Lögberg - 02.09.1894, Blaðsíða 1

Lögbrrg er gefið út hvern miSvikudag og
laugardag af
ThE LÖGBRRG PRINTING & PUBIiISHING CO.
Skrifstota: Atgreiðsl ustota: rrcu.tcsjiðj".
148 Prinoess Str., Winnipeg Man.
Kostar $2,00 um áriS (á íslandi 6 kr.
borgist fyrirfram.—Ginstök númer 5 cent.
Lögbkrg is puMished every Wednesday an i
Saturday by
ThE LoGFERG PRINTING & PttBI ISHING CO
at 148 Princess Str., Winnipeg Kan.
S ubscription price: $2,00 a year payabl i
n advance.
Single copies 5 c.
7. Ar.
Grefnar
MYNDIR og BÆKtJR.
Ilver sem sendir
25 Royal Crown Soap Wrappers
til Royal Crown Soap Co., Winnipeg, Man.,
getur valiS úr löngum lista af ágretum bókum
eptir fræga höfundi:
The Modern Home Coo^ Book
eða
Ladies’ Fancy Work Book
eða valiS úr sex
Nyjum, fallegum myndum
Fyrir
100 ROYAL CROWN SOAP; WRAPPERS
Ljómandi fallcgar Bækur f ljereptsbandi.
Eptir fræga höfundi.
Engum nema Roy.VL Crown Soap wrappers
verður veitt móttaka. SendiS eptir lista yfir
bækurnar.
The Royal Soap Co., Winijipeg.
FRJETTIR
CANADA.
Hvernig setn á því stendur, J>á or
nú fullyrt, að Ottawa-ráðherrarnir
sjeu hættir við að koma hingaö vest-
ur ( haust til f>ess að halda ræður yfir
almenningi. Að f>ví er snertir Sir
Hibbert Tupper, sem átti að verða
aðalræðumaðurinn, er kennt um veik-
indum í fjðlskyldu hans.
BAXDAHIKIJÍ.
Skógareldar gera enn stórtjón
nálægt St. Cloud, Minn.
ÉTLÖXD.
Manntjón Kfnverja f bardagan-
um mikla, sem getið var um í síðasta
blaði, hefur verið enn meira en skyrt
var frá 1 fyrstu, yfir 1" þúsundir
manna hafa fallið, verið teknar hönd-
um eða særzt.
— Eptir pennan mikla bardaga
hefur sjóorusta orðið milli Kínverja
og Japansmanna fram undan \ alu-
fljótinu, og kemur mönnum ekki
saman um enn, hver endalyktin hafi
orðið, en svo er að sjá, sem Kinverjar
hafi borið hærri hlut.
Drepsott í Nýja Islaiuli.
Frá Nýja íslandi kemur fregn,
sem er I meira lagi hörmuleg, ef hún
reynist sönn. Er sagt, að meðal
landa vorra við íslendingafljót hafi
komið upp drepsótt, sem líkist kól-
eru. Sjúklingarnir fá hóstakviðu
með áköfum kvölum I maganum og
megnum niðurgangi. Ýmsir eiga að
vera dánir, og eru nefndar prjár per-
sónur í blöðunum, sem eiga að hafa
látizt 5 stundum eptir að sýkinnar
varð vart: Katrln Skram, Björn
Jónsson og Þórdfs Björnsdóttir; höfðu
þau öll verið í sama húsi. Ýmsir eru
sagðir sjúkir.
Heilbrigöisstjórn fylkisins bauð
tafarlaust, pegar fregnin kom, lækni
einum, Dr. Mackie i Portage la Prai-
rie, að fara norður eptir til pess að
rannsaka málið.
Enn höfum vjer ekkert annað
fyrir oss en fregnir i Winnipeg-blöð-
unum, sem voru telegraferaðar frá
Selkirk á miðvikudaginn. Er von-
andi og ekki ólíklegt, að eitthvað sje
orðum aukið. En með þvi að nefnd
eru nöfn pessara priggja, sem eiga að
hafa látizt, er liætt við, að einhver
flugufótur sje fyrir frjettinni.
