Lögberg - 08.04.1897, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG. FIMMTUDAGINN 8. APRÍL 1897.
LÖGBERG.
OefW át atS 148 PrineessSt., Winnipeg, Man.
»í The Lögbf.rg Print’g & Publising Co’y
(Jtnoorporated May 27,18íM)),
Rit8t}óri (Bditor); Sigtr. J6na3»on.
Business Msnager: B, T. BjörnSON.
* Itgrlýiilnjrar: Smá-aoirlíslnfwr i eittsklptHBc
yrir 30 oril eda 1 þml. dí IRslengrtar, 75 cta nm min.
nrtlnn. Á stwrrl auglýslnfrnm, eda auglýsingnmum
le n gri *fm a, afsl á ttn r eptlr sa mnin gi.
liriatHdn Sklpll kanpei.rta verdnr að tllkynna
Kkriíiega og geta nm fýrverand' b6i»eð jafnframt.
rtanáakrlpt fcll afgreldslnstofn bladidns er:
Tho ’.ögberg l'rintlng ic l'ubliab. Co
P. O.Box 388,
Wlnnlpeg, Man.
*Jtanáskrip|ttU rltstjðrans er:
Editor I.ftdberir,
P -O.Box 368,
Winnipeg, Man.
_ Samkv«mt landsldgnm er nppsðgn kanpends á
oladl dgllrt, nema hannsje sknldlaos, þegar hann seg
Irupp.—Kf ksnpsndl, sem er i sknld vld bladid fljtn
rtatferlnm, án þess ad tilkjrnna helmilaskiptin, þá er
þad fjrlr dóinstdlunnm álltdn sýnileg eðnnum fyrr
prettvfsnm tilgangi.
--yiMMTTJDAOlNK 8. Al’BÍL 1897. —
Auka-kosningin.
í eíðasta blaði gátum vjer um
fund, sem Liberal Association hjer 1
btBoum ætlaði að haltla á J5í;'oM-leik-
hfisinu 4 fimmtudagskveldið 1. J>. m.
til að útvelja ftingmannsefni af hálfu
frjálslynda flokksins fyrir Winnipeg-
kjðrdæmið við aukakosning pá til
sambandsþings, sem fyrir hendi væri
stðan Hugh J. Macdonald var dæmd-
ur úr þingmannssæti sínu. Fundur-
in í átti sjer stað eins og til stóð, og
var leikhúsið hjer um bil troðfullt, og
f>ð voru engir á fundi pessum nema
meðlimir Liberal Association, sem eru
nú orðnir undir eitt púsund að tölu.
For3eti fjelagsins, Mr. Isaak Camp-
bell, st^rði fundinuir., og fórst fiað
ágetle^a, eins og vant er og við mátti
bú ist, L>á kom frain uppástunga um,
að Mr. Campbell sje tilnefndur sem
fiingmannsefni frjálslynda flokksins,
og virtist hver einasti fundarmaður
vera f>ví sampykkur, en Mr. Campbell
Bkyrði fundinum frá, að hann gæfi
tmdir eDgum kringumstæðum kost á
gjer, og bað menn að eyða ekki at-
kvæð im sínum til ónýtis með pví, að
greiða sjer pau. I>etta virtust mikil
vonbrigði fyrir ymsa fjelagsmenn, en
osi kom alls ekki á óvart að svona
færi, enda gátum vjer til í síðasta
blaði, að Mr. Campbell mundi ekki
gefa kost á sjer.
