Lögberg - 04.04.1895, Blaðsíða 4

4
LOGBERC, FIMMTUDAOINN 4. APRÍL 18 5.
Söfiberg.
Gelið út *ð 148 Prinoest Str., Winnipeg Ma
of Tht I.ögberg Printinq ór* Publishing Co'y.
(Incorporated May 27, i89o).
Ritstjóri (Editor):
SIGTP. fÓ.XASSON.
Bosdnrss managrr: B, T. BJOPNSON.
AUGLÝSINGAR: Smá-auglýsingar i eitt
slcipti 26 ctg. fyrir 30 orð eða 1 )>uml.
d ílkslengdar; 1 doll. um mánuðinn. Á stærri
auglýsingum eQa augl. um lengri tima af-
sláttur eptir samningi.
BÓSTAD A-SKIPTI kaupenda »erður að til
kynna ikrifltga og geta um fyrvtrandi bú
staB jafnframt.
UTANÁSKRIPT til AFGREIÐSLUSTOFU
blaðsins er:
THE LÓCBERG PRINTINC & PUBLISR. C0.
P. O. Box 368, Winnipeg, Man.
UTANÁSKRIFT tíl RITSTJÓRANS er:
EDITOB LÖGBERC.
O. BOX 368. WINNIPEG MAN.
— KIMMTUD VJtSS 4. Al’Iífl. 1895.
(y Samkvæm iapc.elögum er uppsögn
kaupanda á blaöi ógild, nema hann sé
skuldlaus, kegar haDn segir upp. — Ef
kaupandi, sem er í skuld viö blað-
iö flytr vistferlum, án kess aö tilkynna
heimilaskiftin, \Á er það fyrir dómstól-
unum álitin sýnileg sönuun fyrir ^rett-
Vísum tilgang'.
ÖT Eptirleiöis verður nverjum þeim sem
sendir oss peninga fyrir blaöiö sent viður
kenmng fynr borguninni á brjefaspjaldi,
hvort sem borgamrnar hafa til vor komið
frá Umboösmönnum vorum eða á annan
hátt. Ef menn fá ekki slíkar viöurkenn-
ingar eptir hœfllega lángan tima, óskum
vjer, aö þeir geri oss aövart um það.
— Bandaríkjapeninga tekr blaðið
fullu veröi (af Bandaríkjamönnum),
og frá íslandi eru íslenzkir pen-
ingaseölar teknir gildir fullu verði sem
borgun fyrir blaöiö. — Sendiö borgun i
I’. 0. Honey Orders, eöa peninga í Iie
gitttrtd Letter. Sendið oss ekki bankaá
visanir, sem borgast eiga annarstaöar en
Winnipeg, nema 25cts aukaborgun fylgi
fyrir innköllun.
Heiniskriugla og skólamálið.
„Fools rush in where
angels fear to tread“.
Kaþólska málgagnið íslenzka er
að burðast með skólamálið í siðasta
blaði, og heldur fram sama ruglinu
og f>að hafði áður komið með, að
leyndarráðið á Eaglandi hafi úrskurð-
að, að kaþólskir menn hjer i fylkinu
ættu aptur að fá sína sjerstöku skóla.
Hvaða augaamið blaðið hefur með að
skrökva pessu að lesendum sinum,
getum vjer ekki skilið. Blaðinu væri
nær að pýða úrskurð leyndarráðsins
orðrjett og láta landa sina fá að sjá
liann, en að vera að leiða pá afvega
með skáldskap sínum.
l>að er pvi líka rangt að segja,
að „sainbandsstjórnin hafi gefið út
skipun sina til Manitobastjórnarinnar
samkvæmt úrskurði leyndarráðsins
brezka“. I.eyndarráðið sagði ekkert
um það, að sambandsstjórnin ætti að
skipa • Manitobastjórninni að láta
kapólska menn fá skóla sína aptur,
og gaf ekki einu sinni neina bendingu
um, hvað sambandsstjórnin ætti að
gera eða hvort hún ætti nokkuð að
gera. Allt sem leýndarráðið sagði,
eins og vjer höfum áður tekið fram,
var f>að, að sambandsstjórnin hefði
vald til að búa til plásturhanda pess-
am kapólsku mönnum, sein pykjast
of góðir til að hafa sömu barnaskóla
og annað fólk.
