Lögberg - 13.10.1898, Blaðsíða 5

LÖGBERG, FIMMTUDAGINN 13. OKTOBER 1898..
yfir f»eim blifðarskildi fyrir árásum
Basútanna og Zulumanna. Litlu síð-
ar skeði sá einkennilegi atburður, að
Amaxosarnir, mannflesti Kaffir-flokk-
urinn, fengu f>á heimskulegu trfi,
að ef f>eir ljetu líf og eignir fyrir
trú sina, f>á yrði sllkt launað á f>ann
hátt, að allir framliðnir flokknum til-
heyrandi mundu rísa upp frá dauðum.
Nálægt 1; flokksics, eða um 50,000
manna fyrirfóru sjer pví og lagðist
þannig stór landfl&ki I eyði. Um
2,000 I>jóðverjar, flest bændur og
handiðnarmenn, er verið höfðu með
Bretum í Krim-stríðinu, settust að í
hinu auða landsplássi, ásamt nokkrum
Bretum, og leið peim f>ar strax vel
og fjölguðu óðum. Fóru pá Þjóð
verjar að hafa augastað á Suður-
Afríku, og ljetu sjer jafnvel til hugar
koma að bola Bretum út paðan með
öllu. Slógu Djóðverjar um pær
mundir eign sinni á hið mikla Nama-
qua-land, norður af Cape Colony, á
vesturströndinni.
Búar peir, er til Transvaal fluttu,
voru peir sem ófáanlegastir voru til
að beygja sig undir nokkra lands-
Stjórn og lög, sem mest unnu sjálf-
ræði einstaklingsins, pað er að segja
hvað pá sj&lfa snerti, sem áksfast
hjeldu með pjælahaldi og pví, að hver
maður væai sjálfr&ður að pvf hvernig
hann meðhöndlaði slna eigin præla,
sem mest voru gefnir fyrir veiðar og
æfintyri, sem heldur vildu vera 1
hættu með líf og eignir dag og nótt,
bæði fyrir villimönnum og óarga dyr-
um, en að standa að nokkru leyti
undir stjóm Breta. Pessir óupplystu
frelsis, eða öllu heldur stjórnleysis-
vinir,lifðu hálfvilltu llfi, og hugmynd-
in um sjálfræði einstaklingsins fór
svo vaxandi eptir pví sem árin liða,
að vörnin gegn árásum villimann-
anna varð ómöguleg, vegna pess að
enginn gat fengið sig til að hlyða
öðrum. (Meira).
Stórþjóínaður.
Hinn stærsti bankapjófnaður,sem
nokkru sinni hefur verið framinn hjer
f fylkinu, og ef til vill f Canada, var
framin í Molsons-bankanum, hjer f
Winnipeg,einhverntfma milli 28. f. m.
og 4. p. m. Það var semsje stolið
$62,000 í seðlum úr fjárhirzlu bank-
ans— ramgerðum j&rnskáp, sem er
geymdur f múrhvelfingu bankans.
Hið merkilegasta við pjófnað penna
er, að engir lásar voru brotnir og ekki
s&st hið minnsta hvorki á sk&pnum
nje hvelfingunni. Það verður að
opna fimm „combination“ lása áður
en hægt er að komast f fjárhirzlur.a,
og pr&tt fyrir að enginn á að geta
opnað lása pessa, nema hann viti ept-
ir hvaða tölum & að opna p&, og pótt
•nginn einstakur maður f bankanum
pekki tölurnar, sem öllum l&sunum er
lokið upp eptir, pá hafa allir lásarnir
verið opnaðir á vanalegan hátt, pen-
ingunum stolið og öllu svo lokað eins
og áður. Eins og nærri má geta, hef-
ur hið opinbera og bankastjórnin gert
allt, sem unnt er að gera, til að upp-
götva pjófinn, eða pjófana, en svo
framarlega sem almenningi er kunn-
ugt, hefur ekkert uppgötvast um
pjófnaðinn—enginn sjerstakur maður
svo mikið sem grunaður. Banki
pessi—sem er grein af Molsons-bank-
anum f Montreal— er nokkuð af-
skekktari en hinir aðrir bankar bæj-
arins, pví hann er f byggingu & horn-
inu á Portage avenue og Fort stræti.
t>ar að auki er fyrsta gólf, sem bank-
inn er á, svo h&tt fyrir ofan gang-
stjettina, að ekki sjest inn f bankann
utan af götunni. Bankaþjónarnir
sofa f bankanum til skiptis, tveir og
tveir á viku & vfxl, en peir eru vana-
lega úti pangað til kl. ll að kveldinu,
svo lfklegast er að pjófnaðurinn hafi
verið framin milli kl. 7 og 11 að
kveldinu, en ekki um miðja nótt.