Þagar ekki var um að tala að fá
Mr. Campbell, pá varð að fá aunað
Jtingmannsefni. Til pess að eyða
ekki tlmanum í ræðuhöld, og til pess
að hver fjelagsmaður gæti stungið
uppá hverjum sem lionum synclist,
pá var sú aðferð viðhöfð, að hver fje-
lagsmaður skrifaði nafn pess, er hann
stakk uppá, á miða, kom síðan með
miðan sairanbrotinn til peirra, er tóku
á móti atkvæða-seðlunum, og pegar
búið var að finna nafn hans á með-
lima-skránni, var seðillinn látinn í
reglulegan kjörseðla-kassa. Tilnefn-
ingin fór pannig, að fyrrum bæjar-
stjóri R. W. .Jameson fjekk 8l3 at-
kvæði, Mr. D. W. Bole 114 atkvæði,
en 71 atkvæði dreifðust á milli peirra
J. II. Ashdowns, F. C. Wades, I.
Campbells, J. R. Grants, J. M. O’-
Loughlins, I. M. Ross, J. Porters og
R. J. Wliitla. Þar eð R. W. Jameson
hafði pannig langflest atkvæði, náði
hann tilnefningunni. Og pegar svo
var koinið, gerði Mr. D. W. Bole upp-
ástungu um, að Mr. R. W. Jameson
væri tilnefndur i einu hljóði, -og var
sú uppástunga sampykkt.
Mr. R. W. Jameson varð pannig
pingmannsefni frjálslyDda flokksins
I Winuipeg-kjördæminu, eins og vjer
áttum von á og gerðum ráð fyrir í
síðasta blaði.
Mr. Jameson er lögfræðingur og
mjög vinsæll maður hjer í bænum,
eins og sást á pví, hvað mikinn meiri-
hluta atkvæða hann fjekk, pegar
hann bauð sig fram sem borgarstjóra-
efni haustið 1895. Mr. Jameson er
fæddur 1 Capetown, í Suður-Afríku,
12. júlí 1851, og er pví 4Ö ára að
aldri. Hann er sonur Sir George
Jamesons, er var herforingi í brezka
herliðipu. X>egar foreldrar Mr. R. W.
Jamesons fluttu aptur til Englands frá
Suður-Afrlku, fór hann á King’s lat-
ínuskólann 1 London, en gekk síðan á
Trinity latínuskólann í Cambridge Og
útskrifaðist paðan. t>egar Mr. Jame-
son var um 25 ára gamall, fór hann til
Canada og settist að í Toronto. Hann
las lögfræði hjá hinum nafnfræga
Rose, sem nú er mjög mikils metinn
dómari par eystra, lauk námi sfnu
nokkrum árum seinua og fór að stunda
lögmennsku sem atvinnu í Ontario-
fylkinu. Árið 1881, pegar „boom“-ið
mikla var hjer f Winnipeg, kom Mr.
Jameson hingað vestur, og hefur allt
af sfðan verið í Manitoba og tekið
pátt í málum peim.er snerta framfarir
fylkisins. Hann hefur leDgst af stund-
að lögmennsku bjer í Winnipeg síðan
að hann kom hingað vestur, og par eð
hann var sannfærður um, að Winni-
peg-bær og fylki petta ætti mikla
framtið fyrir höndum, pá hefur hann
lagt allmikið fje f land og byggÍDgar
hjer í bænum. Hið fyrsta opinbera
starf, sem Mr.Jameson tókst á hendur,
var pað, að hann var útnefndur í vín-
söluleyfa nefndina árið 1890, ogr hefur
verið formaður nefndarinnar í 4. vfn -
söludeild alltaf sfðan. Árið 1892 var
hann kosinn í bæjarstjórnina hjer í
Winnipeg (fyrir 4. kjördeild), og var
bæjarráðsmaður alltaf úr pvf, paDgað
til hann sagði peirri stöðu af sjer til
að bjóða sig fram sem bæjarstjóraefni
haustið 1895, og var kosinn í pi
stöðu haustið 1895, eins og áður er
sagt, með 580 atkvæða mun.
í>að bólar enn ekki á að aptur-
haldsmenn ætii að koma fram með
pingmannsefni á móti Mr. Jameson,
en pó peir geri pað er enginn vafi á,
Mr. Jameson vinnur kosninguna.