Winnipeg, Manitoba, laugardaginu 22. september 1894
74.
Nákvmæari fregniu.
Síðan petta er sett, sem stendur
hjer að ofan, höfum vjer íengið ná-
kvæmari fregnir um veiki pessa.
Feðgar tveir úr Geysis- byggð, Sigfús
Jónsson og Jóhann Sigfússon, fundu
oss að máli i gærmorgun og sögðu
blaðafregnina að miklu leyti rjetta.
Deir fóru norðan að á priðjudaginn
var, og höfðu þá s/kzt tveir eða prír,
auk peirra sem látizt hafa. Hinir
látnu eru: Katrín kona Þorláks bónda
Skram, Björn Jónsson, bóndi í Fagra-
nesi og 14 vetra gömul dóttir Bjarnar
bónda í Straumnesi,
E>að er í neðri Fljótsbyggð (hinni
eldri) að pestin hefur komið upp á
heimili Bjarnar Jóussonar, pess er
Ijezt. Kona lians fjekk fyrst s/kina.
og var liún heldur í apturbata, pegar
ferðamenn pessir lögðu af stað á
þriðjudaginn. Allir, sem sykzt hafa,
hafa fengið veikina á pvl heimili, að
undanteknum Mr. Gesti Oddleifssyni,
sem sfktist annars staðar á líkan hátt
og peir sem ljetust, með ofsalegum
uppköstum, niðurgangi og krampa.
Mjög mikil hræðsla hafði verið í
mönnum nyrðra út af þessari veiki,
sem von er, og var sjera Oddur V.
Glslason sendur af stað og, gufubát-
urinn „Ida“ fenginn til að flytja hann
gagngert. Með peim bát höfðu feðg-
ar þessir komið.
Eðlilega vita menn ekkert enn af
hverju syki pessi stafar, en getið er
til, að hún muni eiga rót sína að rekja
til drykkjarvatnsins. LStið er um
brunna þar nyrðra, en vatnið tekið úr
fljótinu. Er það mjög ljótt vatn og
illt, enda rennur allskonar ópverri i
fljótið. Vonandi verður hægt að
vinna bug á syki þessari, pegar lækn-
ishjálp kemur.
Tolstoi og Magnús Eiríksson
M[atthias Jochumssn?] ritar I
Austra á pessa leið:
Leo Tolstoi greifi, hinn frægi
rússneski rithöfundur, góðgjörða-
maður og trúarspekingur, er enn sem
fyr efstur á blaði með sitt nyja rit
„Guðsríki innra I oss.“ Merkilegt er,
hve líkur hann er S síðustu bókum
sínum Magnúsi Eiríkssyni. E>eim
sem lesið hafa síðustu rit Magnúsar
getur ekki dulizt, að beggja aðal-
skoðanir eru nálega hinar sömu, eink-
um f>ó hvað Krists kenning og eptir-
breytni snertir, pví Tolstoi skiptir sjer
minna af sjálfum trúarjátningunum,
sem hann og metur lítils, endaerekki
hálærður guðfræðingur einsogMagn-
ús var. Báðir eru hinir mestu óvinir
allra kirkjuflokka oins og þeir nú eru,
báðir bera kirkjunni sama á bryn, að
hún misskilji frá rótum „kristindóm
Krists“ og haldi mönnum með kredd-
um sínum og kirkjutrú á hundheiðn-
um villunnar vegi. Báðir segja, að
aðalvilla kirkjunnar sje sú, að hún
taki ekki aðalkenningu Krists eptir
orðunum, einkum orðum hans I „fjall-
ræðunni“. Krist aðalkenning sje það,
að gjalda ekki illt fyrir illt nje veita
viðnám illsku og ójafnaði. „Dið verð-
ið að skipta um — segir Tolstoi —
þið hljótið nú að kjósa annaðhvort:
fjallræðuna eða trúarjátninguna
(kredduna)“.