Hkr. er ennfremur að gefa í
skyn, að sambandsstjórnin muni kúga
Manitobamenn til að taka aptur upp
petta rammvitlausa tvöfalda skóla-
fyrirkomulag, og að pað sje ekki satt
að sambandsstjórnin muni trauðla
pora að fara svo langt. Vjer vitum
vel og höfum áður sagt pað, að sam-
bandsstjórnin (apturhaldsflokkurinn)
sem nú hefur völdin í Ottawa, munj
kúga Manitoba menn ef hún porir, en
pað er eptir að sjá hvort hún porir
pað. l>að er allt annað að fara fram
á við Manitoba stjórnina og pingið að
breyta skólalögunum, en að stjórnin
1 Ottawa búi til kúgunarlög. Vjer
efumst um, að Ottawastjórnin þori
f>að f>egar til kemur. Hkr. veit að
minnsta kosti ekki meira um þetta en
aðrir, og því er óparfi fyrir blaðið að
vera að gera sig gleitt út af f>essu.
Afstaða Hkr. í pessu skólamáli
er, eins og vjer liöfum áður bent á, í
meira lagi skringileg. Blaðið er á
móti kirkju og kristindómi, en vill
pó láta neyða upp á Mauitobamenn
barnaskólum, sem páfatrú og ka-
pðlskar kreddur sje kennt í. Stefna
blaðsins i pessu máli er beinlinis
hlægileg. Það mun óhætt að full-
yrða, að enginn íslendingur í f>essu
landi, að undanskildum ritstjóra
Hkr. og ef til vill einum eða tveimur
aðstandendum blaðsins, óskarað petta
tvöfaldabarnaskólafyrirkomulag verði
aptur tekið upp, enda vita allir menn,
að pað yrði landi og lýð til bölvunar;
eu samt berst Hkr. fyrir f>ví, sem
enginn kaupandi eða lesandi blaðsins
vill hafa og f>eim yrði til ógagns.
Dað er engum blöðum uin pað að
fletta, að blaðið hefur gert argasta
asnastykki með því að taka pessa
stefnu, eða f>á að pað er keypt til
f>ess.
Hvort heldur sem er, á pað ó-
pökk allra íslendinga skilið fyrir
frammistöðu sína í þessu máli, eins
og ymsum öðrum málum, sem snerta
hag peirra.
Heim.skringla )>roska.st nið'ur
á við.
I.eirgos-blaðið á Nena stræti,
Hkr., er orðið peim mun ómatvand-
ara undir hinutn núverandi ritstjóra,
en pað var undir stjóru Jóns Ólafs-
sonar, að pað hefurgleypt við ópokk-
anum, sem kallar sig J. E. Eldon,
sem vitanlega ekki fjekk að koma ó-
pverra sinum að undir ritstjórn Jóns
Olafssonar. Þetta er annars ef til
vill eðlilegt, pví blaðið er á leiðinni
niður á við í öðrum efnum. Þó Eld-
or.s ópverrinn ekki hefði verið í síð-
asta bl&ði Hkr. pá hefði pað verið
nógu ópokkalegt samt, pví blaðið
hafði lítið annað meðferðis en ópverra
dellu, sumpart af reglulegum rit-
stjórnar greinum, cn sumpart i Orða-
belgnum, undir tilbúnum nöfnum, en
sem fingraför ritstjórans eru auðsjeð
á. En pegar Eldons ópverrinn bæt-
ist við, verður blaðið svo fúlt og ó-
pokkalegt, að pað er orðið reglulegt
ópokkablað. Þetta gerir oss nú
ekki neitt ógagn, en oss sárnar
að vita blað, sem gefið er út á
móðurmáli voru, dragast svona ofan í
saurinn, Það var út af pví, að „t>jóð-
óllfur“ var að dragast ofan í saurinn
með pvl að hafa annan eins alræmdan
ópokka og mannfylu, og p9ssi Eldon
er, fyrir frjettaritara, að vjer tókum
til máls, pví eins og vjer t.ókum frarn
í grein vorri, ætlum vjer ekki að eiga
orðastað við annan eins marin og
pessi svo nefndi Eldon er. Oss dett-
ur ekki í hug að svara honum, enda
hefur hann tekið af oss ómakið, pví
hver sem les ópverra hans í Hkr.
mun sannfærast um (ef hann ekki
vissi pað áður) að Eldon pessi er pað
sem vjer sögðum að hann væri, nefnil.
