Lögberg - 01.03.1893, Blaðsíða 1

Logbkrg er gehft Qt hvern miðvikudag og
laugartlag aí
1 IIK LöGHERti PKINTING ói; I'tl BLISHIM* CO-
SUrifstofa: Aígreiftsl u-.tofa: l’rentsnnftja
573 Wain Str., Winnipeg
Lostar $2,00 um arift (á Íslandi ö
horgist lyirfram.— Einslök nún er »0 c.
Logbrrg is puhlished every W^dnesdav md
S&turday by
Tnr. Lógberg printing & publk»hinci «.o
at 573 Main Str., Winnipeg Man.
S ubscription price: $2,00 a year pnyaV c
n advance.
Single copies 5 c.
6. Ar.
WINNIPEG, MAN., MIÐVIKUDAGINN 1. MARZ 1893.
(
Nr. 15.
ROYAL
GROWN
SOAP
K.óngs-Kórónu-Sápan er ósviki n
hún skaðar hvorki höndurnar,
andlitið eða fínustu dúka,
ullardúkar lilaupa ekki
ef húu er brúkuð.
Eessi er til-
búin af
The Royal Soap Co., Winqipeg.
A FriQrikzson, mælir rr.eð henni við
lauda sína.
Sápan er í punds stykk jum.
Umfram allt reynið hana.
The Loniion & Canadian
Loan & Agency Co. Ld.
Manitoba OFFICE:
1.95 Lombard |Str..
synd í efri málstofunni. Gladstone
liefur nú44atkvæði umfrain ífulltrúa-
deildinni, og fylgismenn hans greiða
sundrunsarlaust atkvæði með honum
í liverju atriði, og sækja ágaíllega
fundi, svo að ekki eru nokkrar minnstu
líkur til sem stendur, að f>a;r vonir
apturlialdsflokksins rætist, að peir
flokkar, sem hlynntir eru frsku heima
stjórninni, tvístrist. Að pví leyti
eru horfurnar hinar beztu fyrir Glad-
stone og frjalslyndu flokkunum brezku
og írsku. En að hinu leytinu eru
miklar viðsjár me.ð mönnum í IJlster,
aðal-landsparti peirra íra, sem mót-
fallnir eru heirnastjórninni, og er sagt
að meiri ofsi sje í inönnurn par, en
leiðtogar frjálslynda flokksins vilji
kannast við. Til dæmis um, hvernig
mönnuin farast orð í Ulster, má geta
pess, að borgarstjórinn í Belfast spáði
í síðustu viku í rseðu, sern liann hjelt
yfir almenningi, að borgarastríð mundi
verða komið upp innan sex mánaða.
WINNIPEG.
tteo.J- Maiilson, i-ocai manager.
E>ar eð fjelagsins agent, Mr. b.
Christopherson, Grund P. O. Man., er
heima á íslandi, J>á snúi inenn sjer til
þess manns, á Grund, er liann hefur
fongið til að líta eptir pvi í fjærveru
sinni. Allir p>eir sem vilja fá uppljfs-
ingar eða peningalán, snúi sjer til
pessa manns á Grund.
FRJETTIR
CANADA.
í Sakatehewan-terrítóríinu or
komin á stað hreyfing i pá átt að
heimta af sambandsstjórninni, að sá
landshluti verði innau skarnms viður-
kenndur sem fylki. Saskatohewan er
miklu stærri en Manitoba, oghefurnú
fullt eins marga íbúa eins og Mani-
toba h afði, þegar hún varð fylki.
BAIVDAKÍIÁIV
Ofursti einn frá Chieago situr í
haldi í Nexv York, var tekinn fastur
fyrir tvíkvæni,en eptir fáeinar klukku-
stundir hafði kcmizt upp, að liann átti
að minnsta kozti 12 konur, og líkindi
til, aðhann eigi ]>ær fleiri.
Öldungadeild congressins sjfuist
ekki hafa eins steika löugun til að
leggja Hawaii-eyjurnar undir Banda-
ríkin eins og Ilarrison forseti. Búizt
er við að málinu verði ekki ráðið til
lykta fyrst um sinn.