Nylega sendi greifinn enska tíma-
ritinu New Review útdrátt úr hinni
nefndu bók sinni. Ilann kvartar par
yfir pví, að ótal kennimenn, sem hann
h ifi lagt síttar lífsspurningar fyrir,
hifi annaðhvort engu svarað eða út I
hött. Hann tilfærir Farrar, hinn
fræga Lundúuaprest, að hann hafi
skrifað: „Tolstoi hefur komizt að
peirri niðurstöðu, að kirkian hafi par
illa leikið á menn pegar hún kenndi,
að orð Krists, „mótstandið ekki illu“,
megi samryma við hernaðarlíf, mála-
pras og pesskonar. Allir pessir erki-
biskupar, biskupar, heilögu synódur
og páfar hafa samanfljettað róg og
lygi og kennt Kristi um, til pess að
gðta haldið fje pví, sem þeir purfa til
að lifa fyrir I vellystingum praktug-
lega á hálsinum á öðrum mönnum,,1'
segir Tolstoi. Stofnaði Kristur nokk-
urn tíma kirkjuna?-4
„lvrists einfalda kenning var
snemma misskilin, flækt og fordjörf-
uð, (segir T.) og þurfti pví snemtna
útskyringar við. Af pví leiddi marg-
f öldun hins yfirnáttúrlega og að lok-
um kenningin um kirkjunnar óskeik-
anleik. Hvergi, I allsengu nema I
fullyrðing kirkjunnar, getum vjer
sjeð eða fundið að Guð eða IÁristur
hafi stofnað nokkuð pað, sem nú er
kallað kirkja. Út úrtveimur stöðum,
par sem kirkja er nefnd, eins og sam-
koira, hafa menn leitt allt, sem nú
heitir svo. Ekkert svipað hinni nú-
verandi kirkjuhugmynd, með sakra-
mentum, kraptaverkum, og óskeikul-
leik, gotur falizt 1 nokkru orði sem
Kristi er lagt 1 munn, nje heldur
finnst pað I nokkrum hugmyndum á
þeim dögum. Orðið kirkja getur nú
á dögum ekki pytt aðra stofnun en pá,
sem er fjelag manna, er áskilja sjer
einum og til fulls eign og umráð
sannleikans.
„Krists kenning um lífið og
breytnina er enn gagnvart hinni fje-
lagslegu og ,,heiðnu“ skoðun, eins og
hún synaist hinum siðlausu þjóðum,
Ógjörleg og yfirheimsleg, en er I raun
og veru bæði gjbrleg og skynsamleg“.
„í raun rjettri er ekkert I lvrists
kenningu dulspekingslegt eða yfir-
beimslegt. Hún er blátt áfram sú
llfsspeki sem nú á við allt vort ytra
framfaraástand einmitt eins og nú er
tímum komið er óbjákvæmilegt að að-
hyllast hana.
Sá tími kemur, og er pegar I nánd,
þegar kristnar frumreglur um jafn-
rjetti og bróðerni, sameign manna
sem bræðra, og engin ofbeldis mót-
staða móti ójafnaði, mun synast alveg
eins eðlilegt og sjálfsagt eins og
frumreglurnar um hjúskap og fjelags-
líf synist nú“.
Vjer lifum — segir T. — I sí-
felldu hraparlegu stríði milli sam-
vizku og breytni; vjer sjáum það öf-
uga og ónáttúrlega, en venjan bind-
ur og blindar oss. „Vjer vitum vel
að vjer eigum allir einn og hinn sama
alföður og erum pví allir bræðui.
Samt fylgjum vjer reglum og skipu-
lagi, sem er stofnað I blindum villi-
dómi fyrir 4—5 púsund árum.“ Síð-
an talar höf. um mótsetninoruna milli
r>
hinna tveggja fornu flokka ríkra og
fátækra, sælla og volaðra, og byrjar
hverja setningu með orðunum: „Vjer
erum allir bræður, en pó“ o. s. frv.
