Lögberg - 18.10.1893, Blaðsíða 1

Lögberg er geáS út hvern miðvikudag og
laugardag af
ThE LÖGBERG PRINTING & PUBLISHING CO.
Skrifstofa: Afgreiðsl ustofa: PrentsmiSja
148 Prinoess Str., Winnipeg Man.
Telcplione G7ð.
Kostar $2,oo um áriS (á íslandi 6 kr.
borgist fytirfram.—Einstök númer 5 cent.
Lögberg is puMished every Wednesday and
Saturday by
THE I.ÖGBERG PRINTING & PUBLISHING CO
at 148 Princess Str., Winnipeg Man.
Teleplione 675.
S ubscription price: $2,00 a year payable
*n advance.
Single copies S c.
(>. Ar.
}
Wiimipeg, Manitoba, miðvikudagiim 18. október 18í>:í.
Verzlun G. Jonssonar
♦ SUDVESTUH HDRNI ROSS OG ISRBEL ♦
♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦
*
¥
Drengji- og karlm. ulIarnærfatnaSur frá SOc. ogupp, Drengja-
og karlm. ullar-ytrifatnaSur frá $2.50 og upp, Drengja- og
karlm.-vetrarytirhafnir fyrir $2.25 og upp.
2.0ÍO og 3,oo, nú fyrir aS eins $1,0 D.
í
Nr. 81.
þetta haust hef jeg koypt inn nieiri og betri vöiubyrgðir, fyrir inikið minna verð en nokkru sinni áður.
kaupmenn bœjarins kaupa inn fyrir, sem sje 10—20c. billegar livert dollars virði.
Til dœnxis ♦ Til dœmis
♦ Indælir. nj'ir, tvfbreiðir kjóladúkar frá 20c, og upp, cinbreiðir,
ajög fallegir og góðir frá lOc. og upp. Brossiur á $1.50, 1.75,
Blilegasta Dúdin i Wpg.
Já, það svo mikið biliegra, að jeg get selt eins billega og smi-
:
:
:
TiX dcemis
NiSsterkir leSurvetlingar frá 50c. og upp, húur, skyitur og bux-
ur á 50c. og upp. Ullarsokkar og vetlingar, uppiböld, kragar.
mansjettur, necktie’s, erma- og kraga-hnappar o. fl., o. fl.
KOMIÐ : þAÐ KOSTAR EKKERT AÐ SKOÐA þAÐ, OG LÍTIÐ At) KAUPA þAI), þAÐ Elt SVO BILLEGT.
Cliiuago-brjef.
í.
65 N. Centre Ave., Cliicago,
12. okt. 1893.
Ititstjóri Lögbergs.
Kæri vin.
Driðjudagiiin 10. p. m. lögðum
vjer íi stað frá Winnipeg til Chicago
tG pess að vera par nokkra daga á
syningunni. Vjer vorum fiinm f hóp:
Miss Sigríður Johnson, Mr. Magnús
Paulson, Mr. Stefan Paulson og jeg
frá Winnipeg og Mr. Dorsteinn Odd-
son frá West Selkirk.
Mr. Stefán Paulson átti lengri
leið fyrir höndum. Ilann fer á skóla
pann, sem hann liefur gengið á um
nokkur ár. Það er Thiel College í
bænum Greenville, Pa.
Vjer lögðum af stað frá Winni-
peg litlu fyrir hádegi með N. P.
brautinni. t>egar komið var til Graf-
ton, pá áttum vjer par vinum að fagna.
t>ar mættum vjer sjera Friðrik J.
Bergmann frá Gardar, Mr. Andrjesi
Freeman og Mr. Jóni Blöndal frá
Winnipeg. Þeir biðu vor í Grafton
og keyptu eigi farbrjef sín fyrri en
vjer koinum, svo vjer gætum öll orð-
ið samferða alla leið til Chicago. Oss
pótti mjögvæntum að fá pessa n/ju
samferða menn. Vjer hjeldum svo
ferðinni áfram 8 í Hokki alla leið til
Minneapolis. Farpegjar voru all-
margir. Vjer sáum að eigi mundi
fara vel um oss, ef vjer svæfum I sæt-
um vorum um nóttina. Tókum vjer
pess vegna pað ráð að fá oss rúm i
svefnvagni (Sleeping (Jar). líúmið
kostaði $2. Það fór vel um oss og
sváfuin vjer allvel.
Vjer komum til Minneapolis kl.
7 um morgunin, 11. p. m. og biðum
par pangað til kl. 6 uni kveldið. Þar
Ijetuin vjer oss vcrða fyrst fyrir að fá
oss morgunverð á Hotel Nicolett.
