Lögberg - 31.08.1892, Blaðsíða 2

LOGBEKU MIÐVJKÍ’
31. ÁGÚST
U«gbVg.
G tis út 573 Main Str. Winnipeg,
af The I.ögberg Printing Publishing Coy.
(Incorporated 27. May 1890).
Kitstjóri (Editor);
EJAAP HJÖRLEIFSSOH
business MANAGt.R: RIAGNÚS PAULSON.
AUGLÝSINGAR: Sma-auglýsingar i eltt
jkipti 25 cts. fyrir J0 orC efta 1 þuml.
dálkslengdar; 1 doll. um máauCinn. Á stærri
augiýsingum eða augl. um lengri tima aj-
sláttur eplii samningi.
BÚSTAD A-SKIPTTka ípenda verfiur að til
aynna sknjieya og geia um fyruerandi bú
stað jaímramt.
u TANÁSKRIl T til AFGREIÐSLUSTOFU
Ha;r ins er:
TiJE LÓCBEí;L F .iNTINC & PUBLISH- CO.
P. O. Box jóB, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRlí T ti! RITSTJÓRARS er:
EDlTOlt LÖtiBEKG.
P. O. BOX 308. WINNIPEG MAN.
MIÐVIKUDAGINN 31. ÁGÖST 1892.-
Samkvœmt landslögum er uppsögn
aaupanda á blaði ógild, nema hann sé
.kuldlaus, þegar hann segir upp. — Ef
aaupandi, sem er i skuld við biað-
,ð llytr vistíerlum, án þess að tilkynna
heimilaskiftin, þá er það fyrir (lómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgang'.
Eftirleiðis verðr á hverri viku prent-
uð i blaðinu viðrkGút»ing fyrir móttöku
illra peninga, sem því hafa borizt fyrir-
arandi viku í pósti eða með bréfum,
en ekkí fyrir peninguin, sem menn af-
lenda sjálflr á aígreiðslustofu blaðsins*
því að þeir menn fá samstundis skriflega
viðrkenuing. — Bandaríkjapeuinga tekr
olaðið fullu verði (af Bandaríkjamönu-
amj, og frá Islandi eru íslenzkir pen
ingaseðlar teknir giidir íuliu verði sem
Oorgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
i\ O. Money Ordtns, eða peuinga í Re
, islered Letter. tíendið oss ekki bankaá
visanir, sea borgast eiga anuarstaðar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylg
yrir innköllun.
Vjer efumst ekki um, að margir
af lesendum vorum verði Dr. T. A.
Patrick þakklátir fyrir f>á grein bans,
?em byrjar í possu nínneri Lögbergs.
Eins og greinin ber með sjer, er hún
rituð eptir tilmælum Lögbergs, og hún
er einkum samiu með hliðsjón af Þing-
vallanýlendunni, af pví að pað er par,
að iæknirinn hefur kynnzt löndum
vorum og veitt tæringarsjúkdómnum
athygli. En par sem lungnatæringin
vitanlega er meðal peirra sjúkdóma,
sem allra-algengastír eru lijá íslend-
inguin víðast hvar í pessu landi, pá
göngum vjer að pví vísu, að greinin
muni almennt verða lesin með mikilli
eptirtekt, og landar vorir geri sjer allt
far um, hvar sem peir eru, að breyta
eptir peim ráðleggingum, sem vænt-
anlegar eru í pessari grein. Geti Lög-
berg með grein pessari bjargað, pó
ekki væri nema einu einasta mannslífi,
sem annars væri í peirri liættu statt
að falla fyrir pessu u voðagesti, lungna-
tæringunni, pá telur pað ómaki sínu
vel varið. Og á sama máli búumst
vjer við að lesendur vorir verði.
Ekkert af blöðunum í austu-r
fylkjunum lætur sjer jafn-annt um
að tala máli Manitobafylkis í skóla-
málinu eins og Torontoblaðið Mail.
