Lögberg - 14.11.1894, Page 1

o,1- gefið út hvern miívikudog o
laugard.ig aí
XrtE LoGBISRG PRINTING & PUBHSHING CO.
Skrifstota: Atgreiðsl ustota: rrcz.trmiðj*
Ií-3 Pi'inoass Str., Winnipeg Man.
Kostar $i,oo um árið (á íslandi 6 kr.
borgist fyrirfram.—Einstök númer 5 cent.
LóGBERG is pi'>!ished every Wednesday an 1
Saturday by
THS I.ÖGBERG PRINTING & PUBI.ISH ING l O
at 148 Princoss Str., Wirtnipeg Mar..
S ubscription price: $2,00 a year payable
Single copies 5 c.
7. Ar.
Wiimipcg, Manitobp, miðvikutlaginn 14. nóvcmber 1894
I
Nr. 89.
FRJETTIR
cmuA.
Tekjur Canadastjórnar í siðast-
liðnum októbermánuði námu $2,805,-
552, $250,922 minna en í sama mán-
uði I fyrra. Mest höfðu tolltekjurnar
minnkað, um $172.022, en eina tekju-
greinin, sem vaxið liafði frá í fyrra,
varpósttekjurnar; pær námu nft $5000
meira en í október 1893. Útgjöld
stjórnarinnar frá byrjun fjárhagsárs-
ins og til október-loka námu $8,444,-
290, en á sama tímabili síðasta ár $8,-
125,298. Sknldir landsins hafa vaxið
á árinu um $5,773,463.
ÍTLÖSD.
í afarmiklu rigningaróveðri, sem
r.jflega kom í Venezuela nálægt Val-
encia, fócust 150 manns, og eignatjón
varð mjög mikið.
Islíinds frjettir.
Akureyri, 27. sept. 1894.
Maekaðsverð á sauðfje hjer í
haust hefur almennt verið petta:
Veturgamlir sauðir 8—10 kr., vetur-
gamlar œr 7—9 kr., tvævetrir sauðir
13—15 kr., geldar ær 10—12 kr.
Veeð á slátuefje er petta: Kjöt
12—18 aura pd., mör 19 au. pd. gær-
ur 22 au. pd., Haustull 38—40 au. pd.
Tvö tíUFUskir hafa komið hingað
til að sækja fje, annað frá Zöllner, fór
með 8000 fjár frá pöntunarfjelögun-
um o. fl. hitt frá Slimon, fór ineð rúm
5000. Allt útskipað af Oddeyri.
Sama ÁtíÆTiSTÍÐiN helzt enn,
optast purviðri, aðeins stundum næt-
urfrost.
Kartöflu uitskkra varð allgóð
á Akureyri í haust, pó tæplega jafn-
góð og í fyrra sökum hinna afskap-
legu purka.
Fyeiklestuk hjelt fröken Ólafía
Jóhannssdóttir hjer á Akureyri 19. p.
m. Laut hann mest að háskólamáli á
íslandi. Þótti inönnum henni segj-
ast vel, enda er hftn mjög menntuð,
vel máli farin og alls ófeimin.
Akureyri 28. ágfist 1894.
Feeðamenn. Utn Þingeyjar-
sjfslu hefur ferðast að undanfiirnu
enskur prestur að nafai II. II. Slater
ásamt öðrum Englending, timbur-
kaupmanni M. W. English. Slater er
ágætur náttúrufræðingur og hefur
víða farið. Fyrir 9 árum ferðaðist
liann hjer um land og safuaði pá
miklu af eggjum og fuglum. Enska
stjórnin kostaði liann fyrir nokkru til
að ferðast um strendur Miðjarðarhafs-
ins og allt austur á Indland til nátt-
úrufræðisrannsókna. Hefurliann safn-
að miklu af nátturugripum fyrir Brit-
ish Museum og sjálfur á hann mikið
safn og ágætt, t. d. um 3000 fugla-
hami. — Slater pykir ísland einkenni-
legt og fagurt og íslendingar falla
honurn vel geð. Langar liann til að
ferðast hjer enn.