Morgunverður sá kostaði 75 eents og
pótti oss liann nokkuð dyr eptir gæð-
um. Að pví búnu fórum vjer að
skoða bæinn. Mr. A. B'reeman var
fyrir 2 árum dálítinn tíma í Minne-
apolis. Hann var vel kunnugur 1
bænum. Hann gerðist leiðtogi flokks-
ins og fórst pað ágætlega.
Fyrst heimsóttum vjer landa
vorn, Mr. Pál Gunnarsson. Hann
var ekki sjálfur lieima. Kona hans
tók oss mæta vel. Hún bauð Miss
Johnson að vera hjá sjer, meðan vjer
biðum eptir vagnlestinni, og var j>að
boð pegið með pökkum.
Vjer karlmennirnir fórum svo
allir undir forustu Mr. A. I‘ reeman s
að skoða Minnehaba fossinn (Minne-
liaha B'alls). B'ossinn er skammt fyrir
suðaustan bæinn, og fórum vjer pang-
að á rafurmagnsvagni. Fossinn er í
litlum læk, sem rennur í Mississippi.
Hann er hvorkí liár nje vatnsmikííl,
og eigi kemst liann í neinn samjöfn-
uð við stóra árfossa á íslandi. Samt
er hann allfagur. Ilann fellur fram
af dálitlu bergi, práðbeint niður í all-
breitt gil. Eptir pví rennur lækurinn
niður í Missisippi. Þótt Minnehaha-
fossinn sje eigi stór, J>á er hann »>j6g
frægur, vegna nafns stns og pess að
skáldið Longfellow hefur svo fagur-
lega um liann kveðið. Vjer gengum
niður eptir gilinu, pangað til lækurinn
rennur I Missisippi. Milli árínnar og
læksins myndast allhár tangi. Fremst
á honum er fagurt útsyni. Þar eru
reist allvönduð hús úr rauðum tigul-
steini handa uppgjafa hermönnum,
sem tóku pátt í prælastríðinu.
Veður var gott framan af degin-
um, en seinni liluta dags fór að rigna.
Vjer urðum pess vegna að halda kyrru
fyrir. Samt sem áður fórum vjer út
að I.ake Harriett, sem er allfaguit
vatn lítið eitt fyrir sunnan bæinn.
Þar er allmikill skemmtistaður, og
halda bæjarhúar par sumarskemmtanir
sínar. Á heimleiðinni frá Lake Ilar-
riett skoðuðum vjer Lake Wood
kirkjugarð.
Vjer lögðum á stað frá Minnea-
polis kl. 6 um kveldið. Vjer fengum
oss rúm í svefnvagni með sömu kjör-
um og nóttina áður. Vjer fórum með
Wisconsin Central brautinni og kom-
um til Chicago kl. 10 í morgun. B'rá
Minneapolis höfðum vjer sent lirað-
skeyti til Mr. Jónasar Johnson, 64 N.
Centre Ave. Ilann mætti oss á vagn-
stöðinni og tók oss öll heim til sfn.
Vjer ætlum að búa öll Iijá honum,
meðan vjer dveljum hjer í Cliicago.
Nú legg jeg á stað á sv'ninguna
kl. 1 e. li.
Þinn
Hafsteinn Pjetursson.
rJóiias s.jervitri.
Þyzk saga.
Niðurl.
Bæjarfógetinn reif í hárið á sjer
af gremju, pegar hann sá, að galdra-
kerlingin var strokin og llækingur-
inn var kyrr. Hann hafði í raun og
veru ætlað aðgefa Maríu Hollin frelsi,
en með mikilsverðum skilyrðum, og
nú var hún sloppin peim úr greipum,
án pess að liafa skuldbundið sig til
neins; en Jónas, sem ætlazt hafði ver-
ið til að stryki, varð ráðið nú enn að
dragast með.
„Það er pá alveg ómögulegt að
losna við pig, porparinn pinn“, grenj-
aði hæjarfógetinn ösku vondur.
En Jónas svaraði einstaklega
stillilega: „Það er einmitt pað sem
jeg er kvarta um, að pið skulið aldrei
reyna pað“.
