Lögberg - 30.06.1894, Síða 1

Lögbbrg er gefiS út hvern miSvikudag og
laugardag af
Tnp. LÖGBERG PRINTING & PUBLISHING CO.
Skrifstoia: Atgreifisl astoia:
148 Princess Str., Winnipeg Man.
Kostar $2,oo um áriS (á íslandi 6 kr.
borgist fyrirfram.—Einstök númer 5 cent.
Lögberg is puhlishcd every Wednesday anl
Saturday by
The I.ögberg printing & publishing co
at 148 Princess Str., Winnipeg Man.
S ubscription price: $2,00 a year payable
in advance.
Single copies 6 c.
7. Ar.
Winnipeg', Manitoba, laugardaginn 30. júní 1894.
Nr. 50.
ROYAL *
CROWN
* SOAP
Kóngs-Kórónu-Sápan er ósvikin
hún skaðar hvorki hóndurnar,
andlitið eða fínustu dúka,
ullardúkar hlaupa ekki
ef hún er brúkuð.
Eessi er til-
búin af
The Royai Soap Co., Winriipeg.
A. Friðriksson, mælir með henni við
landa sína.
Sápan er í punds stykkjum.
Umfram allt reynið hana.
FRJETTIR
CAXADA.
A þriðjudaginn fóru kosningar
fram í Ontario. Var pað ein hin harð-
asta pólitfska barátta, er nokkru sinni
liefur verið í Canada. E n svo fór að
Mowat fjekk meiri liluta atkvæða um
fram alla hina pólitísku flokkana á
pinginu. Voru sem við mátti búast,
hugir manna mjög æstir, en allt fór
f>ó fram með friðsemd. í Toronto
varð conservativi flokkurinn ofan á.
l>ar eru nú 4 kjördæmi en á síðasta
Jdnginu voru aðeins 3. Vann aptur-
haldsflokkurinn f peim öllum. Voru
alls kosnir 49 af frjálslynda flokknum
gegn Uo af apturhalds flokknum, 15
Patrons of lndustry og 3 af Protest-
ant Protectvie Association. Mowat-
stjórnin hefur pannig 24 atkvæði uin-
fram apturhaldsflokkinn. Alls var
breytt til í 15 kjördæmum. Voru
allir ráðgjafarnir endurkosnir nema
W. Hardy, ráðgjafi opinberra verka.
Mercdith foringi apturhaldsflokksins
var kosinn með aðeins 136 atkvæða-
mun. Blaðið Globe kemst svo að
orði um kosningarnar: Málalok þessi
cru sigur skynsemi á ofsa og hleypi-
dómum. Stjórnin sigraði, af því hún
átti það skilið. Ilún skfrskotaði til
pjóðarinnar og J>ó að hún hafi ef til
vill eigi vcrið laus við mannlegabresti,
f>á er hún engu síður, ef borið er sam-
an við aðrar stjórnir í Canada, aðdá-
anleg að J>ví er ráðvendni, sparsemi,
dugnað og framför snertir.
Maður nokkur er ætlaði að stel-
ast með vöruflutningslest í gærdag
hjá Vermillion Bay, varð undir vögn-
unuin og skarst í tvennt. Var hann
enskur og hjet Clifton. Bróðir hans
var með honum.
Hin mikla sögunarmylna Mr.
Bootli’s í Ontario, er kvað hafa verið
hin fegursta í heimi, brann á priðju-
daginn. Kvcldinu áður hafði Mr.
Booth talað fyrir frjálslynda ping-
manninn og er haldið að einhver æst-
ur ilokksmaður muni hafa kveikt í
miyllunni. Er skaðinn metinn fjórð-
mng miilíónar. Misstu p>ar og mörg
ihundruð manna vinnu.
Haglhrfð fór yfir Savell í Mani-
toba 4 miðvikudagskveldið. Var
haglhríðín hjerum bil 1 mílu á breidd
og eyðilagði allt á braut sinni; voru
sumt af haglkornunum um 3 J>um-
lungar að J>vermáli. En til allrar
hamingju fór hríðin aðeins yfir eitt
bornið á byggðinni og varð J>ví skað-
inn minni en annars hefði orðið. Að
|)VÍ cr spurzt hofur eyðilagðist allur
jarðargróði gersamlega á þremur bú-
jörðum pnr.
