Lögberg - 02.05.1901, Blaðsíða 3

LOGBERG, KIMTUDAGINN 2. AMAÍ 1901.
3
Fram)>róiin mannsins aíT
því er fæðu sneitir.
í vikulega ritinu „Literarj7
Digest", er út kom 20. f. m. (apríl),
birtiat grein um það efni sem fyrir-
siignin bér fyrir ofan bendir til. Oss
þétti greinin svo einkennileg, að vór
þýddum hana, og prentum vér þýð-
inguna hér fyrirneðan. llön hljóð-
ar svo:
„Prófessor Ferdinand Hueppe hefuv
nýlega gert tilraun til þess í ritgjörð, að
fást við málefnið um jurtafæðu fyrir
manninn frá sjónarmiði nútíðarvísind-
anna, bæði sögulega og líffræðislega.
Hann álítur að jarðfræðislegar rann-
aöknir hafi sannað, að vagga mannkyns-
ins hafi verið i norðlægu landi, og bind-
ur byrjun framþróunar mannsins við
þriðja (jarðmyndunar) tímabilið, þegar
Asía var enn að nokkru leyti fráskilin
Evrópu, en áföst við Afrfku og tengd við
Ameriku með laad-brú. Læknisfrseðis-
blaðið Tke Britith Mcdiml Journal, dags.
2. marr, hefur dregið saman skoðanir
próf. Hueppe eins og fylgir:
, l'ogai' forfaðir frummannsins fór að
verða manneskjulegri, þá yfirgaf hann
skógana sökum harðæris og gerðist rán-
dýr, að líkindum hið kænasta og grimm-
asta rándýr, sem nokkurntíma hefur
læðst um á jörðunni. Á tímabilinu milli
ísaldanna veiddi maðurinn mammútdýr
(mammoths). Eidhús-haugarnir gömlu
í Danmörku sýna, að frumbyggjar Ev-
rópu átu fisk og kjöt. í millitíðiuni
breyttist mannflokkurinn í Asíu í lijarð-
ntenn og fór að rækta korntegundir á
hinum frjósömu sléttum meðfram hinurn
miklu fljótum þar. Innrás Asíu-manna
til Evrópu orsakaði, að þar var farið að
yrkja korn og að menn fóru að hafa þar
tamin húsdýr, en þetta leiddi af sér að
alment var farið að nota blandaða fæðu
(jurtafæðu og dýrafæðu). Sökum of-fjölg-
unar íbúanna í Austurlöndum, byrjaði
þar jurtaneyzla, og maðurinn fór að eta
hrísgrjón, ekki af löngun til að gera það,
heldur sökum skorts á dýrafæðu. Eski-
móar eru þann dag í dag sýnishorn af
mönnum sem lífa á eintómri dýrafæðu.
Býraflokkur sá, sem maðurinn er kom-
inn af, lifði á hnetum, ávöxtuin, eggj-
um, smáfuglum, og skorkvikiudum. Og
þetta er þann dag í dag liin blandaða
fæða apanna, og einnig Arabanna á vor-
um dögum. Sðkum baráttunnar fyrir
tilverunni hefur maðurinn breyzt í kjöt-
etanda, í etanda blandaðrar fæðu, og
loks í jurt-etanda, en hann gat orðið
jurt-etandi einungis fyrir það, að farið
var að nota eld og sjóða og baka við
hann. Maðurinn hefur livorki tennur
ué innifli jurt-etandidýra; anuars mundi
hann eðlilega bíta gras í haganum á
sumrin og eta hafra úr stalli á veturna‘.
„Prófessor Hueppe heldur því fram,
að tilraunir þeirra sem fást við að ala
upp og bæta skepnur sýni, að hið bczta
liiutfa.ll fóðursins sé 1 partur af eggja-
li vítuefni (albumen) á móti 5 pðrtum af
kol-vatus blönduðum efuum (carbohyd-
rates). Meðal Eskimóa segir hann að
hlutfallið 8Ó 1 á móti 2. 9; meðal Evrópu-
manna, er lifa á blandaðri fæðu, 1 á
móti 5. 3. írsku bændurnir þar á móti
eta, eða átu áður, fæðu sem inniheldur
tíu sinnum meiri carbohydrates en album-
en (nefnil. 1 á móti 10. 6), og Voit, hinn
nafntogaði jurtafæðu-postuli i Munich,
áloit að hlutfalliðværi 1 á móti 11. Fæða
eins og sú, sem írsku 'bændurnir hafa
eykur dauðsfalla-fjöldann meðal þeirra
af þeim er ekki geta brent burt úr lík-
ama sínum það sem til ofurs er af car-
bohydrate með ströngu erfiði; með ððr-
um orðum, það er skaðlegt fyrir alla
nema miðaldra fólk. Um þetta segir
höfundurinn:
í?P,I>annig fæðu þola þcir einungis
stððugt sem'hafa alistþipp við hana lrá
blautu barnsbeiniog altaf vinna stranga
vinnu._l>að erenginnhagur í jurtafæðu
sem fæðu fyrir þá"í er vinna stritvinnu.