Dáin er eptir langa og punga
legu húsfreyja Guðrún Mattíasdóttir,
kona steinhöggvara Sigurðar Sveins-
sonar á Oddeyri.
Stefnir.
Járnbrautarmálið í Stefnir.
Um járnbrautarmálið íslenzka fer
nykominn Stefnir svofelldum orðurn:
Um mál petta urðu miklar og
skarpar um.ræður á pingi, og rnargar
breytingartillögur komu frarn; loksins
sofnaði málið óútrætt í efri deildinni,
og rfs ef'til vill aldrei í sörnu mynd
úr peim dvala meðan peir sitja á ping-
bekkjunum, er nú fjölluðu utn J>að.
í>að var nú aldrei við pví að bú-
ast, að mikið gerðist á pe3su pingi til
að hrinda pessu tnáli áleiðis. E>etta
ping hafði naumast tíma, enda var
málið svo gjörsamlega óundirbúið og
svo stórvægilegt, að ekki verður að
[jví hrapað að ráða [Aí til lykta. En
á hinn bóginu mun pað vekja áhuga
tnanna á sámgöngtunálum vorum, og
getur pannig fyrsta sporið tii pess að
menn fari að ltugsa til pess að reyna
að leggja hjer járnbrautarstúfa áður
en fjöldamörg ár líða. Greiðar og
fljótar samgöngur eru hvervetna tald-
ar fyrsta og helzta skilyrði fyrir öllum
verulegum framförum allra pjóða, og
líkt tnundi pað reynast hjá oss með
tímanum. Væru járnbrautir komnar
yfir landið, og tíöar gufuskipaferðir
kringum landið og milli landa, og
málpráðasamband við önnur lönd,
mundi ísland breytast svo á nokkrum
tugutn ára, að pað yrði alls ólfkfc pví
íslandi, sem vjer nú pekkjum. Meg-
inframför landanna er ekki undir pví
komin að hafa marga háttlaunaða em-
bættismenn, eða ósköpin öll af löguui
og viðaukalögum um alla skapaða
hluti, heldur pví, að menn geti lært
að framleiða panu auð, sem liggur
fólginn í löndunum og hafi tækifæri
til að hagnyta sjer sem bezt og koma
í sem mest verð pví sem framleitt er,
og til pess eru greiðar og tfðar sam-
göngur á sjó og landi aðalskilyrðið.
Margir, sem á petta mál rninn
ast, segja hiklaust og ótvfrætt, að
braut geti aldrei borgað sig á íslandi.
En slíkt er á engu byggt nema
ímyndun einni. Menn sögðu lika
pegar strandferðaskipin byrjuðu ferð-
ir sínar kring um landið: „Til hvers
er petta? Hvern skrattanu ætli patt
hafi að gera skipin pau arna? Upp á
öllum skrattanum finna peir til að
sjúga fje út úrfólki!“ En bíðum við,
nú mundu fáir vilja láta aftaka ferð-
irnar, og meira að segja, að einmitt
sumir, sem álitu [>ær óparfar fyrst,
mundu fegnir vilja að pær væru enn
tiðari en nú. Og sannarlega hafa pær
borgað sig fyrir landið, pegar allt
ketnur til alls, enda pótt landsjóður
hafi haft nokkur bein útgjöld við pær.
Menn verða að gæta að pvf, að
pótt hjer sje í sambandi við járnbraut-
armálið talað um mikil útgjöld úr
landssjóði, pá mundu líka kotna svo
miklir peningar í vasa almennings
fyrir lagning brautanna Og ytns störf
og atvinnuvegi, sem við pær opnttð-
ust, að menn yrðu sannarlega færati
um eptir en áður að greiða landssjóði
gjöld sín. Og par sem mikið af pví
fje, sem gengur til pess að koma
brautunum upp, mundi eptir hinni á-
minnztu uppástuagu koma frá útlönd-
um, hlyti auður beinlínis að aukast
stúrkostlega í landinu, enda pótt
brautirnar fyrst um s:nn ekki borguðu
sig, pegar aðeins eru taldar beinár
inntektir og bein útgjöld.
I>að verður aðgera eitthvað „fyr-
ir fólkið“, svo pað hætti að stökkva
burt af landinu.
