Lögberg - 20.09.1893, Blaðsíða 2

LöOBERG MIBVIKUDAUI3S>’ 20. SEPTEMBER 1S93
3£ ö g b c v g.
(íenfi út aS 148 Princass Str., Winnipeg Man.
a( 77 e Lögberg Printins; & Publishin% Co'y.
(Incorporated May 27, Uðo).
Ri rsr.óRi (Edi 'or);
EINAR N/ÖRLF.IFSSON
I! 'SINKSS MANAOER: JOIIN A. JíLÖNDAL
AUGLÝSINOAR: Smá-auglýsingar i eiti
skipti 25 cts. fyrir 30 orð eSa 1 þumi
dálksiengdar; 1 doll. um mánuffinn. A stærr
auglýsingum eða augl. um lengri tima ai
sláttur eptir samningí
öUSTAD A-SKIETI kaupenda verSur aC ti
kynna shnfiegi og geia um fyrverandi bi
staC iafnframt.
UTANÁSKRIPT til AKGKEIÐSLUSTOEl
biaðsins er:
TKE LÚDBEKC PKINTINC & PUBLISH- C0.
P. P. Box 368, Winnipeg, Man.
UTAN ASKRIET til RITSTJÓR ANS er:
KIHTOR LÖGRERC.
P. O. BOX 368. WINNIPEG MAN
— MIÐVIKUDAOINS 20. SEl’T. 1893. —
Samkvæm ranaslögum er uppsögr
kaupanda á blaði ógild, nema bann st
skuldlaus, þegar haDn segir upp. — E<
kaupandi, sem er í skuld við blað
ið flytr vistferlum, án þess að tilkynns
heimilaskiftin, þá er það fyrir dómstól
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgangí.
I3P* Ept.irleiðis verður hverjum þeim sem
sendir oss peninga fyrir blaðið sent viðui
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi.
hvort sem borganirnar hafa til vor komif
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef menn fá ekki slíkar viðurkenn
ingar eptir hæfilega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvait um það.
— Bandaríkjapeninga tekr blaði?
fullu verði (af Bandaríkjamönnum)
og frá íslandi eru íslenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu veröi sen
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
P. 0. Mnney Orderx, eða peninga í ií-
gntered Letter. Sendið oss ekki bankaí
vísanir, sem borgast eiga annarstaðar ei
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylg
fyrir innköllan.
Aberdeen lávarður, ltinn nyi land
stjóri Canada og frú lians komu til
Quebec á laugaidaginn. í>að er víst
óliætt að fullyrða að aldrei liafi verið
með meiri ánægju tekið á móti nokkr-
um landstjóra í Canada, ef til vill
aldrei með eios mikilli ánægju síðan
Dofferin iávarður kom liingað. Lady
Aberdten er ekki síður vinsæl en
maður hennar, enda er hún talin ein
af pieim liefðarkonum Stórbretalands,
8e:n láta sjer annast um heill almenn-
ings.
IJamilton blaðið Spectutor, sem
að mörgu er merkilegt blað, ocr með
al annars hefur gert sjer mjög inikið
far um að mæla roóti tvískipta skóla-
fyrirkomulaginu hjer í landinu, hefur
njflega valdið allmiklu hueyksli með
þvi að finna aðalleiðtoga frjáls-
lynda flokksii.s, Mr. Laurier, það
til foráttu, að hann er af frönskum
ættum. í>að synisUóneitanlega nokkur
óiamkvæmni í pví, að berjast móti
tvlskipta skólafyrirkomulaginu vegna
pess að pað fyrirkomulag efli pjóðein-
isríg og standi fyrir prifum samvinnu
h nna yinsu pjóðflokka hjcr í landinu,
en láta svo að hinu leytinu einn af á-
gætustu mönnum landsins gjalda pess,
að forfe ur hans áttu heima í e’nu
la ídi en ekki öðru. Þess má líka vfir
höfuð geta Canada-blöðunf til sóma,
að pau hafa tekið pessum árásum á
Mr. Laurier mjög svo fálega.
Brniuloii kosningiii
OG
J ón Olafsson.