Hin sama upphæð af vinnu-afli (33 af
hundraði), tekið'inn sem fæða, kemur
fram sem vinna hjá hinum kjöt-etandi
hundi, hinum jurt-etandi liesti,og mann-
inum sem lifir á blandaðri fæðu. Eak-
ert jurt ctandi dýr, ekki einusinni best-
urinn, nautið, úlfaldinn, eða fíilinn, get-
ur borið þyngd skrokks sjálfs sín. Hið
kjöt-etandi ljón, þar á móti, getur haldið
á nautgrip, jafn þungum sjálfum sér, og
stokkið með liann yfir 6 feta háa girð-
ingu. Lyftiafl mauusius, sein lifir á
blandaðri fæðu, er meira en nokkurs
annars spendýrs.... Jurt-etandiiS'maður
líkist ofhitaðri gufuvél, sem er í hættu
fyrir að springa vegna þess, að hin rétta
tegund af eldsneyti er ekki notuð. Melt-
ingarfærí lians eru neydd til að fást við
miklu meiri fyrirferð af fæðu, og afl,
sem nota mætti fyrir hið hærra augna-
mið andlegrar starfsemi, fer til spillis.
Einungis með því móti að vera við strit-
vinnu úti, undir beru lofti, geta menn
þolað eintóma jurtafæðu. Sá sem lifir á
mjólk, eggjum, smjöri og osti meðfram,
getur auðvitað ekki álitist jurt-etandi.
Jurtafæða þýðir ekki, eins og sumir gefa
í skyn, blíðlyndi og þýðleik í skapsmun
um, því villiuxinn, nashyrningurinn og
hinn hrisgrjóna etandi kínverski sjóræn-
ingi eru allir jaftit þektir að grimd og
hrekkvísi. Auk þess er sá, sem lifir á
jurtafæðu, í jafnmikilli hættu fyrir eitr-
an eins og liinn kjöt-etandi maður. Eftir
því scm prófessor Hueppe segir, tilheyra
jurl-etendur vorra tima þeim flokki af
taugaveikluðum mönnum, sem ekki hafa
krafta til að þola áreynslu borgalífsins,
og eru ætíð að leita að einhverju Sem sé
allra meina bót. Kenníngar þeirra, sem
þeir halda fram með ofstækisfullum á-
kafa, liafa engin áhrif á liina heilbrigðu,
og verka einungis i þá átt að kollvarpa
jafnvægi annara, sem eru, eins og þeir
sjálfir, fórnardýr óeðlilegs lifnaðar'
Mrs. Winslow’s’Soothing Syrup.
Kr Eiiraalt or reynt hellsnbótarlyf «om i melr.i en 50
Ar heftir verið brOkeð af mllllrtnum mædrn hamla
bbrnum fieirra á tanntAknskeioinu. þao aerir barn-
id róleet, mýkirtannholdld, dregur ftr bólgn, eydir
enlda, iæknar uppþembu, er liæailegt A brand og
bezta lækalng við nldurgnngi. Selt i fllnm Iy(]abúC-
um í helml. 25 cents flaekan. bidjfd nm Mre. Win.
elovr’e Soothing Syrnp. Bezta medalld er mædur
geta fengid banda bdrnum á tanntðktimanum.
£%,%%%/%%%%%'%%%.%%%1
Turner’s Music Housei
PiANOS.
ORGANS,
Saumavclar og alt har að lútaudi.
Meiri birgöir af MÚSÍK eu bjá
nokkrum öörum.
Nærri nýtt Píanó til sölu fyrir
$185.00. Mesta kjörkaup.
LSkrifiö eftir veröskrá.