í hverri einustu viku flytur pað marg-
ar greinar um málið, sjerstaklega út
af peirri kröfu kapólskra manna að
Oftawastjórnin taki í taumaua. Ísíð-
ustu viku minnist blaðið meðal ann-
ars á pá uppástungu, að Ottawastjórn-
iu selji skólalönd Manitobafylkis og
verji andvirðinu, eða einhverjum
lilut pess, til að styrkja kapólska skóla
Jijer í fylkinu. Blaðininu pykir pað
nokkuð ósvífnislegt að fara fram á
pað við Ontariofylki að taka sllku
háttalagi með polinmæði, pvi að eng-
inn sannur vinur fylkjasambandsins
geti horft á slíkt með ró. „Skóla-
löndunum í Manitoba,“ segir blaðið,
„á samkvæmt stjórnarskrá fylkisinsað
verja til almenninys-skóla (public
sohools). Ef sambandsstjórnin getur
selt pessi lönd og varið andvirðinu til
pess að styrkja sjerstaka skóla, pá
getur hún líka gert hvað sem henni
sýnist með pessar eignir. Hún getur
getíð pær ríkiskirkju, ef henni ræður
svo við að horfa. Manitoba mundi
auðvitað spyrna á móti slíkri misbrúk-
un á trausti pví sem sambandsstjórn-
inni hefur verið synd, par sem henni
hafa verið fengin í hendur umráð yfir
pessum löndum.
„En ekki rnundi pað hafn helm-
ings-4lirif á fylkið, pó að pað missi
fasteign síua, í samanburði við pað, cf
pað ætti að missa sína löggjafar-sjálf
stæði. Hvert fylkí metur mikils sín
sjerstöku rjettindi, og kann iila hverj
um sem helzt tilraunum til að skeiða
pau, hvort sem pær eru geröar af
einhverju öðru fylki eða af samban
stjórninni. Það er mjög vafasamt, að
Manitoba mundi kannast við nokkra
löggjöf, sem frá Ottawa kæmi í pv
skyni að bæta úr pessu máli. Ef
fylkið skyldi neita að taka slíka lög
gjöf til greina, pá pætti oss gaman að
vita, livað sambands - ráðherrarnir
mundu gera. Að svo miklu leyti, sem
hægt er að dæma um pessa kröfu frá
Quebec, pá er lítill vafi á pví að hún
mundi verða til sundurlyndis og sund-
urlimur.ar, pó að pað sje ef til vill
ekki tilgangurinn. Frönsku leiðtog-
arnir lysa í raun og veru beint yfir
pví, að Manitoba verði að haga lög-
gjöf sinni eins og Quebecfylki óskar.
annars skuli fylkið sæta einlægum
reitingum pangað til fylkjasambandið
verði ópolindi fyrir menn vestur frá.
Dað er undarlegt, að Fralckar, sem
barizt hafa fyrir sjálfsstjórn á móti
valdboði frá Lundúnum, skuli vilj
láta svipta Manitoba frelsi sínu til pess
að skoðanir manna í Quebec skuli
geta einar ráðið. En pað er ekki í
fyrsta sinni sem pað hefur komið fyrir,
að peir sem fyrir harðstjórn hafa orð
ið, hafa sjálfir gerzt liarðstjórar.“
Páfinn hefur tekið að sjer að skipta
sjer af skólatnáli Manitobafylkis. Ept-
ir pví sem telegraferað var frá Róma-
borg fyrir síðustu helgi, hefir hann
krafizt pess af stjórninni áFrakklandi,
að hún sendi brezku stjórninni mót-
mæli gegn afnámi kapólsku skólanna
í Manitoba. Krafan er byggð á pví,
að kapólskum mönnum í Canada hafi
verið tryggðir sjerstakir alpyðuskólar
með loforðum,pegar Frakkland sleppti
henni við Stórbretaland.