ópokki, mannfyla og mannræfill.
Nú, verði Hkr. og öðrum blöð-
um, sem taka ópverra pessa Eldons,
gott af, ef hægt er. Það gerir oss
ekkert ógagn; pvert á móti. Vjer
höfum aldrei neitt illt átt við pennan
Eldon, hvorki fyrr nje síðar, og sneyð-
um os3 algerlega lijá honum. En
hann liefur ávallt haft pá ónáttúru,
að lasta og Ijúga upp á íslendinga
hjer vestan hafs, og pví álítum vjer
skyldu vora að láta allan lyð vita,
hverskonar kvikindi pað er, sem
gengur undir stolnu lávarðs nafui.
Eins og pað er skylda rjettvís-
innar að vernda pjóðfjelagið gagn-
vart morðingjum, pjófum, ræningjum
og öðrum glæpamönnum, eins er pað
skylda blaðanna að vernda almenning
gegn ymsum andlegum óhroða og
andlegura pestarkindum, en sum blöð
gleyma pessari skyldu sinni, nema
lesendurnir taki eptirminnilega i
taumana.
Verði Heimskringlu gott af!
Hkr. er að bögglast við að sanna,
að Lögberg hafi kullað ritstjóra henn-
ar ymsum ljótum nöfnum t. d. „asna“,
„rymjandi asna“ o. s. frv. Blaðið
hafði áður staðhæft, að ritstjórinn
hefði verið kallaður petLa, en nú er
blaðið að draga úr pessu með pví að
segja, að pessu hafi verið beint að
ritstjóranum.
Vjer segjmn eins og áðtir, að
vjcr gctum ekki fundið pað i Lög-
bergi að ritstjórinn hafi verití kallaður
pessum nöfnum. Það er ekki oss
að kenna pó ritstjórinn sjái ofsjónir,
og geti ekki farið rjett með nokkurt
málefni eða haft nokkurn hlut rjett
eptir. I>að er liklega veikleiki sem
hann ekki ræður við, og ætlum vjer
ekki að stæla frekar við ritstjórann
um petta. Ef ritstjóranum er nokk-
ur huggun í pví, pá skulum vjer segja
petta, að ef honum finnst nöfnin og
ummælin, sem hann taldi upp, eiga
við sig, pá má pað vera svo fyrir oss.
E>að er best að sá beri húfuna sem
hún passar.
Kapóiska málgagnið á Nena
stræti, Hkr., fer rangt með eins og
vant er, pegar blaðið segir, að vjer
höfum kallað pað órökstuddar stað-
hæfingar, sem pað hafði sagt um upp-
hæðina, er Lögberg fjekk af fylkisfje
ánð sem leið. Vjer höfum ekker pví
líkt sagt; pað er pessi gamli iikr.
skáldskapur. En vjer sögðum, að
Hkr.fjelagið hefði fengið $20 á viku
árið sem leið, hjá Ottawa stjórninni
fyrir Hkr.-blöð, sem send væru Ottawa
stjórninni, sem gerir $1040 um árið.
Nú vill Hkr. fá að vita, hver hafi sagt
oss petta, en vjer álítum oss alls ekki
skyldugan til pess. Aðal atriðið er
pað, hvort petta er satt eða ekki, og
pað kemur i ljós pegar reik iingar
stjórnarinnar I Ottawa koma út. Það
getum vjer pó sagt Hkr. að sá sem
sagði oss petta er sannsögulli maður
en ritstjóri hennar og veit um pað,
sem hann sagði, eins vel og nokkur
annar. Ilkr. hefur auðsjáanlega kom-
ið illa að vjer gátum um pessa $1040,
pví blaðið fer í kringum töluna eins
og köttur í kringum heitan graut,
nefnir hana alls ekki.