Cor. Poitage Ave. & Carry St., Wiijnipeg. é
&%%%/%%%%%%'%%%%%%%
Giftinga-loyflsbrcf ■vj
selur Mngnús Paulson bæði heima hjá ;
sér, 600 Ross ave. og á skrifstofu
Lögbergs.

l[gji
ÍCAVEATS, TRADE MARKS,
COPYRICHTS AND DESIGNS.
| Send your bnsincnsdirect to VVashinRton,
timo, costs lcs8, better service.
My offlce cIobo to TT. 8. Patent Offlce. FREE prelimln-
1 ary •zamtnations made. Attv’í fee not dno nntil patent
' it nocared. PERSONAL ATTENTION GIVEN-19 YEARS Í
ACTUAL EXPERIENCE. Book “How to ohUin PAtenta,,,
^etc., sent freo. Patente procured through E. G. Siggere
,receive ipecial notice, wlthout charge, in the
INVENTIVE ACE
, Uluutr&ted monthly—Eleventh year—term, $1. a year 1
ÍE.G.$IGGERSBs™~i
Allir**—
VHja Spara Peninga
Þegar hiö hurfiö skó )>á komiö og
verzliö viö okkur. Viö liöfum alls
konar skófatnaö ogveröiö hjá oák
ur er lægra en nokkursstaöar
bænnm. — Við höfum Sslenzkan
verzlunarþjón. Spyrjið eftir Mr,
Gillis,
The Kilgour Eimer Co„
Cor. Main & James St.
WINNIPEG.
Canadian Pacific Railway
Time Table.
Montreal, Toronto, NewYork&
east, via allrail, daily. e.x Fri
Monlreal, Toronto, New York
east, via rail, daily ex Tues |
Owen Sound.Toronto, NewYork,
east, via lake, Mon.. Thr.,Sat.
OwenSnd, Toronto, New York&
east, via lake, Tues.,Fri..Sun..
Rat Porlage, Ft. William & Inler-
mediate points, daily ex. Sun..
Portage la Prairie, Brandon,Leth-
briage,Coast & Kootancy, dally
Portage la Prairie Brandon & int-
ermediate points ex. Sun.....
Portagela Prairie,Brandon,Moose
Jaw and intermediate points,
dally ex. Sunday.............
Oladstone, Neepawa, Minnedosa
and inlerm. points, dly ex Sund
Shoal Lakc, Yorkton and inter-
mediate points... .Tue,Tur,Sat
Shoal Laká, Yorklon and inter-
roediate points Mon, Wed. Fri
Can. Nor, Ry points......Tues,
Thurs. and Sat...............
Can, Nor, Ry points......Mon,
Wed, and Fri.................
Gretna, St. Paul, Chicago, daily
West Selkirk.. Mor.., Wed„ Fri,
West Selkirk. .Tues. Thurs. Sat,
StonewalI,Tuelon,Tue.Thur,Sat,
Emerson.. Mon. and Fri.
Morden, Deloraine and iuterme-
diatc points.... .daily ex. Sun.
Glenboro, Souris, Melita Alame-
da and intermediate points
daily ex. Sun................
Prince Albert......Sun., Wed.
Prince Albert......Thurs, Sun.
Edm.ton Sat Sun,Mon,Tue,VVed
Edm.ton Thur,Fri,Sat.,SuD,Mon
LV,
i6 Oc
8 00
16 30
7 8o
7 3°
7 3o
7 3C
7 3°
14 Io
18 30
12 2o
7 40
3 20
AR,
lo 15
18 (X
I4 2o
22 3o
22 30
22 3-j
22 3o
22 3o
13 35
Io oc
18 50
17 10
15 45
9 o5
16 Oo
10 oO
14 30
I4 20
14 2o
JAMES OBORNE.
Gencral Supt,
C. E. Mc PIIERSON,
Gcb I’as Agent
N. D
IJKKIÍIK.
W. W. McQueen, M D..C.M ,
Physician & Surgeon.
Afgreiðslustofa yfir State Ilank,
IVNLIiKMK.
J. F. McQueen,
Dentist.
Afgreiðslustofa yfir Stvte Bank.
DÝRALÆKMK.
0. F. EIIiott/D.V S.,
Dýralæknir rikisins.
iiæknar allskonar sj íkdóma á skepnum
Sanngjarnt verð.
LYFSALI.