Það er eitt merkilegt í sambandi 'ið
pjófnað penna, og pað er, að leyni-
pólitf eitt hjer f bænum hafði f byrj
un september-m&naðar aðvarað banka-
stjórann um, að pað væri r&ðabrugg &
ferðinni að stela úr bankanum. En
svo var maðurinn, sem bankinn var
varaður við, kominn f fangelsi fyrir
aðrar sakir pegar stolið var, og hætt-
an af honum pvf horfin. En hann
hefur að Hkindum átt fjelaga, sem
ekki hafa verið iðjulausir pó hann
væri hindraður.—Af upphæðinni, sem
stolið var, voru $37,000 f seðlum
bankans sj&lfs og vanalegum rfkis-
seðlum, en $25,000 voru í rfkisseðlum
($5,000 hver), sem einungis eru not-
aðir til skuldajöfnunar milli hanka,
en ganga ekki manna & milli. X>að
verður pvf sj&lfsagt hægt að sporna
við, að pjófurinn, eða pjófarnir, hafi
gagn af pessum $25 000, svo tap
bankans verður ekki nema $37,000,
pó aldrei hafist upp & neinu af binum
stolnu peningum.
Frjettabrjef.
Staddur f Argyle-byggð,
Man. 3. okt. 1898.
H&ttvirti ritstj. Lögbergs.
Mig langar til að senda yður
nokkrar lfnur og skyra yður frá,
hvernig hin svonefnda Laufás-byggð,
hjer í fylkinu, kom mjer fyrir sjónir.
Mjer virðist sjerstaklega ástæða til að
gera petta vegna pess, að mjer finnst,
að ymsir landar okkar hafa algerlega
rangar hugmyndir um Laufás-byggð-
ina og hjerað pað, sem hún er í.
Hið fyrsta, sem maður rekur sig
&, er pað, að byggðin hefur of mörg
nöfn, og hefur pað ollað talsverðum
misskilningi. Sumir halda til dæmis,
að byggðirnar sjeu jafn margar og
nöfnin eru og gera sjer ekki glögga
grein fyrir, hvar pær eru í Manitoba.
Algengasta nafnið á byggðinni út í
frá er „Melita-nylenda1-, en svo hefur
hún og verið kölluð „Pipston8-byggð“,
og síðast „Lauf&8-byggð“. Síðast-
nefnda nafnið, Lauf&s-byggd, virðist
vera nafnið, sem fbúar byggðarinnar
kjósa að við hana loði framvegis*
Laufás byggð er f ,,township“
unum 6, 7 og 8, og f 28. og 29. röð
(Range) vestur af 1. h&degisbaug f
Manitoba. Endastöð Pipestone grein-
arinnar af Canada Pacific-j&rnbraut
inni hefur að undanförnu verið nokkr-
ar mflur fyrir austan byggðina, en nú
f sumar hefur greinin verið lengd
vestur f gegnum hana og verða j&rn-
brautar8töðvar í miðri byggðinui, og
er lfklegt að par rísi upp snoturt porp
eða bær með tfmanum. Landið í
byggðinni er öldumyndað, hvergi h&ir
hólar nje brattar brekkur, heldur að
eins lfðandi halli f pesta eða hina
áttina, eptir pvf hvar maður er stadd-
nr; en daladrögin, eða lægðirnar,
liggja norður og suður. Það lítur
helst út fyrir að landið f hjeraði pessu
hafi einbvern tfma allt verið pakið
skógi, en að peir hafi algerlega eyðst
af sffelldum sljettueldum, sem um
pað hafi farið ár eptir ár, og gert pað
að graslendi eða „prairie11. Jeg dreg
pessa ályktun af pví, að í kringum
alla engja-bolla (lægðir, sem vatn
stendur í fyrst & vorin) vex nygræð
ings-poplar (ösp), og psrsem nýgræð
ingur pe,8si hefur verið varinn síðan
byggðin myndaðist, er nú kominn 5
til 10 feta hár skógur, sem verður
byggðinni bæði til gagns og pryðis
með tímanum.—Jarðvegurinn er góð-
ur til kornyrkju, svört, feit mold, 6
til 18 puml. djúp, ofan á gráum leir.