Ýmsir af lesendum vorum muna
sjálfsagt eptir Nellie Dunn, vændis-
konu þcirri sem fj'rir fáum mánuðum
drap veitingamann frá Emerson, en
slapp við hegningu, með því að lík-
skoðunar-nefndin í Pembina. sem hafði
málið með höndum, komst að þeirri
niðurstöðu, að Nellie liefði átt hend-
ur sínar að verja. í síðustu viku
skaut þessi kvcnnmaður inann aptur í
Spokane, Wash., en þar gekk lienni
ekki eins greiðlega að sleppa eins og
í Pembina, heldur var hún drepin án
dóms og laga.
í samræðu við enska pílagrítna
ljet páfinn í ljós þá von á mánudag-
inn að England mundi áður en langt
liði aptur verða kaþólskt land, kvað
mörg merki þess sjáanieg.
Afarmikill kuldi er sagður þessa
dagana á Tjfzkalandi og Rússlandi.
f fjdkinu Kalonga í Mið-Rússlandi
voru hjer um daginn 12 börn á leið
heim til sín frá einum skóla, og urðu
öll úti.
BETRAER SEINT EN ALDREI.
Aukakosningarnar
ÍTLOND.
á Englandi
hafa verið Gladstone svo mjög í vil,
að liálft í hvoru er búizt við, að kvatt
verði til almennra kosninga aptur
þegar í sumar,- til þess að s/na sem
ljósast lávarðamálstofunni, sem vafa-
laust fellir heimastjórnar-frumvarp
Gladstones, hver vilji landsins er og
að málstofan og lávarðatignin sjálf er
hættu stödd, ef þrákelkni verður
Eins og ölluin lesendum Heims-
kringlu er kunnugt, hefur frjettaritari
þess blaðs í Minneóta nú f lengri
tíma verið að senda blaðinu jfmsar
frjettir um prest vorn og safnaðarmál
Norðurbyggðar (Vesturheimssafnað-
ar.) Og með því að sumir þessara
frjettapistla eru þess efnis og af þeim
rótum runnir, að vjer getum ekki
sóma vors og safnaðarins vegna leitt
hjá oss lengur, að gera dálitlar athuga-
semdir við nokkur atriði í greinum
frjettaritarans, þó oss liinsvegar þj'ki
eiðinlegt, að vera neyddir til að taka
til máls í blöðunum af greindum á-
stæðum, þá viljum vjer biðja yður,
hr. ritstjóri Lögbergs, að gera oss
þann greiða, að Ijá eptirfylgjandi lín-
um rúm í blaði yðar.
Yjer viljum þá fyrst minnast á
grein, er stendur í 25. nr. Hkr. 6. árg.
Frjettaritarinn segir þar meðal ann-
ars; „Við soinni messuna gengu til
altaris milli 10 og 20,en misklíð prests
og sumra safnaðarlima olli þvf, að ekki
voru fleiri, er til altaris gengu.“ Hjer
er tvent að taka til greina, Ilið fyrra
er, að leiðrjetta rangliermi frjettarit-
arans á tölu altarisgestaJna. I,
fólks þess er í það sinn gekk til a
aris, var um 20. (Vjer höfum ekki
skj’rslu prests j'fir það, fj'rir okkur
hjer, svo það getur munað því, að það
sje einum fleira eða færra en 20, fyrir
hið sama), auk fermingarbarna, sem
voru 0, og einnig gengu til altaris hið
sama sinn. Og verður þá tala altaris-
gestanna eptir vorum reikningi milli
20 og 30 f staðinn fyrir milli 10og20,
eins og frjettaritaiinn kallar það.
Siðara atriðið er misklíð sú, er
hann vninnist ámilli prestsins og sutnra
safnaðarlima. Pað atriöi álítum vjer,
að frjettaritarinn hefði aldrei átt að
minnast á f blaðagrein, ekki frekar
en sumt annað, sem honum hefði að
voru áliti verið miklu sæmra að þegja
yfir, heldur en að fljúga með í frjetta-
blöð, sjálfum sjor til vanvirðu og öðr-
um til leiðínda. Hverjir voru þessir
sutnir safnaðarliroir, sem frjettaritar-
jnn talar ujn, að hafi lent, í misklíð við
l'ala
alt-
prest, og þar af leiðandi ekki getað
verið til altaris? Vjer viljum þessu
atriði til skyringar geta þess, að eptir
vorri beztu vitund var það að cins ein
kona, sem átti tal yið prestinn um
þetta efni (altarisgönguna.) Og setj-
um nú svo, að afleiðingin af þessu
samtali konunnar og prests hafi orðið
sú, að hún varð ekki til altaris það
skiptið, [>á vonum vjer, að hver skjn-
berandi maður geti sjeð, hvað ósæmi-
legt það er fyrir menn, er vilja heið-
virðir heita, að hlaupa með hvert smá-
atriði, er á milli kann að bera, í dag-
blöð, og gjöra þar úlfalda úr myílug
unni, setn frjettaritaranum er því mið-
ur svo gjarnt til. Vjer viljum ekki
vera fjölorðir utn þetta atriði, með
því að oss virðist það vera að eins
málsaðilunum sjálfum viðkomandi og
engum öðrum; þeim mun einnig það
mál kunnugast sjálfum.