Jón segir að 4 íslendingar hafi
gre’tt McDonald atkvæði nú, en í
fyrra hafi pað verið tinn eða tveir.
Svona staðhæfingar eru ldægilegar,
pví enginn getur með vissu s»gt
hvernig aðrir greiða atkvæði, par sem
atkvæði koma fiam frá báðum hliðum.
Atkvæðagreiðsla hjer er leynileg
Það veit Jón náttúrlega ekki. Held-,
ur víst að hún fari fram eins cg heinia
á íslandi, En svo litið *lti hann að
vita um pau mál, sem hann er að
sletta sjer fram f.
Jón segir að MeDonald hafi feng-
ið sig vestur í Brandon af pví peir
hafi verið ,,góðkunnugir í prívat
lífmu“.
Mönnum kann nú að virðast pað
nógu trúlegt, að McDonald, fyrir
kunnugleik v'ð Jyn „f prívat lífinu“,
hefði fengið álit á honum til að vi'ina
með sjer að pví að liann næði kosn-
ingu á sama hátt og í fyrra, en pað
var með svikum og mútum, pað ját-
aði McDorald sjálfur, treysti sjer
ekki að hylja pað, og pví sagði hann
af sjer. Nei, pað var ekki „góðkunn-
ingsskapur í prívat 1 finu“ sem kom
Jóni vestur, en pað gekk blátt áfram
pannig ti!, að nokkrum dögum fyrir
kosninguna fjekk McDonald telegram
frá Jóni par sem hann bauðst til að
koma vestur og „snúa“ íslendingum
yfir á hans ldið.
Þetta varð íslendingum í Brand-
on vel kunnugt, svo pegar peir sjá
nú J. Ó. kalla petta tilhæfulausa lygi,
pá komast peir að nyrri raun um, hve
vandaður liann er og varkár í stað-
hæfingum sínum.
Þetta komst á pá leið á lopt, að
peir Jón og McDonald voru ekki góð-
kunnugri í prívat lífinu en pað, að
pegar telegrammið kom frá Jóni, pá
fór veslings McDonald til íslendings
í Brandon, GuDnlaugs Gunnlaugsson-
ar, til að spyrjast fyrir um hvaða fí-
gúra hann væri, pessi Jón, og hvort
hann mundi geta veitt sjer nokkurt lið.
Það var pannig alveg komið und-
ir G. G. hvort McDonald pæði Jón
eða ekki; og fórst G. G. par svo
drengilega, að Jón mætti bera kinn-
roða fyrir. Jón hafði nefnil. fyrir ekki
mjög löngu logið upp á G. G., lirak-
yrt hann og hætt, uppnefnt og atyrt,
kallað Kisa og Kláus og öllum ónöfu-
'.m. Nú leit G. Gunnlaugsson svo á,
að Jón gjörði ekkert, hvorki til nje
frá við kosningarnar, pó hann kæmi,
en ræfillinn fengi líklega einhverja
sleikju hjá Mc. Donald fyrir ferðina
vestur, og pað sem hann pættist afreka
par, og væri ekki gustuk að hafa pað
af honum. Og# svo segir hann Me.
Donald að hann skuli þiggja Jón.
Og brosað var í Brandon, pegar
petta fór að frjeítast, pví G. G. sagði
óspart frá pví, eins og von var; svo
rainn gætu lilegið að pví.
En ekki er jeg óhræddur*um að
landar par f Brandon hafi hugsað sem
svo, að Jón skyldi reka sig á, að peir
væru ekki eins fljótir til að ,,snúast“
par, eins og liann hefði sjálfur verið i
fyrra. Jeg skal ekki tala margt um
pessa Brandonferð Jóns. Jeg hefði
ekkert um hana sagt að fyrra bragði.
£>6 vil jeg bæta pví við, að óparfi
er af Jóni að vera að spotta og hrak-
y#ða íslendingana sem frá Winnipeg
komu til Brandon kosningadaginn;
peir komu pangað til pess að greiða
sín atkvæði eins og peir áttu rjett á.
