Lögberg - 20.10.1898, Blaðsíða 4

4
LÖGBERG FIMMTUDAGINN 20. OKTOBEF 1898
LÖGBERG.
GefiS út að 309'/2 Elgin Ave.,WlNNiPF.G,MAN
a.f The Lögbf.rg Print’g & Publising Co’y
(Incorporated May 27,1890) ,
Ritstjóri (Editor): Sigtr. Jónasson.
Business Manager: B, T. BjöRNSON,
A u|rl ýNÍiiRar í Smá-auglýsingar í eitt skipti25
yrir 30 ord eda 1 þml. dálkslengdar, 75 ots um rnán
dinn. Á stærri auglýsingum, eóa auglýsingumum
lengri tíma, afsláttur eptir samningi.
ft ástada-ákipti kaupenda verður að tilkynna
skriflega og geta um fyrverand’ bústað jafnframt.
Utanáskrípttil afgreiðslustofublaðsins er:
The jðgberg Prmting Ac Publinli. Co
P. O. Box 585 I
Winnipeg,Man.
Utanáskrip ttil ritstjórans er:
Editor Lögberg,
P O.Box 585,
Winnipeg, Man.
-Mi Samkvæmt landslögum er uppsögn kaupenda á
olaðiógild,nema hannsje skaldlaus, þegar hann seg
rupp.—Ef kaupandi, sem er í skuld við blaðið flytu
f lstferlum, án þess að tilkynna heimilaskiptin, þá er
það fyrir dómstólunum álitin sýnileg sönnum fyrr
P rettvísum tilgangi.
PlMllTUDAGINN, 20. OKT. 1898.
Feiðapistlar ritstj. Lögb.
Vjer gátum þess í síðasta blaði
voru, að vjer mundum skrifa eitthvað
í Lögberg um ferðalög vor undan-
farnar vikur, og byrjum vjer á ferða-
pistlum vorum í pessu númeri blaðs-
ins. Eins og lesendum vorum er
kunnugt, ferðuðumst vjer fyrst til
Selkirk og Njfja-íslacds, bjer í fylk-
inu, síðan til bæjanna Dulutb,
Minneapolis og Minneota, 1 Minne
sota ríki, og islenzku byggðanna í
Lyon og Lincoln-„county“-um í suð-
vesturhorni nefnds ríkis, og byrjum
vjer á byrjuninni og höldnm pannig
til enda.
En áður en vjer byrjnm á ferða-
pistlunum sjálfum álítum vjer vel við
eiga að gera grein fyrir, bvernig á
pví stóð að vjer fórum í petta ferða-
lag, og er sú saga í stuttu máli þann-
ig; Vjer höfðum haft ritstjórn Lög-
bergs stöðugt á hendi í meir en hálft
fjórða ár án pess að hafa beðið útgáfu-
fjelagið um Dokkurt fií, eða tekið oss
nokkurt verulegt frí, og fórum vjer
því fram á pað á stjórnarnefndar-
fundi, að fjelagið veitti oss svo sem
eins mánaðar frí, með pví móti samt,
að vjer útveguðum hæfan mann til
pess að annast ntscjórnina í fjærveru
vorri og bærum ábyrgðina af henni.
Fjelagið varð ekki einasta við tilmæl-
um vorum, heldur fórst pví sjerlega
drengilega við oss i pessu sambandi.
Pegar vjer vorum pannig búnir að
fá frí og fararleyfi, kom til að nota
pað. Oss sárlangaði til að fara eitt-
hvað paDgað, sem vjer höfðum aldr-
ei fyr komið, til dæmis vestur á
Kyrrahafs strönd, en svo lang-
aði oss til að sjá gömlu stöðv-
arnar, Nyja ísland og Selkirk,
og finna vini vora og kjósendur par.
Og svo mundum vjer eptir pví, að
vjer böfðum ekki komið til Duluth í
20 ár og að vjer höfðum ekki tóm til
að skoða íslenzku byggðirnarí Minre-
sota um kirkjupings-tímann í fyrra
nærri eins vel og vjer æsktum eptir
og kynnast fóíkinu í peim til
muna. Vjer rjeðum pvi af, að nota
pennan mánaðar tíma til að ferðast
til Nyja-íslands og suður um Minne-
sota-iíki. Og pað, sem fylgir, er
ferðasaga vor, skyrsla um ymislegt,
er vjer veittum eptirtekt, og nokkrar
hugleiðingar útaf pví sem vjer sáum
og heyrðum á ferðalaginu—allt sett
fram hvað innan um annað- rjett eins
og oss datt pað í hug á ferðalaginu.