H. E. Closc,
(Prófgenginn lyfsali),
Allskonar lyf og Patent meöðl. Ritföug
&c.—Lækuisforskriftum nákvæmur gaum
ur gefinn.
Dr. O. BJOllNSON,
818 ELGIN AVE-, WINNIPEG.
Ætíö heima kl. 1 til 2.80 e. m, o kl, 7
til 8.30 ■». m.
Telefón 115«,
Dr. T. H. Laugheed,
GLENBORO, MAN.
Hefur ætíö á reiöorn höndum allskonai
meðöljEINKALEYi'TS-MEÐÖL, 8KRIF-
FÆRI, SKO/.ABÆKUR, SKRAUT-
MUNI og VEGGJAPAPPIR, Veið
lágt.
Stranahan & Hamre,
PARK RIVER, - N. DAK
SELJA ALLSKONAR MEDÖL, BŒKUB
SKRIFFÆRI, SKRAUTMUNI, o.s.frv.
iy Menn geta nú eins og áðnr skrifaö
okkur ó íslenzku, logar t>eir vilja fá meööl
Muniö eptir að gefa númeriö á glasinu.
Dr. M. Halldorsson,
Stranahan & Hamre lyfjabúð,
Park River, — .Oi\ota
Er aö hiíta á hverjum miövikud.
í Grafton, N. D„ frá kl.5—6 e. m.
Dr, G. F. BUSH, L. D.S.
TANNLÆKNIR.
Tennur fylltar og-dregnar út &n sárs.
auka.
Fyrir aö draga út tönn 0,50.
Fyrir aö fylla tönn $1,00.
527 Maí* St.
DK- J. E. ROSS,
TANNLÆKNIR.
Hefur orö á sér fyrir aö vera meö þeim
beztu 1 bænum,
Telefot) 10*0.. 342 Main St.
QanadianPatifieRail’y
Are prepared, with tlic
Openiog ef
—Navigalim
IVIAY 5th.
To offer the Travelling Public
Hollflay...
Via íltc^
(Jreat Lakes
Steamers
“ALBERTA“
“ATHABASCA”
“MANITOBA”
"Will leave Fort áVilliam for Owen
Sound every
TUESDAY
FRIDAY and
SUNDAY
Connections made at Owen Souud for
TORONTO, HAMILTON,
MONTREAL
NEW YORK
AND ALL EOINTS EAST
For full information apply to
Wm.STlTT, C.E.nicPHERSON,
Asst. Gen. Pass. Agent. Gen. Pass, Agt
WINNIPEG.
I. M. Gleghorn, M D.
LÆKNIR, og'YFIRSETUMAÐUR, Btc
’Jefur keypt lyfjabúöina á Baldur og helur
þvl sjálfur umsjón á öllum meöólum, sem hann
ætur frá sjer.
EEIZABKTH ST.
BALDUR, - - MAN
P, 8. Islenzkur túlkur viö hendina hve
nær sem þörf ger.ist.
Dr. Dalgleisii,
TANNLÆKNIR
ktiuugi'iir hér meö, aö haun hefur sett
niður verö á tilbúium tönuum (set of
teeth), en ).ó með (>ví sxilyröi aö borgað sé
út í hönd. Hann er sá eini hér í bænum,
senr dregur út tennur kvalalaust, fyllir
tennur uppá nýjasta og vandaðasta máta,
og ábyrgist alt sitt verk.
416 Main Street, IV|clntyre Block.
173
Mr. Mora st&nzaði hér, virtist i vandræðum og
lauk ekki við setninguna.
„Einungis, aO i þessu tilfelli var sannleikurinn
svo ótrúlegur, að lögregluliðið hefði m&sko misskilið
atferli yðar og &litið að þér væruð liér að leika djarf.
»n leik“, sagði Mr. Mitchel og lauk pannig við setn.
inguna fyrir Mora. „Var þetta ekki hugsun yðar?“
„J&, við skulum l&ta það vera svo“, sagöi Mora.
Hann horfði hvasslega & Mitchel í nokkur augnablik,
°g sagði stðan skyndilega: „Veiið þið sælir, heirar
mtnir“; og svo fiýtti hann sér burt íir stofunni.