Og ef ferð Jóns til Brandon hefði ver-
ið e'tthvað í áttina til að vera eins
sæmileg ferð, eins og pessara manna,
{>á hefði liann einu atriði minna að
skammast sín fyrir, ef hann kcmst ein-
hvern tíma svo hátt í lífinu, að læra
pað.
W. II. Paulson.
FÁEIN ORÐ
til St. Ó. Eir’tkssonar.
Frá æsku var þinn andi hærugrár
Því áfellirðu þá míii draumlífs ár?
Jeg brosi að þj'er—mig bítur ei þinn
hniflll
Þú, biðukolla, sem varst aldreifífill,
Stuk, Th.
í>að væri rangt að segja, að herra
St. Ó. E. heíði prumað yfir mig „úr
heiðríku lopti“ (St. orð) í Hkr. 2. p.
m. í>eim sem kunnugir eru yfirbragði
vinar míns í seinni tíð, mun ekki hafa
komið pað með öllu óvart, pó pað
væri all fúll jeljagangur, sem brauzt
loks fram úr skolgráu skýjabólstrun-
um, sem hafa marghringað sig á
brúnahimni lians í háa tíð; rrætti par
heimfæra orð Hannibals: „mig grun-
aði lengi, að úr sorta peim, er jafnan
hefur legið á fjöllunum, myndi fyr
eða síðar koma illviðri“. Eiríkssonar-
hretið var reyndar skítlegra en svo,
að pað eigi skilið að heita illviðri, en
lubbalegt og lúalegt eru betur viðeig-
andi orð til að tákna hið andlega veð-
urlag í pessari ómyndar-grein með
„slúðurkei lingar“fánanum.
í vælandi róm játar vinur minn,
að jeg hati sk:pt vel við sig, en hækk-
ar fljótt löddina, svo að hvín í honum
endanna á milli út af pví hvað vel
hann hafi skipt við mig; um pau skipti
ber pessi Ilkr.-grein nokkurn vott, en
pó er vert að athuga pau góðu skipti
ofurlítið betur.
Stefán Ó. Eiríksson lifði lengi
framan af fyrir utan allt fjelagslíf hjer
í byggðinni, en jeg og ymsir aðrir
póttumst sjá vísi til hæfileika hjá
honum, og fórum pví að hvetja hann
til að taka meiri pátt í fjelagsmálum
vorum, o<r halda honum fram til em-
bætta og virðinga, sem hvorttveggja
gekk í fyrstu ervitt. En pegar hr.
Magnús Jónsson frá Fjalli vjek hjeð-
an burt, pá komum við Jónas Stefáns-
son honurn í sæti pað er Magnús hafði
skipað í sveitarráðinu, og liöfum til
pessa lialdið honum í pví, í vanpakk-
læti sumra vina okkar og nágranna
Stefáns.
Síðastliðinn vetur fór St. svo að
leggja lag sitt við pá menn, er hann
vissi, að í öllu voru mjer hinir verstu,
fer að smá-stríða mjer, brytur tvisvar
er hann heimsækir mig, upp á pví
einu fyrir umtalsefni, sem hann vissi,
að mundi fjarstæðast mjer að tala um,
hælir ópokkum, en hnjátar í almenni-
legt fólk, og í pessum viðræðum var
pað, að jeg kastaði fram pessum orð-
um: „að hann væri farinn að mann-
ast“, nefnilega með að sækja fyrir-
lestra til J. P. Sólmundssonar, sem
St. var að halda fram og hæla á hvert
reipi, fyrirlestrinum og höfundinum.
Hafi Sólmundsson átt allt pað hrós
skilið, sem Stefán pá gaf honum, pá
hefði Jiað verið í menningaráttina, að
hlusta á fyrirlesarann, og minn virðu-
legi vinur St. Ó. E. síður en svo haft
ástæðu iil að firrtast út af pessum um-
mælum. 8. aprfl skrifar hann mjer,
að honum farinst, mjög kærleiksríkt
brjef, en jeg og peir af vinum okkar
St., sem lesið hafa pað brjef, erum
svo sljóir, að finna ekki kærleikann í
pví; hann bar sig mjög illa út af pví,
að jeg hafi sneypt sig, og hafði nú í
hótunum. 13. apríl skrifaði jeg hon-
um, og bað um fyrirgefning, ef jeg
hefði móðgað liann, en sú fyrirgefning
er víst ókorr.in. Úr pessu brjefi sem
var alveg prívat, birtir hann svo kafla
í seinustu ritsiníð sinni, og mun sú
kurteisi lians vcrða honu.n til verð-
skuldaðrar frægðar.