Nefnd hefur nú verið kosin til að
starfa að kcsningu Mr. Jamesons, og
eru aðal nefndarstofurnar í Foulds
Block á Market stræti. t>að er von-
andi að flestir íslendingar veiti Mr.
Jameson fylgi sitt, eins og peir gerðu
pegar hann bauð sig fram í bæjarráðið
og sem borgarstjóri.
Hin löglega tilnefning ping-
mannaefna fyrir Winnipeg fer fram
pann 20. p. in., en kosnÍDgin sjálf
pann 27. p. m. Eins og að ofan er
sagt er enginn vafi 4, að Mr. R. W.
Jameson nær kosningu, og að Winni-
peg-bær hefur pá mann á pingi sem
styður frjálslyndu stjórnina í Óttawa
—stjórn Mr. Wilfrids Lauriers-
Enn um Islentlingadaginn.
Fyrrum ritstjóri Hkr. Jón Ólafs-
son, skrifar aptur afarlangt mál í Hkr.
sem kom út 1. p. m. með fyrirsögn:
„íslend:ngadagurinn“. Grein pessi
er nærri 3 dálkar, og verðum vjer að
segja, að oss finnst hún sanna lítið
eða ekkert viðvíkjandi pví, að íslend-
ingar ættu að halda fast við 2. ágúst
sem pjóðminningardag. Vjer álítum
ekki nauðsynlegt að rita afarlangt
mál til að hrekja allt moldviðrið, sem
Mr. J. Ólafsson peytir upp til að
glepja mönnum 3jónir, einkum af pví
að hann hefur ekki borið við eða reynt
að hrekja pað, sem vjer höfum sagt í
Lögbergi um málið. Vjer ætluin að
eins að gera nokkrar athugasemdir
við allramcstu fjarstæðurnar í grein-
inni.
Jon Ólafsson vitnar til pjóðhá-
tíðarinnar sem haldin varTMilwaukee
1874. Það var nú eins með pá hátíð
eins og samkyns hátíðarhald á íslandi,
að liún var haldin í minningu JrQsund
ára byygðar á Islandi, en ekki í
minnÍDgu stjórnarskrárinnar, sem
konurgur undirskrifaði í janúar pað
ár. Konungur notaði að eins tæki-
færið til að afhenda pessa „frelsis-
gjöf“ á púsund ára hátlðinni, eins og
nokkurs konar afmælisgjöf. Jón
Ólafsson veit petta náttúrlega eins
vel og nokkur annar, en pað er nú
ekki samkvæmt augnamiði hans að
benda á penna sannleika. Hann er
nú að reyna að villa mönnum sjónir,
og pess vegna lætur bann í veðri vaka
að pjóðhátíðin 1874 hafi verið haldin
í minnÍDgu stjórnarskrárinnar, að há-
tíðarhaldið á íslandi hafi snúist um
stjórnarskrána, eins og plánetaí kring-
um sól,að stjórnarskráin ísl. sje nú eig-
inlega hin fullkomnasta stjórnarskrð,
sem til er I heiminum, o. s. frv. J.
Ólafsson veit ofur vel, að pjóðhátiðin
1874 var haldin allt anrian dag en 2.
ágúst víðast 4 íslandi (nefuilega
miklu fyrri 4 surnrinu), sem synir
Ijósar en nokkuð annað, að pjóðhátíð-
in 1874 var alls ekki buudin við
stjórnarskrána. Þó hátíð væri haldin
1874 í minningu púsund ára bygg-
ingar íslaDds, pá er engin ástæða til
að binda árlegan pjóðniinningardag
við pann dag, sem sú hátíð var haldin.
Slíkt púsund ára afmæli kemur ekki
fyrir nema einu sinni á púsund árum,
svo ekki er hægt að balda pað á
hverju ári. Þegar pví ræða er um að
velja árlegan pjóðminningardag, pá
er rjettara að binda pann dag við eitt-
hvert annað merkisatriði í sögu pjóð-
arinnar, og vjer getum ekki sjeð neitt
merkilegra atriði í sögu hennar en
pað, aÖ hún varð til. Þess vegna
beldur J. Ólafsson og aðrir árlega
uppá afmælisdag sinn—fæðingardag
sinn—að pað er álltið merkilegasta
atriðið f æfisögu hvers manns, að peir
urðu til, fæddust í penna heim.