Borgaraleg' kirkja.
Á trúarbragða-pinginu,sem hald-
ið var í Chicago um syningartímann,
hjelt William T. Stead, ritstjórinn
nafnkenndi, höfundur bókarinnar „E£
Kristur kæmi til Chicago“, fyrirlestur
um „u/ja borgaralega kirkju“, sem
hann hafði hugsað sjer. Hvað fyrir
honum vakirmeð pá kirkjugeta tnonn
sjeð af eptirfarandi útdrætti úr fyrir-
lestri lians;
„Hugtnyrtdin, setn liggur til
grundvallar fyrir „borgaralegu kirkj-
unni“, er sú, að allir peirsem í alvöru
vilja bæta dálítið mennina og ástand-
ið, taki höndum saman skyndilega og
í bróðerni. Guðleysingi, eins og t.
d. Charles Bradlaugh, yrði ekki frem-
ur útilokaður úr „borgarHlegtt kirkj-
unni“, pó að httnn geti ekki samrymt
skynsernina og opinberanina, heldur
en rauðhærður maður úr björgunar-
bát. Ekkert er til í hugmyndiuni um
„borgaralega kirkju“, sem er and-
stætt tilvéru og velgengni alba
kirkna, sem til cru. E>að má vel vera
að pær kirkjur, sem nú eru til, sjeu
betur fallnar en nokkuð annað til pess
að frelsa einstakar sá'iir, en til pess að
reisa við mannfjelagið í heild sinni, rr
„borgaralega kirkjan“ óhjákvæmileg.“
Joseph Cook, hinn nafnkenndi
Boston-fyrirlesari, ritar um pessahug-
mynd Steads í október.iúmerinu af
„Our Day‘ :
„E>að fyrsta, sem er athugavert
við pennan fyrirhugaða fjelagsskap“,
segir liann, „er [tað, að hann ætti ekki
að vera kallaður kirkja.
„Sá árangur hefur orðið af fetð
Mr. Steads til Chicago, að par hefur
myndazt nútítna-kirk ja, sem svo kall-
ar sig, en húu hofur hvorki prjedikara
nje neinn samskotasjóð. Slíkur fje-
lagsskapur er mjög likur skærum, sem
hvorugt blaðið hafa, og samanstanda
ekki af öðru en augunum og polin-
móðnum. Voltaire sagði um hið
helga rómverska keisaradæmi, að pað
væri hvorki heilagt, nje rómverskt,
nje keisaraveldi. E>annig er nyja
borgaralega kirkjan hvorki ny, nje
borgaraleg, nje kirkja. Ymsar ensk-
ar borgir hafa tekið upp ltugmynd Mr.
Steads, eða fært sjer á jfrnsan hátt í
nyt bendingar fr.i henni, en sá fje-
lagsskapur hefttr önnur nöfn, sem öll
eru betri cn pað nafn, sem Mr. Stead
heldur fram.“
Mr. Cook finnur pví næst að pvf,
hve iítið far sá fjelagsskapur á Eng-
landi, sem sniðinn sje cptir pví sem
fyrir Mr. Stoad vaki, hafi gert sjer
um pað að útrýmá drykkjuskapnum,
og heldur pví fram að áfengisbann
verði að gaDga á undan peim umbót-
um á mannfjelaginu, sem Mr. Stead
prái.
En einna mest vert finnst oss um
hugleiðingar Mr. Cooks út af pví,
hvort uunt sje að sameina hiua yni3u
trúarflokka í „kirkju“ peirri, sein fyr-
ir Mr. Stead vakir. Ilann telur pað
ómögulegt af peim ástæðum, sem
koma hjer á eptir:
„Ef petta ráð 4 að boða til al-
menna funda, sem eru trúarlegs eðl-
is, hvernig á pá prjedikunin par að
vera — kapólsk eða prótastantisk,
evangelisk eða líberöl? Ef pað á að
ráða yfir fjelagsskap til að koma upp
bókasöfnum, hvaða bókum á pá að
safna — kapólskum eða prótestantisk-
um, evangeliskum eða pvert á móti?