Hvergi er par „alkali“-skán (pottösku-
skán) sjáanleg á jörðinni, og stein-
arnir, sem svo margir ókunnugir
hræðast og telja landið óbyggilegt
fyrir, eru hnullungar, sem liggja
lausir ofan á jarðskorpunni. Grjót
petta er einungis á smá stykkjum, en
alveg grjótlaust land á milli, og tel
jeg óvíst að pó allt grjót, sem er á
sumum sectionar-fjórðungum (160
ekrum), væri tfntsaroan, að pað feng-
ist nóg til pess að byggja úr pví
veggi í myndarlegt fbúðarhús á
bændabyli, en & sumum fengist ekki
nóg grjót til að byggja úr tveggja
kúa fjós. Annað eins grjót og petta
er ekk: mikið til fyrirstöðu fyrir pá,
scm nokkra löngun hafa til að eignast
góða hveitiakra. Það er almennt
álitið að pað land hjer f fylkinu, sem
er dálftið grytt og einnig land, sem
skógur vex á, gefi af sjer betri upp
skeru, pegar búið er að hreinsa p»ð,
en hinar grj t og skóglausu sljettur,
*) Byggðin hefur alltaf verið nefnd
,Laufás byggð“ S Lugbergi uppá síðkastið
og verður nefnd það framregis.—Ritstj.
Löob.
og margborgi pannig fyrirhöfnina við
að hreinsa pað.—Eptir pví sem jeg
kemst næst, er hægt að plægja fiá
100 til 140 ekrur á flestum seoiiona-
fjórðungum, en afganguri^^^r ágæt-
is engjaland. cg gengur pannig ekk-
ert úr. Nóg vatn fæst allsstaðar í
byggðinni, og er pað fremur gott.
Skógur til eldneytis er enginn f
Laufás byggðinni, og hafa búendur
par orðið að sækja bann langar leiðir,
en úr pessum erfiðleika rætist nú,
pegar j&rnbrautin er komin í gegnum
byggðina og menn geta fengið Este-
van-kol mjög ódyrt pangað flutt.
Hinsvegar eyða Islendingar par litl-
um eldivið enn sem komið er. Einn
bóndi sagði mjer, að hann hefði í
fyrra haust flutt heim til sín prjú
vagnhlöss af eldivið (brenni) til elds-
neytis yfir veturinn, og að hann ætti
enn eptir af pvf vel hálft hlass, og
hefði pó ætfð haft góðan hita f húsi
sínu, sem er með stærstu húsum f
byggðinni. Ástæðan til, að menn
brúka ekki meiri eldivið en petta, er
nú samt ekki sú, sð loptslagið sje
mildara f Lauf&s-byggðinni en annars-
staðar á M^nitobs-sljettunum, heldur
er pað húsunum par að pakka. Menn
byggja par torfhús, að íslenzkura sið,
og pekja pau með torfi,kalka veggina
að innan og hvítpvo eins og múr,
leggja timbur-gólf í pau og klæða
rjáfrið að innan með hvítu ljerepti,
og trúir enginn, nema sá sem sjer og
reynir, hvað pessi hús eru ldy, og
lagleg að innan, ef vel er frá peim
gengið.—Þessi fslenzka byggð er
ekki fólksmörg; par eru nú að eins
um 64 fsl. sálir, en svo eru nokkúr
fleirl ísl. f pann veginn að setjast par
að. Mjer taldist svo til, að urn 20
ísl. hefðu numið par lard, eða hef*u
bújarðir, og að peir hefðu til samans
„brotið“ 987 ekrur. Þeir sftðu f vor
hveiti í 483 ekrur, eu höfrum í 77
ekrur; afgangurinn var nýbrotið land,
og engu enn sáð f pað. í tölunni er pó
ekki land eins stórbónda í byggðinui,
pvf hann vildi ekki, af einhverjum
ástæðum, segja mjer utn ekrufjölda
sinn og aðrar eignir. ísl. 5 Laufás-
byggð hafa í allt 154 nautgipi, 47
hesta, og nokkuð af sauðfje, svfnum
og alifuglum, og nema allar eignir
peirra (að frádregnum öllum skuld-
um) eptir sarjngjörnu virðingarverði
um $32,767.00.