Mál frú Hollin var komið í pað
horf, sem nú skal greina. Frá Reg-
ensburg var lagt svo fast að ráðinu
með bænum og hótunum, að meiri
hluti pess ljet hugfallast og tók að
snúast gegn peim preinur ráðsherrum,
er komið höfðu öllu galdrakvenna-
niálinu af stað. Meiri hlutinn fjekk
og uppörvun frá J>eim kvörtunum, er
frá almenningi komu; j>að var eína Qg
almennÍDgur hefði vaknað af vonilum
drauini, og kvartanirnar urðu æ ákaf-
ari. Galdradómararnir sáu nú ljós-
lega, að peiira yfirráðum var lokið,
og að peir urðu að fara að hugsa um
að sjá sjer sjálfum borgið. Þeir ætl-
uðu pví að gefa Maríu Hollin frelsi
með pví skilyrði, að hún undirskrifaði
og eiðfesti skjal pess efnis, að hún
kannaðist við pað, að frelsið, sem
henni nú væri veitt, væii náðargjöf;
að hún skyldi hvergi höfða mál móti
dómurum sínum, nje hefnasín á peim
persónulega; að hún skyldi fara úr
bænum innan 24 tíma og auk pess
skuldbinda sig til að pegja alla sína
ævi um allan rekstur inálsins. Alenn
hugðu, að pað mundi verða auðvelt,
að fá gamla konu, sem að baki sjer
hefði jitningarbekkinn og fram undan
sjer bálið, til að skrifa undir og vinna
eið með svo góðum skilmálum; en svo
ráku menn sig á p&ð, að María Hollin
var horfin, og fjekk pað peim eigi lít-
ils ótta; pví að nú gat hún kært pá
og æst fólkið svo mikið sem hana
langaði til.
Bæjarfógetinn stóð eins og votur
hundur frammi fyrir embættisbræðr-
um sínum í ráðinu, pegar hann kom
inn í rjettarsalinn með Jónas sjervitra
1 stað kerlingarinnar. Ráðherrarnir
kenndu liver öðrum um með mestu
gremju, fyrst ílágum róm,svo hávær-
ara; og að lokum varð vonzkan svo
mikil, að allir skömmuðust í einu eins
og drengir í Gyðinga-skóla. Svo kom
bæjarfógetinn alltí einu kyrrðá; hann
var svo raddsterkur, að hann gat látið
til sín heyra mitt í ólátunum, og með
einu orði tókst honum að gera alla
sammála. Ilann hrópaði: „Jónas
sjervitri er einn orsök í öllum pessum
vandræðum. Hengið hann, ef hann
tekur ekki tafarlaust aptur allar sínar
gömlu játningar.
Jónas svaraði. ,.Jeg tek ekkert
aptur“.
Og pegar bæjarfógetinn spurði
hann í annað sinn að liinu sama, sagði
hann, án pess að láta sjer bregða hið
minnsta: „Nú er jeg fyrst staðráðinn
íaðtaki ekkert aptur! og í priðja
skipti sem-------“
Þá stóð gamla ekkjan ]>ar í stof-
unni, eins og henni hefði skotið upp
úr jörðinni; með henni voru tveir
hinna bezt metnu borgara frá Ulm og
Nördlingi. Hún horfði reiðulega inn
f augun á Jónasi sjervitra og sagði
við hann með styrkum róm: „Jónas,
J>ú tekur pessa ósönnu játningu aptur“.
Það var eins og strákurinn liefði
verið lostinn eldingu, pegar hann
lieyrði pessa rödd. Hann pagði lengi
og liorfði í gaujinir sjer. Allirpögðu,
og ekkert bevrðist, nema liægur and-
ardrátturinn. Svo sagði hann: „Ekk-
ert annað vald í heiminum hefði getað
koinið mjcr til að taka játningu mína
aptur; en jeg get ekki logið upp í op-
ið geðið á pessari konu — jeg tek
játninguna aptur!“
Meðan á pessu stóð, fór mann-
fjöldum, sem úti fyrir stóð, að hafa æ
hærra og hærra um sig. Menn hót-
uðu ráðinu öllum ósköpum og kröfð-
ust pess að frú Hollin væri tafarlaust
látin laus. Ráðherrarnir sáu, að pað
var ekki liættulaust að liugsa sig leng-
ur «111. Eptir að peir svo höfðu tal-
azt við stutta stund í hljóði, las bæj-
arfógetinn í kurteisis-róm skjal nokk-
urt fyrir gömlu konunni, og fttti hún
að vinna eið að pví. En frú IloIIitj
svaraði, að liún krefðist rjettlætis en
ekki náðar, kvaðst liafa komið í pví
skyni cinu, að unnt yrði að binda
enda á mál liennar, og neitaði að sam-
pykkja petta skjal.
Rr ðherrarnir urðu vandræðalegir
í framan og reyndu að fá hana til að
láta undan með góðu, enda pótt peim
vasri vel kunnugt um pað, að konan
var ekki sjerlega tallilyðin.