Svo viljum vjer taka pað fram, að oss
finnst pægilegast að skrifa pistla
pessa sem Sigtryggur Jónasson, og
segjum pví „jeg“ en ekki ,,vjer“ í
peim.
I. PISTII.L—NÝ.IA ÍSL. FKRÐIN.
Jeg lagði af stað frá Winnipeg
föstudaginn 2(5. ágúst, kl. 6 e.m., með
West Selkirk-járnbrautarlestinni, og
kom pangað um kl. 7.80. Gufuskip-
ið „Premier“, sem jeg ætlaði með til
Mikleyjar, átti að fara frá Selkirk kl.
3 um nóttina, svo jeg bafði litla við-
dvöl í Selkirk á norðurleiðinni. Jeg
hitti samt allmarga kunningja um
kveldið, áður en jeg fór um borð í
skipið um miðnætti. Eptir að jeg
kom um borð, settist jeg niður og
skrifaði, í hinum vel lysta borðsal,
nokkuð, 'sem jeg átti eptir fyrir Lög-
berg, og pegar pað var búið var kl.
farin að ganga 3. I>að var nú hvort-
tveggja, að dimmt var úti, enda var
petta ekki í fyrsta sídd, sem jeg hafði
sjeð Rauðá par nyrðra og farið frá
bryggjunum i Selk. í staðinn fyrir að
bíða pangað til skipið lagði af stað,
fór jeg pví inn 1 herbergi mitt og fór
að sofa.
Frá Selkirk til mynnisins áRauðá
eru 22 mílur, og er farartimi skipsins
frá Selkirk pannig, að farið sje að
birta pegar pað fer út úr árósunum,
pví állinn, sem sambands-stjórnin hef-
ur látið grafa gegnum sandrifið utan
við ármynníð, er mjór, og skipum
pví hætt við að fara út úr honum í
myrkri. t>að er viti við ármynnið, en
hann er betri leiðbeining fyrir skip á
leiðinni inn í ána en út úr henni. I
dagsbirtu er vandalaust að fara inn
og út um ármynnið, pví par eru flot-
dufl við innsiglinguna og staurar rekn-
ir niður í sandinn meðfram brún áls-
ins. Rauðá rennur út i Winnipeg-
vatn í premur kvíslum, og fara gufu-
skip nú inn og út um mynnið á aust-
ustu kvíslinni. Fyrir allmörgum ár-
um var grafinn áll út úr miðkvíslinni,
og fóru öll gufuskip pá um hann, en
svo var hætt við pá leið og farið að
grafa ál út úr austustu kvíslinni.
Mjer er nú samt nær að álíta, að pað
hefði verið betra að halda áfram að
bæta inusiglinguna í miðósinD, pvi
sandrifið utan við hann er miklu nær
landi en rifið utan við austasta ósinn
og straumur árinoar hjálpar pví meira
til að hreinsa á!inn út úr miðósnum.
En ekki meira um pað í petta sinn.
Jeg kom ekki á fætur fyr en kl.
9, og var „Premier“ pá kominn 40
mílur norður fyrir árósana, eða nærri
á móts við suðurenda Mikleyjar. Lopt
var skýjað, en veður var samt purrt
og gott og að eins lítið gráð á vatn-
inu, svo skipið rann áfram pvínær
eins jafnt og veltulaust og á ánni.
Allmargt fólk varð mjer samferða á
lestinni frá Winnipeg kve’.dinu áður,
sem var að fara í skemmtiferð norður
um Winnipeg-uatn með „Premier“,
og par eð veðrið var svona gott, var
pað allt búið að hafa morgunverð og
komið upp á sfri piljur, og teygaði
pað par 1 sig hið hreina lopt úti á
Winnipeg-vatni. Eptir að hafa einn-
ig fengið mjer dálítið af hinu hieina
lopti, og góðan teyg af vatninu sjálfu
upp á gamlan kunningsskap, fór jeg
að hitta brytann og semja urr. við
hann að fá eitthvað staðbetra í morg-
unverð en lopt og vatn, og gekk pað
ágætlega, pó komið væri fram yfir
vanalegan morgunverðar-tíma. Ept-
ir að hafa fengið ágætan morgunverð
—steikt, reykt svínslæri og egg—fór
jeg að tala við skipstjórann, sem jeg
pekkti áður, og síðan að skoða hinar
ágætu vjelar í skipinu. Jeg pekkti
vel vjelstjórann, sem pá var á vakt,
pví hann hafði í nokkur ár verið
vjelstjóri á skipi hjá mjer sjálfum,
og fórum við að rifja upp ymislegt úr
ferðum okkar um Winnipeg-vatn.