25. apríl skrifar St. mjer svo apt-
ur, og ber par á mig, að jeg ljúgi
up]> á sig, að jeg sje víst orðinn vit-
laus og ef jeg eigi eitthvað örðugt,
pi verði jeg sjálfur að sjá fyrir pví;
pað er hægra að fara úr duggarapeys-
u nni en andlega peysuskajinum.
Seinastliðið síðasta vetrarkveld
var jeg narraður út af heimili mínn
til að vitja barns hjá sjera Magnúsi,
sem að yfirskyni var kallað veikt, til
að koma mjor á stað, pví pá átti að
setja samningaskrúfu á mig við sjera
Magnús, pó mjer tækist að sjá við
peirri ráðagerð.
Fyrir pví, að jeg, mjög vesæll,
varð við pessum tilmælum, og fyrir
pað að hjúkra um nóttina presti, sem
var undir peim andans áhrifum, að
líkaminn var ósjálfbjarga, fjekk jeg
pað að launum, að eptir pvl sem jeg
hef komizt næst pá var pað prestur
sjálfur, sem útbreiddi pað meðal al-
mennings, að jeg hefði gefið sjer
svefnlyf, og svo sló J. P. Sólmunds-
son pví út á prenti hvað eptir annað.
í tilefni af pessu ritaði jeg mjög
hógværa grein í Lögberg til að bera
af mjer pennan óbeina lygaáburð
peirra, og í niðurlagi hennar mæltist
jeg til að forvígismenn sjera Magnús-
armálanna hættu að ofsækja mig, með-
an jeg ljeti pá vera óáreitta.
I->á stekkur St. O. E. upp, hefur
tekið pað til sín, hefur pózt vera liöf-
uðið á hernum, mokar par yfir mig ó-
notum en klykkir út mað peírri stór-
lygi, að jeg hafi íleirum sinnum kall-
að Víðinesbyggja fjandmenn mina,
skríl og fanta. Þegar jeg las petta,
viss jegalls ekki, hvernig jeg ætti.að
skilja pessa ósvífnu lýgi.
Orsakirnar hlutu að vera ein af
premur: maðarinn skilningslaus, h"v!f-
ærður,eðamein-illgjarn, en pótt Stefán
sje enginn gáfumaður, J)ávar svo mik-
ið skilningsleysi óhugsandi, geðbiiun
trauðlega — pó sumt synist benda lil
að hann hafi snertaf ,,monomari“—um
að kenna I pessu efui, en slúðurkerl-
ingar greinin tók af öll tvímæli, cg
sjlndi, af hvað góðgjörnum livötum
aldan var runninn.
St. O. E. segir: „Jeg sje nú
ekki, hvað andmælandi ininn getur
unnið við nánari ítrekun pessara orða“.
Jeg skal pá fræða hann á pví, að jeg
er nú búinn að vinna pað, að liann
hefur nú sjálfur játað, að jeg hafi
aldrei kallað Víðinessbyggja skrll, og
til að sanna fjandmannariafnið grípur
hann til pess óyndisúrræðis, sem ger-
ir hann að ódreng, að birta kafla úr
prívat brjefi, sem svo sannar ekki
annað en pað, að jeg á peim tíma,
sem brjefið var ritað, áleit mig eiga
fjandmenn, sem væri argvítugt rusl,
og við petta stend jeg, en ekki pann
skilning Stefáns, að peir fjandmenn
liafi verið allir Víðineshyggjar án
undantekningar; nei, pað var minnsti
hluti peirra, og svo munu allir skilja
pað, nema peir sem St. liefur kennt
að misskilja ()etta.
