkur kirkjumönnum
15ændafjelagsins“ í Banda- cr brígslað »m í bæklinoi Jóns
Ólafssonar
Stjórn
ríkjunum hefir gefið út áskorun til
bænda uin að hrapa ekki að pví að
selja hveiti sitt S haust með pví að
áreiðanlegt sje, að hveitið komist í
hátt verð. Horfurnar með hveiti í
Norðurálfunni eru óvenjulega illar,
og pess vegna verður ákafleg eptir-
spurn eptir Ameríku-hveitinu frá
pessu ári, pó að pað kunni ef til
vill að dragast, að verðið hækki til
mikilla muna.
Ritstjórar Norður-Ameríku sátu
á mjög fjölsóttu fjelagspingi í síð-
ustu viku í St. Paul, Minn., til
pess að ræða hag frjettablaða frá
ymsum Idiðum. Tilraun var gerð
tá petta ping haldið í Winni-
peg næsta ár, en útkljáðist ekki,
heldur var stjórn fjelagsins falið á
hendur að velja samkomustaðinn.
Lítil líkindi pykja til pess, að Winni-
pegbær muni verða svo hlutskarpur.
írska Fenía-fjelagið i Banda-
ríkjunum hjelt leyniping í síðustu
viku í Nevv York til pess að ræða
um deilu pá sem risið hefur út af
afsetning Parnells frá leiðtogastarf-
inu. BVníarnir virðast hafa komizt
að peirri niðurstöðu, að hvorki Par-
nells-flokkurinn nje McCarthys-flokk-
urinn væru aðstoðar verðir. t>eir
hafa aldrei haft neina trú á pví að
fara lagaveginn að pví að útvega
írum stjórnfrelsi, heldur verður pað
eptir peirra skoðun, að gerast með
morðum, brennum og öðrum ápekk-
um meðölum. t>ess vegna sampykktu
peir á pessu pingi sínu, að njjftt
stjórnfrelsisfjelag yrði að myndast
ineðal íra, svo framarlega sem nokk
uð ætti að verða úr frelsiskröfum
peirra.
Governorinn í Minnesota hefu:
fengið tilkynning um, að til vand
ræða horfi á Indíána-landi umhverfis
Mille Lac. 300 hvítir menn par
hafa sent honuifi hraðskeyti, segja
að Indíánar hafi liótað að brytja nið-
ur alla hvíta menn og skora á hann
að sjá um að sjer verði veitt liðsinni.
Ágreiningurinn kvað vera sprottinn
»f pví að hvítir menn hafa heyjað
á landi, sem Indíánar helga sjer,
SKOLI
KIRKJ XJFJELA GSINS.
Kafli úr ræðu W. JT. PauUons á safn-
aðarsamkomunui á Albert Ilall 15. i>. m.
---------------o----
Glöggt mátti heyra pað, að
peim sem mæltu á móti kirkjunni
við almennu umræðurnar á siðasta
kirkjupingi, stóð einkum stuggur
af einu máli, sem samvaxið er kirkju-
fjelagi voru, og pað var skólamál-
íð. t>eir óttast, mótstöðumennirnir,
að komist skóli upp hjá kirkjufje-
laginu, pá hafi kirkjan og kristin-
tlómurinn, um leið, fest pær rætur
me ðai fólks vors, að peir verði aldrei
menn til að rífa pær upp. Það er
líka aðgætandi, að líði langir tímar
svo, að kirkjufjelag vort komi ekki
upp neinni menntastofnun, pá
væri með einhverjum ástæðum hægt
að halda pví fram, að vort kirkju-
fjelag hafi ekki manaandi álirif á
ísjenzku pjóðina, að sínu leyti ámóta
við önnur pess konar fjelóg.