Ekkert hefur enn frjetzt um pað,
hvort franska stjórnin ætli að taka
pessa kröfu páfans til greina. Það er
ekki ólíklegt, að henni muni finnast
nokkuð óviðkunnanlegt að hafa slíkt
hlutverk með höndum sem pað að
lieimta kapólska skóla í Manitoba, par
sem hún er sjálf vitanlega eigi síður
mótfallin trúarflokka-alp/ðuskólum
heldur en Greenwaystjórnin. í al-
p/ðuskólum peim sem styrktir eru af
almenningsfje á Frakklandi má ekki
einu sinni lialda fram undirstöðuatrið"
um trúarbragðanna, eins ogt. d. guðs-
trúnni.
En hvað sein pví líður, og pó
aldrei nema franska stjórnin yrði við
bón páfans, pá er ekki líklegt að mót-
mæli hennar mundu verða áhrifarnik-
Eptir pví sem Spánverjar, sigur-
il. ^ví hvað sem með pví má VCgarar peirra, sk/ra frá, var stjórnar-
segja, að kapólskir menn í Canada
hafi fengið pessa rjettinda-trygging,
pegar Englendingar náðu til f
tangarhaldi á landinu — og pað atriði
er að minnsta kosti talið mjög vafa-
samt — pá er ómögulegt áð teygja
pað svo, að pað nái til Manitoba. I>ví
að Manitoba hefur aldrei lotið Frökk-
um. í>etta fylki og allt gamla Hud-
sonsflóa landið heyrði Bertum til löngu
áður en Frakkar slepptu Canada við
Breta. Sje fregnin sönn pá virðist
petta tiltseki ekki geta verið gertíöðru
skyni en pví að friða um stundarsakir
pá Frakka hjer í landinu, sem mennt-
unarminnstir eru, og halda að páfinn
geti allt. Að pað hnfi nokkurn árang-
ur, dettur fráleitt nokkrum skynber-
andi manni í hug.
GLEYMDUR MANNFI.OKKUR.
Eptir Corn/dll Macjazine.
„2eg sver að gera hvern manu á-
nægðan“. E>að var eiðurinn, sem kon-
ungar Guanchanna unnu, pegar peir
settust á veldisstólinn — konungar
pessarar uudarlegu og gleymdu pjóð-
ar, scm hal'ðist við langt úti í Atlants-
liafiuu, í hinu sólríka ioptslagi Eyjanna
Sælu, ósnortin af mehntaninui, pjóðar,
scm lifði par í hinu ána'gjusamlega
sakleysi og áhyggjulausu glaðværð
steinaldarinnar allt fram á 15. öld
Sá leyndardómur, að tryggja heilli
pjóð ánægju, t/ndist með Gönchunum;
en nú, pegar peir menn, sein tfnthafa
lieilsu sinni fyrir áhyggjur og sjúk-
dóma, eru farnir að leita pessara eyja
[>á pykir mönnum dagiega meira og
meira og mcira vert utn sögu, siði og
einkenni pessa forna ma.nnflokks, sem
einu sinni byggði eyjar pessar.
Sagan segir, að fyrir níu, tíu, eða
ef til vill jafnvel tólf púsund árum
síðan hatí mikið meginland verið par
sem öldur Atlantshafsins velta nú
áfram. Þar átti að hafa verið ævin-
t/ralandið Atlantis, er Plato 1/sir.
vagga pess mannkyns, er kallað var
Atlantídar, og menntaði hinn forna
heim. I>ví er haldið fram, að petta
mikla meginland hafi farizt í vatns-
ílóði og eldgosi, og að ekkert hafi orð-
ið eptir af pví, netna fáeinir, einstakir
fjallatindar, er gnæfi upp úr auðn
hafsins. Dessir fjallatindar eru nú
Canaríeyjarnar, eyjan Madeira, Azor-
eyjarnar og Verdhöfðaeyjarnar, og
standa pær allar pverhn/ptar upp úr
hafinu. Sama vatnsfl^ðið fór yfir lí-
b/sku sljettuna, og pegar pað hvarf
aptur skildi pað eptir eyðimörkina Sa-
hara. Endurminningin um óttalega
bvlting, sem hafi átt að eiga sjer stað
á einhverju miklu meginlandi,geymist
enn í ævint/rum ogmunnmælum allra
NorðHrálfupjóða.