Síðan fór jeg að aðgæta nákvæmar
hvort jeg pekkti nokkra af farpegun
um, og kom pað pá upp úr dúrnum
að einn peirra, sem ætluðu alla leið
norður með skipinu, var garnall kunn-
ingi minn, er hafði um mörg ár verið
faktor Hudsonsflóa fjelagsins I Stone
Fort (Lower Fort Garry) og víðar
hjer í landinu, og var hann að fara
pessa ferð sjer til heilsubótar. I>ar
að auki voru á skipinu nokkrir Is-
lendingar, sem,eins og jeg, ætluðu að
fara af skipinu í Gull-höfn (höfnin
dregur samt ekki nafn af hinum dyra
máltni, gullinu? sem allir eru svo fíkn-
ir f, heldur af fuglinum ;,gull“, sem á
íslenzku nefnist krlja), sem er á norð-
austur horni Mikleyjar, um 60 mílur
norður frá mynni Rauðár.
í pessu sambandi skal jeg geta
pess, að gufuskipið „Premier“ er eitt
allra nyjasta skipið á Winnipeg-vatni,
og ljet fjelag, sem fornvinur minn D.
F. Reid í Selkirk er aðal-maðurinn í,
byggja pað fyrir 2 til 3 árum síðan,
bæði til að flytja fisk frá frystihúsum
fjelagsins á norðurenda Winnipeg-
vatns til Selkirk, og einnig til að
flytja vörur fyrir aðra og fyrir far-
pega, sem langar til að ferðast um
vatnið. Skipið er um 130 fet á lengd
og gengur um 12 mflur á kl.stund.
t>að er ágætlega útbúið fyrir far-
pega, svefnherbergi rúmgóð og
vel útbúin, ljómandi borðsal-
#ur, og fæði á pví hið bezta. E>að
eru ágæt gólfteppi í káhetunum,
pægilegir legubekkir og stólar, og
fortepiano. Skipið er allt lyst upp
með rafmagns-ljósum. Fjöldi manns
hefur ferðast á skipi pessu noiður um
vatn sjer til skemmtunar sfðan pað
byrjaði að ganga, og eru ferðalög
pessi að aukast ár frá ári. t>að fer
eina ferð í viku um sumarmánuðina,
og ferðin frá Selkirk, norður á vatns-
enda og til baka (undir 600 mílur),
ásamt ágætu #fæði, kostar ekki nema
um í 13.00. Annað hjerum bil jafn-
gott skip, „City of Selkirk11, sem til-
heyrði öðru fiskifjelagi, hefur einnig
farið eina ferð á viku frá Selkirk norð-
ur um vatn, og ennfremur skip peirra
Sigurðsson bræðra, „Lady of the
Lake“, sem er ágætt skip, pó pað sje
nokkuð minna. öll fiskifjelögin á
Winnipeg-vatni hafa nú sameinast í
eitt fjelag, og verða skip pessi pví
undir sameiginlegri stjórn framvegis
og ferðunum vafalaust hagað eins
pægilega og að undanförnu.
Um kl. 11 kom „Premiei“ til
Gull-hafnar á Mikley, og hafði pann-
ig verið um 8 kl. stundir á leiðinni
frá Selkirk—um 80 mílur—og datt
mjer í hug, að munur hefði verið á
pessari ferð til Mikleyjar og hinni
fyrstu ferð, sem jeg fór pangað fyrir
22 árum slðan—um lok ágústmánaðar
1876. „Premier“ lenti við bryggjuna
undan húsi Mr. Jóns Jónssonar og
fórum við íslenzku farpegarnir par 1
land, og biðum par á bryggjunni
pangað til skipið hjelt aptur á stað,
sem var að hjerum bil 20 mínútum
liðnum. Og svo verða lesendur Lög-
bergs að bíða eptir framhaldi pessa
pistils pangað til blaðið kemur út
næst.