BANDARIKIN.
í San Francisco hjeldu ítalir á
priðjudaginn fund með sjer, og var
tilgangurinn sá, að láta í ljósi and-
styggð þeirra á morði Carnots. En
pegar fundurinn hafði verið settur og
ræða átti málið, urðu slík læti og org
að eigi heyrðist mannsins mál. Rudd-
ust p>eir er aptast stóðu upp að ræðu-
pallinum og ljetu par sem vitstola
menn. Orgin og ósköpin keyrðu fram
úr öllu liófi og tóku þeir, er úti á göt-
unum stóðu, undir. Varð J>ví auð-
vitað lítill árangur af fundarhaldi
þessu. Hótti sumum ítölum sem
fundur pessi hefði verið óparfur, p>ar
sem Frakkar eigi hefðu gert neinar
afsakanir, þegar frakkncskur maður
hefði ráðist 4 Crispi, nje heldur hefðu
þeir í nokkru aísakað misþyrmingar á
ítölskum mönnum í Lyon.
Hinn alkunni hugvitsmaður Edi-
son, meiddist I vikunni er leið, við það
að stóll datt aptur á balc með hann.
Var í fyrstu haldið að lítið mark væri
að þessu, en 4 sunnudaginn versnaði
honum og þjáðist allmikið. Er síðast
frjettist var Mr. Edison þó lieldur á
batavegi og þykir líklegt að hann
innan skamms verði aptur alheill.
Á mánudaginn var lagði pólversk
kona, Annie Kapchowsky af stað fiá
Boston. Á hún að fara kringum
hnöttinn án nokkurs cents í vasanum.
Má hún hafa með sjer að eins einn
fatnað. Hún á sjálf að standast allan
kostnað og auk þess komameð 15,000
dollara heim aptur. Er henni ætlað
að vera 15 mánuði á leiðinni. Áður
en hún lagði af stað, Ijet hún taka af
sjer fjölda af myndum til þess að
selja ð leiðinni. Er ferðalag þetta
risið út af veðmáli. Hefur einhver
vinur hennar veðjað 10,000 dollurum
gegn 20.000, að henni muni takast
þetta. Kaupmaður einn í Spring-
water gaf henni 100 dollara til þess
að augl^sa vörur sínar með því að
hengja spjald á lijólhest sinn. En
hún á að fara á honum mestan part
leiðarinnar.
Fjarskalegt óveður gelck yfir
suðvestanvert Minnesota og Suður-
Dakota á miðvikudagskveldið var.
Drap það að minnsta kosti 10 manns
og um 20 særðust meira eða minna.
Svo varð og allmikið tjón af veðri
þessu bæði á húsum og kornökrum.
Verkfall það, sem nú er byrjað
meðal járnbrautarmanna í Bandaríkj-
unum, virðist ætla að verða stórkost-
legra en nokkru sinni hefur átt sjer
stað þar áður. Byrjaði það I Pullman
í lllinois og reis út af því, að verka-
mcnn þar vildu hafa sömu laun og
þeir hefðu haft 1. ágúst sSðastliðið ár.
En því var neitað. Varð þá verkfall
það er nú er að myndast. Hafa þeg-
ar 40,000 manns hætt eða ætla að
hætta vinnu; en í dag eða á morgun
er búist við að nær því 80,000 bætist
við. Ganga þvi engar lestir eptir
mörgum brautum mið- og vestur-hluta
Bandarikjanna. Alls er sagt að öll
umferð sje hætt á 20ymsum brautum.
Sex kvennmenn eru að prjedika
ný trúarbrögð hjá bænum West
Union í Ohio. Þær ferðast tvær og
tvær saman og virðist svo sem Jieim
sje næsta hægt að dáleiða mennn.
Segja þær að jarðneskt liimnaríki sje
skammt frá Detroit; þær prjedika og
samcign og segja einnig, að 144,000
manns sjeu hjer á jörðunni, sem senn
fari til himnaríkis án þess að deyja.
ÉTIÖXD.