Laridrymi er enn roikið f byggð-
inni og grenndinni,og pað er bægt að
f& gott heimilisrjettarland nálægt járn-
brautinni. En fíðan fan'ð var að
lengja j&rnbrautini í gegnum hjerað-
ið, hafa lardnemer frá Ontario fylki
streymt par inn og verið að skoðt og
nema land á hverjum degi. t>að er
il t, að Islendingar skuli lita jafn-gott
hveitiyrkju-land nálæjjt j&rnbraut
ganga sjer svona úr greipum og ekki
svo mikið setn skoða pað, og munu
s ímir sjá eptir pví pegar fram 1 ða
stundir.
Yfir höfuð leizt mjer vel á mig í
Laufás bvggðinni. Hveiti uppskera
leit út fyrir *ð vera f góðu meðallagi,
og hafrar voru ágætir. A!lir hrósuðu
htppi yfir, að hafa numið land parna,
sem peir eru, og álfta *ð peir eigi par
góða framtíð. Eu roargir voru óá-
nægðir yfir pví, hvað rangar skoðanir
margir íst. út f frá virðast hafa um
byggð peirra, sem ef til vill hefur
hamlað ymsum frá að nema par land.*
Ef fleiri fslend'ngur fengju sjer par
land og settust par að, gæti pað bæði
orðið peim og byggðinni til blessunar.
Ef einhverjir skyldu hugsa til að ná
sjer par í land, ættu peir »ð bregða
strax við, pvf allt lacd, sem liggur
nálægt járnbrautinr i, verður fljótt
rifið upp.
I.aufás-byggðiu má heita kotn-
ung enn, pvf hinir fvrstu landn-íms-
menn settnst p«r að fyrir 7 árum sfð-
an, og er byggðin vel á veg lomin
eptir aldri.
Með yirðingu, yðar
Árni Eggeutsson,
*) Jóu Ólafsson níddi hjerað það.sem
Laufá^-byggðin er í, á allar lundir í Hkr,
þegar ísl. byrjuðu að neroa |>ar land, svo
ýmsir, sem þangað ætliiðu. hættu við tað.
Hmar rðngu liugn yndir og ýmigustur sá,
s m menn hafa haft á t yggð [ass-.ri, á lót
sína að rekja til níðs Jóns Olafssonar um
haua.—Ritstj Löob.
Dr. O. BJÖRXSÖN,
618 ELGIN AVE., WINNIPEG.
Ætíf heima kl. 1 til 2.30 e. m. og kl. 7
til 8.30 e. m.
Telcfón 1156.
T H XJ
Wawama IKiitnal Insurance ('«.
Aðal skiifstofa: Wawanesa, Man.
Fjelagid er algerlcaia sameiginleg eí^n
þeirra er í þacl ganga.
Það tekur í eldsábyrgð allskonar bygging ar, gripi verkfæri o. s.frv,, tilheyrandi ’and-
búnaði, fyrir eins lága borguu, og framast er unnt.
Fjelagsstjórnin samdi ábyrgðarsltjalið með raestu níkvæmni og hefur lukkast. að
gera t>að hið sanngjarnasta laudbúnaðar-ábyrgðarskjai, sem til er í fyikinu.
S. CHRISTCPHERSON,
heima stjórnaruefndaruaður. GRUND, MAN,
265
friBleik 0. fl. frv., p& bið jeg yður að komast n&kvæm-
lejja eptir nafni hans, athuga vandlega skjaldmerki
hans og fá að vita hvar hann á heima. Gefðu mjer
nú glófann pinn, elskan mfn!“
Lafði Mary Loring dró af hendi sjer annan gula
leðurglófann sinn og fjekk manni sfnum, en hann
tók við glófanum með fínni lotningu og batt hann
framan á flauelshúfu sína.
„Nú er glófinn hjá hinum öðrum verndargripum
mfnum,“ sagði Sir Nigel og benti & dyrlinga-skildina,
Bem hangduvið hliðinaá glófanum. .,Og nú ertu kom-
in nógu langt, elskan mín. Jeg bið hina helgu mey
að vernda pig og annast! Gefðu mjer nú einn kossl“
Að svo mæltu beygði hann sig niður að henni og
kyssti hana, en síðan keyrði haun hest sinn aporum
og reið f loptinu á eptir mönnum sfnum, og hinir
rír sveinar hans á eptir honum. Þegar peir voru
omnir hálfa mflu, og voru að fara yfir hæð eina,
litu peir til baka og s&u, að lafði Loring sat & hinum
hvfta hesti sínum alveg & sama stað, sem peir höfðu
skilið við hana. F&um augnablikum sfðar voru peir
komnir yfir hæðina, svo lafði Loring hvarf peim
sjónum.