Það sem J. Ólafsson ruglar um,
að „áttmenningarnir11 hafi ekki vitað
hvaða dag pingsetningardagurinn 930
var, pá er slíkt ekki svaravert, enda
tókum vjer einmitt fram í grein vorri
í Lögbergi 25. f. m. að pað hefði verið
17. júní, og að vikudaginn beri ein-
mitt upp á sama dag í ár. Vjer get-
um fullvissað alla utn, að „áttmenn-
ingarnir“ vita eins mikið um ping-
setningardaginn eins og J. Ólafs
son. Hann var ekki „á pví pingi“
framar en peir, og peir hafa að-
gaog að öllum hinum sömu bókum
og hafa lesið allt hið sama og J.Ólafs-
son, pó peir sjeu ekki að slá ains
mikið um sig með pessari vizku sinni
eins og J. Ól. gerir. Sama er að
segja viðvíkjandi rímbótinni og
gamla og nýja slýl, að J. Ólafsson
hefur ekki komið fram með neitt,
sem ,,4ttmennii)garnir“ ekki vita.
Það sem J. Ól. segir uin pað,
hvenær fornmenn hafi lagt úr höfnum
f Noregi til íslands, er blátt áfram
hlægilegt. J. Ól. veit náttúrlega, að
fornmenn lögðu vanalega ekki til ís-
lands fyr en svo, að peir komu pang-
að rjett fyrir ping eða uin pingtím-
ann. Sögurnar syna petta eins ljóst
og nokkuð annað. Að ætla, að Bessi
Jóns Ólafssonar hafi lagt frá Noregi
til íslands 17. marz, er langtum meiri
fjarstæða en tilgáta nokkurs annars
manns, sem um fund íslands hefur
ritað. Hafi Bassi J. Ól. hlaupiö apríl
á íslandi, pá hefur J. Ólafsson engu
sfður hlaupið apríl í Hkr., pví blaðið,
sem sú grein hans, er hjer ræðir um,
kom út í, er dagsett 1. apríl! „Sjer
grefur gröf pó grafi“.
Það er eptirtektafrert, hvernig J.
Ól. er nú farinn að hefja stjórna'r-
skrána og allt er lytur að stjórn ís-
lands upp til skyjanna. Sumir eru
farnir að geta pess til, að pað sjeu
nú komin ,,vertíðarlok“ fyrir J. Ölafs-
syni hjer fyrir vestan, að hann sje uú
að „lfggja inn“ fyrir sjálfan sig hjá
dönsku stjórninni. Þeim finDst bragð-
ið að pví, er hann nú ritar, nokkuð
líkt bragðinu að pvf, er liann ritnði
pegar hann var að „leggja inn“ h^á
Vestur-íslendingum.
Framfaiir pær, sem átt hafa sjc-r
stað á ísl. á pessari öld, eru alls ekki
að pakka stjórnarskránni frá 1874.
Þær eru að pakka pví, að Islendingar
fengu verzlunarfrelsi 1854 og að al-
pingi var endurreist um sömu mundir,
en einkum pví, að gufan hefur komið
íslandi í meira simband við umheim-
inn. Aðrar menntaðar pjóðir telja,
að hið verulega framfaraskeið peirra
hafi byrjað pegar farið var að nota
gufuaflið og allt sem pví fylgdi. Það
hittist nú svo á, að ísland var að byrja
að komast í gufusamband við um-
heiminu einmitt um sömu mundir og
stjórnarskráin kom, og pannig roá
gefa pví dálítinn ^it af sannleika, að
framfarir pær, er átt hafa sjer stbð á
ísl., sjeu að pakka stjórnarskráaDÍ-
Þó íslendingar hefðu að eins ráðgef-
andi pi ag fyrir 1874, pá var pað allt
eins vel löggjafarping í raun og veru
eins og alpingi nú er, pví eins og J.
