Lögberg - 11.07.1894, Blaðsíða 2

2
LÓGBERU MIÐVIKLiDAGINN 11. JÚLf 1894.
ö g b c x g.
Oe.'ð ut að 148 Princess Str., Winnipeg Man
ol 77e Lögberg Rrinting & Publishtnt; Co’y.
(Incorporated May 27, lX9o).
KtTSTJÓRI (Kpítor);
EINAR HföRLEIFSS ON
B'Jíisíss MA’i\GZR: B, T. BJORNSON.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar ( eitt
skipti 25 cts. fyrir 30 orö cða 1 þuml.
dáikslengdar; 1 doll. um mánuðínn. Á stacrri
auglýsingum eða augl. um lengri tíma af-
sláttur eptir samningi.
BÚSTAD A-SKIPTI kaupenda reröur a8 ti!
kynna ikrt/ega og geta um fyrverandi bú
stað jafnframt.
UTAnTsKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaðsins er:
THE LÓC3Ef}C PHiMTINC & PUBLISH- CO.
P. O. Box 308, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIFT til RITSTJÓRANS er:
EDITOK LÖOBEKO.
P. O. BOX 368. WINNIPEG MAN.
__ jriÐVlKUPA.'HNN 11. JÚlÁ 1894.
tar Samkvæm xapr slögum er uppsögn
kaupanda á blaðl ógild, nema hann sé
skuldlaus, |>egar hann segir upp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld við blað-
ið flytr vistferlum, án kess að tilkynna
heimilaskiftin, bá er )>að fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir prett-
vísum tilgang’.
fSJT- Eptirleiðis verður hverjum þeim sem
sendir oss peninga fyrir blaðið sent viður
kenning fyrir borguninni á brjefaspjaldi,
hvort sem borganirnar hafa til vor komið
frá Umboðsmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef menn fá eklti slíkar viðurkenn-
ingar eptir htEÍilega lángan tíma, óskum
vjer, að þeir geri oss aðvart um það.
__ Bandaríkjapeninga- tekr blaðið
fullu verði (af Bandaríkjamönnum),
og frá íslandi eru íslenzkir pen-
ingaseðlar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaðið. — Sendið borgun í
I\ 0. Money Orders, eða peninga í Re
gistered /,ettcr. Sendið oss ekki bankaá
visanir, sem borgast eiga annarstaðar en
í Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylgi
fyrir innköllun.
Verkfallið.
Á öðrum stað í blaðinu cr sk/rt
frá, livar komið er liinu mikla verk-
falli, sem á sjer stað um þessar mund-
ir í Bandaríkjunum, og er f>að nú orð-
ið svo stóikostlegf, að slíks munu
ekki dæmi,síðan verkamenn fóru fyrst
að taka sig saman um að hætta vinnu
t’l f>e8s að neyða auðmennina til að
láta að vilja sínum. Byrjunin til
f>ossara víðtæku vandræða var sú, að
deila kom upp milli auðmannsins
Pullmans, sem reist hefur bæinn, sem
bur hans nafn og lætur búa til Pull-
mms-vagnana nafnkenndu, og verka-
manna hans. Pullman befur okki
fremur en aðrir farið varhluta af verzl-
un irprengiugum peiin; sem átt hafa
sjer stað um Dokkum tt.na undanfar-
inn. En í stað pess að loka verk-
gmiðjum sínum, eins og svo margir
aðrir verksmiðjueigendur liafa gert,
ste'ndi Pullman mönnum sínum san.-
an og sagði f>eim, að af pví að eptir-
spurnin eptir vögnum væri svo lítil
og peir soldust ekki nema fyrir miklu
minna verð en áður, yrði hann að
færa kaup mannanna niður. Hann
kvaðst fús á að halda alla sína menn
u n sex mánuði með töluvert lægii
launtnn cn áður, og að þeitn tima
liðnum vonaði hann að viðskiptin
h dð t svo lifnað, að hann sæi sjer
fert að færa kaupið upp aptur.