XIV. KAPÍTULI.
SIB NIGEL LEITAB AÐ ÆFINTÝRI Á LEIÐINNI.
Sir Nigel var mjög dapur í bragði og niður-
dreginn um stund, og beygði sig niður að bnakks-
268
Rheims, og börðumst við mjög ljúflega og heiðarlega
í nærri heilan klukkutíma. Jeg hef ætíð sfðan syrgt
pað, að jeg fjekk ekki að vita nafn hans, pvf haun
keyrði að lyktum kylfu stna í höfnð mjer, og fór svo
leiðsr sinnar áður en jeg var f pví ástandi að geta
talað við hann; en skjaldmerki hans bar með sjer,
að hann var göfugur riddari. Það var líka við svo-
leiðis tækifæri að Lyon de Montcourt lagði spjóti
sínu í gegnum öxlina & mjer, par sem jeg mætti
honum á alfaraveginum milli Libourne og Bordeaux.
Jeg hitti hann einungis í eitt skipti, en jeg hef aldr-
ei hittt mann, sem jeg elskaði og virti meira. Og
sama er að segja um Le Bourg Capillet, sem hefði
orðið mjög vaskur liðsforingi ef hann hefði lifað“.
„Er hann pá dáinn?“ spurði Alleyne.
„Æ, já, jeg var svo ólánssamur að drepa hann f
hreðu, sem varð & velli nokkrum nálægt Tarbes“,
svaraði Sir Nigel. „Jeg man ekki hver tildrögin
voru, pví pað var árið sem prinzinn hjelt liði sfnu f
gegnum Langued’oc, og pað voru háðar margar fall-
egar sm&orustur við varnargarðana. Við s&nkti P&l,
jeg held að enginn göfugur riddari geti óskað eptir
betra tækifæri til að vinna sjer til frægðar, en var
pegar maður gat keyrt hest sinn sporum og riðið á
undan hernum að hliðunum & Narbonne, eða Berge-
rac, eða Mont Giscar, pangað, sem einhver kurteis
riddari beið æfínlega til pess að gera allt, sem hann
gat, til að fullnægja óskum manns, eða ljetta af
manni heitstrengingu. Einn pvllfkur riddari barðist
261
pann dropa, sem pú hefur skilið eptír í stóru ámunni.
Það var kominn tími til að pú færir pfna Ieið“.
„Jeg pori að ftbyrgjast, að ef áman pín er tóm,
pá r pyngja pfn full, laxmaður“, hrópaði Hordle-
Jón. „Þú verður að sjá um, að hafa miklar birgðir
af öli pegar við komum heim aptur, veitingamaður“.
„Sjáðu um, að hálsinn á pjer verði heill, svo pú
getir p& drukkið pað“, hrópaði einhver í bópi porps-
búanna, og hlógu menn dátt að pessari fyndni.
„Ef pú vilt ábyrgjast ölið, pá skal jeg ábyrgjast
hálsinn“, sagði Hordle-Jón með mestu hægð.
„Þjettið raðirnar!“ hrópaði Ayhvard. „En
avant, mes enfants! Æ, við fingurkjúkur mfnar,
hjer er pá hún sæta María frá klaustur-mylnunni.
Ma foi, er hún pó ekki falleg! Adieu, ma chére
Maria! Mon cœur est toujours á toi. Spenntu
beltið fastar að pjer, Watkins lagsinaður, og hreifðu
axlirnar & pjer eÍDS og sómir frfviljugum liðsmanni f
Hvltu-hersveitinm. Við sverðshjöltu mín! treyjan
pín verður orðin eins óhrein eins og mfn áður en pú
sjerð Hengistbury Head 8ptur“.
FylkÍDgin var komin paDgað, sem bugur kom á
veginu, áður en Sir Nigel Loring reið út úr kastala-
hliðinu. Hann reið Pommers, hinum mikla, brúna
stríðshesti sínum, og dundi hið punga hófatak hans
svo á hengibrúnni, að pað tók undir f hinni dimmu
hvelfingu yfir henni. Sir Nigel var enn klæddur 1
flauelsklæði pau, sem hann vanalega bar á friðar-
tímum, bar koll-lága flauelshúfu á höfðinu og var