Guancharnir, íbúar Cana íeyj-
anna, eiga að hafa verið leifar af peim
forna mannflokki, er fyrir tíu púsund
árum byggðu meginlandið Atlantis,
sem nú liggur á hafsbotni. Til stuðn-
ings peirri skoðun er pað til fært, að
eyjarskeggjar á öllum sjö Canaríeyj-
unum hafi engar samgöngur liaft á
bátum, ineð pví að peim liaíi eins og
öllum fornpjóðum, staðið ótti mikill
af haiinu; en prátt fyrir pað að peir
hatí pannig lifað aðgreindir, hafi peir
allir talað máll/zku af sömu tungu,
og haft sömu siði og sömu trúarbrögð.
Tunga peirra líkist tungu peirri sem
Berberanir í Atlans-f jallgarðinum tala,
og pess vegna hefur pví verið fram
haldið, að Cauaríeyjarnar sjeu áfram-
hald af peim fjallgarði, og hafi ein-
hvern tfma verið honum áfastar.
Á 15. öldi nni fundust aptur pess-
ar sundurslitnu og gleymdu leifar
pessa tynda meginlands. Fólkið
lifði enn í steinöldinni, og liafði eng-
in verkfæri neina axir úr hörðum agat;
til vopna höfðu peir slöngusteina,
skotspjót úr trje og oddarnir hertir í
eldi, og skildi úr drekatrje; en svo
hæfnir vóru peir með pessum skot-
spjóturn og slöngum, og svo óbilandi
var hugrekki peirra, að Norðurálfu-
menn purftu nálega hundrað ár til
pess að leggja pessar eyjar undir sig,
pó að peir hefðu skip og bissur og
önnur hlunnindi menntunarinnar.
fyrirkomulag peirra nokkurs konar
höfðinjastjórn samfara sameign (ari-
s stokratiskur communismus). Hvsrri
eyju stjórnaði konungur eða „men-
cey“. ]>egar n/r konungur tók við
ríkisstjórn, kyssti liann hið helga bein,
sem var tákn konungsvaldsins, og
sagði, eins og pegar hefur verið frá
sk/rt: „Teg sver að gera hvern mann
ánægðan.“ I>að mátti með sanni
kalla pessar eyjar „Eyjarnar Sælu“,
par sem augnamið konungsins var
ekki vald og sigurvinningar, lieldur
ánægja allra. Kouungurinn var
kr/ndur með blómum, og á eptir var
naldiii voizla. Næstir konunginum
að virðingum voru tignir menn, og
var tala peirra fast ákveðiu. Aðals-
mennskan gekk í ættir, en hver son-
ur, sem krafðist pess að taka að erfð-
um tign föður síns, varð aðsanna pað,
að hann hefði lifað ílekklausu líli;
annars var hann eptir samhljóða 1/ðs-
úrskurði gerður arflaus. Svipta mátti
og tigna menn arfi og tign sinni fyrir
illar athafnir, og aðalsmanna tign var
mönnum veitt fyrir liugpr/ðis stór-
virki. I.jensmenn konungs rjeðu fyr-
ir ákveðiium hjeruðum, og undir peim
voru auðmenn og alp/ðan. E>ó að
Guancharnir væru að rokkiu ti
sarneignarmenn, könnuðust peir pð
við mismun á mönnuin og sk/rðu liann
á pessa leið. í byrjun heimsins, sögðu
peir, skapaði guð ákveðria tölu manna
og kvenna, og gaf peim yfirráð yfir
öllu, sein á jörðinni var. Síðan skap-
aði hann fleiri menn og konur, og gaf
peim ekkert. E>etta fólk keimtaði
sinn hlut, en pá sagði guð: „E>jónið
öðrum, og pá munu peir gefa yður.“
E>a ntiig kom uj>p eptir guðlegii réð-
stöfun yfirmenn og undirgefnir, tign-
ir menn og alp/ða; en Guancharnir
gerðu sjer pað Ijóst, að einkarjett-
indum fylgdi ábyrgð nokkur; pess
vegna áttu tignir menn að pjóna rík-
um með pví að dæma mál manna, vera
fyrirliðar í ófriði oggefa konunginum
ráð.