Herra Magnús Brynjólfsson var
einn af peim mönnum, sem and-
mæltu pví, að kirkjufjelag vort væri
menning'arafj meðal íslendinga í
pessu landí og talaði mjög sköru-
lega. Hann rar öldungis ákveðinn
í pessu triáli, eins og einum Menn-
ingarfjelagsmanni liæfði. Hann sneri
sjer einkum að skólamálinu. Hann
áleit skólann óparfan, af pví nægi-
lega margar og betri menntastofn-
anir væru hjer til, heldur en sá
skólí mundi verða. Þess vegria
svikju foreldrarn'r sína helgustu
skyldu við börn sín, ef pau ljetu
„Til hugsandi manna“,
að við berum til allra, sem standa
utan kirkjunnar. Jeg hef sannar-
lega enga ástæðu til að hata pann
mann; en hef á liinn bóginn nóg-
ar aðrar ástæður til að mótmæla
pessari skoðun hans; par á meðal
pá, að jeg álít rnjer skylt að mæla
með skólafyrirtækinu. Mjer er pað
skylt sem meðlim kirkjufjelagsins;
mjer er pað skylt, sem einum af
peim mönnum, sem hafa byrjað
petta mál, og komið pví á pann
rekspöl, sem pað nú er á; og loks-
ins er pað skylda mín sern manns,
sem hefur trú á að inálefnið sje
gott.
Það er satt, að í pessu landi,
Canada og Bandaríkjunum, eru
margar menntastofnanir, og pað sjfn-
ist vera í lófa lagið fyrir íslend-
inga að senda börn sín á pá skóla.
Uess vegna á pað að vera óparfi
að peir fari sjálfir að „amstrast“ í
að koma upp slíóla.
En hvernig stendur nú á pví,
að slík gnægð er lijer af skólum?
Er pað af pví að stjórnir pessara
ríkja hafi sett pá á stofn, og pann-
ig ljett af alpyðunni allri umhyggju
fyrir peim málum? Nei; ekkert í
pá áttina. AlJir sldlja að hjer er
jeg ekki að tala um alpyðuskólana
(Public Schools) heldur um æðri
skóla (Colleges), t>að eru svo fáar
slíkar stofnanir, sem komið er upj
og haldið er uppi af stjórnum pess
ara ríkja, að slíkt er ekki teljandi
í samanburði við pann aragrúa af
skólum, sem stofnaðir hafa verið af
prívat fjelögum, langmest og lijer
um bil eingöngu af kirkjufjelögum.
Jeg skal taka til dæmis lútersku
kirkjuna eina, og til sönnunar mínu
máli benda yður á, að hún ein
sem stofnaði sinn fyrsta æðri skóla
í Bandaríkjiinum árið 1832, nefnil.
Pennsylvania College, I Gettysburg,
Pa., hefur, síðan hún opnaði par sínar
fyrstu skóladyr, unnið að mennta-
inálum landsins pað, að 57 árum
síðar, eða árið 1889 átti hún í
Bandaríkjunum að ráða yfir tuttugu
og premur Colleges, sem hún sjálf
liafði sett á fót. Og pað ár, sem
jeg nefndi, voru lærisveinar í pess-
UHi skólum á fjórða púsund. Menn
munu nú ef til vill halda, að par
sje ekki öðrum mönnum ætlað að
fá menntun sína, en peim, sem ætli
að verða prestar, svo afnot pessara
skóla sjeu óalmenn; en pví er ekki
svo varið. Jeg hef ekki talið hjer
með um 20 lúterska guðfræðisskóla
í Bandaríkjunum. Á peim voru
petta sama ár, í hitt eð fyrra, um
átta hundruð guðfræðisnemendur,
sama árið sem jeg sagði frá, að á
fjórða púsund Jærisveinar Jiefðu ver-
ið á liinum 23 lútersku Colleges,
og er hjer hvorugri tölunni bland-
að saman við hina. Á pessu sjest,
að pað er ekki nein sjálfsögð af-
leiðing af pví, að maður læri á
skóla, sem stofnaður hefur verið af
einhverju kirkjufjeJagi, að verða
endilega prestur.