M snnirnir gengu að pessu boði, og
4,800 peirra var pannig bjargað írá
örbyrgð peirri, sem mörg hundruð
púiundir starfsbræðra peirra höfðu
leat f vegna peirra mörgu verksmiðja,
sem lokað hafði verið. En að pessum
sev mánuðum liðnum höfðu viðskipt-
in ekki lifnað. t>á sagði Pullman
mönnum sinum, að liann skyldi sanna
pa?1, hvenær sem vildi, að hann hefði
tapað stórfje pessa síðustu sex mán-
uði, en bauðst til að gefa peim at-
vinnu með sama kaupi, pangað til
tímirnir bötnuðu, prátt fyrir pað tjón,
sem hann væri að líða, og hvenær
sem til batnaðar breyttist skyldi hann
hækka kaupið. Merk Bandaríkja-
blöð segja, að enginn minnsti vafi sje
á pví, að mennirnir hefðu tekið pessu
boði fegins hendi, ef peir hefðu verið
látnir sjálfráðir. Ea peir höfðu n/-
lega gengið iun í samband pað, sem
verkatnenn við járnbrautir Bandarikj-
anna liafa með sjer, American lítil-
way Union, og stjórn pess samVxands
fjekk pá til, eða skipaði peim, að
heimta hærra kaup, eða hætta vinn-
unni ella. I ondverðum maíniánuði
fann sendinefnd frá verkamönnunum
Pullman að máli, og bað um kaup-
liækkun. Hann sýndi peim fram á,
að sú krafa væri fjarri allri sanngirni,
ineð pví að liann tapaði $20,000 á
mánuði á pví að halda verksmiðjum
sínum opnum og borga mönnunum
pað kaup sem peir hefðu. Svo hófst
verkfallið, en nú stóð svo einkenni-
lega á, að verksmiðjueigandinn, Pull-
inan, hafði hag á verkfallinu; hann
hafði látið lialda verkinu áfram mann-
anna vegna en ekki sín vegna, og
poss vegna var synilega nokkuð örð-
ugt að neyða hann með verkfallinu
til að verða við kröfum manna sinna.
t>á skipaði stjórn járnbrautarmanna
sambandsins að hætta vinnu lijá öll-
um járnbrautafjelögum, sem liofðu
Pullmans vagna á braututn sínum.
Ekki var borið í væng-
inn, að járnbrautafjelögin hefðu neitt
gert fyrir sjer, heldur var 1/st yfir pví
að verkfallið væri hafið af hluttekning
einni með verkamönnum Pullmans.
Hluttekningin s/uist hafaverið minni
með öllum peim almenningi, sem nú
var farið að gera tjón. Starf 20 járn-
brautafjelaga, viðskipti manna í ein-
um 12 rlkjum og hagur alls almenn-
ings par — allt petta varð að lúta I
lægra haldi, fara forgörðum, ef svo
vildi verkast. fyrir pá sök að eins, að
einn verkgefandi gat ekki komizt að
samningum við menn sína, og pað
verkgefandi, sem í augum flestra ó-
hlutdrægra manna hafði farið göfug-
mannlega að ráði sínu. Og svo er
ekki par meðbúið, heldurhafa Vinnu-
riddararnir lofazt til, að láta alla sína
verkamenn leggja niður starfið í pví
skyni að neyða almenning manna til
að prengja að Pullman og járnbraut-
arfjelögunum.
Að hinu leytinu *hafa embættis-
menn járnbrautafjelaganna bundizt
samtökum um að berjast gegn verka-
mönnunum, og pað er enginn vafi á
pví, að baráttan verður hörð. Nú
virðist með öðrum orðum fyrir fullt og
allt komið að allsherjar stríði í norð-
urhluta Vesturheims milli anðvaldsins
og vinnuvaldsins. Og pað er í meira
lagi einkennilegt, að deila milli eins
einasta verkgefanda og manna hans
skyldi koma af stað siíkum ófriði.
Dað virðist óncitanlega svo, sem
verkamönnum sje annt um að láta
skíða til skara, og að peir hugsi sjer,
að álirifin skuli ná miklu lengra I
petta sinn en til Pullmanns verkstað-
anna.
I>að er einkennilegt hve afllítil
lögin virðast vera I pessari miklu
deilu, og hvað menn jafnvel vilja hafa
piuafllítil. Rikisstjórinn í Illinois
tekur pví illa að láta landvarnarlið
sambandsstjórnarinnar vernda líf
manna og eignir. Og heilmikill mála-
rekstur parf að verða hvervetna til
pess að yfirvöldin hafi leyfi tilað tálma
pví að verkfallsmennirnir fretnji of-
baldisverk. Hjer í Canada mundi
slikt ganga raeð minrii umsvifum.
Syðra er f/uilega óaílátanlega verið
að hugsa um atkvæðin, og stjórnmála
mennirnir hafa verið seinir á sjer með
að gera pær ráðstafanir, sein nauð-
synlegar voru til að verndaeignir járn-
brautafjelaganna og frelsa líf og limu
peirra sem vinna vilja.
Eu pað liggnr í augum uppi, að
slíku getur ekki lengi fram farið.