Konungurinn var talinu eigandi
landsins, en ávöxt pess gaf hann pjóð-
inni. Landinu var skipt milli fjöl-
skyldnanna, eptir mannfjölda peirra
og pörfum, og pegar fjölskyldufaðirinn
ljezt, hvarf fasteignin aptur undirkrún-
una, og varhenni svo útb/tt af nýju.
Með pví að landið var eina auðsupp-
sprettan, var pað á pennan hátt gert
ómögulegt fyrir liina volduga að auðg-
ast á kostnað fátæklinganna. Oss er
og sagt, að auður manna hafi verið
metinn eptir voglyndi peirra við purfa-
menn. Lífið var vært og friðsamlegt
á pessum dögum á pessum Sælu Eyj-
um, jörðin framleiddi nægilegt fyr'r
alla, loptslagspægindin ráku aTlar á-
hyggjur á burt, og pessi góðlyndi og
hrausti mannflokkur lifði saklausu og
ánægjusömu hirðingjalífi „í skugga
afarstórra lárviða, ófu körfur, ljeku á
hljóðpípur, sungu uin ástir og ófrið
íorfeðra sinna, og dönsuðu; í>að var
lijarðmannalíf frá elztu tímabilum
heimsins“.
Trúarbrögð Gúanchauna voru lirein
eingyðistrú, og peir tilbáðu guð him-
ins og jarðar. Ilelgisiðir peirra eru
mönnutn ókunnir, en peir virðast hafa
haft musteri, meyjar, eru unnu skír
lífishcit, og presta. Prestarnir m»»
heit að æfilangri fátækt, og voru vald-
ir úr tölu tiginna manna. Tíundir
voru prestunum greiddar af afurðum
landsins. og peim fjármunum, erpann-
ig söfnuðust saman, var aiinaðhvort
skipt meðal fátæklinga, eða peir voru
geymdir pangað til hallæri bar að
liöndum. Musterin voru tveir hring-
myndaðir garðar, hver innan í öðrum;
innri garðhringurinn táknaði jcirðina,
bilið ínilli veggjanna sjóinn, og ytri
hringurinn liimininn. Tíðagerðin virð-
ist hafa verið mjög viðhafnarlaus, og
hafa verið innifalin í [>vi, að hella
sauðamjólk úr heilagri krukku á jörð-
ina, og í bænum, sem fólkið flutti
krjúpandi með andvörpum og tárum.
Guancharnir trúðu á ódauðleika
og laun og hegning eptir dauðann.
Siðferði peirra virðist hafa verið hreint
og boðorð peirra fá. „Forðastu pá
sem lestirnir gera fyrirlitlega, annars
munt pú verða meðbræðrum pínumtil
hneykslis“. „Legðu lag pitt við góða
menn að eins, og hjálpaðu og liðsinntu
öllum“. „Vertu góður, ef pú vilt verða
elskaður'
róðra manna að' eins'
aldrei ósatt“. „Fyrirlíttu pá illu, elsk-
aðu pá góðu“. „Vertu sómi fyrir
land pitt með hugpr/ði og mann-
dyggð“. E>etta eru nokkrar af grund-
vallarkenningnm Guanchanna, og peir
trúðu á pær, og breyttu eptir peim,
og leiðtogar peirra voru tnennirnir,
sem taldir voru vaskastir, göfuglynd-
astir og dyggðugastir. Sæla pjóð,
sem lifðir kyrrlátu,' ljúfu hjarðmanna-
lífi á hinnm dimmu öldum Norðurálf-
CD
<
BL
cd'
■c?