Akuryrkjustjórnin á Englandi
hefur I/st yfir því að hætt verði að
skóða sjerstakleoa nautgripi er komi
frá Canada. Geta því Canadamenn
nú selt gripi sína 4 hinum sömu mörk-
uðum og Bandaríkjanenn.
Á morgun á að grafa Carnot for-
seta. Verður það gert á kostnað
ríkisins í Panthon, við hlið afa hans.
Mælt er að liann hafi eigi viljað fara
til Lyon, og verið lengi á báðum
áttum, var það meðfram af því að
hann hafi jafuan verið lieilsutæpur
síðan hátíðahaldið 1889. En þegar
honum hafði verið sagt, að anaikist-
arnir í Lyon ætluðu að liefna Vail-
lants, þótti honum sem sómi sinn
byði sjer að fara. Síðan Vaillant var
tekinn af lífi, kvað hann hafa fecgið
mörg hótunarbrjef, en hann tók ekk-
ert tillit til þeirra og neitaði að hafa
nokkra varúð við.
Casimir Perier hefur verið kos-
inn til forseta liins frakkneska lýð-
veldis í stað Carnots. Kosningin fór
fram á miðvikudaginn í hinum mikla
sal í Versailles höllinni, þar sem svo
margir viðburðir sögunnar liafa gerzt.
E>ar var meðal annars Vilhjálmur
Prússakonungur kosinn til Þýzka-
landskeisara 18. jan. 1871. Fjekk
Casimir Perier þegar við fyrstu kosn-
ingu 451 atkvæði. Alls mættu 884
af meðlimum beggja málstofanna.
Mikið gekk á í Versailes þegar
búið var að kjósa Casimir Perier.
Þegar Challemel-Lacour liafði lýst
yfir því, að Perier væri löglega kosinn
til forseta lýðveldisins, hjelt hann
stutta ræðu og snjeri sjer svo að hon-
um og faðmaði hann að sjer. Fór
Perier að gráta. En er socialistar
heyrðu hver kosinn væri uiðu þeir
óðir og uppvægir og ljetu líkt og
vitstolamenn, óðu fram og aptur eptir
göngunum og orguðu hástöfum, að
þeir mótmæltu því, er nú hefði farið
fram og hættu ekki látunum fyrr en
þeir voru máttvana af þreytu. Höfðu
þeir farið því fram að forsetadæmið
yrði aftekið. Ensk, þ/zk og frönsk
blöð segja, að kesning Periers sje sig-
fyrir apturhaldsflokk lýðveldismanna,
en ósigur fyrir socialista. Mælt er,
að morð Carnots hafi verið afráðið í
London deginum eptir að Vaillant
anarkistinn var tekinn af lífi.
Skipaskurðurinn hjá Manchester,
er nýlega var opnaður af Victoriu
drottningu með miklu liátíðarhaldi,
virðist að ætla að verða borgarbúum
þar heldur dýr. Formajur skurðar-
nefndarinnar skýrir svo frá, að þetta
árið muni vanta um 600,000 dollars
tií að standast útgjöld við skurðinn.
Verði því bæjarstjórnin að reyna á
einlivern hátt að ná þessum pening-
um, og ef til vill að leggja sjerstakan
skatt á borgarbúa.
þiikkarorú
til Mr. E. G. Glenboro, P. O.
Mjer er sönn ánægja að svarinu
hans Mr. E. G. I 47. tölubl. Lögb. og
get nú vel sagt honum að hafa þökk
fyrir „gullkornin11, setn vinir hans og
venzlamenn hafa tínt upp úr þeirri
forarveitu, þó jcg hafi ekki borið gæfu
til þess að finna nokkurt þeirra; en
þessi grein hans sýnir að hann er bú-
inn að átta sig á því til fulls að jeg
liafi talað um kostnað við hveitijrkju
almennt, en að hann tali um einstak-
an mann, nefnil. „hvort sá sem stund-
ar hveitiyrkju, eins og gerist í Argyle
er líklegur til að græða eða tapa,
hvort liann rnuni verða ríkari eða fá-
tækari maður með ári hverju'1 — cg
svo bætir hann við: „það var tilgang-
ur minn með skýrslu minni að sýna
þetta“. Og enn játar hann rjettilega,
að hinar ýmsu hliðar á þessu máli
sínu eigi „ekki við Argyle almennt“,
„því, segir hann, auðvitað er ómögu-
legt að semja skýrslu sem bókstaf-
lega á við nokkra tvo menn, hvað þá
heldur fleiri“, og þar með er linútur-
inn leystur, og við Mr. E. G. sáttir og
sammála, þó við ekki „tölum okkur
saman“ ítarlegar en við höfum gert.