Mr. Mitchel beið eftir, að Mr. Bames tæki fyrri
til m&ls, enda sagði leynilögrcglumaðurinn eftir
litla þögn:
„Jæja, Mr. Mitcbel, hvað álltið þér um J>etta?“
„Eg filtt, að eg heföi getað lokið við setningu
hins uDga manns, alveg eins og hann haföi hugsaö
baua“, sagði Mitchel. „Eg &ltt, að eg gæti komið
*neð orðin, sem hann lét ótöluð. Eg &11, að þetta
tu&lefni yðar té fariö að verða &kafiega fróðlegt. ()g
eg &ltt, að bezt sé, að eg fari nú og gangi mér spöl—
einsamall—ef J>ór viljið afsaka mig“.
180
I>eir héldu J>annig niður oftir Broadway, lcyni.
lögreglumaðurinn altaf mátulega langt & oftir, par til
J>oir n&lguðust Dolmonico’s m&lttða-stofurnar. Mora
fór [>ar inn, og mcð J>ví hann tók sér sæti við borð
sem var n&lægt cinum glugganum, er vissi út að
strætinu, sanufærðist Mr. Barnes um, að hann væri
nú ekkort hræddur við að nokkur væri að hafa gætur
& honum framar. En hann virtist ekki vera neitt að
fiýta sér að afljúka erindinu, sem hann hafði &tt út í
borgina, pvt hann eyddi all-löngum ttma yfir m&lttð
sinni, og að hennijlokinni kallaði hann & nokkra
kunningja sfna, sem voru J>ar inni, heimtaði vfn og
vindla, sem peir s&tu yfir unz meir en tveir klukku-
tfmar voru liðnir fr& J>vt að haun fór inn & matarsölu-
staðinn. I>& leit hann alt f einu & úr sitt, og virtist
vcrða forviða & að svo filiðið var orðið, J>vt hann sagði
nokkur orð við kunningja sfna, flýtti sér & stað og
gekk yfir & 6. avenue. Mr. Barnes fylgdi Mora auð-
vitað eftir, og fór upp í næsta strætisvagn & eftir
J>eim, sem hann hafði stokkið upp í.
En Barncs til mikillar undrunar sté Mora niður
af strætisvagninum við Jefferson-markaðar lögroglu-
stöðvarnar og fór inn f réttarsalinn. Og pótt Barnes
ætti pað & hættu, að Mora kynni að sj& hann, p&
fylgdi haun Mora eftir að dyrunum, kinkaði kolli til
lögroglupjóusins, sem var [>ar & verði, og tók sér
pannig stöð við dyrnar, að hann gat gægst inn i
salinn.
Mr. Barncs skildi brátt hvaða eriudi Mora átti
169
{>& var pað skýring sem erfitt yrði að hrokja, einkum
með pvt að Mora var alhægt að vara fólkið I húsinu
við og f& [>að til að styrkja pessasögu hans. En Mr.
Birnes lét samt ekki algerlega hugfallast.
„t>ór haldið pá, að jp/atí/.fötum yðar hafi verið
stolið úr pessu húsi f Essex stræti“, sagði liirnes.
„Eg held ekkert um J>að sagði Mora. „Eg
staðhæfi það“.
„Loks erum við þít komnir að nokkru som bægt
er að festa liönd á“, sagöi Birnes. „7J/ai(/-fötuuum
var stolið úr húsinu í Esscx stræti; morðinginn vat í
þeim þegar hann fór til húss föður yðar; og eftir &ð
hann hafði drepið föður yðar, kom hann aftur út úr
húsinu f sömu fötunum. Svona mikið vitum við nú.
En hvað gerði hann svo við þessi blóðslettóttu föt?“
„Ah, það er hlutur sem hinn mikli leynitögreglu-
maður, Mr. Barncs, verður að uppgötva“, sagði Mora.
„Hugmynd mfn er, að hann mundi ekki eyð -
leggja fötin“, sagði leynilögreglumaðurinn, sem lézt
okki taka eftir h&ðinu I orðum hins. „A eg að sepja
yður, hvers vegua eg beld það?“
„Já, fyrir alla muni“, sagði Mora.
„Vegna þess, að það hlýtur fr& upphafi að hafa
verið partur af ráðagjörð hans, að vera einmitt f þcss-
um fötum“, sagði Barnes. „ílann ætlaði uð láta
aðra álíta, að þór hefðuð unnið vcrkið. Ilann muudi
þess vegna hafa heldur kosið að fötin fyndust“.
„I>að er mjög sennilegt11, sagði Mora.
„Einu af hinum góðu stöðurn til að flcygja þcim