E>4 er Hkr. með vöflur út af pví,
að vjer sögðum að hún hefði fengið
$846,90 árið 1892—93 fyrir annan
greiða, sem blaðið hefði gert Ottawa
stjórninni, og vill fá sannanir fyrir
pessu. Vjer nefndum ekki blaðsiðuna í
hiuuni prentuðu reikningum stjórnar-
innar, sem petta stendur á, en getum
pó ekki sjeð hvaða frekari sannanir
blaðið getur heimtað. Allar pær sann-
anir, sem Hkr. hefur komið með við-
víkjandi pví, sem blaðið segir að
standi í fylkisreikningunum, er að
segja, að pað sje á peirri eða hinni
blaðsíðunni. En pað er cins og vant
er, að Hkr. vill ekki láta sömu reglu
gilda fyrir sig og aðra. Vjer vísuin
llkr pví aptur í reikninga stjórnarinn
ar í Ottawa, sem vjer nefndnm í fyrri
greÍQ. vorri, og álitum pað næga sönn-
uu að pað stendur par svart á hvitu,
að Hkr. hafi fengið eptirfylgjandi
upphæðir:
Fyrir auglysing (bls. LV.) $450,90
„ prentuu (bls. LV.) 26.50
„ auglysing (bls. 175.) 330,00
„ prentuu o.s.frv. (bl.176) 39.50
Saintals $846.90
E>ar að auki fjekk Mr. B. L-
Baldwinson sama fjárhagsár fyrir að
gefa „Landnemann“ út $625,00, sein
gerir yfir 2,343 krónur. E>etta getur
Valdimar Ásmundsson, útgefandi
„Fjallkonunnar“ borið um, pví hann
sá um prentun á Landnemanum.
E>ett& stendur par að auki I reikn-
ingum stjórnarinnar í 'Ottawa á
bls. 174.
Miinitobapingiðh
Niðurl. frá 1. bls.
Mr. Morton lagði frarn 9. skýrslu
lagabroytÍDga nefndarinnar.
Mr. McNaugbt lagði fram 2•
skyrslu akuryrkju og innflutnings-
mála nefndarinnar.
Mr. Cameron lagði fram l.skyrslu
nofndarinnar um privat lagafrum-
vörp.
E>á gengu yms frumvörp gegn
um priðju umræðu, og nokkur gengu
gegn um 2. umræðu, og enn voru
lögð fram nokkur ny frumvörp.
Ýmislegum fleiri vanalegum störfuin
var lokið bæði um daginn og á kveld-
fundi.
Að siðustu aðvaraði Mr. Sifton
pingið um, að næsta föstudag mundi
Hon. Thos. Greenway stinga upp
á, að pegar pingi sje frestað pann
dag, pá sje pví frestað pangað til
9. mai 1895.
Svo var pingi frestað til næsta
dags kl. 3. e. m.
E>ingið kom aptur saman eins og
til stóð á fimmtudaginn (28. marz)
kl. 3 e. m.
Forseti gat pess, að bænarskráiu
frá Posen-sveit gæti ekki nú orðið
tekin til yfirvegunar, af pvl að hún
hefði í för með sjer útgjöld af opin-
beru fje.
Mr. Greenway aðvaraði pingið
um, að pegar pað kæmi aptur saman
9. maí, pá skyldi pað tafarlaust taka
til yfirvegunar boðskap fylkisstjórans,
sem lagður hefði verið fyrir pingið 25.
marz (skólamálsboðskapinn frá Otta-
wastjórninni).
Mr. Fisher stóð upp, pegar kom
upp liðurinn á dagskrá um rjettindi
pingmanna, og sagði að Chicagoblað-
ið „Tribune“ hefði langa grein með-
78
jeg hafði skilið það eptir í fötunum! I>ví var nátt-
úrlega óhætt, en pað olli mjer áhyggju að pað hafði
orðið viðskila við mig. Mjer pótti eins mikið til
pess koma og hinum hjátrúarfullu pykir koma til
einhvers verndargrips.
En strax á eptir söknuðinum útaf nistinu kom
ny og undraverð uppgötvun; ínyndin hjá öldungnum
sem var mjer svo mikil ráðgáta, var lifandi eptir-
tngnd hennar; að eins fullorðinslegri! E>að varpessi
liking, sem hnfði haft svo mtkil áhrif á mig, en som
jeg ekki gat skilið pá i bráðina.