Önnur grein, er vjer vildum
minnast á, stendur í 43. nr. Ilkr.sama
árg., og hljóðar þanuig: „0. júní
1892, var fundur i kirkju Norður-
byggðar. Á þeitn fundi bauð N. S.
E>. söfnuíinuin að setja ekki upp neitt
kaup fyrir næsta ár, hann tæki f>ara
við þvf er hver vildi að sjer rjetta.
Ilann kvaðst gera þetta boð, til að
sljetta úr því ósamlyndi, er væri milli
síri og safnaðarins. Honurn var svar-
að því, að fólk hjer væri ekki svo
sínkt, að það sæi eptir peningunum,
heldur risi óánægjan út af þvi, að
menn þættust ekki fá fullgildi pen-
inga sinna, eða með öðrum orðum, að
hann væri ónógur prestur. Boði
prests var með atkvæðagreiðslu hafn-
að, en prestlaun ákveðin $110, ef
prestur j'rði hjer framvegis.“
H jer kemur frjettaritarinn frarn í
sínum eðlilega ham. Hann gefur sem
sje fyrst fyllilega í skyn f þessari
grein sinni, að alment ósamlyndi eigi
sjer stað milli sjera Stgr. og Ve.stur-
heimssafnaðar. Vjer vitum alls ekki
til að það sje svo. Og því til sönn-
unar viljum vjer geta þess, að frjetta-
ritarinn sjálfur, sem er einn af vorum
safnaðarlimum, (þó apturhalds-með-
limur sje) var áður, og optar en einu-
sinni búinn rð hefja ósamlyndi og ó-
þarfa áreitni við prest vorn. Og á
þessum umrædda fundi brejHti hann
ekki vana sínum, því meiri hluti þeirr-
ar óánægju, sem þar kom í Ijós, var
frá honum sjálfum. Það var hann
einn, sem gaf þessi göfugu svör, er
hin umrædda grein hans flytur almenn-
ingi undir þeirri fölsku blæju að þau
skuli skiljast sem svör safnaðarins.
Það þarf naumast að taka það
fram, að frjettaritarinn veit eins vel
og vjer, að prestur gerði ekki tilboð
sitt um launin í tilliti til alls safnaðar-
ins, holdur einungis einstakra manna,
sem kynriu að vera óánægðir með sig
senr prest; þá skyldi þeim þannig
gefast tækifæri að vera undan þegnir
að gjalda sjer, ef þeir vildu. Og
þegar gengið var til atkvæða í þessu
máli, var það eindreginn vilji fundarins
að færa ekki niður laun prestsins. E>á
stendur einnig dáindis suotur grein í
10. tölubl. 7. árg. Kringlunnar frá
sarna höfundi. í henni segir meðal
annars svo: „Safnaðarstjórn Norður-
hyggðar boðaði til almenns safnaðar-
fundar 14. þ. m. En er fundarboðið
kom fyrir prest, kvað hann það ólög
mætt, sökum þess, að hann sjálfur
hefði ekki samþykkt að furidur skyldi
verða.“
lljer er sumpart hallað sannleik-
anum og sumpart farið með hreiu ó-
sannindi. Sannleikurinn í þessu er
nefnil. sá, aö safnaðarnefnd Norður-
bj’ggðar kom sjer saman um, að halda
almennann auka-safnaðarfund, þenuan
dag, sem rrjettaritari tilgreinir en það.
komst aldrei svo langt, að fundur væri
boðaður, það að eins barst út, aðsafn-
aðar stjórnin ætlaði að halda fund; þar
fyrir er það tilhæfulaust, að prestur
hafi Ónytt fundinri, þegar fundarboðið
konr til hans [eins ogskilja má á grein
frjettaritaransj, af þeirri einföldu
ástæðu, að fundarboðið var aldrei
neitt.