Þegar hver deila milli verkgefanda
og verkamanna getur, hvenær sem
vera skal, valdið almennu verkfalli
um allt meginlandið, og valdið al-
menningi manna, gersamlega saklaus-
um, ómetanlegs tjóns, pá er eitthveð
farið að verða bogið við petta verka-
raannavald, sem annars frjálslyndir
menn í flestum hinum siðuðu löndum
heimsins liafa verið að styðja um
nokkurn tíma undanfarinn. Þetta er
að verðs harðstjórn og hún afdráttar-
laus. Hvað mundu menn segja um
pað, ef einhver af einvaldskonungum
heimsins bannaði allar ferðir eptir
brauturn í ríki sínu, af pví að hontim
liefði sínnazt við eiuhvern vagnsmið?
Og hvað er betra að pola slíkt af
verkamannafjelagi, sem vitanlegair
stjórnað af sárfáum mönnum mcð
geisihá lauu, en af konungum?
I>að er pví ekki ólíktegt,að pjóð-
in ríst upp áður en langt líðurog leit-
ist við að hnekkja pessu voðavaldi.
Yerði pað ekki gert, er ekki annað
sjáanlegt en að eignarrjetturinn og
og atvinnufrelsið sje að fara forgörð-
um í pessu frelsisins landi, enda tala
ræðuskörungar verkfallsmannanna
pegar um pað, að svo framarlega sem
peir vinni sigur í pctta skipti skuli
jafnframt gert út af við öll auðmanna-
fjelög og verkamennirnir slá eign
sinni á auðinn.
ÍO. ársj>ing.
Framh.
6. FUNDUIl
settur 28. júní kl. 9 f. m. Sjera N.
Steingr. Thorláksson las 5. kap. af
Jóh. I. pistli og flutti bæn.
Allir á fundi nema H. Heimann.
Forseti sk/rði frá að hann hefði
veitt móttöku $30,50 frá pingmönn-
unum upp í bókasafnið og las upp
nöfn gefendanna sem fylgir:
Lofað Borgað
Dr. M. Ilalldórssonn.. $5,00
S. Sigurðsson................. $5,00
Jón S. Bergmann.... 2,00
J. G. Davíðsso.i..... 2,00
Job Sigurðsson....... 2,00
Tómas Ilalldórsson ... 2,00
Þorsteinn Jóhannesson 2,00
Jónas Samsonson...... 2,00
Ólafur Dorsteinsson . .. 1,00
Finnbogi Hjálmarsson 1,00
Árni Sigvaldason..... 1,50
Chr. Schram.................... 1,00
Jóhannes Pjetursson.. 2,00
W. H. Paulson........ 1,00
Páll Bardal.................... 1,00
Jón Blöndal.................... 1,00
Jón Bíldfell................... 1,00
Björn Jónsson........ 2,00
Friðbjörn Friðriksson 1,00
Árni Sveinsson....... 3,00 2,00
Isak Jónsson................... 1,00
Friðrik Bjarnason .... 1,00
Einar Hjörleifsson.... 5,00
Sjera Jónas Sigurðsson 5,00
E. H. Bergmann...... 5,00
Jakob Benediktsson... 1,00
Eiís Thorvaldsson .. . 5,00
Lárus Arnason....... 2,00
Jóhannes Jónasson.... 1,00
Einar Brandsson..... 2,00
Pjetur J. Skjold.... 1,00
Samtals........$39,00 $30,50
I>á var tekið fyrir málið um trij-
mennsku ya.gnvart trúarjálniny kirkju
vorrar.
Sjera Steingr. Thorláksson hóf
umræðurnar í málinu. Hann kvaðst
álíta, að allir pyrftu að gera sjer ljósa
grein fyrir afstöðu sinni gagnvart
trúarjátningunni. Kringumstæðurn-
ar koma oss svo opt til að hugsa um
petta atriði. £>ess er svo opt krafist
af oss, að vjer ekki bindum oss svo
fast við ákveðna trúarjátning, og að
vjer sjeum frjálslyndari, prestarnir
sjeu ófrjálslyndir ef peir haldi fast við
trúarjátninguna. t>essar kröfur eru
pó hin mesta heimska og fara fram á
hið mesta ófrelsi. Andans frelsi er
pað sannarlega ekki, að pora eigi að
standa við sína trú og sannfæring.
t>að er miklu frekar vottur um ófrelsi
að vera svo óákveðinn í peim sökum,
að maður eins og beri kápuna á báð-
um öxlum sjer. Einn af vorum aðal-
göllum er pað liversu lausir vjer erum,
hversu fúsir vjer erum að slá úr og
slá af. Sjerstaklega erum vjer of
fljótir að fallast á hverja n/ja liug-
roynd sem er, ef hún að einhverju leyti
hefur á sjer yfirskin vísinda eða frels-
is. t>að er sagt að trúarjálning vor
tilheyri liðna timanum og pví sje
framför að sigla l’ram úr henni. Detta
kemur opt fram í söfnuðum vorum.