En sjerstaklega er jcg ánægður með
svar E. G. fyrir þann einkennilega
þráð, sem liggur í geguum alla grein-
ina. Hann gerir mig steinhissa og
ráðalausan, að halda áfram mciri stæl-
um um þetta mál, svo ekkert fipar nú
fyrir mjer að leysa af hendi bezta
þakklæti fyrir leiitslokin yfir höfuð að
t ila, því þótt ritgerðirnar hafi eðlilega
orðið ílestum lesendum blaðsins sjer-
lega leiðinlegar, þá vona jeg og óska
að Lögb. nái aptur hylli sinni þegar
þeim er hætt, og jegvil ekki trúaþví,
að þeir fáu, sem fundið liafa „gull-
kornin“ hjá kunningja mínum E. G.,
láti næstu stjettarbræður sína snapa
til lengdar forgefins eptir þeim, án
þess að miðla þeim neinu; ekki opin-
berlega til að sýnast fyrir mönnum,
heldur einslega og að eins af rlkdómi
síns náunganskærleika.
Með vinsemd.
Jón Ólafsson.
Anarkistar I New York liöfðu
fund með sjer á þriðjudagskveldið.
Átti þar að ræða um socialismus og
anarkismus,en lítið annað var rætt en
um hina miklu „karlmennsku“ „písl-
arvottsins“, er myrti Carnot forseta.
Hversu Johann Most, foringi an-
arkista í New York, lítur á mál þetta,
má sjá af þessari viðræðu hans við
blaðamann einn,er lieitaði fundar hans.
„Hvað segið þjer um dauða
Carnots?“
„Jeg álít, að það hefði átt að
vera búið að stinga í svínið fyrir
löngu. Þjer sjáið ekki neitt sorgar-
band um hatt minn, eða hvað? Og
þjer muhduð heldur ekki sjá J>að, þó
búið væri að slátra öllu þessu hyski,
af stórbokka-svínum í einni hrúgu.
Það ætti að stúta svo sem fjörutíu eða
fimmtíu í einu. Það er ekki svo að
skilja að Carnot væri neitt sjerstak-
lega hatursverður. Hann var ekki
neinn eiginlegur harðstjóri en þetta
stóra og digra, hrokafulla svln páraði
nafnið sitt undir hvaða skjal sem var,
ef J>að að eins steypti heiðarlegum
mönnum dýpra og d/pra í þrældóm.
Það var rjett, það var vel gert, það
var frægðarverk að drepa slíkan og
annan eins mann.
„Hvað Rússakeisara snertir“,
bætti hann við, „þá kemur lians tími
einhvern tíma. Það kostar eittlivað
um 4 millíóir dollars um árið að halda
vörð um líf þossa svíns.------Ilann
er svínið, sem rýtur hæst, en hann
verður einhvern daginn að fara eins
og Carnot og hinar skepnurnar ykkar“.
Að endingu talaði hann þessum
orðum við blaðamanninn: „Þið eruð
ekki ykkar eigin herrar, jeg veit það.
Þið eruð sendirútaf miklum samtöku-
fjelögum, hingað og þangað til að
gera liitt og þetta; í dag að finna an-
arkista, á morgun eitthvert stjórnar-
manns svínið og þriðja daginn að
skyra frá einhverri aftöku eða morði
en jeg vara ykkur, að ef J>ið látið
okkur ekki njóta meira sammæhs en
hingað til. Þá skuluð pið eiuhvern
daginn fá að kenna á hnlfnum og það
4 ánnan hátt en ykkur mun geðjast að.
Giptusamleg leikslok.
Amerísk saga.
Niðurl.
í næstu viku hjekk yfir búðar-
dyrunum geysistórt myndarspjald, og
var dreginn á api í röndóttum fötum
með hvíta svuntu o. s. frv., alveg eins
og ungfrú Neumann var búin. Neð-
an undir stóð með stórum gulum
stöfum:
„Búðarapinn“.