Jeg geri ekkeit úr peim mÍ3mun, sem
á sjer stað milii evangelisku ktistnu
trúarflokkanna. Allir peirtrúarflokk-
ar eru eins og jafnmörg plógför í akri,
og engiun pýðingarmikill tnistnunur
er milli peirra nema að pví er snertir
starfsaðferðina. I>eir kenna allir sama
svarið upp á spurninguna: „Hvað á
jeg að gera til pess að verða sáluhólp-
inn?“ En pað er svo mikill ntunur á
kapólsku kirkjunni og prótestanta
kirkjunum, að pað er mjög sjaldan
unnt að sameina kapólska og prótest-
antiska umbótamenn, nema í viðleitni,
sem er eingöngu mannúðleg frá al
mennu sjónarmiði. Ef nokkuð á að
prjedika eða nokkuð á að lesa, eink-
um ef um nokkur fjársamskot er að
ræða, pá verður að likinduiu óhjá-
kvæmilegt að hafa kapólskan f jelags-
skap a'skilinn frá prótestantiskum
fjelagsskap. Auðvitað tel jeg pað
illa farið. Jeg vildi, að við tækjum
allir höndum saman. Ert hvernig get-
ur ntaður búizt við pvf, að inniiega
trúaðir kapólskir menu styðji prjedik-
an prótestanta? Ilvernig getur mað-
ur búizt við, að menn, setn eru pró-
testar.tir í alvöru, styðji kapóiska
prjedikua? Og alveg sama er að
segja um mismuninn, sem er á milli
hinna evaugelisku og svo-kölluðu líb-
erö'u trúarflokka“.
Mað’urinn spaklátL
Emk hólmgöngusagu.
Niðurl.
Skammbyssunui gotur skeikað,
en liandsaxinu ekki, mælti hinn ó-
kunni rnaður í peim róm. að pað fór
hrollur um alla, er á lilyddn, par á
meðal Vtlleneuve sjálfan. Jeg hef
strengt pess heit, að ganga aldrei á
hólm nema við pann mann, er unnið
hefur til óhelgi sjer; en pað hafið pjer
gect, fyrir liin tnörgu tnorð, er pjer
hafið framið með köldtt blóði, enda
skuluð pjer nú ltelveg troða.
Með pví að ltvorumtveggja var
jafn-hugarhaldið að reyna sig, purfti
eigi mikils viðbúnaðar. E>eir áttust
við sama kveldið. Malet ofursti var
liólmtröno'uvottur itins ókunna manns,
og annar frakkneskur liðsforingi
Villeneuves.
Villeneuve átti að sjer að vera
hverjutn mattni skaprórrií hólmgöng-
úm. E>að var eins og hann væri stadd-
ur í dálitilli uotalegri samdrykkjtt.
En í petta skipti var liann óltnur eins
og tigrisdyr, auðvitað nokkuð af pví,
að hann hafði verið svívirtur í margra
manna áheyrn, en sjálfsagt tneð fram
af pví, að hinn ókunni tnaður reyndist
vera Engletidingur; hann hataði Eng-
lenginga eins og sjálfan ósómann.
E>ó var hitt ægilegra öllum berserks-
gangi Villeneuves, ltve hinn, Eng-
lendingurinn, var steiugerfingslega
kuldalegur útiits, harðúðarlegur á svip
og pó ofurspaklegur; pað var eins og
hann vissi sig eiga alveg óskeikult
vald á lífi pessa manns.
E>eir börðust utn stund svo, að
eigi mátti í milli sjá. En pá rasar
Englendingurinn snögglega og verð-
ur ber fyrir vinstra roegin. Villen-
euve lagði ltann óðara í siðuna og
lauguðust kiæði hans í blóði. En í
sötnu andrá sáum við hvar Englend-
ingurinn tók snöggt viðbragð, og
lagði saxinu á kaf í brjóst Viileneuves
upp að hjalti. E>á skildi jeg, að hann
hafði hrasað af ásettu ráði í pvi skyni
að fá öruggari höggstað á Villpneuve.