E>ó er trúarjátningin greinilega tekin
fram í lögum safnaðanna og hver sá,
er í söfnuð gengur, skrifar undir pau
lög og pá trúarjátninguna um leið og
skuldbindursigtil að framfylgja henni.
Þrátt fyrir petta . koma menn fram
fcr veíii
GLERAUGU
fyriL* menn mV-
kvæmleg’a eptir
sjón Ueirra.
Mestu og beztn byrgöir aí vörum með ölli.m prísvm. f áið augu yðar skoðuð kostnocar-
laust hjá W. R. Inman, íitlærðum augnafræðingi frá Chicago.
W. R. INMAN & CO.
AUGNAFRÆDINGAR.
Stórsalar og smásalar
518, 520 OXalxi stx>., WianVIPEGr.
tw Sendið eptir ritlingi vorum ,,Eye-sight-by-Mail,“ svo að þjer gctið valið fyrir yður
á lfir, ef Fjer getið ekki heimsótt rss.
gagnstætt pessari sinni eigin játning.
I>að er pó almennt viðurkennt, að
maður sje skyldugur að standa við
pað, sem maður skrifar undir. Allir
peir sem sómatilfinning hafa, hljóta
að viðurkenna, að pað er ósómi að
standa ekki við skuldbindingu sína.
Ef að skoðauir manna breitast pannig,
að pær verði gagnstæðar játning
peirri er maður hefur undirgengist, pá
er pað sjálfsögð skylda manna, að
hætta að vera með. Þetta mál ætti að
ræðast, og monn ættu að gera sjer
petta sem allra ljósast.
Sjera Fr. J. Bergmann fannst
örðugt að taka til máls í pessu máli,
vegna pess ltvað pað væri óákveðið.
Þó er hægt að ræða petta mál um
stund sjer til uppbyggingar pó ekki
sje hægt að gera neinar sjerstakar á-
lyktanir í pví. Prestarnir flafa stöð-
ugt verið að br/na fyrir fólkinu hversu
pað verði að standa við sínar játning-
ar, petta er lfka að lagast. Allt af
fækkar peim mönnum í söfnuðunum
sem ekki vilja standa við trúarjátn-
inguna. Frá hverju kirkjupingi ættu
menn að fara með fastákveðnari trúar-
játning, Ijósari skoðunum og meiri
trú. Þar sem að í söfnuði kynni að eiga
sjer stað stefnuleysi gagnvart trúar-
játningunni, parf presturinn og peir
er fastar standa að hjftlpast að og
reyna að leiðrjetta, og pað eina er
getur lagfært er prjedikun guðsorðs.
Fyrir pví parf fólkið að fá meiri virð-
ing og læra að beygja sig fyrir pví.
Hver safnaðarmaður og pásjerstaklega
hver kirkjupingstnaður á að skoða sig
sem prest. Vjer e)gum allir að vera
eitt andlegt prestafjelag og í pessum
anda eigum vjor að vinna að fastri
stefnu. En petta atriði, um trú-
mennsku við trúarjátning. er allt af
að verða betur og betur skilið; pað
verður allt af betur og beturskilið, að
maður parf að vera ákveðinn í pess-
um sökum. Og kirkjufjelagið er
ákveðið í peim sökum.
Sjera Jón Bjarnason: Vjer get-
um ekki gert neinar virkilegar álykt-
anir 1 pessu máli. En að ræða málið
hefur jafnmikla p/ðingu fyrir pað.
Það er ekki endilega nauðs/nlegt að
gera ályktanir í öllum málum. Það
gerir manni gott að ræða svona löguð
mál. Akkeri hvers fjelagsskapar sem
er, er staðfestan við grundvallarstefnu
sína og reglur. Þessar utnkvartanir
utan að frá um ófrjálslyndi í pví að
halda við trúarjátninguna og kröfur
manna um að farið sje að sleppa úr
henni, er hin mesta heimska. Sú
mesta heimska er pað að standa
ekki við sitt prógram. Með-
al annars sem oss er borið á br/n, er
pað að vjer sjeum að búa til n/ja
lútersku. Nú er pað vitanlegt að
kirkjufjel. vort stendur í nánu sam-
bandi við lútorsku kirkjuna hjer í
landi og eins hoima á íslandi. Auð-
vitað hefur oss greint á við bræðurna-
heima í einstökuatriðum, en í peim
atriðum stendur öll lúterska kirkján í
heiminum með oss. Svo pað væri pá
heldur ástæða til að segja að kirkjan
á ísl. væri að búa til n/ja lútersku.