Ól. veit, pá neitar danska stjórnin að
sampykkja hvaða lög sem henni sjfn-
ist frá hinu svonefnda löggjafarþingi
íslendinga. Breytingin, sem komst á
stjórn íslands með stjórnarskránni frá
1874, er mest í pví innifalin að gefa
sömu lilutum önnur nöfn, t. d. að
kalla æðsta valdsmann í landinu
„landshöfðingja“ í staðinn fyrir „stipt-
amtmann“, að kalla alpingi „löggef-
andi“ í staðinn fyrir „ráðgefandi“
ping.
Það kastar nú samt tólfunum
pegar J. Ól. fer að spyrja ritstj. Hkr.
hvort hann viti, að ísland hafi „frjáls-
legri'‘ stjórnarskrá en Manitoba eða
nokkurt annað fylki í Canada. Að
halda öðru eins fram er blátt áfram
ósvífui, og stór undur að J. Ól. skuli
bjóða lesendum Hkr. annað eins,
hversu djúpt sem liann fyrirlítur pá.
Spurning hans til ritstj. Hkr. lysir
dypstu fyrirlitningu fyrir pekkingu
hans á málinu,sem ræðir um,og sýnir,að
hann álítur sjer, Jóni Ólafssyni, óhætt
að „bjóða“ honum eg lesendum Hkr.
hvað sem er—„allan skollan“, eins
og ritstj. Þjóöólfs komst að orði fyrir
nokkru síðan. Og pá cr hin staðhæf-
ingin (einnig 1 spurningarformi), að
„Bretaping hafi að lögum fullan rjett
til að gefa lög fyrir hvert fylki í Can-
ada ef pað vill pví beita“, enn meiri
fjarstæða og rugl. En sízt datt oss í
hug, að J. Ól. færi að koma með
pá margsprungnu flugu, að brezka
stjórnin geti skipað Dominion-stjórn-
inni að neyða lögum upp á t d. Mani-
438
hatað og fyrirlitið allt hið hversdagslega, hjá körl-
um og konum og f lífinu f heild sinni! Það er nú ein
ástæðan fyrir pvf, að mjer pótti gaman að leika
pennan skilminga-kennara leik við penna kvenna-
skóla; allan pann tfma var mjer kunnugt um, að jeg
átti mikinn auð í vændum, og allan pann tíma vissi
jeg, að jeg var ástfanginn af yður. Hamingjan
góða, hvað jeg hafði gaman af pessu! Jeg ljek
penna leik—ljek jeg hann ekki vel?—Ijek prúðan
og auðmjúkan kennara fyrir pessum stúlkum; og
allan penna tfma brann hjarta mitt af hefnd og ást—
ást—ást!—og meðvitundinni um komandi auðæfi!
Ó, jeg hafði mesta yndi af pví öllu saman“.
Fidelia tók að verða talsvert smeik við an^a
pann, sem hún hafði sært upp; hún fór jafnvel að
efast um, að maðurinn væri með öllu viti. Hún tók
jafnvel að efast um, hvort hann væri nú í raun og
veru Jafet Bland. Hún vissi, að æfinlega pegar
eittbvert sjerlega svívirðilegt morð er framið, pá fer
einhver maður, sem er algerlega saklaus að öðru en
pvf, að haun hefur fengið sjer dálítið f staupinu og
hefur veiklaða skapsmuni, á næstu lögreglu-stöðvar
og segist hafa framið morðið. Yar ekki mögulegt,
nð orð F.deliu sjálfrar—hennar eigin yfirlysing um,
i ð hún hefði uppgötvað að pessi maður væri Jafet
Bland—hefðu komið pví inn 1 ruglaða heilann í
bonum að trúa pví, að hann væri Jafet Bland?