Fólk koin að skoða listaverkið.
Hláturinn ginntiungfrú Neumann tt.
Hún kom og sá og fölnhði, en sagði
þó, eins og ekkert væri um að vera:
„Búðarapinn? Auðvitað, úr þvl
að herra lvasche heldur hann“.
Samt sem áður var henni ekki
um sel. Þcgar kom frain á daginn,
heyrði hún, að barnahóparnir, sem
voru á leið heim úr skóla, náinu stað-
ar fyrir framan mj-ndina og kölluðu:
„Nei sko! Það er húii ungfrú
Neumann! Gott kveld ungfrú Ncu-
mann!“
Þetta keyrði fram úr hófi. Um
kveldið, þegar ritstjórinn kom til
hennar, sagði hún:
„Apinn þarna er jeg. Jeg veit,
að það er jeg, haun skal svei mjer fá
að kenna á J>ví. Hann skal taka ap-
ann niður og sleikja burt rnyndina
með tungunni að mjer ásjáandi".
„Ilvað ætlar frökenin að gera?“
„Jcg fer undir eins til dómarans!“
„A morgun“.
Snemma morguns daginn ejitir
kom hún að máli við Hans og mælti:
„Ileyrið mjer nú, Hollendingur!
Jeg veit, að apinn þarna er jeg; eu
komið nú með mjer til dómarans
snöggvast, Við skulum vita hvað
hann segir um það mál“.
„Hann segir, að mjer sje heimilt
að draga upp hvað sem mjer sýnist
yfir dyrnar hjá mjer“.
„Við skulum nú vita“.
Ungfrú Neumann ætlaði nærri
að kafna af bræði.
„Hvernig veit frökenin, að ap'nn
þessi eruð þjer?“
„Samvizkan segir mjor f>að.
Komið ineð mjer dl dómarans. Ann-
ars skal lögreglustjórinn draga yður
þangað í járnum.
„Velkomið!“ svaraði Hans; hann
þóttist óhultur um rjett sinn.
Þau lokuðu búðunum og fóru,
bálvond og sennandi. En þegar kom
heim að liliðinu hjá Dasonville dóm-
ara, mundu þau eptir því, að hvorugt
þeirra kunni nóg í ensku til þess, að
geta lýst fyrir honum málavöxtum.
Hvað áttu þau að gera? Þeim kom
ráð I hug. Lögreglustjórinn var
pólskur Gyðingur og kunni bæði
þýzku og ensku. Þau tóku stjóranu
þangað sem lögreglustjórinn átti
heima.
En bann var þá ekki keima.
Hans stakk höndunum við mjað-
mir sjer.
„Það fer svo, að frökenin verður
að bíða til morguns“, mælti hann með
mestu spekt.
„Jeg? Að blða! Heldur dett
jeg steindauð niður! Svo framarlega
sem þjer takið ekki ofan apann!“
„Jeg tek ekki apann ofan“.
„Þá skuluð þjer verða hengdur!
Þú átt að verða hengdur, Ilollending-
ur. Það tekst, þó að ekki næðist I
lögreglustjórann. Dómarinn mun
vita, hvað um er að vera“.
„Nú, jæja; förum þá til dóraar-
ans“, mælti Þjóðverjinn.
Ungfrú Noumann skjátlaðist
samt. Dómarinn var eini maðurinn I
öllum bænum, er ekki vissi neitt utn
málið þeirra. Öldungurinn sat við
að búa til laxerolíu og kjelt sig því
vera að bjarga heiminum við.
Hann tók ljúflega og þýðlega á
móti þeim, eins og liann átti vanda til.
„Sýnið mjer tunguna I ykkur,
börnin mín!‘‘ mælti liann.
Þau bönduðu bæði höndum, til
merkis um, að þau þörfnuðust ekki
neinnar inntöku. Ungfrú Neumann
tók það upp.
„Það er ekki það sem við J>örfn-
umst, ekki það“.
„Nú hvað er það þá?“
Þau görguðu livort framan I
annað. Þegar Hans mælti eitt orð,
mælti ungftúin tlu. Loks fann húu
(Framh, á 4. bls.)