Vjer eigum í pessu tilliti pví ekki
skilið annað en lof fyrir pað, hvernig
vjer höfum staðið við prcgram vort.
En pó er petta stöðugt borið á oss;
og verst er að /msir ágætir menn á
íslandi s/nast trúa pessu, annars væri
vert að athuga, hvernig pessir menn
sem helst bera sakir á oss, standa við
' sitt prógram. Það er ekkert laun-
ungamál að prestur sá er úr pjónustu
fjelags vors gekk og nú pjónar Únít-
ara söfnuði, fermdi ekki alls fyrir
löngu nokkur ungmenni við sama
tækifæri upp á tvennskonar máta,
sum upp á Unítaríska trú. Þetta er
nú stefnu festan peirra, svona standa
peir við sitt prógram. Ræðumaður-
inn I/sti pví hvernig allir trúarlær-
dómarnir væru eitt lifandi kerfi sem
ekki verður sundurslitið. Margir
vilja eins og breiða trúarlærdómana á
borðið og velja svo pað úr poim, sem
manni gott pykfr. En petta er hinn
hraparlegasti misskilningur. Trúar-
lærdótr arnir verða ekki aðskildir, peir
eru eins nákvæmlega tengdir eins og
limirnir á líkamanum. Þaðlifamarg-
ir pó peirmissi einn eða fleiri limi, en
pað kemur líka fyrir að ef maður
stíngur sig lítið eitt 1 fingur pá hleyp-
ur kolbrandur í petta litla sár og
maður deyr. Þannig er mögulegt að
fari einnig í trúmálum að eitt lítið sár
verði öllum trúarlíkamanum að bana,
pess vegna má ekki gefa eptir eitt
einasta atriði. Þess vegna höfum
vjer ekki gefið eptir hvað kenninguna
um eilífa útskúfun snertir. Ekki
heldur maður pví pó fram að allar
kenningar pessa lifandi kerfis trúar-
lærdómauna sjeu jafn p/ðingarmiklar,
ekki fremur en maður sogir aö Htli
fingurinn hafi eins mikla p/ðing fyrir
líkatnann eins og keilinn.
Jóh. Pjetursson: Það sem að
höfundur kristindómsins uin fram allt
kenndi var kærleikurinn, Þennan
kærleikapurfum vjerað læra. Ræðum.
sjer að kirkjupingið vill starfa að út-
breiðslu guðsríkis. Skilyrðið fyrir
pví að pað lukkist er pað, að vinna í
kærleika, pað som pjer viljið að
mennirnir geri yður pað skuluð pjer
og peim gera. Hvað yrði úr mót-
stöðu mönnum vorum ef vjer breitt-
um samkvæmt pessari reglu viö pft.
Þorst. Jóhannesson kvaðst álíta
málið mjög p/ðingar mikið. en spurs-
málið er um pað hvað pingið geti í
pessu gert. Gott var að málið kom
fyrir svo vjer allir fengjum tækifæri
til að br/na hver fyrir öðrum að
standa fast við trúarjátning sína og
að pað spyrjist heim f söfnuðina frá
oss að vjer ætlum oss að standa við
pað sem vjer höfum undir gengist.
Jóh. Jónasson. Það parf að
kenna fólkinu andlega heilbrygðis-
fræði. Eins og sjera Jón tók fram,
getur eitt lítið mein orðið dauða sár.
Það eru margir kristnir og guðelsk-
andi menn í söfn. sem ekki hafa gcrt
sjer grein fyrir pessu atriði sem um
er að ræða. Þetta mál ætti að ræð-
ast í söfnuðunum og vera par útsk/rt
af prestunum. Málinu frestað til ó-
ákveðin3 tíma.
Mdlið um löggihling kirkjufjelagsins
tekið fyrir.
Sjera Jón Bjarnason. Það var
óheppilegaskilið við petta mál í fyrra.
Jeg gat ekki skilið hver niðurstaðan
eiginlega var. Ræðum. gekk í gegn
um sögu málsins og sk/rði frá að pað
hefði komið til umtals í vetur hjá
nefnd peirri or sett var í fyrra að fara
að löggilda, en pá strandaði allt strax
á pví að engir peningar voru til. Það
mun kosta um $100 að löggilda fje-
lagið fyrir norðan. Jeg sje ekki að
pörfin sje svo br/n að endilega purfi
að löggilda í ár.
Guðm. Davíðsson vildi spyrja að
pví hvað kostnaðurinn yrði mikill, og