Hún ásetti sjer að komast að pví strax. Hún hjelt
sjer ákaflega vel í stilli, pótt áreynslan á taugar
Jjennar og sál væri voðaleg.
447
horfði á andlit stúlkunnar með pessum sviplausa hita,
sem olli henni óróleik 4 móti ósk hennar, á móti
vilja hennar að vera ekki óróleg.
Hún var eins og í draumi, par sem hún sat
parna og hlustaði á hann. Það sem hann hafði
sagt henni af æfi sinni, ist sinni og ásetningi,
tók á sig gervi og kom fram í huga henn-
ar eins og kerfi af myndum, og garðurinD,
með sínum grænu og gullnu litum, hinum síðasta
skrúða hins hverfandi sumars, virtist vera einskonar
tjald á bak við myndirnar, sem komu fram í huga
hennar. Henni hafði ekki einusinni geðjast að mann-
inum; henni hafði meira að segjageðjast illa að hon-
um, óttast hann og haft viðbjóð við honum; en samt
sem áður fannst henni, par sem hún hlustaði parna
á hann, að hann draga liana að sjer með einhverju
aíli, sem henni var ógeðfelt og hún hafði viðbjóð á,
alli, sem líktist hinu bræðilega aðdráttarafli högg-
ormanna.
Hann virtist ekki hafa hina minnstu meðvitund
um áhrifin, sem hann hafði á hana. Ef hann var
sjer pess meðvitandi á nokkurn hátt, pá goymdi hann
pað algerlega með sjálfum sjer, og ljet ekki í ljósi
með neinu, sem hann sagði, nokkra löngun eða
áform að hrífa ímyndunarafl hennar, eða nota sjer
pað. Ef hann hefði verið að segja hennisögu skilm-
inga-listarinnar, pá hefði hann ef til vill synt meira
fjör og áhuga með orðum sfnum, reynt með meira
lagi, en árangursminna, að draga athygli hennar að
ræðu sinni.
442
„Þjer hafið sagt mjer“, sagði Fidelia d jarflega,
„að pjer—jæja—að pjor elskuðuð mig“. Látbragð
hans lysti ópolinmæði. „En pjer hafið aldrei spurt
mig um pað“, hjelt hún áfram, „allan pennan tfma,
hvort mjer gæti—pótt vænt um yður.“
„Jeg veit að pjer elskið mig ekki sem stendur",
sagði hann. „Og hvernig ættuð pjer að geta pað?
Jeg hef æfíð sjeð yður í yðar sönnu mynd; pjer
hafið að eins sjeð mig í dulklæðum vesæls skilm-
inga-kennara í kvennaskóla. En yður gæti farið að
pykja vænt um mig. Jeg hef dálitlar gáfur og
nokkra pekkingu, og jeg hef aldrei hræðst nokkurn
hlut, og jeg hef aldrei hopað 4 hæl fyrir nokkurn
hlut. Jeg hef ekki pekkt konur mikið sjálfur, en
jeg hef heyrt og lesið að pað sje pess konar maður,
sem hugrakkri konu gæti geðjast að. Ef pjer viljið
taka mjer, pá ætla jeg að treysta á hamingju míua,
og jeg skal ætfð vera yður trúr og aldrei hugsa uin
nokkra aðra konu en yður. Já, jeg veit jeg skyldi
gera pað; pað er lundarlag mitt. Heyrið pjer, vilj-
ið pjer að minnsta kosti lofa, að hugsa um petta
mál“.
„Það er ómögulegt, Mr. Bland. Mjer yrði nð
pykja vænt um karlmann, áður en jeg gæti hugsað
um nokkurn hlut viðvíkjandi honum“.
„Yður pykir pó ekki vænt um penna manD,
hann Granton?“ sagði hann reiðuglega, „petta úr-
pvætti höfðingja stjettarinnar, penna niðurlæuða
spjátrung, petta afhrak og ópokkainannfjolagsing_:4