Þá sá hún, að fanfjavörðurinn
lagði punga hlekki á Jónas til pess
að fara með hann í öruggt varðhald,
og hann leit til liennar svo raunalega,
að hún komst mjög við. Hún liugs-
aði sig um eitt augnablik, og sagði
svo við dómarana: „Þið liafið byrjað
á samningum við mig, góðir liálsar; í
raun og veru eruð pið J>ví ekki lengur
dómarar mínir, pví að verulegir dóm-
arar semja ekki við menn. En með
pví að pið eruð ekki lengur verulegir
dómarar, pá getið pið ekki heklur
sjeð um að jeg fái minn rjett. Gott
og vel, jeg skal pá koma með tilboð:
Látið pið piltinn lausan, og jeg skal
taka mjer liann í sonar stað, og fara
með liann til Ulm, og reyna, hvort jeg
get ekki alið liann betur upp en J>ið
gerið. Auðæfi mfn bafa legið ávaxta-
laus pá ellefu mánuði, sem mjer hefur
verið haldið í turninum, og pið ættuð
að borga mjer leigurnar, sem jeg hef
tapað á peim tfma. En lofiðpið mjer
að fá pennan dreng, sem ekkert hefur
verið um hirt, og pá skal jeg skoða
hann sem pá vexti, er guð liefur gefið
mjer af fje mfnu meðan á pjáningum
mfnum stóð“.
Nú var mannstraumur farinn að
ryðjast inn í anddyri hússins og ljet
allófriðlega. Ráíið hefði ekki átt
neins annars úrkosta, en taka boði
Maríu Hollin, pótt hún hefði sett allt
aðra skilmála. Hlekkirnir voru tekn-
ir af Jónasi; hann leit í kring um sig
eins og í draumi og Ijet fara með sig
eins og mönnuin syndist.
B'rú Hollin tók í höndina á honum
og leiddi hann fram að dyrunutu, og
var peim báðum tekið par með fögn-
aiði af mannfjöldanum, sein var að
ryðjast inn. Bæjarfógetinn vildi pó
syna, að hann væri ekki alveg orðinn
klumsa, og kallaði á eptir ]>eitn, en
pó ekki mjög hátt: „Nú getur bless-
að uppeldisbarnið að minnsta kosti
fengið gálga f Ulm, fyrsthann verður
par heimilisfastur11.
B'rú Hollin skildi vel, livað hann
fór, sneri sjer enn einu sinni v;ð í
dyrunuin og hrópaði með sterkri raust:
„Bæjarfógeti, pað ætti einhvern tíma
að loka yður inn í fangelsi um ellefu
mánuði, til pess að pjer skulið gefa
lært aðjj pekkja mannshjartað. Þá
kynnuð pjer að geta komizt að raun
um pað, að pað eru til menn, sem fyr-
irlíta dauðann, eða prá hann jafnvel,
— svo ánægjusnautt er J>eim lífið;
svo eru til aðrir, sein hafa svo ríku-
lega fundið til liius sanna ágætis f
lífinu og fengið með pví svo niikið
hugrekki, að peir fyrirlíta dauðann,
pótt peir leiti hans ekki. Aðrir sjá
ekkert hræðilegt við dauðann, af pví
að peir hafa aidrei lært að lifa; hinir
hræðast hann enn siður, af pví að {>eir
kunna svo vel að lifa. Jeg ætla nú
að kenna syni mínum að lifa, til pess
að hann skuli líka geta lært að standa
óskelfdur frammi fyrir dauðanum, sem
liann fyrirleit svo hjartanlega á liinni
fyrstu villubraut lffs síns“.
Gamla konan efi.di pað sem hún
sagði. Jónas varð að vönduðum og
hraustum manni á heiniili hennar, og
í prjátíu ára stríðinu varð hann ætt-
jörð sinni til mikils gagns, svo að
menn minntust lians lengi á ej>tir með
pakklátum hug. En galdrakvenna-
dómararnir f Nördlingi urðu að segja
af sjer; pað var hreinsað til f borgar-
ráðinu, og eptir pessi fimm skelfingar-
ár kom betra tíinabil, og ríkti pá af
nyju rjettur og rjettlæti í pessam
gamla stað.
INGA og MOCCASINS BILLEGAR EN NOKKUR BÚD
í WINNIPEG.
í október mánuði bjóðum við 20 percent afslátt, pað er $1,25 skó
fyrir $1.00. Hafið f hyggju, að vjer liöfum pær langstærstu byrgð-
ir f Winnipeg og orsökin til pess að vjer getum selt ódyrara en aðr*
ir er sú, að vjer kauj>um inn mikið ódyrara cn nokkur skóbúð f
borginni. Vjer getum sparað yður peninga, og pað er pað, sem
vjer allir sækjums eptir.
S M A- O G S T ó H Iv A U P - M E N N
KILGOUR HlfTlER & Co
541 Main Str., ^ Winnipeg.
Horuiuu á Jamcs Struet.