Nefndarmenn sumir áttu að eins
tal við prest um fundinn, og syndist
presti heppilegra, að vinda ekki svo
bráðan bug að honum, heldur að
nefndin og prestur töluðu sicr betur
saman, áður en boðað væri til fundar,
og fundur væri síðan boðaður við
næstu guðsþjónustu-samkomu, eða
fyrstu samkomu sem fjelli, eins og
safnaðarlög vor gera ráð fyrir, að
fundir skuli boðast.
Oss dettur nú í hug að öllum
sanngjörnum og skynberandi mönn
um synist það ekki nema eðlilegt, þó
þetta yrði að sasnkomulagi með presti
og safnaðarnefnd, sjer í lagi þegar
þess er gætt, að presturhaíði ekki hið
minnsta á móti því, að fundur væri
haldinn áleit þao miklu fremur nauð-
synlegt; ekki var heldur nefndinni
neitt kappsmál mcð að halda íuudinn
innan fárra daga, cða nokkuð því líkt
En þetta þoldi ekki frjettaritar
inn og máske íleiri hans fylgismenn
sem þóeru (sem betur fer) ekki marg-
ir af safnaðarmönnuin vorum, því
hjerna okkar á milli sagt rís flestum
safnaðar og enda utansafnaðarmönn
um hugur við aðferð og fratnkomu
frjettaritaruns í safn.iðarmálum. Enn
fremur segir frjetturitarinn í þessari
grein: „Tók sig J>\ í saman flokkur
manna, og boðaði fundþann 14. þ. m
í húsi S. M. S. Askdal. Á þann fund
voru allir boðaðir (bætir liann við)
jafnt utan sem innansafnaðarmenn.
Ekki er ófrjálsiyndið! (og þó yfiríást
að bjóða prestinum). lin hvernig var
svo þessi heiðarlegi fundur boðaður?
Idann var þannig boðaður, að skjal
kom á gana; með rithönd o<r undir-
skript frjettaritarans. Fundarboðið
hljóðaði þannig, að ræða skyldi yms
áríðandi mál, er við kæmu Norður-
byggð-
Maður var sendur af stað með
skjalið, og aliir sera vawu því hlynnt-
ir, að fundur yrði haldinn á tjeðum
stað og tíma, áttu að rita nöfn sín 4
það.
Fáum mun hafa verið full kunn-
ugt, hver þessi áríðandi mál voru, sem
um áttu að fjalla á þessum fundi.
Eigi að siður skrifuðu nokkrir nöfn
sín á fundarboðið, en ekki voru það
yflr 5 af safnaðartnönnum (frjettarit-
arinn ineð talinn); þó mættu ekki 2
af þeim á fundinum.
Ilvernig var svo fundurinn sóttur.
Frjettaritariun gefur það til
kynna í liinni umræddu grein, raeð
svo feldum orðum: „Fundurinn var
einn af fjölmennustu fundum, sem
hefur verið haldinn hjer.“ Vitanleo-t er
það að fundir vorir eru allt af helzt til
fámennir, en eigi að síður höfum vjer
nokkruni sinnum haft fieiri á fundi en
~1, eins og á Askdals-fundinum voru,
að tveimur heimamönnum með töld
um. Þegar funduiinn var settur,
koin hið leynilega ]>rógramm fyrst í
ljós þannig, að frjettaritarinn stóð
upp og skyrði tilgang þessa fundar
fjfir geslum sínum á þa le.ð, að þessi
fundur \æri haidinn í þeiin tilgargi
að læða im fjelagsmál þessarar bygð
ar, og væri það að hnns Sliti nauðsj’n
legasta málið, að tala um samband
prests og safnaðar, og hvort tiltæki
legt mundi vera að lialda prestinn
framvegis. A þessu roá’li bj-rjað:
fundurinn, og endaði líka. og það með
svo löguðum orðræðum, að jafnvel ut-
ansafnaðarmönmun reis hucrur við
Einn þeirra sagðj til dæinis afdráttar- (
laust, að sjera Steingríinur væri full-
góður prestur, og þnr að auki kæmi
utansafnaðarmönnum hann ekkeit við.