Þetta marg umjiráttaða fanta
nafn er jeg búinn að skyra svo, að
allir menn með meðalgreind munu
gera sigánægða með pað, og læt mjer
pví nægja að benda á Jiá ósamkvæmni
Stefáns, að bera mjer L bryu, að jeg
kalli almenning fanta, með pví að
segja, að fólkinu sje hætt við að láta
leiðast að föntum, og ()ví er ver og
miður að mannkynssagan sannar pað
á öllum tímum.
En pó skal jeg gera enn betur,
og lysa pví yfir, að pegar jeg ritaði
pessi orð sem „fantar“ stóð I samhandi
við, að enginn sjerstalcur maður eða
menn vöktu fyrir mjer, ekki einu
sinni J. P. S., ekki einu sinni Alft ar-
unginn með öllum sínum hamaskipt-
um, sem stundum er hjörtur og stund-
um engill, en stundum eitthvað meira
en málið á orð yfir, og meir að segja
ekki peir menn, sem eru óvinir mínir
I vinarklæðum, en allra síst almenn-
ingur, sem jeg einmitt var að vor-
kenna að væri hætt við að láta leiðast
af mönnum, seiu honum væri óhollast
að leiðast af, svona alveg óákveðið á
öllum stöðum ocr öllum tímum.
n
En hvaða nöfnum hefur St. O. E.
nefnt Ny-íslendinga fyrir munn sinn
og peirra sjera Magnúsar? Stefán er
straugur fylgismaður sjera M. I pví
að rípa niður öll trúarbrögð; hann
mun yfirskoða allt, er sjera M. lætur
frá sjer á prenti útganga, I peim til-
gangi, að umbæta pað, og gefa til
pe3S sampykki sitt að pað skuli biit-
ast á prenti. Ilann lieldur svo hlífi-
skildi fyrir ritverk sjera M. og bey
pví I sannleika áhyrgð á peim, engu
síður en sjera Magnús.
Úr „svari til Jónasar Stefánsson-
ar og Ileiri Lögberginga“, sem nylega
birtist í Iloimskringlu undir nafni
sjera Magnúsar Skaptasonar, hef jeg
tínt saman nokkuð af nöfnum peim
sem almenningi eru J>argefin; prestur
kallar par fólkið óákveðið: „Ulfa,
liunda, grey, fiska, einfeldninga, land-
hlaupara, kjaptaker’ingar, misyndis-
menn, rusl, rotin og úldin iiræ, sem
leggi af ódaun, viðbjóðslegar rolur,
lygara, flugumenn, illpyði, bændarol-
ur, liræður og hugdeigarrolur, og seg-
ir svo að petta fólk „hafi djöfulinn og
helvíti að skjaldarmerki“, alpyðu
brigslað um ósjálfstæði, hræðslu og
trúgirni, en sumir gerðir að kjark-
lausum hræsnurum. Ef Jjetta er nú
sannur vitnisburður, sem varasamt er
að neita, pví presturinn æt.ti manna
bezt að J>ekkja fólk pað sem búið er
að vera sóknarfólk Iians I sex ár, pá
hafa hin jirestslegu áhrif sjera M. haft
óheillarík álirif á Jietta fólk, pví fyrir
sex árum, eða áður en J)að fór að
njóta prestsj)jónustu hans, mundi eng-
innliafa vogað að gefa pví pennan
vitnisburð, og satt að segja, pó margt
fari nú aflaga I fjelagslífinu, pá held
jeg petta sjeu allt of pungir dómar
lijá sjera Magnúsi, og ekki er hann
mjög kurteis við kvennpjóðina, að
kalla hana kjaptakerlingar.
(Niðurl. næsl).
G. Thorstkinsson.
HEIMILID.
Aðsendar greinar, frumsamdar og þýdd,
ar, sem geta lieyrt undir „Heimiíið“-
verða teknar með þökkum, sjerstaklega
ef þær eru um bvekap, en ekki mega
þær vera mjög langar. Ritið að eins
öðrumegin á blaðið, og sendið nafn yðar
og heimili; vitaskuld verður nafni yðar
haldið leyndu, ef þjer óskið þess. Ut-
anáskript utan á þess konar greinum:
Editor „Heimiiið“, Lögberg, Box 368
Winnipeg, Man.]