Majór Walsli talar.
í síðasta blaði lofuðum vjer að
flytja lesendum vorum útdrátt úr
skýrslu majórs Walsh, sem i nær heilt
ár, eða fram til skamms Oma.var æðsti
valdsmaður i Yukon-landinu, til inn-
anríkisráðgjafans í stjórninni í Ott-
awa, og hljóðar útdrátturinn sem
fylgir:
„Jeg vil leiða athygli yðar að
ákærum peim, sem fram hafa verið
færðar í vissutn blöðum gegn em-
bættismönnum í Yukon-landinu um
spillÍDgu i embættisfærslu peirra.
Sögur pessar eru algerlega ósannar
(false). Jeg hef rannsakað pað af
ákærum pessum, sem jeg hef tekið
eptir i blöðunum, og komist að peirri
Litic/ eitt
'Skemmd
l Hvít og grá
Blankett
I Hjá
'V
Yjer keyptum stórt vagnlilassj
af hvítum og gráum blankettum.
Sum af þeim eru ofur litið skemmd I
Þau eru það sem verksmiðjueig-'
endurnir kalla “Seconds". Vjer (
fengum gðð kaup á þeim og ætlum I
að selja þau öll fyrir minna en
hálfvirði, Sum af þeim líta eins
vel út og nokkur önnur blankett.
Sleppið ekki þessu tækifæri til (
að fá ödýr blanketti.
:The N. B. Preston Co.,
niðurstöðu, að pær væru ástæðulausar.
A meðan jeg hjelt til i Dawson City,
skcaði jeg opt á almenning að senda
mjer hverskyns ákærur, sem hann
hefði fram að færa gegn embættis-
mönnum stjórnarinnar i Yukon-land-
inu, og pað var einnig skorað á fólkið
á opinberum fundi um að peir, seffl
væru að ákæra embættismenn og
pjóna stjórnarinnar um spillingu,
skyldu koma fram fyrir mig með sak-
argiptir sínar og pvi lyst yfir, að pær
skyldu verða rannsakaðar til hlitar.
En ekki ein einasta ákæra var lög®
fram.
Jeg ætla að segja nokkur orð
viðvikjandi skamma-leiðangrinuni
gegn embættismönnum sambands-
stjóinarinnar í Yukon-landinu. Mjer
hefur verið skyrt frá, að maður nokk-
ur, að nafni Perry, hafi fyrst byrjað
hreifingu pessa I Skagway. Orðróm-
ur pessi fluttist yfir skörðin með fólki
sem fór til Dawson og breiddist p*r
út meðal nykominna manna, seö
höfðu orðið fyrir vonbrigðum. Síðan
tóku blöðin á Kyrrahafs-strÖDdinni
orðróm pennan úpp og sendu hano
út um allt landið Strax og jeg var3
pessa var, gerði jeg tafarlaust gang'
skör að pví að komast að sannleikan-
um viðvikjandi sögum peim, sem út-
breiddar höfðu verið. í pessu skyn1
272
„t>á verð jeg að höggva mjer veg“, hrópaði
maðurinn, rjetti úr sjer og tók til sverðs síns. „Jeg
læt ekki hvern kjaptaskúminn tefja mig, pegar jeg
feiðast í eiindum konungs“.
„Ef pjer eruð aðalborinn, eruð fjórðungsmaðui14'
eða eigið skjaldmerki, pá skal jeg með ánægju fara
lengra út í petta mál við yður“, sagði Sir Nigel. „Ef
pví er ekki pannig varið, pá hef jeg hjer prjá ridd-
ara-sveina, sem hver um sig, taka yður að sjer og
kappræða málið við yður á mjög sæmilegan hátt.“
Maðurinn leit illilega til sveinanna, hvers um sig,
og hönd hans laumaðist burt frá sverðinu.
„I>jer viljið fá að sjá teikn“, sagði hann svo.
„Jæja, hjerna er teikn handa yður, fyrst pjer heimtið
pað.“ Um leið og hann talaði orðin, svipti hann ljer-
eptinu af pví, sem hann reiddi fyrir framan sig, og
sau peir pá með mesta hryllingi að pað var manns-
leggur, sem nylega hafði verið höggvinn af líkam-
anum.