Síðast stendur petta: „Vjer erum all-
ir bræður, en pó þiggjum vjer em-
bættislaun fyrir að svíkja menn og
gabba I þeim hlut sern einn er nauð-
synlegur. Vjer erum allir bræður,
en þó heimtum vjer of fjár fyrir að
líkna eða lækna þá nauðstöddu. Vjer
erum allir bræður, en tökum pó stór-
fje af saklausum og borgum öðrum
til pess að vera búnir til að drepa
fólk ög myrða.“
„Gjörvallt líf liinna efri stjetta
er ein ósamkvæmniskcðja, og fyrir
pví er öll peirra tilvera, öll pciria
lífsnautn og allur peirra muttaður
eitraður af ásökun illrar sair.vizku,
sálarhrelling, lygi og ótta.“
Mjög svipað pessu kenndi Maon-
ús Eiríksson, sbr, rit hans: „Eigum
vjcr að elska náungann eins og sjálf-
an oss?“ setn hann ritaði á dönsku.
Dar tekur hann og víða sömu sakir,
sömu öfgar fram sem Tolstoi. Aðal-
munur peirra er sá, að Magnús ritaði
á máli sem hinn mikli umheimur og
samtíð ekki skildi, en Tolstoi skilja
og lesa allar pjóðir. Að þessar kenn-
ingar pykja flestum, og einkum læri-
feðrunum og keimsbörnunum, hin
mesta fjarstæða, er annað mál.
„Ofvitar og hálfvitar hafa búið
til sögu þessarar aldar“, saojði einn
andríkismaðurinn. Hvað slikir menn
sem hinn bláfátæki íslendingur og
hinn rússneski stórauðugi greifi munu
afkasta, er ekki goít að seg ja, orki
peir nokkru, vetður pað vart á vor-
um dögum. En oflaust þarf mat.n-
kynið með kristni sinni og lieiðni,
enn pá yfirbótar við. „Netna yðar
rjettlæti .... “ sagði frelsari vor.
Hvernig sem allt er skoðað, standa
stórbyltingar fyrir dyrum — miklu
stærri en allan porra mann grunar
enn.
IÝærastan mín.
Eptir Ellu Terre.
Jeg hafði verið hraðskeytasendir
við „B stöðvar11 eitthvað sex eða átta
mánuði, og hafði skipzt á hraðskeyt-
utn um störf okkar að eins við hrað-
skeytasendirinn á „D“, þegar breyt-
ing varð á. Dauðinn tók gamla mann-
inn, sem svo lengi hafði verið par, og
nyr hraðskeytasendir kom I har.s stað.
Hraðskeyti á pessa leið paut ept-
ir þræðinum einn febrúirmorgun:
„Góðan daginn, B ‘. Jeg svaraði:
„Góðan daginn, D“. E>á kom
fregnin: „Gandi maðurinn dó í gær-
kveldi, og jeg er I hans stað“.
„Hvað heitið pjer?“ spurði jeg.
„Nellie Merton. Hvað heitið
pjer?“ Einhver galgopa-andi hljóp I
mig og jeg svaraði:
„Ned Clayborn“.
,,E>akk’ yður fyrir“ var svarað.
Svo kom alvarlegt skeyti eptir vírn-
um, og við urðum að fara að sinna
okkar verki. Á hverjum morgni bauð
jeg pessari ópekktu kunningjakonu
minni „góðan daginn“, og jeg hætti
aldrei svo á kveldin, að jeg sendi
henni ekki kveðjuskeyti. Stundum
fann jeer ttl samvizkubits, og einhver
veik rödd iunan I mjer bvíslaði að
mjer, að jeg slcyldi vara mig á þessu,
en freistintrin var of mikil, og það leið
ekki á löngu fyrr en jeg var farin að
senda kænskuleg skej'ti, sem báru
töluvert með sjer milli linanna, til
pessarar ósynilegu Nellie. Svörin
upp á pessi skeyti voru gætileg, en
/áfu mjer góðar vonir, og jeg fór að
verða djarfari. E>að var dæmalaust
waman að pessu.