Alit meiri hluta fundarins
sað, segir frjettaritarinn, að sú sundr-
ung, sem eigi sjer stað ( kirkju og
kristindómsmálum hjer í [>essnri bygð,
væri runniu frá N. S. Thorlákssyni.
Vjer skulum nú ekki deila við
höfundinn stórt um þetta atriöi, af
því að vjer álítum það nákvæmlega
hið sama og sumum öðrum prestunr
er borið á bryn, sem halda vi)ja fast
við prógramm hinnar iútersku kirkju.
En hitt viljum vjer leyfa oss að benda
að fundur þessi er haldinn, og
frjettagrein rituð í þeim ákveðna til-
gangi að koma að þessari höfuð-krvdd-
jurt, sem frjettaritarinn segir, að hafi
verið álit meiri hluta fundarins nl. að
heppilegasta meðalið væri að segja
prestinum upp þjónustunni.
Einhverjum kynni nú að koma til
hugar að spyrja þannig: Ilvaða fólk
var svo saman komið á þessutn fundi?
Flestum ókunnugum mundi hug-
kvæmast að Segja: E>að hefur auðvitað
verið safnaðarfólk, þar eð safnaðar
mál voru eingöngu rædd. Eti sann-
leikurinn er, að 8 safnaðarmenn voru
á fundinum og 13 utansafnaðarmenn.
Forseti var utansafnaðarmenn. Forseti
var utansafnaðarmaður, skrifari safn-
aðarnraður (frjettaritari).
Nú kynnu sumirað hugsa, að þeir
safuaðarmenn, sem á fundinum voru
hafi eindregið fylgt álit.i meiri hlutans.
En það var ekki svo; 3 af þeim voru
á móti. 1 gerði ekki að, 4 voru með
fundarálitinu, (frjettaritarinn meðtal-
inn). Alis greiddu atkvæði með fund-
arálitinn 11. og þar af 7 utansafnað-
arnrenn. E>arna kemur nú ílokkurinn
sem með frjettaritarann i broddi fylk-
ingar samþykti, aðsegja presti vorum
upp. Hvernig lízt ykkur á!!
Vjer erum nú orðnir fjölorðari
um þevta mál, en vjer upphaflega ætl-
uðum, og er orsökin til þess hinar
mörgu og svívirðilegu árásir, :em
gerðar hafa verið á sjera Steingr.m í
blöðunum; og höfum vjer þó slept
mörgu sem fullkomin ástæðahefði ver-
ið til að minnast á. Það hefur litið
svo út, eins og frjettaritarinn hafi gert
ajer það að reglu, að kasta ryrð og
skugga á sjera Stgr. í blaðagreinum
stnum, en oss vitanlega hefur hann
aldrei minnzt á neitt, er honum gæti
verið til sóma, rjett eins og el kert
hvílíkt yrði sagt um hann.
En vjer vituin nú allir, og frjetta-
ritarinn líka, að sjera Steingrimur er
hið mesta prúðmenni íallri sinni fr>,m-
komu og viðmóti, einnig er hann góð-
samur og hjálpfús, jafnvel yfir efni
fram, sífellt reiðubúinn að vitja þeirra
sem veikir eru eða bágt eiga, hvort
heldur þeir eru utan safnaðar hans
eða innan. Hvað embættisverk sjera
Stgr. snertir, rnun óhætt að segja svo
tnikið, að lionum farist þau heidur lið-
lega úr hendi. Og kennimaður er
hann að voru áliti í góðu meðallagi.
og það eitt er vfst, að hann hefvr hinn
bezta vilja til að ná sern mestri fitll-
komnun í embættisstörfunr sinuie.
Að endingu viljurn vjer hógvær-
lega ráðleggja frjettaritaranum að
standa nú við, og atbuga með sjálfnm
sjer skilyrði þau er fram voru tekin.
þegar honum var veittiniitaka í \ est-
urheimssöfnuð; og ^kyldi hai.u nu í
huga þau rækilega, óskum ' jer og
vonum, að það leiddi til batnandi
breytingar á franrkomu Iians í safu-
aðarmálum.
Ritað 16. febrúar 1893.
Nokkrir meðlimir
V esturhei mssafnaða r.