„Við töDn drottins!11 hjelt maðurinn áfram og
hló grimmdailegan hlátur, „pjer spurðuð mig hvort
jeg væri fjórðungsmaður, og er pví pannig varið,
pví jeg er embættismaður við rjett skógar-varðarins
í Lyndhurst. Jeg á að hengja pennan fjórðung—
pjófs fót—upp í Milton, og pað er pegar búið að
hengja annan upp í Brockenhurst, sem teikn til allra
manna um pað, hvað afleiðingin er af pví að pykja
rádyra-steik of góð.“
„Svei!“ hrópaði Sir Nigel. „Snáfaðu fram hjá
*) Man of quabtkrixgs. Hjei’ er átt við að skjöldum að-
albotinna manna var skipt i fjórðunga meö línum, sem á þá
voru dreguar, og skjaldmeikin svo dregiu á
281
riðandi menn voru, og pegar peir voru svo sem eina
spjótslengd í burtu, settist maðurinn með krossinn
ólundarlega niður á grasivaxna púfu við veginn, en
hinn maðurinn stóð við hlið hans með staf sinn reidd-
an yfir höfði hans. Maðurinn með stafinn var svo
sokkinn niður í áform sitt, að hann leit hvorki á
riddarann nje sveina hans, heldur staiði stöðugt og
grimmdarlega á fjelaga sinn.
„Gerið svo vel, vinur“, sagði Sir Nigel við hann,
„og segið mjer satt og rjett frá, hvers vegna pjer
eltið mann penna með svo beiskum fjandskap?>‘
„Á meðan jeg bryt ekki lög konungsins get jeg
ekki sjeð, hvers vegna jeg ætti að standa sjerhverj-
um manni, sem jeg hitti, reikningsskap af pví“, svar-
aði rnaðurinn.
„£>jer eruð ekki mjög slingur í hugsunar-regl-
unum, kunningi“, sagði Sir Nigel; „pví ef pað er
ekki á móti löganum að ógna honum með staf yðar,
pá er mjer einnig leyfilegt að ógna yður með sverði
mlnu“.
Strax og maðurinn með krossinn heyrði pessi
orð Sir Nigels, fór hanu óðara á hnjen og hjelt hönd-
unum yfir höfði sjer, en vonarbjarmi kom á andlit
hans. „Fyrir Krists skuld, lávarður minn“, hrópaði
hann, „jeg hef á belti mlnu pung með eitt hundrað
gullpeningum í, og jeg skal glaður gefa yður pá
alla ef pjer rekið ofsóknarmann minn 1 gegn með
sverði yðar“.
„UvaÖ laeinið pjer, fúli porpariiin yðar?“ hróp-
276
hún bogamanninn á herðarnar af ölluui mættí a>eð
göngupriki sínu, pótt hún hefði eins vel mátt leinj*
einhvern trj&bolinn I skóginum upp á áhrifin, seo1
liklegt var að högg hennar hefðu.
„Jeg vona, Aylward, að petta pyði ekki pað,
konunni peirri arna hafi verið synt nokkurt ofríki“>
sagði Sir Nigel alvarlegur um leið og hann kona a®
hlið hans. ,.Ef nokkuð pvílikt hefur átt sjer stað, p^
segi jeg yður pað að sá, sem hefur gert sig sekao *
pví, skal bengjast á g&lga, pótt hann sje hin bezta
bogaskytta, sem nokkurntíma befur lagt Ör ^
streng.“
„Þvert á móti, lávarður minn“, svaraði Ayl'va,r^
glottandi, „hjer er að ræða um ofriki, sem kona sýD*r
karlmanni. Maðurinn parna, sem verið er að berj8>
er frá Hordle, og pað er móðir hans, sem er að fagn®
honum.“
„I>ú ruddalegi durgur,“ skrækti gamla kon®1*
og lagði i son sinn (Hordle-Jón) með priki sínu v^
hvert andartak, „pú luralegi, gjammandi, langi <5*
nytjungur! Jeg skal kenna pjer að lifa! J0#
skal jafna um pig! Já, pað veit trúa mín!“
„I>egi pú, móðir min“, sagði Hordle-Jón, og ^e'1
um öxl til móður sinnar. „Jeg er á leiðinni 11
Frakklands sem bogaskytta, og par mun jeg gre*®*
högg fyrir högg“.
„Til Frakklands, segir pú?“ hrópaði gftDl^
konan. „Vertu kyr hjá mjer, og jeg skal &byrgjftst
pjer íleiri högg en líkur eru til að pú fáir á Fra^'