Elún sagði mjer sögu sína. Hún
hafði strokið lieiman að af pvS að for-
eldrar hennar hjeldu pví að henni að
giptast manni, sem hún liafði and-
styggð á (og orðið „&ndstyggð“ marr-
aði illskulega ( mínum enda á vírnum).
Hún ætlaði aldrei að giptast honum—
aldrei. Jeg ráðlagði henni að gera
pað ekki, og gaf S skyn tilfinningar
innilegri og einlægri en nokkur„<)nd-
styggilegur“ porpari gæti boðið.
Svo jeg ekki fjölyrði um petti,
pá varð niðurstaðan sú, að jeg bað
pessarar Nellie, sem jeg hafði aldrei
sjeð, og lysti jafnvel litla húsinu, sem
nú væri svo einmanalegt og biði komu
hennar. Jeg var lcotnin út 1 ógöngur,
og varð að treysta á einhverja góð-
gjarna forsjón til þess að koma mjer
út úr pessu. Ilvað jeg óskaði inni-
lega, að vírarnir, sem milliokkar lágu,
væru telefónvírar, en ekki telegraf-
vírar, ef ske kynni, að jeg gæti þá
heyrt eitthvert hljóð.eða orðið var við
eitthvert merki pess, hvernig pessu
skeyti mínu væri tekið. En pað var
ekki pví að heilsa og jeg varð að vera
þolinmóð. Þolinmæði-dyggðin var
næstum pvS pur ausin, pegar gamla
hljóðið, sem jeg pekkti svo vel, baist
að eyrum mlnum. Jeg þaut að virn-
am. Hraðskeytið var gagnort og
ekki sjerlega mikið smjaður í pvS.
Það var svona. „Jeg vil heldur
hætta á pað cn giptast pví hundspotti“.
Nú var alvarlega farið að sverfa
að mjer, og nauðug viljug varð jeg
að hætta mjer úc S enn meiri ógöngur
með pví að senda hraðskeyti, st m
lysti pvS, hver óumræðilegur fögnuð-
ur byggi mjer S brjósti. Jeg, Delia
Brown, var trúlofuð ungri stúlku,
sem jeg hafði aldrei sjeð. Þarra voiu
kvennrjettindin farin að fara heldur
langt. Meira.
UM VERZLAN YKKAR
Þ A Ð SKULU ENGIR, IIY O lí T HELDURÞEIR
E R U II J E R E Ð A A N N A R S STAÐAK.
GETA SELT VÖIIUR MEÐ LÆGIIA
VERDI EN VII).
Við œthim að selja okkar vörur með eins lágu vcrdi og |úð getið feng-
ið |>ær siokkurs stadnr annars stadar. Við ætlum að verða hjer
til frambúðar og óskum því eptir verzlun ykkar ekki síður í haust en að
smnri þegar peningar ykkar eru farnir — ]>ad er ad scgja svo fram-
arlega, sem við getum gert eins vel og aðrir hvað verð suertir, sem við
ábyrgjumst að gera.
Við gefum 15 pd. af molasykri fyrir $1,00
„ „ 32 „ af kaframjöli fyrir 1.00
„ „ 20 „ af kúríuum fyrir.. 1.00
og allar aðrar vörur eptir þessu.
Fatnaður, álnavara, skótau og allar aðrar vörur eru settar niður
i það lægsta verð, sem orðið getur.
Og liaiið það jetíd hllgfast, að hvaða verðlag, sem aðrir kunna
að auglýsa, þá getið þið ætíð fengið sönm vörur fyrir ininua verd
eða bctri vörur fyrir saina verd hjá
THOMPSON & WING,
Crystal, - - - N. Dakota.