E.vx um smjökgjökð.
Mrs. Joseph Yuill, Carleton Place,
Ont., er eins orðlögð fyrir kunnáttu
sína í smjörtilbúningi, eins og maður
hennar er nafnfrægur fyrir úrvals
Ayrshire nautgripi sína,. Svo vel hef-
ur henni heppnazt smjörgjörð sín, að
bændakonur og dætur hafa komið til
hennar lanorar leiðir að, til að fá til-
sögn lijá lienni,oghún gaf 130kennslu-
tima árið sem leið. Eitt Canadabún-
aðarrit liefur fengið ujijilysingar hjá
henni viðvíkjandi smjörgjörð, og segir
hún par á pessa leið: '
„Ef vjer viljum búa til gottsmjör,
verðum vjer fyrst af öllu að sjá um að
kyrnar fái óskemmda, holla fæðu og
hreint vatn. Leyfið aldrei kúm yðar
að drekka vatn, sem pjer ekki sjálfur
vilduð drekka. Mjólka með hreinum
höudum, í blikkfötur. Vjer síum
mjólkina eins fljótt — eptir að búið er
að mjólka — og mögulegt er, og hell-
um henni í könnur 20puml. djúpar og
8 puml. að pvermáli. Vjer setjum
pær í ísvatn og látum pær standa par
12 klukkutíma, ogtökum svo rjómann
af með blikkbolla. Rjómann látum
vjer, um leið og hann er tekinn, í
steinkrukkur, og par er liann geymd-
ur, par til nóg er komið til að strokka,
og vjer létum linnn nldrei verða heit-
ari en 55 gr. F. Einu dægri áður en
vjer höfum nógan rjóma að strokka,
tökum vjer hálft gallon af honum,
hitum hann upp í 60 gr. F. og geym-
um hann á lilyjum stað svo hann
gerist.
Eptir að sá tími er liðinn, hitum
vjer allan rjómann, sem á að strokka,
upp í 60 gr. F., bætum við geraða
rjómanum, blöndum honum vel saman
við, og setjum svo rjómann frá, pang-
að til nægileg gering er komin í liann
til að strokkast. Detta tekur tæpan
sólarhring, og livenær sem rjóminn
er orðinn svo lítið súr, er liann tilbú -
inn að fara í strokkinn.
Vjer látum rjómann aldroi verða
heitari en 62 gr. F., en ef strokkur
yðar útheimtir meiri hita, pá má samt
ekki hita rjómann sjálfan meir, heldur
verður pá að bæta í hann heitu vatni.
Vjer síum rjómann ætíð í strokkinn^
og sían er tilbúin á pann hátt, að eitt
„yard“ af bezta „cheese cloth“ er fald-
að á báðum endum með breiðum faldi,
grönnum spitum svo smeygt innan í
faldana. Sía pessi er svo lögð vfil
strokkinn, og rjómanum hellt á liann
gegnum hana.
Ekki er hægt að gefa neina á-
kveðna reglu fyrir pví, hvað strokkur-
inn skuli vera heitur, í>að er nokkuð
breytilegt eptir J>ví hvaða árstíini cr,
livaða sort af strokkum er brúkuð, og
hve heitt er í húsinu sem strokkað er
í. Á sumrin liöfum vjer rjómann frá
58 til 60 gr. F., en á veturna frá 62
til 64 gr. F. Vjer brúkum vanalegan
tunnustrokk, og 35 til 40 mínútur
ganga í strokkunina. Þegar smjör-
agnirnar eru á stærð við hörfræ, er
liálfri fötu af köldu vatni hellt á strokk-
inn, og skökuninni svo haidið áfram,
pangað til smjörkornin eru orðin á
stærð við hveitikorn. Áunum er rennt
af pannig að tappi er tekinn úr strokks-
botninum, og pær renna I sigti sem
tekur á móti smjörögnum er annars
tnundu fara til spillis. Þegar búið er
að renna af öllum áunum er tappinn
settur í aptur, og eins miklu af nyju
köldu vatni hellt á strokkinn eins og
áirnar voru miklar. í>á látum vjer
lokið á, og snúum strokknum hart svo