í>etta tek jeg fram í peirri
von, að íslendingar fari að gera sjer
grein fyrir pví, að pó kirkjufjelag-
ið liafi áforinað að koina uj>p æðri
skóla, pá er pað ekki eingöngu í
peim tilgangi, að ala par upp presta,
sem svo gang> 1 pess pjónustu.
Kirkjufjelögin í pessu landi liafa
tekið að sjer menntamál pessa lands
að miklu leyti. í>eim er að mestu
leyti trúað fyrir pví máli. Uað er
litið á pað sem skyldu peirra, að
leggja pjóðinni til pessar mennta-
stofnanir; og pau álíta skyldu sína
að reynast verð pess trausts, sem
beim panníg er synt, I>að er við-
urkennt, að hvar sem frjáls kirkja
sje til, par Jialdist kristindómslífið
og menntalífið svo í hendur, a8 ineð
pví að kynna sjer annaðhvort, geti
maður farið nærri um, í hvaða ástandi
hitt sje. Svo menn skilji rnig bet-
ur, sl<al jeg minna yður á eitt.
I>egar Dr. George Bryce var að
koma á stað kapellu missíóninni
hjerna á Kate Street, pá reyndi
hann, eins og kunnugt er, að telja
innlcndu fólki trú uin, að kirkjan
íslenzka lijer í bænum, væri í herfi-
legustu rústum. Rjettur kristindóin-
ur væri par ekki boðaður, sunnu-
dagsskólinn væri í apturför og svo
framveg-is. I>etta jrerði liann til
pess sjer gengi betur að tæla út
úr ókunnugu fólki fjestyrk til að
byggja kapelluna og halda missíón-
inni uppi. I>ann sama vetur, stuttu
fyrir jólin, skrifar Dr. Bryce hér í
eitt Winnipegblaðið ofurlitla grein,
sem ekki var um kirkjumál; ptr
kvartar hann um, að bágt sje til
pess að vita, að af öllum peim
fjölda íslenzkra ungmenna, sem sjeu
á skóla-aldri hjer í bænum, sjeu
að eins 42, sein gangi á alpyðu-
skólana. Vitaskuld sagði doktorinn
petta ósatt, pví af ungmennum, sem
heyrðu til sunnudagsskólanum ein-
um, voru pá milli 80 og 90, sem
gengu á alpyðuskóla hjer í bænum.
En til hvers var nú Dr. Bryce
að segja pessi ósannindi? Auðvit-
að ekki til anhars en pess, að liann
ætlaðist til, að af pví, hve fá börn
gengju á skóla.na, gætu menn sjeð
að pað sem hann hefði sagt um
dauðann og apturförina í kiikjunni
hjá oss, væri á góðum rökum byggð.
I>að er einkennileg klípa, sem
petta skólamál kirkjufjelags vors
setur mótstöðumenn kirkjunnar í.
I>eir hafa undanfarandi verið að
brígsla kirkjunni um pað, að hún
haldi fúlkinu í vanpekking og mennt-
unarleysi. Um petta hafa peir kvart-
að í nafni almenningsheilla og bor-
ið sig hörmulega. En svo fer nú
kirkjan að reyna að bæta úr pessu
og reyna að koma upp skóla; og
hvað segja peir svo? í>á skyldi
maður ætla að peir lykju lofsorði
á hana fyrir pað. Nei, ekkert líkt
pví gera peir. I>eir eru pá eptir
allt inenntunargrobbið á móti skól-
anum líka. Vitanlega á petta að
eins við pá, af peim sem standa
fyrir utan kirkjufjelag vort, sem
eru á móti skólanum, en peir eru
pað ekki nærri allir, og bið jeg
hina að taka petta ekki að sjer.