Honum láuaðist pað mætavel; Villen-
euve sð eigi pe3sa hairos ljÓ3 framar.—
LTm leið og dr. T.anset mælti
pessi orð, hoyrðist st 511 datta, og sáum
við, hvar maðarinn spakláti var að
reyna að hypja sig út. Dc. Lansat
rauk til og preif um báðar hendur
honum.
„Eruð pjer pá hjerna!“ mælti
hann. „Jeg samfagna yður innilega,
að pjer hafið jafuað makiega á hinum
ófeilnasta morðingja í lieimi. Sárið
yðar er vonatidi ekki mikið?“
„Hvað pá!“ hrópuðum við pá
allir samau; „var pað haun, sem lagði
itann Villcneuve að volli?“
„E>að var pað reyndar!“ annzaði
dr. Lanset; „jeg ltef al drei á ævi
minni sjeð laglegar af sjer vikið“.
Vjer pututn allir utan um kapp-
ann og hrópuðum af öílum mætti
hýrva fyrir honum; cn bann leit jafn-
skjótt til vor með svo raunalegu augna-
ráði og pungbúnu, að köllunum slot-
aði aljt í cinu.
Vefcrar-sala á kvenn-
nianna, karlnmnna og
barna
NÆRFATNADI.
25 tylftir »f barna ‘TEealth IJrand'’
ullar boium (Vests) hvít með ullarlitn-
una 4 25c. og 35c. hver.
35 tylftir af k vennmanna “Heald.”
b dir, með “embroidered" háls bandi
$6 tylftin eða 50c. hver.
lvarlmanna bolir úr skoskri og
canadiskri ull á $1,50, 1,75, 2,00.
Vetlingar
Kvennmanna, karlmanna 02 baina
1 O
ullar 02 “Kid” vetlin^ar af öllum
n n
stæcðum.
Tau .Jakkar fóðraðir með sjer-
staklega pykku og hlyu ,,PJaid“á ein-
ungis $5.00 hver, $10.00 vitði.
„Fur lined Capes“ fyrir $8.50,
setn vanalega eru seld á $14,!)0.
,Fur lined Circulars1 4 $7.00, tem
vanalega eru se!d á $14.00.
Seal Plush Dolmans á$5.00h\er,
$12.00 virði.
,Seal Plush Jackets1 á $5.00,
$12.00 virði.
WlIOLESALE & ReTAIL.
344-------------- JTIain Strest.
Sttnnan viS l’ortage Ave.
„Æ, piltar! piltar!“ mæ.ti hann
og varp mæfilega öndinni. „Jeg bið
ykkur fyrii að vera ekki að bæla
manni fyrir pað, p 5 að hann lnfi út-
helt blóði 02 veaið mana. Je^ vann
á honum, pessura porpara, eins og jeg
raundi hafa unnið á óarga d/ri, til
pess að forða paim, er hann mundi
banað hafa að öðrum kosti. En drott-
inn sje peim líksamur, sem vegur mann
ekki til annars en að svala drawtbi
sínu ogheipt! Ef ykkurfjfsir að vita,
hvaða gæf.v fyrir peim liggttr, sem er
sigursæll í liólmgfc'mg tm, pv lítið á
mig. Munið pið eptir sögunni, setn
hann Thornton kapteinn sagði hjerna
um kveldtð af honum Fortescue of-
ursta, „hinum fræga hólmgönguber-
serk“, er hann nefn li svo, og lagði að
velli hann Sir Henry Martingale?“
„Jú“, anzaði Charlei Thornton.
„Jeg hjst einu sinni Fortescue
ofursti“, mælti m iðurinn spakiáti.
Og lykur svo pessari sögu“.
Jsck McGuIlouck,
hinn nafnfrægi skautamaður, segir að
A. G. MORGAN
hafi til sölu tkó, sem eigi við “Hoc-
key” og “Fattcy'’ skautaferðir.
412 Main St. Mclntyre Block.
Winnipeg.
Miniroe, W est & Mather
Mdlafœrslumcnn 0. s. frv.
Harris Block
194 ft[arket Str. East, Winnipeg.
vel þekktir meðal Islendinga, jafnan reiðu \
búnir til aö taka að sjer má J.eirra, gera
fy rir ) á íair.nicga o. 5 íry