Jeg hafði sökkt mjer svo ofan í að hugsa um
petta, að jeg vaknaði ekki til me'ðvitundar um pað,
sem gerðist i kringum mig, fyrr en mjer var sagt að
jeg væfi kominn að takmarki míuu. Jeg stje pá út
úr vagninum, og var í mannpyrpingunni á einum
pallinum á cinni stóru járnbrautarendastöðinni í
London.
87
verið úr ljómandi og glansandi leðri. Hendurnar
voru hvítar og hann passaði pær auðsjáanlega mjög
vel, og á fingrunum hafði hann tvo stóra látúns-
hringa. Hann heilsaði mjer mjög kurteislega pegar
jeg koin inn.
Fjelagi haus var ungur maður, um tvitugt,
kringluleitur og nokkuð rjóður. Svipurinn virtist
benda á, að í honum væri skritið sambland af góð-
lyndi og ánægju með sjálfan sig. Klæði hans voru
ekki eins álitleg og hins eldra manns, en pað var
pessi sami svipur af fornum fínheitum yfir fötum
beggja, og minnti mann á búðirnar, sem gömul föt
eru seld I.
E>annig mundu pessir tveir menn nú koma mjer
fyrir sjónir. En á peim dögum, sem jeger að skrifa
um, hafði jeg ekki pá reynzlu 1 lífinu, að jeg hefði
getað lyst peim svona. Og til pess að jeg ekki
purfi optar að útskyra petta atriði, pá ætla jeg að
taka pað fram nú, í eitt skipti fyrir öll, að lysingarn-
ar, bæði af pessum mönnum og ymsum öðrum mönn-
um og hlutum, sem jeg lysi síðar í sögu pessari, eru
ekki eins og mjcr komu hlutirnir fyrir sjónir pá,
heldur eins og peir inundu nú lita út fyrir augum
mínum.
Martha nefndi eldri manninn fyrir mjer sein
5,prófessor Montgomery“, en liinn yngri Mr. Fitz-
walton. Eldri maðurinn syndi mjög mikið kurteisis
látbragð, pegar við vorum gerðir hver öðrum kunn*
ugir; liinn yngri maður kínkaði kolli kumpánlega og
83
sögu án pcss að húu tæki hvað cptir anuað fram í
fyrir mjer á pessa leið:
„Þarna kemur pað! Sagði jcg ekki allt af, að
pjer væruð töfraður. Það ætti að brenna hana.
Ólukku gamli hræsnarinn, hann ætti að fá sex mán-
aða fangelsi. Þetta var pá ástæðan fyrir, að pau
visuðu injer burt, svo jeg skildi ekki komast að of
miklu. En pjer vitið, að hjónaband, sem komið cr
á með töfrum, getur ekki staðist. Það er ómögulegt
að hún geti verið kona yðar að lögum“.
„Hún er ekki framar konan mín en pjer eruð,
Marta“, sagði jeg; en næsta augnablik iðraðist jeg,
ymsra orsaka vegna, eptir, að hafa verið svona opin-
skár.
„Að hugsa sjer anuað eins! Hvílík vond, ó-
náttúru skepna hlytur hún ekki að vera!“ kallaði
Marta upp yfir sig. „En hvflik mildi er pað ekki,
að pjcr skulið hafa komist úr klónum á peim. Jeg
segi yður pað satt, að jeg kenndi ævinnlega í brjósti
um yður. Það tók á ínig pegar jeg vissi, að pjer
ætluðuð að gipta yður. Jeg vissi að pað var eitt-
hvert óttalegt svikabrugg á ferðinni. En pað var
mikill skaði,aðpjer ekki fenguð taeira að heyra um
pessa harðneskjulegu, gömlu konu, sem lianu veitti
eptirför frá Gjey’s Inn! Hver veit nema pjcr pft
hefðuð fengið að vita, liverjir ættingjar yðar cru, og
—hver veit? máske pað sje ríkisfólk“.
„Það eru litlar likur til, að rikisfólk rnuDdi
kauuast við ciuu af lærisvoiuura sjera Porters“j
í