Jeg hef stundum haft gaman
af pessum skólaskelk í sumum, sem
utan kirkjunnar standa. Jeg skal
minna yður á til dæmis, að í fyrra
liaust, pegar ætlazt var til að pessi
kirkjufjelagsskóli byrjaði á komandi
vetri — ja, hvað pá? Jú, í einu
hendings kasti auglystu Unitarar
hjer í bænum, að peir væru líka
að byrja skóla. E>eir sáu að ekki
Jygði pað, að láta kirkjufjelag vort
komast á stað með skóla, svo að
peir auylýstu ekki að minnsta kosti
skóla lijá sjer líka.
Svo eptir lítinn tíma var aug-
lyst af forseta kirkjufjelagsins að
pessi skóli gæli ekki byrjað pann
vetur, og voru færðar ástæður fyrir
pví. Engin auglysing hefur mjer
vitanlega komið frá peim Unitör-
um um skóla sinn, önnur en pessi
fyrsta, nl. að skóli yrði haldinn hjá
peim, og eptir pví, pá er hann í
gangi hjá peim enn, enda held jeg
ið peir hefðu ekki liaft neina sann-
gjarna ástæðu til að láta pá skóla-
hugmynd kafna, aðra en pá, að
ekkert varð úr hinum fyrirhugaða
kirkjufjelagsskóla. I>að gat nú auð-
itað verið gild ástæða fyrir pá
TIL ISLENDINGA.
Vjer búum til og seljifm aktjf>gi af öllum sortum, búin til að
eins úr bezta leðri. ,
Vjer höfum /rnsar fleiri vörur, par á meðal „Hardvöru“.
I>ar eð vjer erum Norðmenn, pá skoðum vjer íslendinga sem
bræður vora, óskum peir s/ni oss pá velvild að verzla við oss. Lof
um að sj?na peim pá velvild að selja peim ódyrara en nokkrir aðrir.
« c?3c»>3rEffcjE*,x, axr. xx.
Billegasli staSur í borginni a‘5
kaupa stfgvjel og skó.
Fínir, saumaóir Cordovan skór
kfyrir herra $1.5«.
Fínir dömu “Kid-skór $ 1,00.
>> >> >> Oxf. JlOc.
Beztu happakaup sem nokkru
í sinui hafa átt sjer stað ( borginni
x'Ryaris CfimmoijJjens2j)ft9Ú 492 mT^sÍStet.
YEARS
OF VARIED
SUCCESSFUL
I In the Uao of CURA.
we Alone own
I for all Dls-j
o o <
EXPERIENCE
TIVE METHODS.th&t \
and Control,
orders of|
• • •
10 MEN •
Who have weak otuH-
DEVELOPED.ot disensedl
organs, who are sufTer-1
ing f rom írross of youth\
anAamr Excesses, or of
guarantee to ,
íf they can
GTORED, our
method and a
• MENÍ
Whoaro/Vfxrausand /u-
eoreur.thescom of their
fellows and the con-
tempt of friends and
companlons. leads uato
all paticnts,
POSSIBLY BE.RE-
own Exclusive
llances will
There is, then.
mcthod and ap-
afford a CUE.JE 1
EEA Xjj IHOFE ron YÖUÍ AfW Y0URS.
_ Don’t brood overyour condition, nor give up in despair 1
Thousnnds of the Worst Cuscs havo yielded to our H0ME
TREATMENT, ussetforthin our WONDERPUL B00K. vhich wo
sondsealcd, postpaid,F/?f5, foralimited tlme. OETITTO-DAY.
ihasthemethods. appliances and experi-
. post paid,_
Hemombcr,nooneelsehíes. ___________„____
eneethatwe employ, and we claim the uonopoly of uniforh
succLss. Ep.ie Medical Co., 64 Niagaua St„ Buffalo, N. Y.
2,000 References, Name fhis paper when you write.
1891
búðin er sú stærsta
í borginni; þrjár
búðir í einni. Vörutegunclir eru
Dry Goods, Sinávara, Skrautvara,
Gólfteppi, yfir 300 tegundir að
velja úr, |>að lægsta fyrir að eins
25c. fyrir Tapestry, og ef prísinn
er 50c. eða mcir, þá cru jiau lögð
niður frítt. Karlmannaföt íneð öllu
þar tilheyrandi, föt með því nýj-
asta og fallegasta sniði í borginni.