K
i-3
►J
>
K
K
fe
>
ö
íz;
K-.
w
a
hH
>
d
Q
r
W
M
l?1
Q
d
JmI) Mneitr,
u
„Met pú vináttu og virð-
Segðu
unnar:
(Meira).
Munroe, West & Mather.
Málafœrslumenn o. s. frv.
Harris Block
194 Nlarket Str. East, Winnipeg.
vel þekktir meðal Islendinga, iafnan reiðu”
búnir til að taka að sjer mál þeirra, jera
fyrir þá satnninga o. s.frv.
Eigandi
Oigerdahussins
EAST Cf^AKO FOPS, - tV{gN^.
Aðal-agent fyrir
‘EXPORT BEER“
VAI„ liI.ATZ’g.
Hann býr oinnig til iiið nafnfræga
^ CRESCBNT MALT EXTRACT.
Selur allar tegundir af áfengum drykkj-
um bæði í smá- og stórskaupum. Einn
ig fínasta Kentucky- og Austurtylkja
Rúg-“Wisky“. sent í forsigluðum pökk-
um hvert sem vern nkal. Rjöratöb ,.
nn nn vsitt öllum Bakota-pönlmii n .
LTSTAÐ k IINDQDIST.
^SEUA-,
VÍNFÖNG OG SÍGARA.
EAST GRAND FOR^S,
Ml N
f1'il0/sieucdil,gar l’öklíja Mr. Lindquiit
tra bt. 1 homas og hann mun með inngj u
sýna þeim um bæinn og taka þeim r»],
þegur þeir eru á ferð hjer. Þeir senda
,»e> pósli aliar pantunir mjög skilvÍB-
gandi hins
mikla
Andrew Walker
« GRAFTON, N. D
anar peninga gegn ábúðarjörðuni og Uúslóð,
gefur þá beztu lífsábyrgð í Ameríku. Kaupir
og seiur ábúðarjarðir og hefur á liendi störl
viðvíkjandi allskonar viðskiptum. Hann ósk-
ar eptir að sjá yður á r /ju skrifstofunn
sinni upp a lop ti í nyju Uni n bygginvunn
Grafton N. D. ' 6
OSCAB WICKr5”
„E, Grauil Fovks Nursery“,
hefur til sölu allar tegundir af trjám
sem þróast í Minnesota og N. Dakota;
kaen hefur skuggatrje^ ýms ávaxtatrje,
stór og lítil, einnig skógartrje og runns,
bJóm o. s. frv. M*. Wick er svenskur
að ætt og er alþekkflir fyrir að vera
góður og fireiðanlegur maðúrí viðskipt-
um. Þeir sein æskjn þess geta snúið
sjer til E. H. Bergmanns, Gardar, og
mun hann gefa nauðsy nlegai upplýsing-
ar og pantar fyrir þá sem vilja.
OSCÁRWICK,
1 rop. af L. Grand í orks Nurs«ry.
E. G RAN D PORKS, MINN.
TicHIc CL
Tbe Eartb
With * Hoe.SOW FERRY’S SEEDS and
nature will do thc reat.
Seeda largely dctermine thc h*rvo»t—always
plant the beat—FERRY'S.
A Vook full of information about Gardens~riow
wbat to raUe,ctc.f sent free to all who atk
for it^J Ask to-day.
Ð. M. FRRRY /V WINDSOR,
& CO., / v/ ONT
W. T. FRANKLIN.
SELUR
Finustu tegundiraf vini
og vindlum.
EAST CRAfiD FORKS, - - • IV|INN
Látið ekki bregðast að koma til hans
áður en þjer farið heim.