*
sjálfa; en fremur óviðkunnanleg til
að slá henni út í „blessaðan al-
menninginn.“
(Framh. á 7. bls.)
Fundurinn, sem nefndin er stóð
fyrir pjóðhátíðar haldinu síðastliðinn
mánuð (júní) liafði boðað til í ísl.
fjelagsbúsinu p. 17. p. m. varð
ekki haldinn pann dag, og hefur
>ví verið frestað til priðjudags-
kveldsins 28. p. m. Fundurinn
byrjar kl. 7,30 e. m. 1 ísl.fjelags-
liúsinu. — Þetta tilkynnist lilutað-
eigendum bjermeð.
Winnipeg, 18. júlí 1891.
Hiytr. Jónanson. W. 11. Paulson.
(forseti). (skrifari).
Verðið er eins lítið cg nokkurs
staðar í Canada. þeir verzla fyrir
pcningá út í hönd að eins og þeir
geta keypt inn á billegustu inörk-
uðum hcimsins. — þeirra verzlun
fer sívaxandi. — það að selja mik-
iff fyrir peninga út í hönd og
selja billega er það sem hlýtur að
gera þessa verzlun geysistóra. —
þeir selja fallegt Flanneleth tyrir
7 ic. yardið, sem kostar lOc. ann-
ars staðar, 100 stykki af Prints
á 7£c., vert 12|c. Komið og skoð-
ið okkar kvennsokka á 10c., verð-
ir 25c. Nýfcngið 3 kassa af Mill
remnants, hvítum bómullardúkum
; sheetings. hálf þriðja alin á
breidd fyrir 20c., vert í J>að minnsta
40c.; vjer bjóðum þessi kjörkaup,
það er í smáum stykkjum. Geo.
Craig & Co. bíður og býður yður
að koma það allra fyrsta til að
skoða vörurnar, það borgar sig að
kaupa í stóru búðinni lians Craigs.
S4,00 buxur fyrir 82,00.
Vjer höfum tvöfaL meiri birgðir
Skotsku Vaðmáli, Eusku og Erönsku
klæöi í alfatnaði og buxur, en nokkurt
nús í Manitoba eða Britisli Columbia.
Okkar maður, se'm sníður fötin, er
nýkominn frá Chicago, og New York, og
getur því gefið yður nýjasta og bezta
snið.
Ivomið og látið mæla yður.
Ekkcrt Ián.
o.

J.
Merchant Taylor.
506 Main Streeí,
nálægt City IIali,.
Ti I söIu
Öll áhöld úr lioarding House með
mjög góðum kjörum. — Ennfremur 1
kýr og fjós.— Listhafendur snúi sjcr
til Ingimundar Urlendssonar,
458 Carey Street, Winnipeg.
A. llagíhirt.
Jarnes A. ross.
HAfiflýRT & ROSS.
Málafæislumenn o. s. frv.
DUNDEE BLOCK. MAIN STR
Pósthúskassi No. 1241.
íslendingar geta snúið sjer til þeirra
með mál sín, fullvissir um, að ]>eir lata
sjer vera sjerlega annt uin að greiða
þau sem rækilegast.
HOUSE
Markst Square, WIN/ÍIPEC.
AGŒTIS VIN OG SIGARAR.
C. C. MONTGOMERY. Eigandi.
Þetta hus hefur verið gert eins og nýtt. Mrs. IS. K. Cibbons, kona
Conduetor Gibbons, sem liefur aðal-umsjón yflr fæðissölunni, qýður alla hjartan-
lega velkomna, sem kunna að meta ágætan matartilbúning og sanngjarnt verð
Ifún mun með sinni kurteisi og lipurð reyua til að gera húsið vinsælt.
MRS. B. It. G1BBON8.